Investeren in infra is investeren in de toekomst

“Politici denken dat Nederland af is. Maar dat is niet zo. Er is veel onderhoud nodig aan infrastructuur
en investeringen om ons land voor te bereiden op de toekomst.” Volgens Richard Mulder van Bouwend
Nederland gaat de politiek te lichtzinnig om met de infrastructuur. Dat leidt op den duur juist tot veel
hogere kosten. Bouwend Nederland pleit er daarom voor om te investeren in infrastructuur.
Foto: Communicatie Bouwend Nederland
en waar nodig te verbeteren. Er ligt een
grote opgave op dit gebied, maar het
gevoel van urgentie ontbreekt.”
Mulder wijst op de infrastructuur die we
niet zien, maar die wel essentieel is: het
leidingennetwerk. Gasleidingen, riolering en
elektriciteitsleidingen zijn veelal aangelegd
in de jaren 60 en 70. Ze bereiken lang­
zaamaan het einde van hun levensduur.
Daarnaast voldoen niet alle netwerken meer.
Zo moet het elektriciteitsnetwerk beter
geschikt gemaakt worden voor decentrale
opwekking.
Een ander probleemgebied zijn de wegen
die onder verantwoordelijkheid vallen van
provincies en gemeenten. “Het hoofd­
wegennet ligt er nog wel aardig bij, maar
zodra je de snelweg verlaat, beginnen de
problemen”, meent Mulder. “Op basis van
een enquête onder gemeenten blijkt dat
de helft van de bruggen in matige staat
verkeert. Die zijn aan onderhoud, en soms
zelfs snelle vervanging, toe.”
Richard Mulder
Meer files
“De files nemen weer toe”, vervolgt Mulder
zijn betoog. “Volgens de ANWB waren er
in oktober 2015 16 procent meer files dan
in oktober 2014. Dat heeft te maken met
de economische groei. De afgelopen jaren
leek het wel mee te vallen met de filedruk,
maar dat kwam doordat de economie in
een langdurige dip zat. De ANWB verwacht
dat de files verder zullen groeien.”
Met instemming haalt Mulder Schipholtopman Nijhuis aan, die in september
tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer
zijn zorg uitsprak over de bereikbaarheid
van de luchthaven. Een betere bereikbaar­
heid van Schiphol over weg en spoor moet
topprioriteit krijgen, aldus Nijhuis. Er moet
de komende jaren dus heel veel gebeuren,
wil Mulder maar zeggen.
Over de staat van de Nederlandse infrastructuur lopen de meningen
uiteen. Recente rapporten van het IMF en het World Economic
Forum geven een verschillende kijk op de zaak. In oktober 2015
liet het IMF weten dat Nederland te weinig geld steekt in
infrastructuur. De rente is historisch laag en Nederland zou
hiervan moeten profiteren door meer te investeren. Dat is goed
voor de economische groei.
Rond diezelfde tijd maakte het World Economic Forum bekend
dat de Nederlandse infrastructuur tot de beste van de wereld
behoort. Alleen Hongkong en Singapore prijkten hoger op het
lijstje van de organisatie. De haveninfrastructuur van ons land is
volgens de onderzoekers zelfs de beste van de wereld.
Grote opgave
Beleidsadviseur Richard Mulder van Bouwend Nederland kent
beide rapporten. “Het geeft een wat diffuus beeld”, zegt hij. “Wij
zijn van mening dat de Nederlandse overheid op dit moment te
weinig investeert om de infrastructuur in goede staat te houden
2
Foto: Communicatie Bouwend Nederland
Investeren in infra is
investeren in de toekomst
Foto: Communicatie Bouwend Nederland
Rioolvervanging Den Haag
Onderhoud aan viaduct
Want door meer te investeren in infrastruc­
tuur, slaan we twee vliegen in één klap,
aldus Mulder. “We verbeteren de kwaliteit,
en bereiden Nederland daarmee voor op
de toekomst. Een goede infrastructuur is
een voorwaarde voor economische groei.
Daarnaast scheppen we veel nieuwe banen.
De afgelopen jaren zijn in de bouwsector
veel banen verloren gegaan.”
Tegelijkertijd staan de budgetten voor
infrastructuur onder druk. “Het kabinet
Rutte-1 verkondigde nog dat er niet
bezuinigd zou worden op infrastructuur.
Maar het kabinet deed wel een greep van
250 miljoen euro uit het Infra- en Delta­
fonds. Bovendien werd de indexering
van het fonds tijdelijk geschrapt. Weinig
Kamerleden beseffen dat het dan meteen
gaat om enorme bedragen. Er werd een
gat geslagen van 6 miljard op de totale
begroting van I&M. Dat gat willen we nu
graag gedicht zien. Daarnaast willen we
meer ruimte voor innovatie en externe
financiering om sneller en effectiever aan
de slag te gaan.”
Vechtcontracten
Bouwend Nederland, Rijkswaterstaat en
enkele andere brancheverenigingen werken
aan een gezamenlijke marktvisie op de
Nederlandse infrastructuur. Die moet begin
2016 het licht zien. Een van de onderwerpen
die daarin aan bod komen, is de manier van
aanbesteden. “Kwaliteit moet bij inschrij­
vingen zwaarder wegen”, vindt Mulder.
“We moeten weg van de vechtcontracten
met hoge tenderkosten, teveel risico’s en
discussies, waarbij ondernemers zelfs onder
de kostprijs werken om maar een opdracht
te krijgen.”
De Marktvisie zal ook meer fundamentele
vragen stellen. Bijvoorbeeld of Nederland
en de bouwsector leidend of volgend willen
zijn. “Er liggen volop mogelijkheden om
ons te onderscheiden”, zegt Mulder. “We
kunnen koppelingen leggen tussen verschil­
lende sectoren, zoals de autoindustrie en
de ict-sector. Bijvoorbeeld energie opwekken
in wegen en elektrische auto’s daarop laten
rijden. Daar moeten we bijvoorbeeld meer
energie in steken.”
Ontoereikende budgetten
Ook provincies en gemeenten maken minder
geld vrij voor infraprojecten. Gemeenten
hebben door grote decentralisaties extra
taken en verantwoordelijkheden gekregen
zonder toereikende budgetten. Slechts
weinig gemeenten kunnen dan de verlei­
ding weerstaan om geld weg te halen bij
infrastructuur.
Bouwend Nederland kan nog wel begrijpen
dat de politiek in economisch magere
jaren minder uittrekt voor infrastructuur.
Maar dat zou in betere jaren dan weer
gecompenseerd moeten worden. “En dat
gebeurt niet”, geeft Mulder aan. “Het
kabinet komt nu met plannen voor een
lastenverlichting van 5 miljard euro. Dat
geld zouden we veel beter in de infrastruc­
tuur kunnen stoppen.”
3