Akkerland moet weerbaarder

10
ZATERDAG 21 MEI 2016
regio
Akkerbouwer Peter Harry Mulder strijdt voor meer biodiversiteit rond Muntendam
‘Akkerland moet weerbaarder’
Tienke Wouda
Akkerbouwer Peter Harry Mulder uit Muntendam
spant zich al jaren in voor meer akkervogels
in Oost-Groningen. Dit jaar zet hij zich in voor
terugkeer van de grauwe klauwier. Zijn ideaal is
een weerbaarder buitengebied.
REPORTAGE
H
‘
Muntendam
et is elke keer weer genieten als er een
akkervogel opduikt vlak bij de trekker. Een patrijs hield mij jaren geleden
staande tijdens het zaaien van een
akkerrand. Ik zag een handvol kuikens
wegkruipen. Het vrouwtje lokte mij weg van
deze plek met haar ‘manke’ vleugel.’
Aan de keukentafel raakt akkerbouwer en
vogelliefhebber Peter Harry Mulder uit Muntendam
niet uitgepraat over het beschermen van akkervogels
op de grens van het Oldambt en de Veenkoloniën.
Vorig jaar was het toppunt: toen telde hij vier paar
patrijzen met jongen, maar ook bedreigde soorten
als grauwe kiekendief, kneu, veldleeuwerik en roodpootvalk ziet hij zo nu en dan in zijn akkerland.
Passie voor vogels heeft Mulder al bijna zijn hele
leven. Op elfjarige leeftijd werd hij lid van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie. ‘Zondags gingen we op de fiets naar Drenthe om vogels te leren
herkennen. Dat heeft spelenderwijs mijn enthousiasme aangewakkerd.’
De Groninger nam deel aan het eind jaren negentig van de vorige eeuw opgezette landelijke patrijzenproject van de wildbeheereenheden. ‘Deze vogel is in
veertig jaar tijd met 95 procent afgenomen’, vertelt
hij. Acht jaar geleden was Mulder weer helemaal ‘bij
de les’, toen hij een grauwe kiekendief zag boven zijn
land. ‘Wat een geweldige vogel. Ik heb mijn verrekijker opnieuw afgestoft’, glimlacht hij.
Vanaf dat moment ging de verrekijker altijd mee
op de trekker. Sinds enige tijd neemt Mulder ook een
camera mee. Een jaar lang zette hij foto’s en filmpjes
op Facebook en vertelde hij over de activiteiten op
zijn bedrijf. ‘Dat kostte mij veel moeite; schrijven is
geen hobby van me. Maar ik vond dat ik het moest
delen dat het ook bij gangbare boeren die kunstmest
strooien en gangbare gewasbeschermingsmiddelen
gebruiken, geen dooie boel is op de akkers. Ik heb
enorm veel positieve reacties gekregen.’
Voorzichtig vult zijn vrouw Eline Ringelberg aan:
‘Je was ineens geen roepende in de woestijn meer,
geen bizarre eenling. Je werd gehoord, ook door je
boerencollega’s.’
Mulder knikt instemmend. ‘Collega’s gaven hun
volledige medewerking aan planten van struweel op
ongebruikte dammen en onder hoogspanningsmasten. Daarnaast hebben ze geholpen bij de aanleg van
dammen, ondanks dat natuurbeheer niet hun hobby
is. Ik zei: ‘Stuur maar een factuur.’ Maar niet iedereen heeft een rekening gestuurd. Dat is veelzeggend.’
Experimenteren
De akkerbouwer wil experimenteren met de aanleg van akker- en bloemenranden, het planten van
struweel, het beheren van bermen, het creëren van
overhoekjes en ruige randjes en het toepassen van
niet-kerende grondbewerking in de hoop dat andere
boeren ook aan deze vormen van agrarisch natuurbeheer gaan doen. Tot nu toe zijn de meeste boeren
echter terughoudend.
‘Ik wil laten zien dat het ook
bij gangbare boeren geen
dooie boel is op de akkers’
Mulder snapt dat. ‘Door het huidige markt- en
prijsbeleid moeten boeren steeds meer produceren.
Ze worden in een hoekje geduwd. Dat de boeren de
schuld krijgen dat ze door de intensieve landbouw de
natuur kapotmaken, is veel te gemakkelijk. Politiek
moet er iets veranderen, omdat het zo de verkeerde
kant opgaat met de biodiversiteit als boeren het
maximale van hun land moeten halen. De gewenste
Boerenbuitengebied Muntendam
Peter Harry Mulder is initiatiefnemer van werkgroep Boerenbuitengebied Muntendam. Hij heeft 70 hectare land, een
kleine 8 hectare akkerrand, 0,7 hectare bloemenrand en 0,4
hectare wintervoedselveldjes. Daarnaast heeft zijn vrouw
Eline Ringelberg lesmateriaal voor boerderijeducatie ontwikkeld. In september kwamen 250 basisschoolkinderen
naar de boerderij om te leren over akkerbouw en natuur.
Op 1.000 hectare rond Muntendam willen boeren en burgers in het project ‘Boerenbuitengebied’ met maatregelen
als akker- en bloemenranden, struweel in het open landschap, natuurvriendelijk bermbeheer en ruige sloottaluds
en overhoekjes het gebied aantrekkelijker maken voor
akkervogels als patrijs en grauwe klauwier. Ruim twintig
vrijwilligers van Landschapsbeheer Groningen en Natuurmonumenten en boeren richtten de overhoekjes in en
legden dammen aan. Lakenvelders zullen de overhoekjes
begrazen. Gedeputeerde Henk Staghouwer opent 21 juni
het project.
vergroening kan ze wel op haar buik schrijven.’
Maar, is zijn boodschap, met relatief kleine en
eenvoudige maatregelen als struweelaanplant en
beheren van ruige randjes valt al vooruitgang te boeken. En het is niet alleen goed voor de natuur, het
levert akkerbouwers bedrijfsmatig ook iets op. ‘Met
minimaal 5 procent natuurlijke begroeiing kan het
bekritiseerde insecticidegebruik op een groot areaal
worden verminderd en neemt het gevaar van insecticideresistentie af. Het is een gigantische verbetering
ten opzichte van nietsdoen.’
Dat is voor Peter Harry Mulder ook een van de
redenen dat hij zich nu helemaal stort op terugkeer
van de grauwe klauwier op overhoekjes Bouwte en
Rimbe die ontstonden na de ruilverkaveling in de
jaren negentig. Het overhoekje Bouwte, achter zijn
akkerbouwbedrijf, ziet er nu nog wat kaal uit met
enkele meidoorns. Maar deze week wordt er gras
gezaaid.
‘Kijk’, wijst hij naar een bramenstruik. ‘Hier
broedde in de jaren tachtig een grauwe klauwier. De
vogels zijn op zoek naar beschutting. De meidoorns
op het overhoekje bieden de dieren dat. Het zou fantastisch zijn als deze zangvogel hier weer terugkomt.’
Meidoorns geven vogels beschutting. Foto: Huisman Media
Eline Ringelberg en Peter Harry Mulder willen via overhoekjes meer akkervogels trekken.
Foto: Huisman Media
Patrijzen op het land van Mulder.
Foto: Peter Harry Mulder