5 Ferrofluïdum Veiligheidsvoorschriften LAAT DE REAGEERBUIZEN NIET VALLEN: wees voorzichtig! OPEN DE REAGEERBUIZEN NIET. SCHUD DE REAGEERBUIZEN NIET. In geval van contact met de huid was je de huid met een overvloed aan water en zeep. Als de reageerbuis breekt, giet het ferrofluïdum dan niet zomaar weg. Het is klein gevaarlijk afval. Houd het ferrofluïdum uit de buurt van vuur. Wat heb je nodig? • • • • Reageerbuis met ferrofluïdum Reageerbuis met zwart zand Blauwe, ronde magneet Een kompas Aan de slag! • Onderzoek de reageerbuizen en hun inhoud. Wat is het grootste verschil tussen het zwarte zand en het ferrofluïdum? • Hou de magneet naast de reageerbuis met het zwarte zand en laat de magneet over de reageerbuis glijden. Hoe reageert het zand? Verwijder de magneet van de reageerbuis. Wat gebeurt er? • Doe hetzelfde met de reageerbuis met het ferrofluïdum en kijk naar de vormen die ontstaan. Hoe zien die eruit? Verwijder de magneet. Wat gebeurt er nu? • Hou het kompas naast het zwarte zand. Wat doet het kompas? Schud nu met de reageerbuis en hou het kompas ernaast. Waarheen wijst de naald van het kompas nu? • Hou het kompas nu even naast de reageerbuis met het ferrofluïdum. Wat doet het kompas? Hou de magneet naast de reageerbuis met het ferrofluïdum. Verwijder de magneet en hou het kompas snel naast het ferrofluïdum. Wat gebeurt er? Zien het ferrofluïdum en het zwarte zand er hetzelfde uit met een magneet in de buurt? En als je de magneet verwijdert? Waarvoor kun je ferrofluïda volgens jou gebruiken? Ferrofluïdum Wat gebeurt er? Zowel het ferrofluïdum als het zwarte zand zijn gemaakt van magnetiet, een ijzeroxide. Maar het ferrofluïdum bestaat uit piepkleine nanoscopische magnetietkristallen terwijl het zwarte zand uit macroscopische korrels magnetiet bestaat. Dat verschil in grootte verklaart waarom het ferrofluïdum en het zwarte zand zich verschillend gedragen in de aanwezigheid van een magnetisch veld. Zoals je kan vaststellen met het kompas, is het zwarte zand permanent magnetisch. Het ferrofluïdum is een uniek materiaal dat zich gedraagt als een magnetische vaste stof in de aanwezigheid van een magnetisch veld, maar als een nietmagnetische vloeistof als er geen magneet in de buurt is. Ferrofluïda kunnen handig gebruikt worden in verschillende technologische toepassingen in de mechanica, de industrie, de elektronica en in de toekomst misschien wel in de geneeskunde. Wil je meer weten? • (NL) http://www.ditisbiotechnologie.nl/nieuws/ article/501/ • Kunst en ferrofluïda: http://www.youtube.com/watch?v=CJGBy_yygaQ • http://homes.nano.aau.dk/tgp/ferrofluid.pdf • http://www.photonics.com/Content/ReadArticle. aspx?ArticleID=15447 Woordenlijst Magnetiet is een bruin tot zwart magnetisch ijzeroxide. Magnetiet komt voor in verschillende steensoorten en is een belangrijke bron van ijzer. Een magneet is een voorwerp gemaakt van ijzer, staal, nikkel of kobalt, dat een onzichtbaar magnetisch veld rondom zichzelf creëert. Een magnetisch veld is de omgeving rond een magneet waar de invloed van de magneet voelbaar is. Magnetische materialen worden aangetrokken door magnetische velden. Een kompas is een vrij draaiende magneet die de richting van een magnetisch veld aanduidt. Als er geen magneet in de buurt is, wijst een kompas naar de magnetische polen van de aarde. Een nanometer is een miljardste van een meter (0,000 000 001 m).