MON01 PAG 05 17-01-2006 13:57 Pagina 3 ENDOSCOPIE Tekst: Emile Hilgers MAAG-, DARM-, LEVERZIEKTEN Héle dunne darm in beeld ling is daarom met inkt gemarkeerd, zodat de chirurg later goed kon zien waar hij moest ingrijpen.” Bloedtransfusies - Bij andere patiënten kon een poliep of gezwel wel meteen endoscopisch worden weggenomen. “Vroeger was het voor de MDL-arts en chirurg lastig tot onmogelijk om de oorzaak van chronisch bloedverlies uit de dunne darm te lokaliseren en behandelen,” vertelt prof. Kuipers. “Het kwam geregeld voor dat patiënten om die reden jarenlang bloedtransfusies nodig hadden. Dat hoeft nu niet meer.” Onderzoek met de dubbele ballonendoscoop is duurder dan traditionele endoscopie. Dit is te wijten aan het slechts eenmalig te gebruiken medische materiaal en aan de hogere aanschafprijs van de nieuwe scoop, leggen prof. Kuipers en drs. Groenen uit. “Afgezet tegen de goede resultaten is het onderzoek wel degelijk kosteneffectief. Een patiënt die goed is behandeld, komt immers niet terug.” De nieuwe duw-en-trek-endoscoop Dankzij een Japanse uitvinding kunnen specialisten voortaan in de hele dunne darm ingrepen verrichten. Een vernuftige endoscoop maakt het mogelijk een kijker met instrumentarium tot in de verste bochten van het uitgestrekte maagdarmkanaal te sturen. M aag- en darmspecialist prof. Ernst Kuipers spreekt van een doorbraak: “We kunnen met een gastro-endoscopie via de mond al in de slokdarm, maag, en in het eerste stuk van de twaalfvingerige darm komen. Met een colonoscopie kunnen we via de anus naar de dikke darm en het laatste stukje van de dunne darm. Maar alles wat daar tussen zit - het grootste deel van de dunne darm - was tot nu toe endoscopisch niet te onderzoeken. We konden van dat tussenstuk wel foto’s maken, maar door de vele bochten en de gecomprimeerde ligging van de dunne darm is op basis van een foto niet altijd een goede diagnose te stellen. Bovendien kon je er zonder de chirurg niet bíj. Terwijl in de dunne darm nou net veel aandoeningen voorkomen, zoals poliepen, zwellin- gen met bloedvaten, kanker, en de ziekte van Crohn.” Hoog tijd voor een instrument dat het onbereikbare bereikbaar maakt. Twee ballonnen - De dunne darm ligt opgerold in de buik. Dankzij de nieuwe ‘double-balloon-‘, of ‘push and pull-endoscopy’ kunnen de vele bochten makkelijker worden genomen met een twee meter lange scoop. Dat is te danken aan twee ballonnen. Die worden om en om opgeblazen en bereiden de weg. Zo wordt de dunne darm gestrekt en opgestroopt, waardoor de vele lastige bochten één voor één genomen kunnen worden. Op die manier kan de MDL-arts in tien tot vijftien stappen de hele darm bereiken. En eventueel ook de dikke darm onderzoeken. Erasmus MC was één van de eerste centra in Europa die de nieuwe endo- scoop van het merk Fujinon hebben uitgetest. Er zijn er nu twee in Nederland, één in Rotterdam en één bij VUmc in Amsterdam. Op de jaarvergadering van de internationale vereniging voor MDL-artsen in de Verenigde Staten hebben VUmc en Erasmus MC hun gemeenschappelijke Nederlandse resultaten toegelicht. In een groep van 125 patiënten, de grootste gepresenteerde serie op het congres, werd bij vier op de vijf mensen verdacht weefsel gevonden. Bij veel patiënten kon direct worden ingegrepen. Verlies van bloed - De nieuwe ‘super-scoop’ blijkt vooral een uitkomst voor patiënten met bloedverlies uit het maagdarmkanaal, zo heeft arts-assistent drs. Marcel Groenen ervaren: “We hebben een patiënte behandeld die al vijftien jaar aan bloedverlies leed. Zij had talloze endoscopische en radiologische onderzoeken ondergaan, zonder goede diagnose. Met de nieuwe endoscoop vonden we in haar dunne darm een zwelling met bloedvaten. Het leek te gevaarlijk om die endoscopisch te verwijderen, omdat bij een bloeding acute chirurgie nodig zou kunnen zijn. De zwel- Niet vervelender - De duw-en-trekendoscopie is voor patiënten, die slechts in een lichte slaap worden gehouden tijdens het onderzoek, niet vervelender dan gewone endoscopie, weet drs. Groenen. “We hebben het idee dat de mensen juist minder pijn hebben doordat de uitbochting die je bij een standaardendoscopie veel hebt, minder voorkomt.” Erasmus MC kan, na overleg, doorverwezen patiënten met de dubbele ballon-endoscoop onderzoeken en behandelen. Prof. Ernst Kuipers verwacht dat de nieuwe techniek op den duur voor meer Nederlandse ziekenhuizen beschikbaar komt. ■ SPIJS VERTEREN Het spijsverteringskanaal is lang: mond, keelholte, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm, endeldarm, anus. De alvleesklier, lever en galblaas horen er ook bij. MDL-artsen kunnen goed bij het begin en einde van het kanaal komen, via de mond en anus. Maar het middendeel vormde tot nu toe een probleem. Daar bevindt zich de dunne darm. Deze 2,5 cm smalle darm ligt opgerold en heeft bij volwassenen een lengte van ruim drie meter. MONITOR jan/feb/mrt 2006 5 MON01 PAG 06/07/08 6 17-01-2006 jan/feb/mrt 2006 MONITOR 14:09 Pagina 2