Collegebesluit Collegevergadering: 15 juli 2014 ONDERWERP Onttrekking woonruimten aan de sociale woningvoorraad SAMENVATTING Elan Wonen heeft verzocht om een positieve zienswijze van de gemeente Heemstede ten aanzien van de onttrekking van de 17 woonruimten van het pand "De Meerlhorst" aan de sociale woningvoorraad. De intentie is om het pand te verkopen aan Nova Zembla Zorggroep BV, die op deze locatie zorgappartementen wil realiseren. Tegen de verkoop ten behoeve van de beoogde nieuwe invulling bestaat in beginsel geen bezwaar. Voorgesteld wordt om de gevraagde positieve zienswijze af te geven. BESLUIT B&W 1. Een positieve zienswijze af te geven over de beoogde verkoop van het pand “De Meerlhorst” en de onttrekking van de betreffende woonruimten aan de sociale huursector; 2. Dit besluit ter informatie te zenden aan de commissie Ruimte (C-stuk). INLEIDING In de brief van 6 mei 2014 verzoekt Elan Wonen de gemeente om medewerking te verlenen aan de vervreemding van haar pand “Paviljoen De Meerlhorst”, gelegen aan de Van Merlenlaan 2 te Heemstede aan derden. In “De Meerlhorst” zijn 17 kleinschalige zelfstandige appartementen gevestigd, die tot voor kort door Elan Wonen werden verhuurd. De exploitatie is echter onverantwoord onrendabel gebleken. Daarnaast dient voor het pand op korte termijn een aanzienlijke onderhoudsinvestering te worden gedaan, bijvoorbeeld om inpandig voorzieningen te treffen om aan de brand-technische eisen te kunnen voldoen. Dit resulteert in een verlenging en verzwaring van een reeds jarenlange negatieve exploitatie. Elan Wonen is dan ook van mening dat zij haar middelen voor de sociale volkshuisvesting op een andere locatie beter en duurzamer kan inzetten voor haar doelgroep. Elan Wonen is benaderd door de Nova Zembla Zorggroep BV, gevestigd te Oegstgeest, die op de locatie van “De Meerlhorst” een aantal zorgappartementen wil bouwen. Een eerste schetsplan van dit initiatief is ter informatie bij de stukken gevoegd. Vanwege boven gestelde exploitatie-technische redenen lijkt dit Elan Wonen een zeer goede invulling voor “De Meerlhorst” en is Elan Wonen bereid om het pand aan Nova Zembla Zorggroep te verkopen. Er bestaat voor Nova Zembla Zorggroep BV geen financieel voorbehoud met betrekking tot het afnemen van “De Meerlhorst” en beide organisaties hebben een koopovereenkomst gesloten. Elan Wonen heeft met alle zittende huurders overeenstemming bereikt over passende compenserende maatregelen voor hun medewerking aan het beëindigen van de huurcontracten. Doordat Elan Wonen 17 appartementen verkoopt en daarmee aan de sociale voorraad onttrekt, dient het voornemen daarvan op grond van artikel 11d van het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh) te worden gemeld bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het ministerie dient vervolgens goedkeuring te verlenen aan dit voorgenomen besluit. Op grond van artikel 11e van het Bbsh is het geven van een zienswijze op het voornemen door de betrokken gemeente onderdeel van de goedkeuringsprocedure op het moment dat de voorgenomen verkoop geen deel uitmaakt van de door de gemeente en de corporatie gemaakte prestatieafspraken. Gebruikelijk is dat de minister een uitnodiging tot het indienen van een zienswijze aan de gemeente stuurt nadat deze een melding heeft ontvangen. Om de behandelingstermijn van 633162 1/4 Collegebesluit Collegevergadering: 15 juli 2014 de melding te bespoedigen, verzoekt Elan Wonen de gemeente reeds op voorhand om een positieve zienswijze te verstrekken. MOTIVERING Er zijn in Heemstede ruim voldoende sociale huurwoningen beschikbaar om de doelgroep te huisvesten De voornaamste reden daarvoor is dat het “scheef wonen” afneemt. Het laatste WoON woningbehoefteonderzoek “Woononderzoek Nederland” uit 2012 laat zien dat de goedkope scheefheid (hogere inkomensgroepen in het gereguleerde huursegment: tot € 651; prijspeil 1-1-2012) met 12 procent aanzienlijk is gereduceerd. Deze trend lijkt door te zetten. Belangrijkste reden voor de afname is dat de invoering van het strengere toewijzingsbeleid voor sociale huurwoningen de instroom van hogere inkomensgroepen heeft teruggedrongen. Daarnaast daalden de inkomens in reële termen, terwijl de prijsgrens voor de gereguleerde voorraad met inflatie steeg. Een derde factor was de toename van het aantal huurwoningen in de vrije sector. Meer huishoudens met een hoger inkomen vinden buiten de gereguleerde huursector een woning. Deze trend zorgt ervoor dat ook bij een afname van de sociale huurvoorraad een evenwicht tussen vraag en aanbod van sociale huurwoningen zal blijven bestaan. Inzoomend op de voorliggende situatie is de gemiddelde grootte van de huidige appartementen 34 m². Het totale aantal woningen, kleiner dan 40 m² bedraagt volgens opgave van Elan Wonen en Pré Wonen (de overige corporaties hebben geen vergelijkbare woningen voor dezelfde doelgroep in hun bezit) 142. Na verkoop van de voorliggende 17 woningen resteren 125 woningen in deze categorie. Er zijn voor Heemstede geen gegevens bekend over de behoefte aan dit type woningen. Wel is uit het onderzoek “Wonen in de Regio-stadsregio Amsterdam, gemeente Almere en regio Zuid-Kennemerland/IJmond” door het bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam uit maart 2014 gebleken, dat in Heemstede 2,8 % van de verhuisgeneigden op zoek was naar een woning, kleiner dan 60 m² (in geheel “overig ZuidKennemerland” was dit percentage zelfs 1 %). Het totale aantal woningen van beide corporaties in deze categorie bedraagt 894. Na verkoop van de voorliggende 17 woningen resteren 877 woningen. Een mutatiegraad binnen deze categorie, gelijk aan het genoemde percentage verhuisgeneigden zou dus betrekking hebben op 25 woningen. Overigens toont het onderzoek aan dat de verhuisgeneigdheid naar woningen tot 60 m² aanzienlijk kleiner is dan die naar grotere woningen. Het is dan ook realistisch om aan te nemen dat de verhuisgeneigdheid naar woningen van minder dan 40 m² eerder kleiner dan groter is dan 2,8 %. Door Elan Wonen is aangegeven dat ook na verkoop van de 17 appartementen voldoende woningen in die categorie resteren om de vraag naar dit type woningen te bedienen. De visie van Elan Wonen, dat zij haar middelen voor de sociale volkshuisvesting op een andere locatie beter en duurzamer kan inzetten voor haar doelgroep wordt onderschreven Doordat een aanzienlijke investering noodzakelijk is om het pand aan alle (brand)veiligheidseisen te laten voldoen, ontstaat er mede vanwege een al aanwezige negatieve exploitatie een situatie die ook op termijn geen perspectief op een positieve exploitatie biedt. In dat geval verdient de inzet van deze middelen en van de opbrengst van de verkoop van het pand op een andere locatie de voorkeur. 633162 2/4 Collegebesluit Collegevergadering: 15 juli 2014 Er is voldoende rekening gehouden met de belangen van de zittende huurders Met alle zittende huurders is een overeenkomst gesloten over compenserende maatregelen voor hun medewerking aan het beëindigen van de huurcontracten. De voorgestelde regeling is in overeenstemming met de standaardregeling van Elan Wonen ter zake of zelfs gunstiger. Met de belangen van de zittende huurders is dan ook voldoende rekening gehouden. Met de beoogde nieuwe invulling wordt eveneens voorzien in een Heemsteedse behoefte Elan Wonen heeft -onder voorbehoud van instemming door het Rijk- een overeenkomst tot verkoop van het pand gesloten met Nova Zembla Zorggroep BV. De Nova Zembla Zorggroep legt zich toe op het leveren van particuliere woon-zorgvoorzieningen voor de oudere zorgvrager. Op dit moment gebeurt dat in een tweetal zorgvilla’s, Villa Oranjepark en Het Witte Huis, die zijn beide gevestigd in het centrum Oegstgeest. Voor nadere informatie over de zorggroep en de villa’s verwijzen wij naar de website www.novazemblazorg.nl. De Nova Zembla Zorggroep wil op de locatie Meerlhorst met sloop van het bestaande pand en vervangende nieuwbouw 16 zorgappartementen realiseren. Op het bestaande pand rust geen monumentale status. Een schetsplan van de beoogde nieuwbouw is ter informatie bij de stukken gevoegd. Met dit plan wordt voorzien in een groeiende behoefte aan wonen in combinatie met zorg op maat en aan huis. Advies van de commissie Ruimte Het afgeven van een (positieve) zienswijze in het kader van het Bbsh is weliswaar een bevoegdheid van het college, maar gelet op het belang van deze ontwikkeling wordt een zienswijze van de commissie op prijs gesteld. De nieuwe invulling past bovendien niet in het geldende bestemmingsplan “Centrum en omgeving”. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat het ingetekende bouwvlak van het bestemmingsplan de contouren van het bestaande gebouw volgt, terwijl de beoogde nieuwbouw een eenvoudige hoofdvorm zal krijgen. Het bouwvlak zal daarom in geringe mate verschuiven. Er is dus in feite sprake van een optimalisering van de bebouwing. Om dat plan planologisch mogelijk te maken, dient een afwijkingsprocedure te worden doorlopen. Hiervoor dient door de raad te zijner tijd een verklaring van geen bedenkingen te worden afgegeven. De commissie Ruimte heeft zich in de vergadering van 12 juni 2014 in meerderheid uitgesproken voor het afgeven van een positieve zienswijze. Hierbij is echter wel aan uw college gevraagd om: - nader getalsmatig te onderbouwen dat er na verkoop van de betrokken woningen voldoende kleine sociale huurwoningen resteren om aan de vraag te voldoen; - aan te geven welke behoefte er is aan dit type zorgwoningen en welk beleid het college voert ten aanzien van de realisatie van zorgwoningen voor met name de lagere inkomens. Voorts hecht de commissie Ruimte eraan dat het nieuwe pand tevens geschikt zal zijn voor eventuele andere vormen van gebruik in de toekomst. De gevraagde getalsmatige onderbouwing is aan de motivering van dit advies toegevoegd. De vraag naar de behoefte aan dit type zorgwoningen en het beleid van uw college over de realisatie van zorgwoningen is minder eenvoudig te beantwoorden en vraagt dan ook meer voorbereiding. Wij zullen u en de commissie hierover te zijner tijd nader adviseren. De multifunctionaliteit van het nieuwe pand is pas aan de orde bij de indiening van een omgevingsvergunningaanvraag voor het beoogde bouwplan. Wij zullen dit onderwerp uiteraard als aandachtspunt meegeven aan de Nova Zembla Zorggroep. 633162 3/4 Collegebesluit Collegevergadering: 15 juli 2014 Over de uiteindelijke planopzet en de bijbehorende terreininrichting vindt op dit moment nog overleg plaats. Wij zullen uw college en de raad hierover op een later tijdstip nader adviseren. FINANCIËN JURIDISCH KADER Besluit beheer sociale huursector (Bbsh) PLANNING/UITVOERING Aansluitend op de besluitvorming zal het verzoek om instemming van het Rijk worden gezonden aan de minister van Binnenlandse Zaken. Deze zal uiterlijk binnen 11 weken na ontvangst van de melding van de voorgenomen verkoop een beslissing nemen. Bij goedkeuring kan het voorgenomen besluit tot verkoop vervolgens ten uitvoer worden gebracht. COMMUNICATIE/BEKENDMAKING Elan Wonen zal worden bericht conform de bijgevoegde concept-brief BIJLAGEN kenmerk: 629986 onderwerp: Bestuurlijk behandelvoorstel Onttrekking woonruimten aan de sociale woningvoorraad; kenmerk: 630271 onderwerp: Verzoek Elan Wonen d.d. 6 mei 2014 om positieve zienswijze over de voorgenomen verkoop van het pand Van Merlenlaan 2 (De Meerlhorst); kenmerk: 630314 onderwerp: Schetsplan nieuwbouw Van Merlenlaan 2 door Nova Zembla Zorggroep BV; kenmerk: 630350 onderwerp: concept-zienswijze gemeente Heemstede over de voorgenomen verkoop van het pand Van Merlenlaan 2 door Elan Wonen; Kenmerk: 631174 onderwerp: beelden bestaande bebouwing Oegstgeest. 633162 4/4