Vlaamse Vereniging voor schoolpsychologie Het plaat(s)je van de schoolpsycholoog Maria De Beuckeleer, Voorzitter VVSP Prof. Karine Verschueren, KULeuven Colloqium BFP 09-12-2004 Evolutie • Plaatje : Diagnosticus Leerlingenbegeleider • Plaats : School extern Schoolintern Colloqium BFP 09-12-2004 Plaat(s)je van de schoolpsycholoog = antwoord op 1. Maatschappelijke 2. Beleidsmatige/ legistieke 3. Onderwijskundige veranderingen Colloqium BFP 09-12-2004 Verruiming • Diagnose begeleiding • Leren leven • Leerling context • Individu groep (vnl school) • Expert coach Colloqium BFP 09-12-2004 Diagnose begeleiding Vóór 1975 Diagnose i.f.v. - studiekeuze - overstap BuO TAAKKLAS Diagnostisch proces Diagnose handelingsgericht Handelingsplan Remediëren Colloqium BFP 09-12-2004 Leren - leven Cognitief psychisch sociaal-relationeel Colloqium BFP 09-12-2004 leerling - context Leerling School Thuis Vrije Tijd Colloqium BFP 09-12-2004 Expert - Coach Colloqium BFP 09-12-2004 Individu - groep Leerkrachten : - moeilijk gedrag - leerstoornissen Ouders - schoolbetrokkenheid - probleemgedrag Colloqium BFP 09-12-2004 Tendensen • Aanvankelijk : scholingsgraad van arbeiderskinderen • Oog voor moeilijker lerend kind •SBO-PMS •privé => gesubsidiëerd •Remediëren •Partiële stoornissen •Inrichting TK •Verdrag van R. v/h Kind • Meer aandacht voor maatschappelijk kwetsbaren in de maatschappij •Lkr - onderwijs •Zorg •Sec. Ond. : Vertr. - Ikr Colloqium BFP 09-12-2004 •GOK I Tendensen (vervolg) • Nieuwe uitdaging: AN, NT2 • Meer zorg voor alle lln op alle aspecten voor hun ontwikkeling • Zorgcoördinator in BaO • GOK II • Inclusief onderwijs •(GOK III) • Maatschappelijk druk om te presteren : * ind II: op voet gevolgd meteen remediëren * scholen: zichtbaar maken v result. /leerwinst Colloqium BFP 09-12-2004 CLB Decreet dec. 98 4 domeinen : • • • • Leren en studeren Preventieve gezondheidszorg Schoolloopbegeleiding Psychisch en sociaal functioneren Colloqium BFP 09-12-2004 CLB (vervolg) • • • • Subsidiair Multidisciplinair Vraaggestuurd Emancipatorisch individuele begeleiding + systeembegeleiding directe + indirecte begeleiding Remediëren + preventief Colloqium BFP 09-12-2004 School • Vertrouwensleerkracht • Zorgcoördinator • Interne leerlingenbegeleiding Colloqium BFP 09-12-2004 Leerlingenbegeleiding CLB School-externe School school-interne Onderwijs Maatschappelijk Beleid Vernieuwd profiel van de schoolpsycholoog Colloqium BFP 09-12-2004 Profiel schoolpsycholoog • Recente ontwikkelingen in leerlingenbegeleiding en onderwijs in Vlaanderen • Internationaal gangbare profielen Colloqium BFP 09-12-2004 Internationaal gangbare definities schoolpsychologie • International School Psychology Association: “professionals prepared in psychology and education who are recognized as specialists in providing psychological services to children and youth within the context of school, families and other settings that impact their growth and development” • National Association of School Psychologists: “school psychologists have specialized training in both psychology and education” Colloqium BFP 09-12-2004 Internationaal gangbare definities schoolpsychologie • University of Berkeley: “the school psychologist is the cognitive, social and behavioral scientist in the school setting who designs, administers and/or participates in a school psychological services delivery system” “scientist-practitioner” Colloqium BFP 09-12-2004 Wie zijn schoolpsychologen? • gedragswetenschappers • thuis in psychologie én onderwijs • bevorderen van de ontwikkeling en het functioneren van kinderen en jongeren in schoolse context - cognitief en psychosociaal - eigen ontplooiing en maatschappelijke aanpassing door interventies leerlingen zelf (determinanten in) school- en thuisomgeving Colloqium BFP 09-12-2004 Wat doen schoolpsychologen? kerntaken 1. 2. 3. 4. 5. Psychodiagnostiek Directe interventies Indirecte interventies Preventie en educatie Onderzoek en beleidsvoering Colloqium BFP 09-12-2004 Psychodiagnostiek (“Assessment”) • • • • leerontwikkeling, psychosociale ontwikkeling, schoolloopbaan kind én omgeving proces van diagnostische besluitvorming wetenschappelijk verantwoord en cliëntgericht Colloqium BFP 09-12-2004 Directe interventies • • vragen en problemen met betrekking tot leren, psychosociaal functioneren, schoolloopbaanbeslissingen vaak: counseling en interventies vanuit leertheoretisch kader Colloqium BFP 09-12-2004 Indirecte interventies • • • begeleiden van leerlingen via ouders, leerkrachten, … “consultatief werken” remediërend en preventief Colloqium BFP 09-12-2004 Preventie en educatie • • • ontwikkelen en implementeren van preventieve of educatieve programma’s met betrekking tot psychosociale problemen, (geestelijke) gezondheid, bevorderen onderwijskansen, … in samenwerking met partners in de school en het hulpverleningsnetwerk rond de school Colloqium BFP 09-12-2004 Onderzoek en beleidsvoering “Research and planning” • • meedenken met en bijdragen aan (zorg)beleid van de school o.a. evalueren van effectiviteit van interventies, verspreiden en implementeren van nieuwe kennis in verband met leren of gedrag in school, … Colloqium BFP 09-12-2004 Implicaties voor opleiding en (na)vorming Opleiding afgestemd op profiel – – inhoudelijke kennis met betrekking tot centrale begeleidingsdomeinen diagnostische en begeleidingsvaardigheden • • • – – directe interventies indirecte interventies preventieve programma’s basiskennis met betrekking tot onderwijs gedragswetenschappelijke en methodologische basis Colloqium BFP 09-12-2004 Uitdagingen voor de toekomst • • • • sterkere profilering van de psychologie in het domein van onderwijs verdere bekendmaking van specialisatie in schoolpsychologie en recente invulling meer aandacht voor wetenschappelijk onderbouwde praktijk supervisie van beginnende schoolpsychologen ? Colloqium BFP 09-12-2004