Krasposter Waarom gebruiken? Om na de gratis distributieperiode het wekelijks fruitmoment onder de aandacht te houden wordt gewerkt met een krasposter. De krasposter kan zowel bij fruit-in-de-boekentas (FinB) als bij een fruitabonnement (SFA) gebuikt worden. Bij fruit-in-de-boekentas kan aan de ouders de lijst met tips voor tussendoortjes meegegeven worden (zie bijlage 1). Wanneer gewerkt wordt met een fruit-in-de-boekentas afspraak met de ouders kunnen volgende maatregelen genomen worden voor kwetsbare leerlingen: Een mand met reservefruit kan voorzien worden voor leerlingen die niets bijhebben op de fruitdag. De school kan al het fruit dat de leerlingen bijhebben op de fruitdag eerst verzamelen en dan verdelen onder de leerlingen. Wanneer de school naast de FinB afspraak ook werkt met een leverancier kan aan de leverancier gevraagd worden om overschotten gratis te leveren. Zo kan de school zelf een voorraad aanleggen voor leerlingen die op de FinB-dag geen stuk fruit/groenten bijhebben. Wanneer gebruiken? De gratis distributieperiode loopt binnen alle testscholen van 19 september 2016 t.e.m. 2 december 2016 (uitgezonderd voor scholen met een hoog percentage indicatorleerlingen loopt de distributie t.e.m. 24 februari 2017). Het systeem van de krasposter start op 9 januari 2017 (na kerstvakantie) t.e.m. 16 juni 2017 (einde schooljaar). Hoe gebruiken? Leerkrachten organiseren per week één gezamenlijk fruitmoment en als alle leerlingen proeven mag een vakje van de poster open. Zo belonen we op groepsniveau. In totaal zijn er 20 vakjes (1 vakje per week). Achter elk vakje zit een leuke doe-opdracht over groenten en fruit op klasniveau. Op die manier ontstaat een wekelijks fruitmoment op klasniveau. LET OP: De krasposter is afkomstig uit het schoolfruitprogramma in Nederland en wordt op deze manier uitgetest in Vlaamse scholen. Aangezien gewerkt wordt met een bestaande poster moeten we rekening houden met enkele aanpassingen binnen de Vlaamse scholen: Op de poster wordt verwezen naar de website van het Nederlandse schoolfruitprogramma. Binnen deze testfase in Vlaanderen moeten leerkrachten echter deze website NIET bezoeken. Alle benodigde informatie is terug te vinden in dit word document. De verwijzingen naar de blauwe ster mogen genegeerd worden aangezien we het meebrengen van nieuwe fruitsoorten niet extra willen benadrukken. Mogelijks is dit voor leerlingen uit kansengroepen moeilijker haalbaar. In vakje 4 en vakje 14 wordt verwezen naar een prijs. Voor de testfase in de Vlaamse scholen wordt een alternatieve actie aangeboden: Vakje 4: Neem deel aan de Loofje wedstrijd en win keukenschorten voor de hele klas! Zie de begeleidende brief voor meer info (insturen kan tot 24 februari 2017)! Vakje 14: Maak een grappige klassenfruitfoto en win appeldoosjes voor elke leerling! Stuur de foto naar: [email protected] en noteer hierbij duidelijk dat het gaat om de actie waarbij appeldoosjes te winnen zijn. Werkwijze per vakje 1. Groepsgesprek Wat zijn vitamines? Laat eerst de leerlingen zelf een antwoord formulieren. Eventueel kan de leerkracht aanvullen: Vitamines zijn stofjes in je eten die ervoor zorgen dat je gezond blijft. Je hebt verschillende soorten vitamines en die hebben allemaal hun eigen functie. Er zijn vitamines die zorgen voor je haar, je huid, je ogen en je weerstand. In groente en fruit zitten veel vitamines. Daarom is het zo gezond! Tip: Toon volgende filmpje: http://www.hetklokhuis.nl/tvuitzending/880/VITAMINE De 'Vitamineshow' (15 minuten). Dit filmpje van het Klokhuis laat zien dat vitamines van levensbelang zijn. Door middel van een leuke animatie wordt verbeeld wat vitamines met je lichaam doen. 2. Filmpje Hoe groeit een aardbei? Dit filmpje laat zien dat de uitlopers van de aardbeienplant belangrijk zijn voor aardbeien. Het filmpje duurt twee minuten en kan dus gemakkelijk gekeken worden tijdens het fruit eten! Open het via: http://www.schooltv.nl/video/popup/hoe-groeien-aardbeien-niet-dezaadjes-zijn-belangrijk-maar-de-uitlopers/#autoplay Wist je dat aardbeien ook wel 'zomerkoninkjes' genoemd worden? 3. Wist je dat? Waar zit de meeste vitamine C in? Het juiste antwoord is B: in rode paprika. In sinaasappel, kiwi en aardbeien zit ook veel vitamine C, maar net wat minder dan in rode paprika. 4. Winnen Grappige klassenfoto met fruit of groente gemaakt? Verstuur je foto naar [email protected] Je hoort binnen een paar weken of jouw klas de appeldoosjes heeft gewonnen. 5. Interview Welke soorten groente en fruit eet jullie juf of meester het liefst? Laat de leerlingen een interview afnemen van de leerkracht. Voorbeeldvragen voor het interview: Heb je vandaag al groente of fruit gegeten? Wat is je lievelingsfruit? Wat is je lievelingsgroente? Wat zou je in een smoothie doen? Neem je altijd groente of fruit mee naar school? Waarom? Wat kan je allemaal van je lievelingsfruit of je lievelingsgroente maken? Verzin met je klasgenootjes nog meer vragen! 6. Fruit Wat is het populairste fruit van de klas? Laat leerlingen aan klasgenoten vragen wat hun lievelingsfruit is. Tips: Gebruik de placematmethode: leg een groot vel papier in het midden van de klas en teken of schrijf je favoriete fruit op het papier. Welke is het meest genoemd/getekend? Doetip: maak een poster waarop je het populairste stuk fruit aanprijst aan de rest van de school. 7. Groepsgesprek Hoeveel groente moet je als kind elke dag eten? Laat eerst de leerlingen zelf een antwoord formulieren. Eventueel kan de leerkracht aanvullen: Kinderen van 4 tot 12 jaar hebben 150 gram groente nodig per dag. Dat zijn 3 opscheplepels. Maar je kan overdag ook al wat groente eten. Zoals met Tutti Frutti! De snacktomaatjes die jullie soms krijgen, zijn samen al 80 gram. En de wortels en stukken komkommer ook. 8. Wist je dat?! Hoeveel stuks fruit moet je per dag eten? Laat eerst de leerlingen zelf een antwoord formulieren. Eventueel kan de leerkracht aanvullen: Kinderen van 4 tot 12 jaar hebben twee stuks fruit per dag nodig. Dan krijg je genoeg vitamines binnen. Telt een druif als één stuk fruit? Laat eerst de leerlingen zelf een antwoord formulieren. Eventueel kan de leerkracht aanvullen: Eén druif telt niet als een stuk fruit, 20 druiven wel. In één druif zitten niet genoeg vitamines, een druif is natuurlijk ook maar heel klein. Een trosje van ongeveer 20 druiven is ongeveer hetzelfde als het eten van één appel! 9. Raadsel Het is wit en het ontploft? Bloemkool Het is groen en het komt snel de berg af? Skiwi Wat is oranje en zegt dat hij een sinaasappel is? Een mandarijn met een grote mond 10. Proef ze allemaal Laat verschillende soorten groente en fruit zien en start een gesprek op. Tip: Gebruik bijvoorbeeld de 'Proef ze allemaal!'-poster en laat deze poster zien op het digibord. Deze kan je hier vinden (http://edepot.wur.nl/367272) en eventueel zelf afdrukken of online tonen in de klas. Onderbouw: Welke soorten heb je wel eens gezien? En welke vind je lekker om te eten? Bovenbouw: Welke soorten heb je wel eens geproefd? Welke vind je lekker of juist niet? Waar komt het vandaan? (Uit welk land of welke regio?) In welk seizoen groeit het? 11. Opdracht Schrijf per groepje zoveel mogelijk groentesoorten op. Tip: Verdeel de klas in groepjes. Geef elk groepje een vel papier (placematmethode) en verzin zoveel mogelijk verschillende soorten groente! Welk groepje heeft de meeste soorten opgeschreven? En als je de soorten groente van alle groepjes bij elkaar optelt, hoeveel soorten groente zijn dat dan? 12. Vraag Welke verschillende soorten groente eet jij in een week, en je ouders? Houd bij welke soorten groenten je eet in een week, en hoeveel. Doe dit ook voor je ouders. Vergelijk dit met je klasgenootjes. Tips: Met Tutti Frutti eet je ook wel eens groente! Eten jullie ouders ook wel eens groente tussendoor? Wat is de lievelingsgroente van je ouders? Wie bepaalt er thuis welke groente er wordt gegeten? Eten jullie vaak dezelfde groente of veel verschillende soorten? Turf in de klas hoe vaak verschillende soorten groenten gegeten worden in een week. Welke groente wordt er het meest gegeten? 13. Groepsgesprek Van welke groente krijg je vitamine A? Laat eerst de leerlingen zelf een antwoord formulieren. Eventueel kan de leerkracht aanvullen: wortel. In wortelen zit veel bèta-caroteen. Dat is een stofje dat door je lijf wordt omgezet in vitamine A. Het zit ook in spinazie, mango's en mandarijnen. Wat doet vitamine A met je lichaam? Laat eerst de leerlingen zelf een antwoord formulieren. Eventueel kan de leerkracht aanvullen: Het zorgt ervoor dat je goed kan zien en dat je huid en haren zacht en glad blijven. Ook is het goed voor de weerstand, net zoals vitamine C. 14. Prijsvraag Grappige vormen met fruit of groente gemaakt en er een foto van genomen? Verstuur je foto naar [email protected] Je hoort binnen een paar weken of jouw klas een kookboek heeft gewonnen. 15. Mop Welk woord past er tussen deze woorden? Appel… …tuin? Antwoord: moes Extra woordspel: Wat is kwamkwammer? Antwoord: De verleden tijd van komkommer 16. Vraag Welke vitamine is goed voor je botten en je weerstand? Laat eerst de leerlingen zelf een antwoord formulieren. Eventueel kan de leerkracht aanvullen: Vitamine C is goed voor je botten en zorgt er ook voor dat je niet zo snel ziek wordt én dat wondjes snel kunnen genezen. Het zit in alle soorten groente, fruit en aardappels. 17. Groepsgesprek Waarom is het goed verschillende soorten groente en fruit te eten? Laat eerst de leerlingen zelf een antwoord formulieren. Eventueel kan de leerkracht aanvullen: In elke soort groente en fruit zitten weer andere stofjes. In paprika zit veel vitamine C. Als je wortel eet, krijg je vitamine A. Maar er zitten ook andere stofjes in groente en fruit: vezels bijvoorbeeld (om goed te poepen), en ook mineralen zoals ijzer, calcium en kalium. 18. Raadsel Het is roze en boos? Antwoord: Framboos Het is groen en heel vrolijk? Antwoord: Slalalalala Het is groen en superschattig Antwoord: Broccolief 19. Filmpje: Van welke plant eten we wat? Dit filmpje laat zien welke delen van planten we eten: de wortel, de bladeren of juist de stengel? Het filmpje duurt twee minuten en kan dus gemakkelijk gekeken worden tijdens het fruit eten! Open het via: http://www.schooltv.nl/video/groenten-eten-van-welke-plant-eten-we-wat/ 20. Opdracht Hoe blij ben je met Tutti Frutti? Maak een foto waarop je dat kan zien! Zet de foto in de nieuwsbrief van de school! Of op de website of Facebook pagina van de school. Tips voor een leuke foto: Gebruik groente of fruit in de foto Doe allemaal een soort groente of fruit na Zet de juf of meester ook op de foto Contact en nuttige links Voor vragen in verband met: De regionale strategie voor Vlaanderen en de Europese wetgeving Mart Vanhee Departement Landbouw en Visserij Afdeling Landbouw- en Visserijbeleid Koning Albert II-laan 35 1030 Brussel 02/552 79 40 [email protected] De subsidieaanvragen, het e-loket en controle van de schoolfruitactie Karolien Truyen Departement Landbouw en Visserij Afdeling Landbouw- en Visserijbeleid Koning Albert II-laan 35 1030 Brussel 02/552 79 40 [email protected] Het Tutti Frutti project in het algemeen (inschrijven, materialen, wedstrijd, evaluatie) o Jasmine Mommen Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie vzw (VIGeZ) G. Schildknechtstraat 9 1020 Brussel 02/422 49 38 [email protected] o Loes Neven Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie vzw (VIGeZ) G. Schildknechtstraat 9 1020 Brussel 02/422 49 38 [email protected] o Het Logo (lokaal gezondheidsoverleg) in uw buurt Gegevens via www.vlaamselogos.be Je kan ook een vraag stellen via het contactformulier op www.fruit-op-school.be Tutti Frutti - Fruit op school is een initiatief van: met steun van: