Glucose + Zuursof= energie

BIOLOGIE H8
46
SAMENVATTING
DION NIJENHUIS
8.1 De romp is verdeeld in de borst & buikholte.
Aan de onderkant word het afgesloten door het
middenrif. Organen die aan dezelfde taak werken
heten orgaanstelsels. Energie haal je uit
voedingsstoffen. De spieren hebben glucose en
zuurstof nodig. Daarvoor zijn de verteringsstelsels
allemaal nodig. Energie komt vrij tijdens
verbranding. Hierbij worden glucosestukjes
stukgemaakt. Hierin zit energie.
Glucose + Zuursof= energie
Energie » spieren
Energie = afval
Afval = Koolstofdioxide + water
Koolstofdioxide = uitgescheiden door het
ademhalingsstelsel
Water: Uitgescheiden door verteringsstelsel
(nieren, urineblaas)
8.1 8.2 8.3 (8.4) 8.5. 8.3 zie boek blz. 45
Orgaanstelsels
Organen
Doel
Verteringsstelsel
Slokdarm,
maag, dikke
darm, dunne
darm,
endeldarm.
Luchtpijp,
longen
Hart,
alle
bloedvaten
Maakt
voedsel
fijn zodat
er
voedingsstoffen
in het bloed
kunnen.
Zuurstof
opnemen
Stoffen door het
lichaam
vervoeren
Hierdoor raakt je
lichaam
afvalstoffen kwijt.
Ademhalingsstelsel
Bloedvatenstelsel
Uitscheidingsstelsel Nieren,
urineblaas
8.2 Brood is een voedingsmiddel. Water,
mineralen en vitamines kunnen zo in het bloed
worden opgenomen. Het klein maken van
voedsel heet vertering. In verteringssappen zitten enzymen. Dit zijn stoffen die grote voedingsstoffen
in stukjes knippen. Uiteindelijk worden het losse glucosedeeltjes. Eerst komt het eten in je
mondholte. Door de speekselklieren komt hier speeksel bij, hierin zitten enzymen. Deze verteren
alleen zetmeel. Na het doorslikken komt het papje in je slokdarm, deze maakt een peristaltische
beweging. Door lengte en kringspieren. Vervolgens komt het in de maag. De maagwand maakt
maagsap dit verteert eiwitten. En maagzuur dood bacteriën. Na de maag komt het in de 12-vingerige
darm, hier komt alvleessap en gal bij het voedsel. Deze enzymen verteren zetmeel, eiwitten en vet.
Gal uit de galblaas verdeeld het vet in kleine deeltjes. Daardoor werken ze makkelijker in. In de
dunne darm komt er nog darmsap bij. Deze enzymen knippen de overige deeltjes af. Het kan naar
het bloed door de haarvaatjes. Door darmplooien en darmvlokken kunnen veel voedingsstoffen naar
het bloed. Poep ontstaat doordat de dikke darm water uit
Slagaders: voeren bloed van het
onverteerbare resten haalt. Een enzym werkt het best op
hart af. Dikke gespierde wand.
optimumtemperatuur (37*C)
Kleppen beginnen bij het hart.
Bloed stroomt snel.
(8.4) Bloedcellen gaan door het bloedplasma. Deze hebben een rode
Haarvaten: vervoeren bloed
kleur. Glucose en afvalstoffen zitten in het bloedplasma. Zuurstof word
door organen. Zeer dunne
vervoerd door de hemoglobine in de cel. (Leer de bronnen op pag. 51
wand. Bloed stroomt langzaam.
en de stukken tekst op blz. 50 & 51). Je hart klopt gemiddeld 70x per
Aders: Voeren bloed naar het
minuut. Bij de rechterboezem zitten speciale cellen die seintjes vanuit
hart toe. Dunne slappe wand.
de hersenen opvangen: de sinusknoop. Deze maakt vervolgens
Kleppen op de gehele lengte.
elektrische stroomstootjes. Deze worden aangestuurd door de
Bloed stroomt erg langzaam.
hersenen. Vanuit dit hartritme maak je een elektrocardiogram.
8.5 Alle cellen hebben glucose en zuurstof nodig. Dit word aangevoerd door een haarvat. Glucose en
zuurstof komt eerst in de weefselvloeistof terecht. Als er continu weefselvloeistof uit miljoenen
haarvaten lekt. Krijg je een stroperige massa bloedcellen. Het komt dus weer terug in de
bloedsomloop. Via de haarvaten of de lymfevaten. Lymfevaten voeren lymfe naar lymfeknopen
(lymfeklieren). Deze knopen controleren de lymfe op ziektes etc. Als ze veel ziekteverwekkers
moeten bestrijden zwellen ze op. Zo krijg je pijn bij het slikken. (Bekijk bron 3 pag. 56)
EINDE SAMENVATTING H8.