Annexen Inhoudstafel 1 ANNEXEN ........................................................................................................... 1 1.1 Doelstellingenlijst NAPincl. 2001-2003 en 2003-2005 .......................................................................... 5 1.2 Fiches opvolgingssysteem ....................................................................................................................... 9 1.3 Tabel met classificatie van maatregelen NAPincl. 2001-2003 en NAPincl. 2003-2005.................... 13 1.4 Tabellen sterkte-zwakte analyse .......................................................................................................... 33 1.5 Kinderarmoede ..................................................................................................................................... 39 Aanvullende gegevens voor de gesimuleerde scenario’s van de kinderbijslag............................................... 41 1.6 Britse streefdoelen om kinderarmoede te verminderen .................................................................... 43 1.7.1 Terugbetaalbaar belastingkrediet voor lage lonen.............................................................................. 47 1.7.2 Hervorming personenbelasting ten opzichte van gezinnen met kinderen .......................................... 48 1.7.3 Werkbonus ......................................................................................................................................... 49 Lijst van Tabellen Tabel 1: Institutionele maatregelen NAPincl. 2001-2003 ........................................................................................................ 14 Tabel 2: Beleidsmaatregelen en Samenwerkingsakkoorden van het NAPincl. 2001-2003 ...................................................... 15 Tabel 3: Sociale transfers met directe impact op het inkomen van gemeenschappen en gewesten .......................................... 24 Tabel 4: Beleidsmaatregelen en samenwerkingsakkoorden van het NAPincl. 2003-2005 ....................................................... 25 Tabel 5: Sociale transfers van gemeenschappen en gewesten .................................................................................................. 32 Tabel 6: Sterke en zwakke scores op sociale indicatoren ten opzichte van de EU-mediaan voor de 25 EU-lidstaten (met accentuering van de scores die minder goed zijn dan de EU-mediaan) .............................................................. 33 Tabel 7: Sterke en zwakke scores op sociale indicatoren voor de 25 EU-lidstaten ten opzichte van de EU-mediaan (met accentuering van mogelijke goede praktijken) ................................................................................................... 34 Tabel 8: Sterke en zwakke scores voor de EU-25 landen (ten opzichte van de EU-mediaan) op mogelijke verklarende indicatoren (met accentuering van scores die minder goed zijn dan de EU-mediaan) ................................................ 35 Tabel 9: Sterke en zwakke scores van de armoederisicopercentages voor subgroepen ten opzichte van het nationaal gemiddelde armoederisicopercentage voor de 25 EU-landen (met accentuering van de scores die minder goed zijn dan het nationaal gemiddelde)..................................................................................................................... 36 Tabel 10: Sterke en zwakke scores voor de EU-25 landen (ten opzichte van de EU-mediaan) op mogelijke verklarende indicatoren (met accentuering van scores die als beste praktijken kunnen gelden) ................................. 37 Tabel 11: Sterke en zwakke scores van de armoederisicopercentages voor subgroepen ten opzichte van het nationaal gemiddelde armoederisicopercentage voor de 25 EU-landen (met accentuering van de scores die als goede praktijken kunnen gelden) .......................................................................................................................................... 38 Tabel 12: (Kinder)armoederisicopercentages voor de EU-15 (N= 156424) ............................................................................. 39 Tabel 13: Belgische (kinder)armoederisicopercentages, 1995-2001, ECHP, (N= 52076) ....................................................... 40 Tabel 14: Verdeling van kinderen over huishoudtypes (N=5985) ............................................................................................ 40 Tabel 15: Kinderarmoederisicopercentage naar huishoudtype en vermindering van het kinderarmoederisicopercentage door kinderbijslag en sociale transfers (inclusief kinderbijslag) naar huishoudtype (N=5985) .................................. 41 Tabel 16: Verdeling van de kinderbijslag over decielen en gemiddeld jaarlijks gestandaardiseerd bedrag per individu in een gezin dat kinderbijslag ontvangt bij de invoering van inkomensselectieve toeslag naar deciel (decielen op basis van het gestandaardiseerd inkomen), MISIM, 1997 ..................................................................................... 41 Tabel 17: Verdeling van de kinderbijslag over decielen en gemiddeld jaarlijks gestandaardiseerd bedrag per individu in een gezin dat kinderbijslag ontvangt bij de invoering van inkomensselectieve toeslag naar deciel (decielen op basis van het gestandaardiseerd inkomen), MISIM, 1997 ..................................................................................... 41 Tabel 18: Armoederisicopercentage van individuen in verschillende gezinstypes voor de huidige situatie, na invoering van een categoriale verhoging van de kinderbijslag en na invoering van een inkomensgetoetste toeslag van de kinderbijslag, MISIM, 1997 ................................................................................................................ 42 Tabel 19: Impact van de invoering van het terugbetaalbaar belastingkrediet naar deciel (deciel op basis van het gestandaardiseerd beschikbaar inkomen), MISIM, 1997 ............................................................................................ 47 Tabel 20: Impact van de invoering van het terugbetaalbaar belastingkrediet naar gezinstype, MISIM, 1997 .......................... 47 Tabel 21: Impact van de invoering van de hervorming ten gunste van gezinnen naar deciel (deciel op basis van het gestandaardiseerd beschikbaar inkomen), MISIM, 1997 ............................................................................................ 48 Tabel 22: Impact van de invoering van de hervorming ten gunste van gezinnen naar gezinstype MISIM, 1997 ..................... 48 Tabel 23: Gemiddelde maandelijkse bijdragebetaling en gemiddelde maandelijkse werkbonus voor de werknemers die werkbonus ontvangen naar deciel (deciel op basis van gestandaardiseerd inkomen) (N=639) ............................. 49 Tabel 24: Gemiddelde maandelijkse bijdragebetaling en gemiddelde maandelijkse werkbonus voor de werknemers die in aanmerking komen om werkbonus te ontvangen naar deciel (deciel op basis van gestandaardiseerd inkomen) (N=2746) .................................................................................................................................................... 49 Lijst van figuren Figuur 1: Verdeling van kinderen (0-15 jaar) over huishoudens naar werkintensiteit (N=5669) ............................................. 40 1.1 Doelstellingenlijst NAPincl. 2001-2003 en 2003-2005 Doelstellingen NAPincl. 2001-2003 1.Bevordering van de deelneming aan het arbeidsproces en van de toegang van eenieder tot alle hulpmiddelen, rechten, goederen en diensten 1.1. Bevordering van de deelneming aan het arbeidsproces 1.1.1.Voorzien in en op punt houden van voldoende kwalificatie via opleiding en vorming 1.1.1.1. Vermindering van het aantal jongeren die vroegtijdig het schoolsysteem verlaten 1.1.1.2. Permanente vorming om er voor te zorgen dat de fundamentele basisvaardigheden gedurende het hele leven worden bijgeschaafd en dat de mensen nieuwe of betere kwalificaties kunnen ontwikkelen, gericht op de behoeften van de arbeidsmarkt 1.1.2.Verbeteren van de toegang tot de arbeidsmarkt 1.1.2.1. Strijd tegen de discriminatie bij aanwerving 1.1.3. Preventie van werkloosheid bij jongeren en jongvolwassenen 1.1.4.Tegen gaan dat jongeren en volwassenen wegzinken in de langdurige werkloosheid. 1.1.5.Wegwerken werkloosheidsvallen 1.1.5.1.Geleidelijke daling van de fiscale en parafiscale druk 1.1.5.2.Het inkomen uit arbeid verbeteren voor de lage lonen 1.1.5.3.Aanvallende maatregelen om de financiële maar ook niet-financiële vallen die de terugkeer naar de arbeidsmarkt afremmen aan te pakken 1.1.6.Versterken van de activering door met financiële stimuli der werkgevers aanzetten tot aanwerving van werklozen, bestaansminimumtrekkers, sociale bijstandgenieters of mensen die niet deelnemen aan het arbeidsproces 1.1.6.1.Lenteprogramma “Wie werkt, wint” met als objectief het aantal bestaansminimumtrekkers met de helft verminderen binnen de 5 jaar en het aantal bestaansminimumtrekkers dat geactiveerd wordt verhogen van 5 naar 20 % 1.1.6.2.Hervorming van de “Programma’s tot opslorping van de werkloosheid waartoe de Gewesten zich inspannen 1.1.7. Bevorderen ICT-vaardigheden 1.1.8.Verbeteren van de randvoorwaarden voor participatie op de arbeidsmarkt 1.1.8.1. Kinderopvang 1.1.9.Versterken van de uitbouw sociale economie 1.1.10.Uitbouwen gelijke kansenbeleid voor mannen en vrouwen 1.2. Bevordering van de toegang van eenieder tot alle hulpmiddelen, rechten, goederen en diensten 1.2.1.Beschikken over een menswaardig inkomen 1.2.1.1.Werkloosheidsuitkeringen 1.2.1.2.Invaliditeit 1.2.1.3 Personen met een handicap 1.2.1.4.Arbeidsongeschiktheid 1.2.1.5.Pensioenen 1.2.1.6. Kinderbijslag 1.2.1.7. Lage lonen 1.2.1.8. Bijstand 1.2.1.9. Belastingskrediet families met kinderen 1.2.1.10. Eenoudergezinnen 1.2.2. Voorzien in betaalbare, kwaliteitsvolle huisvesting 1.2.2.1. Verbeteren en uitbreiden van het aanbod aan sociale huisvesting 1.2.2.2. Federale maatregelen ter ondersteuning van de sociale huisvesting 1.2.2.3. Verbeteren van de toegang tot de private huurmarkt en de kwaliteit van het Doelstellingen NAPincl. 2001-2003 woningpatrimonium 1.2.2.4. Opeising van leegstaande woningen 1.2.3. Voorzien in toegankelijk en kwaliteitsvol onderwijs 1.2.3.1. Verminderen van de kostprijs van het onderwijs voor de ouders 1.2.4. Voorzien in toegankelijke en betaalbare gezondheidszorgen 1.2.4.1. Bevorderen van de directe toegankelijkheid van de zorg 1.2.4.2. Tussenkomen in de medische en andere kosten 1.2.4.3. Uitbouw toegankelijke eerstelijnsgezondheidszorg 2.Voorkoming van uitsluitingsrisico’s 2.1. Inschakeling van risicogroepen op de arbeidsmarkt bevorderen 2.1.1. Tegemoetkomen aan de behoeften van personen met een handicap, allochtone werknemers en etnische minderheden 2.2. Preventie van uitsluitingsrisico’s door inkomenscrisissen 2.3. Vermindering van de uitsluitingsrisico’s op het vlak van huisvesting 2.3.1. Versterken positie-huurder 2.3.2.Afstemmen verhouding huurprijs-kwaliteit 2.3.3.Preventie van uitzettingen 2.4. Optimaliseren overgang onderwijs (inzonderheid het technisch en beroepsonderwijs)arbeidsmarkt 2.5. Preventieve aanpak van sociale uitsluiting door gezondheidsproblemen 2.5.1. Verarming door gezondheidsproblemen voorkomen 3. Optreden ten behoeve van de meest kwetsbaren 3.1. Reïntegratie van langdurig werklozen op de arbeidsmarkt 3.2. Versterking van de aandacht voor risicogroepen op het vlak van huisvesting 3.3. Versterking aandacht voor specifieke doelgroepen in het onderwijs 3.4. Versterking aandacht voor specifieke groepen op vlak van gezondheid 4. Mobilisatie van alle actoren 4.1. Geïntegreerde aanpak van huisvestingsproblematiek 4.2. Ondersteunen privaat initiatief op vlak van onderwijs 4.3. Uitbouw geïntegreerd gezondheidsbeleid 4.3.1.Geïntegreerde aanpak 4.3.2. Participatieve aanpak 4.4. Versterking onderbouw voor de ontwikkeling van een insluitingbeleid 4.4.1. Uitbouw van een planmatig en wetenschappelijke ondersteunde aanpak 4.4.2. Ondersteunen Ervaringsdeskundigen 4.4.3. Samenwerking lokale besturen Bron: Databestand maatregelen POD Maatschappelijk Integratie –tabel doelstellingen Doelstellingen NAPincl. 2003-2005 1.1. Bevorderen van de participatie van uitgeslotenen aan het beleid inzake sociale insluiting. 1.2. Identificatie en verwijdering van de hindernissen 1.3. Bevorderen van de participatie van de meest kwetsbare doelgroepen. 2.1.Versterken van de maatschappelijke dienstverlening 2.2. Identificatie en verwijdering van de hindernissen voor de toegang tot de maatschappelijke dienstverlening 2.3. Aanpassing van de structuren voor maatschappelijke dienstverlening aan de situatie van de meest kwetsbaren. 3.1. Behoud van de solidariteit onder gezinsleden 3.1.1. Zorgen voor economische stabiliteit en betere levensomstandigheden 3.1.2. Ondersteuning en aanmoediging van gezinnen om thuis zieken, gehandicapten en ouderen te verzorgen 3.2.Voorkoming van uitsluitingsrisico’s 3.2.1. Zorgen voor steun bij het uiteenvallen van een gezin en bij scheiding 3.2.2. Bevorderen van voorlichtings-, scholings-, ondersteunings- en begeleidingsdiensten 3.2.3.Het voorkomen van sociale uitsluiting bij kinderen 3.3. Bevordering van initiatieven voor kwetsbare gezinnen 4.1. Voorzien in de toegang tot de wetgeving en rechtbanken 4.2.Voorkoming van uitsluitingsrisico’s 4.3.Optreden ten behoeve van de meest kwetsbaren op het gebied van justitie 5.1.Bevorderen van de toegang tot cultuur, sport en vrijetijdsbesteding 5.2. Preventie van uitsluitingsrisico’s die samenhangen met het gebrek aan cultuur, sport en vrijetijdsbesteding 5.3. Bevorderen van initiatieven ten behoeve van de meest kwetsbaren op het gebied van cultuur, sport en vrijetijdsbesteding 6.1.Bevorderen van de toegang tot een menswaardig inkomen 6.1.1.Het inkomen uit arbeid verbeteren voor de lage lonen 6.1.2.Verdere ontwikkeling van de sociale zekerheid 6.1.3. Verbetering van de doeltreffendheid van de sociale zekerheid 6.1.4.Verbeteren van de toegankelijkheid van de sociale zekerheid 6.2.Voorkoming van inkomenscrisissen 6.2.1.Preventie van overmatige schuldenlast 6.3.Optreden ten behoeve van de meest kwetsbare groepen 7.1.Voorzien in toegankelijk, kwaliteitsvol en betaalbaar onderwijs 7.1.1.Verminderen van de kostprijs van het onderwijs voor de ouders 7.2. Voorkoming van onderwijsachterstand 7.3. Nemen van maatregelen om specifieke achterstanden of barrières voor onderwijsdeelname weg te nemen voor bepaalde groepen 7.3.1. Ontwikkelen van geïntegreerde oplossingen voor vroegtijdige schoolverlaters 7.3.2. Bevorderen van alfabetisatie bij volwassenen 8.1. Bevorderen van de deelname aan het arbeidsproces 8.1.1. Bevordering van een opener en meer ontvankelijker arbeidsmarkt 8.1.1.1. Optimalisering overgang onderwijs – arbeidsmarkt 8.1.1.2. Bevorderen van de combinatie van beroeps- en gezinsleven 8.1.1.2.1. Kinderopvang 8.1.1.2.2. Verzorging van afhankelijke personen Doelstellingen NAPincl. 2003-2005 8.1.1.3. Versterken van de uitbouw van sociale economie 8.2.Voorkomen van uitsluitingsrisico’s 8.2.1. Verhinderen dat jongeren en volwassenen wegzinken in de langdurige werkloosheid 8.2.2. Wegwerken van de werkloosheidsvallen 8.2.3. Ontwikkelen van trajecten naar tewerkstelling 8.2.4. Bevorderen van de e-integratie 8.2.5. Bevorderen van levenslang leren 8.3.Maatregelen om de tewerkstelling van bepaalde kwetsbare groepen te stimuleren 8.3.1.Strijd tegen de discriminatie bij aanwerving 8.3.2. Uitbouw gelijke kansenbeleid voor mannen en vrouwen 8.3.3. Stimuleren van de aanwerving van werklozen, leefloners, sociale bijstandsgenieters of mensen die niet deelnemen aan het arbeidsproces 9.1. Bevordering van de toegang tot behoorlijke en gezonde huisvesting, alsmede de basisdiensten die nodig zijn om te kunnen leven en die betrekking hebben op lokale omstandigheden (electriciteit, water, verwarming, enz.). 9.1.1. Verbeteren en uitbreiden van het aanbod aan sociale huisvesting 9.1.2. Verbeteren van de toegang tot de private huurmarkt en de kwaliteit van het woningpatrimonium 9.1.3. Afstemming van de verhouding huurprijs-kwaliteit 9.2.Preventie van dak- en thuisloosheid 9.2.1. Versterken van de positie van de huurder 9.2.2. Preventie van uitzettingen 9.3. Optreden ten behoeve van kwetsbare bewonersgroepen 9.3.1. Bevorderen van de integratie van daklozen 10.1. Voorzien in toegankelijke, kwaliteitsvolle en betaalbare gezondheidszorgen 10.1.1. Bevorderen van de directe toegankelijkheid van de zorg 10.1.2. Tussenkomen in de medische en andere kosten 10.1.3. Uitbouw toegankelijke eerstelijnsgezondheidszorg 10.2. Preventieve aanpak van sociale uitsluiting door gezondheidsproblemen 10.2.1. Voorkomen van verarming door gezondheidsproblemen 10.2.2. Ontwikkeling van de ziektepreventie en gezondheidsbevordering 10.3.Optreden ten behoeve van de meest kwetsbaren op het gebied van gezondheid 10.3.1. Bevordering van de integratie van mensen met psychische problemen 10.3.2. Bevordering van de integratie van drugs- en alcoholverslaafden 6.1.2.1. Pensioenen 6.1.2.2. Invaliditeitsuitkeringen 6.1.2.3. Arbeidsongeschiktheid en invaliditeit 6.1.2.4. Werkloosheidsvergoedingen 6.1.2.5. Kinderbijslagen 6.1.4.1. Kafka-plan 6.1.4.2. Vereenvoudiging van de formulieren 6.1.4.3. Handvest van de sociaal verzekerde 8.2.2.1. De invoering van de werkbonus 8.2.2.2. Verhogen van de mobiliteit 8.2.2.3. Valorisatie van vaardigheden Bron: Databestand maatregelen POD Maatschappelijk Integratie –tabel doelstellingen 1.2 Fiches opvolgingssysteem Beperkte opvolgingsfiche NAPincl. 2001-2003 en 2003-2005 NAPincl 2001-2003 Fiche 1. Doelstelling uit het NAPincl waarin de actie zich inschrijft 2 Naam van de actie 3. Bevoegd overheidsniveau 4. Bevoegde administratie 5. Werd de actie uitgevoerd ? Bron: CD-rom POD Maatschappelijke integratie Uitgebreide opvolgingsfiche NAPincl. 2001-2003 NAPincl 2001-2003 Opvolgingsfiche 1. Doelstelling uit het NAPincl waarin de actie zich inschrijft 2 Naam van de actie 3. Bevoegd overheidsniveau 4. Bevoegde minister 5. Bevoegde administratie 6. Gegevens van de persoon die meer informatie kan geven over de ontwikkeling van de actie. Naam : Functie: E-mail: Telefoonnummer: Uitgebreide beschrijving van de actie 7. Achtergrond van de actie (probleemsituering, bestaande wetgeving, maatregelen of programma’s waarbinnen de actie zich kadert, …) 8. Werd de actie uitgevoerd? 9. 2001 2002 2003 10. Wat was de timing en de fasering voor de uitvoering van de actie? 11. 2001 2002 2003 12. Welke budgettaire middelen werden er voor de actie vrijgemaakt worden ? Wat zal er met de actie gebeuren na 2003? Is er een verschil tussen de begrote en effectief bestede middelen? Zo ja, waarom? 13. Op welke manier werd de informatie over de actie verspreid worden en aan wie? 2001 2002 2003 14. Wie zijn de betrokken actoren en op welke manier werden zij betrokken bij de uitvoering van de actie? Actoren 2001 2002 2003 15. Hoe groot is de doelgroep van de actie? Hoeveel mensen werden er met de actie bereikt? 16. Had de actie een specifieke weerslag op mannen en vrouwen 17. Had de actie een specifieke weerslag op immigranten 18. Had de actie een specifieke weerslag op de bevoegdheden van andere overheidsinstanties? Zijn er raakvlakken met andere beleidsdomeinen? Zo ja, graag een nauwkeurige omschrijving. 19. Welke indicatoren worden er gebruikt om het probleem waarop de actie inspeelt in kaart te brengen? Zo ja, graag een nauwkeurige omschrijving. 20. Werd er gebruik gemaakt van kwantitatieve doelstellingen om uitvoering van de actie op te volgen en de effecten en de resultaten ervan te meten? Zo ja, graag een nauwkeurige omschrijving. 21. Gebeurde er een evaluatie van de toepassing van de actie door de eigen dienst of door derden? Zo ja, wat was het resultaat van de evaluatie? Wat zijn de referenties van beleids- en evaluatiedocumenten? Waar kan de evaluatie opgevraagd worden? 22. Ruimte voor eventuele opmerkingen of commentaar. Bron: CD-rom POD Maatschappelijke Integratie Uitgebreide opvolgingsfiche NAPincl. 2003-2005 (Bron: CD-rom POD Maatschappelijke integratie) Nationaal Actieplan Sociale Insluiting 2003-2005 Identificatiefiche voor nieuwe acties 1. Doelstelling waarin de actie zich inschrijft (zie bijgevoegde structuur) 2. Bevoegd overheidsniveau (Gewest, Gemeenschap of Federaal niveau) 3. Naam van de actie 4 Bevoegde minister 5. Bevoegde administratie Gegevens van de persoon die meer informatie kan geven over de ontwikkeling van de actie. Naam : Functie: E-mail: Telefoonnummer: 6. Omschrijving van de actie 7. Achtergrond van de actie (probleemsituering, bestaande wetgeving, maatregelen of programma’s waarbinnen de actie zich kadert, …) 8. Betrokken actoren en beschrijving van de manier waarop zij zullen betrokken worden bij de actie 9. Specifieke weerslag op mannen en vrouwen 10. Specifieke weerslag op immigranten 11. Timing en eventuele fasering van de actie 12. Welke budgettaire middelen zullen er voor de actie vrijgemaakt worden ? 13. Op welke manier zal de informatie over de actie verspreid worden ? 14. Welke indicatoren worden er gebruikt om het probleem waarop de actie inspeelt in kaart te brengen ? 15. Wordt er gebruik gemaakt van kwantitatieve doelstellingen om uitvoering van de actie op te volgen en de effecten en de resultaten ervan te meten ? 1.3 Tabel met classificatie van maatregelen NAPincl. 2001-2003 en NAPincl. 2003-2005 In de eerste kolom van de tabellen wordt aangegeven of de maatregel een direct effect heeft op het inkomen van een individu of huishouden (=D), een direct effect heeft op het inkomen onder specifieke gedragsvoorwaarden (=Dg) of een indirecte impact heeft (=I)1. In de tweede kolom wordt voor het NAPincl. 2001-2003 het nummer van de maatregel in de lijst met opvolgingsfiches weergegeven en in de derde kolom het paginanummer. De vierde kolom geeft een korte beschrijving van de maatregel op basis van de informatie in het NAPincl. In de laatste drie kolommen wordt respectievelijk het budget voor 2001, 2002 en 2003 weergegeven. Voor het NAPincl. 2003-2005 wordt dezelfde logica gevolgd. We beschrijven voor het NAPincl. 2003-2005 enkel het nummer van de maatregel en niet de pagina. De budgetten in de laatste kolommen gelden respectievelijk voor 2003, 2004 en 2005. De budgetten worden opgelijst op basis van de informatie in de opvolgingsfiches en in de tekst van het NAPincl2. De budgetten worden ook aangevuld met informatie uit andere bronnen o.a. het NAP werkgelegenheid 2002 (aangegeven met een ) en het Vlaamse Actieplan Armoedebestrijding 2004. ‘-‘ betekent dat de maatregel in dat jaar nog niet ingevoerd werd. Een leeg vakje betekent dat er geen informatie is over de budgetten. De vermelde budgetten moeten met de nodige voorzichtigheid gelezen worden aangezien de interpretatie van de budgetten niet steeds duidelijk is. De budgetten worden uitgedrukt in miljoen euro, afgerond tot 2 cijfers na de komma indien de gegevens voorhanden waren tot op dit niveau. Indien de effectief bestede bedragen voorhanden zijn, worden deze gebruikt. Als het niet duidelijk was voor welk jaar de middelen gelden, worden deze toegekend aan 2001 en 2003 respectievelijk voor het NAPincl. 2001-2003 en 2003-2005 (tenzij duidelijk is dat de maatregelen pas later ingaan zijn). Indien de datum van inwerkingtreding van de maatregel beschreven wordt, wordt deze mee opgenomen in de beschrijving. De beschrijving van de maatregelen moet met de nodige voorzichtigheid gelezen worden omwille van onduidelijkheden in het NAP sociale insluiting. Vaak zijn er ook meerdere mogelijkheden om maatregelen in te delen. Maatregelen werden in de eerste plaats onder het herverdelingsmechanisme geplaatst en pas daarna onder het beleidsdomein. Maatregelen worden ook soms opgesplitst in functie van de opdeling in herverdelingsinstrumenten. Algemeen werd het beleidsdomein waaronder de maatregel in het NAPincl. beschreven werd, behouden (behalve voor het eerste NAPincl. werd het beleidsdomein gezin bijgecreëerd). De classificatie is een poging om een structuurbeeld te verkrijgen die nog tekortkomingen heeft en die verder uitgewerkt zou moeten worden. Voor de tewerkstellingsmaatregelen maken we een onderscheid tussen activeringsmaatregelen en maatregelen om werk lonend te maken en andere tewerkstellingsmaatregelen. Parafiscale maatregelen voor de werkgevers worden onder activerings- en maatregelen om werk lonend te maken geplaatst (en niet onder parafiscaliteit) omdat ze vaak voorkomen in een totaalpakket van maatregelen. Maatregelen die genomen werden om werken lonend te maken die gebruik maken van de herverdelingsmechanismen (fiscaliteit (met een directe impact op het inkomen van een huishouden), parafiscaliteit (voor de werknemers) of sociale zekerheid) worden onder deze ingedeeld. Maatregelen die niet vallen onder de fiscaliteit (met directe impact op het inkomen van een huishouden), de parafiscaliteit voor werknemers, de sociale zekerheidstransfers, activerings- en make work paymaatregelen of de sociale transfers van gemeenschappen en gewesten worden niet exhaustief opgelijst (bijvoorbeeld maatregelen i.v.m. onderwijs, huisvesting,….). Op illustratieve wijze worden maatregelen van deze beleidsdomeinen vermeld3. De maatregelen van de gemeenschappen en de gewesten met een directe impact op het inkomen van een huishouden worden ook apart opgelijst. 1 Samenwerkingsakkoorden hebben we geen waarde toegekend. Die bij nader inzien niet in alle gevallen hetzelfde zijn. 3 Er zijn te veel maatregelen om ze op te sommen, er zijn geen sluitende criteria en een verdere opdeling is niet zinvol in het kader van dit onderzoek. 2 Maatregelen NAPincl. 2001-2003 We delen de maatregelen van het NAPincl. 2001-2003 eerst op naar beleidsmaatregelen en samenwerkingsakkoorden en institutionele maatregelen. Tabel 1: Institutionele maatregelen NAPincl. 2001-20034 124 p. 61 181 p. 61 237 p. 61 236 p. 61 223 p. 61 125 p. 62 Federaal Organiseren van een regelmatige meting van armoede overeenkomstig de binnen de EU afgesproken inkomensnormen Verder ontwikkelen van een set van kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren voor de meting van armoede en sociale uitsluiting Op regelmatige tijdstippen opmaken van een Algemeen Verslag over de Armoede Organiseren van de dialoog met verenigingen waar armen het woord nemen Versterken van het steunpunt tot bestrijding van armoede, sociale insluiting en bestaansonzekerheid 5 OCMW’s kunnen ervaringsdeskundigen aanwerven 6 296 p. 62 Vlaanderen Organisatie van een Permanent Overleg Armoede en van halfjaarlijkse forums 297 p. 62 Armoededecreet 299 300 p. 62 0,02 0,02 Opleiden en inschakelen van ervaringsdeskundigen in de armoede en ervaringsdeskundigen een plaats geven in het armoededecreet 294 p. 62 Investeren in efficiënte dataverzameling 295 p. 6 Jaarlijks actualiseren van het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 346 p. 62 Opstellen van een rapport over sociale cohesie 331 p. 63 Decreet betreffende de geïntegreerde sociale plannen Waals gewest 4 Maatregelen die de participatie van armen bevorderen worden onder institutionele maatregelen ondergebracht. In het tweede NAPincl. komen ze onder het beleidsdomein participatie te staan 5 niet uitgevoerd volgens opvolgingsfiches 6 niet uitgevoerd volgens opvolgingsfiches Tabel 2: Beleidsmaatregelen en Samenwerkingsakkoorden van het NAPincl. 2001-2003 Fiscale maatregelen (met impact op het inkomen van een huishouden) (federaal) D 84 p.35 Hervorming van de personenbelasting: Invoering van een terugbetaalbaar belastingkrediet van 496,3 € per jaar voor lage lonen D 85 p.35 Aanpassing van de manier van afschaffen van de crisisbijdrage D 64 p. 38 D 86 87 112 86 88 p.38 p.44 D 86 89 p.38 Verhoging van de fiscale aftrekbaarheid van 80 tot 100% van de kosten voor de opvang van kinderen jonger dan 3 jaar Hervorming van de personenbelasting: terugbetaalbaar maken van belastingkredieten voor kinderen ten laste vanaf 2002 Hervorming van de personenbelasting: optrekken van het inkomensplafond voor kinderen ten laste van alleenstaande ouders vanaf 2002 Hervorming van de personenbelasting: bijkomende toeslag op de belastingvrije som aan eenoudergezinnen vanaf 2002 D 114 p. 50 Verhoging van het vrijgesteld bedrag aan arbeidsinkomsten voor personen met een handicap van 14.512 € tot 17.355 € vanaf juli 2002 D 141 p.35 D 168 p.43 Vermindering van de persoonlijke sociale zekerheidsbijdragen voor lage lonen vanaf 1 april 2000 voor de werknemers die via een arbeidscontract tewerkgesteld zijn in de privésector en vanaf 1 juli 2000 voor contractuelen in overheidsdienst (netto- inkomen vermeerderd met maximum 62 €) Vermindering van de persoonlijke sociale zekerheidsbijdragen voor lage lonen vanaf 1 januari 2000 D p. 38 450 - 74,36 - - 50 - 0,01 Parafiscale maatregelen (voor werknemers) (federaal) 116,88 105 Maatregelen i.v.m. sociale zekerheid (federaal) Werking en financiering van de sociale zekerheid I 101 p. 42 Stelselmatig opbouwen van reserves in het federaal Zilverfonds I 116 p.43 Inhoudelijke, administratieve, juridische en financiële modernisering van het recht op een bestaansminimum (2001) I 117 p. 43 I 38 p.48 Inhoudelijke, administratieve, juridische en financiële modernisering van het recht op een bestaansminimum (2002) Administratieve vereenvoudiging van de derdebetalersregeling en sensibilisering voor meer gebruik van de derdebetalersregeling 619,7 - Bovenminimale bescherming Vervangingsinkomens D 95 p. 42 Dg 149 p. 36 Dg 151 p.36 D /Dg 132 p. 36 D 157 p. 40 D 137 p. 40 D 77 153 166 167 p. 41 p. 54 D 136 p. 40 D 164 p.41 D 160 75 p.41 D 75 160 p.54 Pensioenen Welvaartsaanpassing van de pensioenen of overlevingspensioenen van werknemers en zelfstandigen: verhoging met 1 % vanaf 1 januari 2002 van pensioenen die vóór 1993 zijn ingegaan Werkloosheid Vanaf 1 juli 2000 wordt het loon in aanmerking genomen dat het voordeligst uitvalt voor de berekening van de werkloosheidsuitkering in geval van nieuwe werkloosheid Vanaf 1 juli 2000 kunnen werklozen die na een deeltijdse job terugkeren naar werkloosheid van een volledige uitkering genieten indien zij de laatste 36 maanden gedurende tenminste 24 maanden gewerkt hebben Een werkloze kan onder bepaalde voorwaarden een artistieke activiteit starten of voortzetten met behoud van zijn uitkering Vanaf januari 2002 geleidelijk optrekken van de loongrens in de werkloosheidsverzekering Versnellen en versterken (van 44% naar 45 % vanaf 1 april 2001) van de verhoging van de uitkeringen aan alleenstaande werklozen na 1 jaar werkloosheid Ziekte- en invaliditeit en arbeidsongevallen en beroepsziekten Hervorming van het stelsel ‘toegestane arbeid’ voor zieken en invaliden vanaf 1 januari 2002 Voor de cumulatieregeling uitkering/ arbeidsinkomen wordt vanaf 1 januari 2002 het netto arbeidsinkomen (i.p.v. het brutobedrag) in aanmerking genomen Het arbeidsinkomen dat een uniforme vrijstelling aan de basis overschrijdt wordt gedeeltelijk, maar in toenemende mate, in aanmerking genomen voor de vermindering van de uitkering Vanaf 1 juli 2002 verlenging van het vaderschapsverlof en adoptieverlof tot 10 dagen (uitkering voor de laatste 7 dagen wordt uitbetaald cf. ziekte- en invaliditeit) Integratietegemoetkoming voor gehandicapten Vanaf 1 juli 2001 verhoging van het plafond van het inkomen van de partner van een persoon met een handicap voor de berekening van de integratietegemoetkoming Bij overschrijding van het toegelaten inkomen wordt de uitkering met de helft (i.p.v. evenredig) verminderd Toekenning van een maandelijkse forfaitaire vergoeding aan reguliere werknemers in de invaliditeit vanaf 1 januari 2001 Vanaf 1 januari 2000 voor de aanvullende tegemoetkoming voor hulp van derden: Verhoging van de aanvullende tegemoetkoming voor invaliden die in het dagelijkse leven andermans hulp nodig hebben Toekenning aan mensen die 4 maanden arbeidsongeschikt zijn - 8, 06 - 12,39 - 5,2 - 16,1 4,98 3 3,04 Aanvullende inkomens D 69 p. 48 D 66 p.48 D 67 p.48 D 76 p. 54 Dg 142 p.35 D 102 p. 43 Ziekteverzekering 100 % terugbetaling van borstkankerscreening en hepatitis B screening in het kader van de ziekteverzekering vanaf 2001 Vanaf 1 mei 2001 verlaging van de remgelden voor raadpleging bij de huisarts Vanaf 1 juni 2001 verlaging van de remgelden voor huisbezoeken voor chronische zieken en weinig mobiele ouderen Invoeren van de maximum gezondheidsfactuur vanaf 1 januari 2001 (stapsgewijs) Kinderbijslag De verhoogde kinderbijslag wordt 6 maand behouden wanneer een (langdurig) werkloze weer werkt (of vervolgens weer werk verliest) Het recht op een sociale toeslag voor kinderbijslag voor langdurig werklozen en invaliden wordt getrimestrialiseerd (wanneer het recht verworven is, blijft het verworven voor de rest van het lopende kalenderkwartaal én het volgende kwartaal) 8,43 8,06 8,06 34,69 Minimale bescherming Vervangingsinkomens Pensioenen Verhoging van het gewaarborgde minimum pensioen voor werknemers en zelfstandigen vanaf 1 juli 2000 D 93 p.42 D 74 p. 54 D 161 p. 41 Wegwerken van de verschillen qua minima voor invaliditeit bij onregelmatige werknemers en zelfstandigen D 158 p. 41 D 159 p. 41 De minimumuitkering voor werklozen met gezin ten laste wordt verhoogd met 20,6 € per maand vanaf 1 januari 2001 De minimumuitkering voor alleenstaande werklozen wordt verhoogd met 20,6 € vanaf 1 januari 2001 Invaliditeit en arbeidsongeschiktheid Verhogen van de minima voor invaliditeit vanaf 1 juli 2002 142,8 - 29,62 14,6 29,6 11,13 11,13 6,04 6,04 29,62 Werkloosheid Aanvullende inkomens D 103 p.43 D 105 p. 43 104 p. 43 D 106 p. 43 D 107 p. 43 D 108 109 108 110 p. 43 D 108 111 p.43 D 96 97 93 98 p. 42 2 D D 7 94 p. 43 p. 42 Kinderbijslag Meerderjarige jongeren die verder studeren en deel uitmaken van het gezin van de aanvrager behouden het recht op gewaarborgde gezinsbijslag Invoering van de gewaarborgde kinderbijslag voor wezen. Wanneer kinderen uit een gezin dat gewaarborgde gezinsbijslag ontving in een instelling geplaatst worden, ontvangen de ouders een vast bedrag (47 €) Verhoging van de inkomensgrens voor het recht op gewaarborgde gezinsbijslag sinds 1 juli 2000 Afschaffing van de tussengrenzen voor het recht op gewaarborgde gezinsbijslag vanaf 1 oktober 2001 Bijstand Verhoging met 2 % voor de inkomensvervangende uitkering voor gehandicapten (fase 1) vanaf 1 juli 2001 Verhoging met 2 % voor de inkomensvervangende uitkering voor gehandicapten (fase 2) vanaf 1 januari 2002 Verhoging met 4 % voor het bestaansminimum en voor de sociale steun (na hervorming van de regeling voor de opvang van kandidaat-vluchtelingen) vanaf 1 januari 2002 Invoering van de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) i.p.v. het gewaarborgd inkomen voor bejaarden vanaf 1 juni 2001: Gelijke behandeling van mannen en vrouwen Verhoging van de uitkering met 50% voor alleenstaanden Verhoging van de vrijstellingen en aanpassen van berekeningswijzen Verhoging van de IGO met 6,4% 0,29 0,227 0,108 0,04 4,53 - 18 - 10 10,1 Verhoging van het gewaarborgd inkomen voor bejaarden vanaf 1 juli 2000 2001: 637.159 Euro voorzien, maar 221.109 Euro werd effectief uitgekeerd. Er zijn minder gevallen dan voorzien. 8 2001: 675.481 Euro voorzien, maar slechts 96.242 Euro werd effectief uitgekeerd. (minder gevallen dan voorzien). Activerings- en Make work pay maatregelen 169 170 33 32 34 p. 33 Samenwerkingsakkoorden Samenwerkingsakkoord door de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten betreffende het inschakelingstraject voor laaggeschoolde jongeren (afsluiten van inschakelingsovereenkomst met het uitzicht op een startbaan) Tot Fed 29,6 30,5 Vl 3,02 13,37 Bxl 0,06 D 2,59 2,6 Fed 82,1 49,2 Vl 15,0 12,4 W 126 p. 33 Startbaanovereenkomst (sinds april 2000) Tot Bxl W D 253 342 37 p. 37 Samenwerkingsakkoord tussen de federale staat, de gewesten en de Duitstalige gemeenschap voor de hervorming van programma’s tot opslorping van de werkloosheid - vereenvoudigen van de statuten omzetten naar een volwaardig werknemersstatuut 2,21 Tot Fed9 173,5 173,5 Vl 105,7 121,7 W 18,1 Bxl 19,78 D 228 229 7 41 139 9 p.39 p. 55 Samenwerkingsakkoord sociale economie tussen de federale staat, de gewesten en de Duitstalige gemeenschap met als doelstelling een proportionele vertegenwoordiging van de bestaansminimumtrekkers binnen het geheel van werkgelegenheidsbevorderende maatregelen te bewerkstelligen door: een verdubbeling van het aantal gecreëerde arbeidsplaatsen in de sociale economie door financiële stimuli voor werklozen, bestaansminimumtrekkers en bijstandsgerechtigden door uitbreiden van de begeleiding van werkzoekenden Invoering van het systeem van werkgeversgroepering (=samenbrengen van bedrijven in een juridische structuur om langdurig werklozen en bestaansminimumtrekkers ter beschikking te stellen van deze groepering) vanaf 1 oktober 2000 Ter beschikking gesteld van de gewesten Tot Fed Vl W Bxl D 12,4 14,9 Vl I 127 p. 34 Federaal Gelijkstelling van een startbaanovereenkomst aan een werkloosheidsperiode voor laaggeschoolde jongeren om aanwerving na startbaanovereenkomst te stimuleren door een vermindering van de werkgeversbijdrage 57,31 I 128 130 p. 35 Sociale maribel (vermindering van werkgeversbijdragen in social profit) 314,8 I 129 130 p.35 Structurele vermindering van de werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid 270010 Sinds 1 juli 2000 toekenning van een eenmalige mobiliteitspremie van 743,7 € voor werkzoekenden die meer dan een jaar werkloos zijn en werk aanvaarden dat omwille van de hoge verplaatsingsduur (werktijd en verplaatsingsduur is meer dan 12 uur) niet gepast is Sinds 1 juli 2000 toekenning van een premie voor eenoudergezinnen van 747,7 € aan langdurige werkloze alleenstaande ouders die weer aan het werk gaan (cumuleerbaar met mobiliteitspremie) Uitbreiding van het recht op bijdrageverminderingen in het voordeelbanenplan en in +1, +2, +3 plan naar werkgevers die een betrekking aanbieden aan personen die de arbeidsmarkt verlaten hadden, of aan werklozen die omwille van langdurige werkloosheid geschorst zijn of aan werkzoekenden van ouder dan 45 jaar die minstens 1 jaar werkloos zijn Toekennen van een premie van 248 € per maand voor de opleiding en omkadering van een werknemer bij tewerkstelling van een bestaansminimumgerechtigde of van een gerechtigde op financiële maatschappelijke hulp Toekenning van een maandelijkse premie van 496 € gedurende 24 maanden aan een uitzendbureau dat een langdurig werkzoekende, bestaansminimum-gerechtigde of gerechtigde op financiële maatschappelijke steun in dienst neemt. Toekenning van een maandelijkse activeringspremie van 496 € gedurende een jaar bij tewerkstelling van een werkloze die minstens 2 jaar werkloos als deze jonger is dan 45 jaar of als deze 45 jaar of ouder is als die 6 maand werkloos is Opstellen van geslachtsneutrale functieclassificaties en fiscale maatregelen voor de werkgevers die deze functieclassificaties gebruiken 2,97 Aanpassing van de arbeidstijd en arbeidsduurvermindering (wetgeving + vermindering van sociale bijdragen voor de bedrijven die hier op overgaan) 3,72 Dg 143 p.35 Dg 144 p.35 I 146 p. 36 I 6 140 p.36 p.55 I 133 p.36 I 154 p.37 I 125 p. 40 I 135 p. 40 Dg 301 p. 40 I 238 p. 34 I 250 p.33 I 338 p. 34 I 35 p. 33 10 11 Vlaanderen Omvormen van het stelsel van de Vlaamse aanmoedigingspremies voor loopbaankrediet en deeltijdarbeid naar het opleidingskrediet en het zorgkrediet om de herintrede van vrouwen op de arbeidsmarkt en de combinatie arbeid-zorg te verbeteren vanaf 2001 314,8 3,72 87,9611 16,11 0,06 4,42 3,9 Trajectwerking van de VDAB wordt verder ontwikkeld Waals gewest Uitbreiding van de doelgroep van de startbaanovereeenkomst tot alle werkzoekenden jonger dan 30 jaar Trajectbegeleiding via het “plan opleiding-inschakeling” waarbij een opleiding binnen een bedrijf wordt aangeboden aan 8500 werkzoekenden Brussels gewest Scheppen van 500 nieuwe arbeidsplaatsen voor wie langer dan 6 maanden werkloos is 9,42 19,8 Algemeen werd voor de vermindering van de sociale bijdragen in 2001 3,7 miljard voorzien Kostprijs voor het ganse plan +1, +2, +3 volgens NAP werkgelegenheid 2004: 105. I 60 p.33 I 61 p.37 Duitse gemeenschap Uitbreiding van de doelgroep van de startbaanovereenkomst Programma ten voordele van de langdurig werklozen, de bestaansminimumtrekkers en de 45-plussers Andere tewerkstellingsmaatregelen12 Samenwerkingsakkoorden Invoeren van sociale clausules in de openbare bestedingen 13 p.39 I 145 p. 36 Federaal Belastingvrij maken van de volledige tussenkomst van de werkgever in de abonnementskosten voor het woon/werkverkeer vanaf het aanslagjaar 2001 I 120 p. 39 Strategisch plan inzake gelijkheid 0,16 I 4 p.40 Uitwerken van indicatoren over gelijke lonen tussen mannen en vrouwen 0,10 I 138 p. 51 Omzendbrief om de toegang tot de arbeidsmarkt voor kandidaat-geregulariseerden te bevorderen I 123 p.51 0,23 I 254 p.37 Plan ter bestrijding van racisme en elke andere vorm van discriminatie Vlaanderen Plan ICT-basisvaardigheden I 249 p.32 VESOC-actieplan “allochtonen” 6,79 p.53 Herwaarderen van technisch onderwijs en beroepsonderwijs I 258 tot 270 3,85 Waalse gewest Opleidingsprojecten voor allochtonen I 332 p.32 I 329 p.54 Ten laste nemen van vervoerskosten zodat zij geen belemmering vormen voor de toegang tot de bekwaamheidscentra I 340 p. 34 Uitbouw van reconversiecellen I 190 p. 32 Franse gemeenschap Organiseren van lessen Nederlands als tweede taal I 348 p.51 Organiseren van integratie- en alfabetiseringsactiviteiten 12 3,35 1,05 Alle maatregelen die in het NAPincl 2001-2003 onder arbeid gepresenteerd worden, worden ook onder tewerkstellingsmaatregelen gerekend (behalve voor gezin). Maatregelen i.v.m. gezin Vlaanderen D 285 286 p.40 D 284 p.38 I 279282 p.38 D 284 p.38 I 187 p.38 I 49 p.38 Verhoging van het budget voor de thuisopvang van personen ten laste Uitwerken van een nieuwe ouderbijdragenschaal voor de gesubsidieerde voorzieningen zodat gezinnen met een laag inkomen minder betalen Plan voor kinderopvang Franse gemeenschap Toepassen van voordeeltarieven voor opvang van kinderen van éénoudergezinnen met een laag inkomen Vastleggen van de voorwaarden voor een kwaliteitsvolle veralgemeende buitenschoolse opvang Duitse gemeenschap Verdubbelen van het aanbod voor kinderopvang 13,4 0,66 13 0,36 0,6 Maatregelen i.v.m menswaardig inkomen I 113 p. 44 Federaal Oprichten van een dienst voor alimentatievorderingen Maatregelen i.v.m huisvesting Vlaams gewest Herzien van het systeem van huursubsidies D 241 p.46 I 242 p.46 Uitbouw en ondersteuning van de sociale verhuurkantoren (o.a. door wetgeving) I 239 p.45 Uitbreiding van het aanbod van sociale huurwoningen I 23 p.44 Brussels gewest Gecoördineerd inschrijvings- en dossierbeheer I 27 p.59 I 317 p.46 Waals gewest Inschakelen op de huurmarkt van leegstaande woningen door het ontwikkelen van sociale immobiliënkantoren I 316 p.45 Meerjarenplan voor campingbewoners I 79 p.45 I 82 p.52 I 47 p.46 Versterken van de sociale begeleiding van huurders van de sociale huisvestingsmaatschappijen Federaal Verlaging van het btw-tarief voor sociale woningbouw en sociale vernieuwbouw Oprichten van bemiddelingscommissies om preventief en curatief huurgeschillen aan te pakken Duitse gemeenschap Toekennen van subsidies aan vzw’s die voor de eigenaar instaan voor het onderhoud en de regelmatige betaling van huurgelden 0,69 1,7 0,17 0,02 Maatregelen i.v.m onderwijs I 55 p.55 I 54 p.56 D 189 215 p.46 D 192 p.47 I 193198 p.47 13 Duitstalige gemeenschap Ondersteunende maatregelen uitwerken voor vreemdelingen met taalproblemen De integratie van leerlingen met een handicap in het reguliere onderwijs bevorderen Franstalige gemeenschap Optrekken van de grensbedragen voor studiebeurzen met 14,5% Mensen zonder papieren worden vrijgesteld van het inschrijvingsgeld voor hoger onderwijs voor studenten van buiten de Europese Unie Positieve discriminatie van nieuwkomers voor het secundair onderwijs 9,1613 - I 204 205 p.48 Het opstarten van brugklassen voor nieuwkomers 0,41 0,61 I 206 p.48 Studie over schoolkosten in het lager onderwijs 0,01 I 207 p.48 Studie over de toegang tot pre-scolair onderwijs 0,06 D 256 p.46 Vlaamse gemeenschap Optimalisering van studietoelagen basis, secundair en hoger onderwijs (jokerbeurzen) 52,3 67,97 72,56 D 255 p.47 Gratis schoolzwemmen in het lager onderwijs 3,94 3,94 3,94 I 290 p.57 Opstellen van een gelijke kansendecreet Maatregelen i.v.m gezondheid I 45 p.57 D 44 p.48 I 188 p.58 I 276 D 274 D 275 p. 49 p. 48 p. 49 I 62 p. 61 Duitstalige gemeenschap Organiseren van basiskooklessen Medefinanciering van onkosten door ziekte voor personen die zwaar ziek zijn en die onvoldoende gedekt zijn door de ziekteverzekering Franse gemeenschap Aandacht voor gezondheid versterken in probleemwijken Vlaamse gemeenschap Uitbreiden van het aanbod aan centra voor borstkankerscreening Organiseren van een zorgverzekering om niet-medische kosten van zorgbehoevenden te dekken vanaf 1 oktober 2001 Uitbreiding van de gratis vaccinatiekorf Federaal Kwalitatieve evaluatie van de toegankelijkheid van de gezondheidszorg 0,03 0,04 2,84 3,20 Tabel 3: Sociale transfers met directe impact op het inkomen van gemeenschappen en gewesten Sociale transfers van gemeenschappen en gewesten Franse gemeenschap D 284 p.38 Voordeeltarieven toepassen voor de opvang van kinderen van éénoudergezinnen met een laag inkomen D p.46 Verhoging van de grensbedragen voor studiebeurzen met 14,5 % D 189 215 192 p. 47 D 283 p.38 D p.40 D 285 286 301 D 274 p. 48 Mensen zonder papieren worden vrijgesteld van het inschrijvingsgeld voor hoger onderwijs voor studenten van buiten de Europese Unie Vlaanderen Uitwerking van een nieuwe ouderbijdragenschaal voor de gesubsidieerde voorzieningen zodat kinderen met een laag inkomen minder betalen Verhoging van het budget voor de thuisopvang van personen ten laste Omvorming van het stelsel van de aanmmoedigingspremies voor loopbaankrediet en deeltijdarbeid naar het opleidingskrediet en het zorgkrediet om de herintrede van vrouwen op de arbeidsmarkt en de combinatie zorg-arbeid te verbeteren Organiseren van een zorgverzekering om niet-medische kosten van zorgbehoevenden te dekken vanaf 1 oktober 2001 D 275 p.49 Uitbreiding van de gratis vaccinatiekorf D 256 p.46 D 241 D 255 D 44 p.40 0,66 13,4 4,42 3,9 52,3 67,97 72,56 p. 46 Optimalisering van studietoelagen voor het basis-, secundair en hoger onderwijs (jokerbeurzen) Herzien van het systeem van huursubsidies p.47 Gratis schoolzwemmen in het lager onderwijs 3,94 3,94 3,94 p.48 Duitstalige gemeenschap Medefinanciering van onkosten door ziekte voor personen die zwaar ziek zijn en die onvoldoende gedekt zijn door de ziekteverzekering 0,04 Maatregelen NAPincl. 2003-2005 Tabel 4: Beleidsmaatregelen en samenwerkingsakkoorden van het NAPincl. 2003-2005 Fiscale maatregelen (met impact op het inkomen van een huishouden) Federaal Verbeteren van de fiscale aftrekbaarheid van opvangkosten van kinderen van 3 tot 12 jaar D 23 D 25 Fiscaal stimuleren van de opvang in het gezin van bepaalde oudere zorgafhankelijke personen vanaf het aanslagjaar 2006 door een deel van hun pensioen niet in aanmerking te nemen voor de berekening van hun netto bestaansmiddelen en door een bijkomende verhoging van de belastingvrije som indien die personen ten laste zijn D 55 D 156 Tegengaan mogelijke negatieve gevolgen van de verhoging van de pensioenen zodat men het WIGW statuut niet verliest Optrekken van het belastingkrediet voor zelfstandigen en meewerkende echtgenoten met een laag inkomen D 24 26 - Waals gewest “Vermindering belasting gezinnen” Afschaffing belasting op huisvuil Vermindering kijk- en luistergeld en uitbreiding van het vrijstellingsgebied tot de gerechtigden op het leefloon, op de maatschappelijke dienstverlening of op een gewaarborgd minimumpensioen, op de psychiatrische verzorgingstehuizen en op de rustoorden voor bejaarden, en op sommige instellingen actief in de jeugdbescherming, in de kinderopvang, in de hulp voor gezinnen in moeilijkheden en in de begeleiding, de opleiding, de inschakeling van personen met een handicap Uitbreiding van de vrijgestelde schijf van de successierechten in rechte lijn tussen echtgenoten en wettelijke samenwonenden voor de rechthebbenden wier deel 125.000 € niet overschrijdt Forfaitaire verminderingen van 125 of 250 € in plaats van de vroegere verminderingen inzake onroerende voorheffing op woonhuizen voor persoon ten laste en /of met een handicap - 50 Parafiscale maatregelen (met betrekking tot de werknemers) (federaal) 14 15 1 52 1 156 Verlaging van het bedrag van de te betalen persoonlijke bijdragen en uitbreiding van het aantal werknemers dat in aanmerking komt vanaf 1 januari 200314 164,32 Invoering van de werkbonus (=vermindering van de persoonlijke sociale bijdragen) vanaf 1 januari 2004[2] om een financieel voordeel voor de lage inkomens boven op het nettouurloon te creëren. De werkbonus dooft geleidelijk uit naarmate het arbeidsinkomen stijgt15. - Deze maatregel werd later omgezet in de werkbonus. In de praktijk werd de werkbonus pas ingevoerd vanaf 1 januari 2005. - Maatregelen i.v.m. sociale zekerheid (federaal) I 13 D/I 63 D 112 D 56 Werking en financiering van de sociale zekerheid OCMW’s stimuleren zich aan te sluiten bij de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid Verdere uitvoering van het Kafkaplan dat een aantal vereenvoudigingsprojecten lanceerde om een toegankelijke en klantvriendelijke sociale bescherming te bewerkstelligen: Vanaf 1 januari 2003 worden de pensioenen voor uitkeringstrekkers automatisch toegekend - Personen met een handicap die een tegemoetkoming van de FOD sociale zekerheid genieten en in Vlaanderen gedomicilieerd zijn krijgen automatisch een gratis netabonnement van de Lijn - vermindering van de heffing op waterverontreiniging wordt automatisch verrekend - gewaarborgde gezinsbijslag voor rechthebbenden op het leefloon wordt automatisch toegekend Invoeren van een sociaal statuut voor erkende en gesubsidieerde onthaalouders (10.000) 6,2916 Om negatieve gevolgen voor gezinshoofden ten gevolge van het verhogen van uitkeringen (pensioenen, arbeidsongeschiktheid,….) tegen te gaan wordt de inkomensgrens voor een persoon ten laste verhoogd Bovenminimale bescherming Vervangingsinkomens D 54 D 57 D 156 D 59 D 53 16 Pensioenen Welvaartsaanpassingen van de laagste pensioenen op 1 januari 2003: Pensioen ingegaan: vóór 1993 : + 1 % in 1993 : + 2 % In 1994 : + 2 % in 1995 : + 2 % De inkomensgrenzen voor de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden worden vanaf 1 januari 2003 opgetrokken tot het minimumpensioen voor werknemers (36.500 mensen krijgen tot 170 € meer per maand) Werkloosheid Invoering van de inkomensgarantie-uitkering voor deeltijds werkenden Sociale correcties invoeren voor specifieke groepen bij de 0,4 werkloosheidsvergoedingen: Werklozen die werkloos worden na een tewerkstelling in een beschutte werkplaats gaan over op het algemene regime Voor jongeren met recht op wachtuitkering (maar die niet voldoen aan de voorwaarden van de rechtopenende studies) Ziekte- en invaliditeit en arbeidsongevallen en beroepsziekten Welvaartsaanpassingen voor de periode 2005-2007: Aanpassing van de loonplafonds van arbeidsongevallen en beroepsziekten naar het niveau van invaliditeit, en van invaliditeit, arbeidsongevallen en beroepsziekten met +2% in 2005 Aanpassen van de uitkeringen voor pensioenen, beroepsziekten, arbeidsongevallen en invaliditeit voor uitkeringen van 8 jaar en ouder in 2005, 7 jaar in 2006 en 6 jaar en ouder in 2007 Optrekken van de vergoedingsplafonds voor invaliditeit zodat gezinshoofden 65% krijgen van het gederfde loon en alleenstaanden 50% Voor de werkloosheidsverzekering 1 - Aanvullende inkomens D 55 D 266 D 267 D 60 D 61 Ziekteverzekering Ziekteverzekeringsdrempels optrekken om mogelijke negatieve gevolgen van de welvaartsaanpassing van de pensioenen tegen te gaan zodat men het WIGW statuut niet verliest Uitbreiden van de tussenkomst van de maximumgezondheidsfactuur naar zelfstandigen in het kader van een verplichte verzekering tegen kleine risico’s, naar kosten van materialen en van ziekenhuisopnames van lange duur Beperken van het aanrekenen van bijkomende kosten door ziekenhuizen voor het gebruik van materialen Uitbreiden van het pakket van terugbetaalde zorgen (o.a. tandheelkunde, kinesitherapie) en van rolstoelen Kinderbijslag Toekenning van een forfaitaire toeslag aan de ouders van wie de kinderen geplaatst werden bij particulieren onder bepaalde voorwaarden Hervorming van de verhoogde kinderbijslag voor kinderen met een handicap vanaf 1 mei 2003 (voorlopig nog enkel voor de kinderen geboren na 1 januari 1996) Minimale inkomensbescherming Vervangingsinkomens D 54 D 55 D 55 Pensioenen Verhogen van de pensioenen van diegenen die ondanks een volle loopbaan van 40 of 45 jaar toch maar een minimumpensioen (5 à 600.000 gepensioneerden) genieten Tegengaan van mogelijke negatieve gevolgen van de welvaartsaanpassing van de pensioenen zodat men het WIGW statuut niet verliest Versoepeling van de toegang tot het minimumpensioen voor gepensioneerden met een gemengde loopbaan als zelfstandige en als werknemer. Vanaf 1 april 2003 hebben zij recht op een minimumpensioen voor zelfstandigen (zodat meer dan 61.000 gepensioneerden nu een volwaardig pensioen krijgen) Verhogen van de minimumpensioenen voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren vanaf 1 april 2003 Aanvullende inkomens 60 D 55 D 79 Kinderbijslag Gewaarborgde kinderbijslag voor kinderen die opgroeien in gezin met leefloon (zonder beïnvloeding van eventuele rechten die kunnen geopend worden namens rechthebbenden buiten het gezin) (voor 10.125 kinderen die leven in een gezin met leefloon) Bijstand Verhogen van het bedrag inkomensgarantie voor ouderen met 3,4 % (voor ongeveer 80.000 mensen) Gradueel verhogen van de bedragen van het leefloon: 1% op 1 oktober 2004, 1% op 1 oktober 2006, 2 % op 1 oktober 2007 - Activerings- en Make work pay maatregelen 108 Federaal Creëren van 200.000 nieuwe banen tegen het einde van de legislatuur (2007) via verlaging van de lasten voor doelgroepen, werkbonus, opleiding, herstructeringen, dienstenscheques, individuele omkadering bij het inschakelingsproject, controle van de beschikbaarheid van werkzoekenden, jobcreatie in de sociale economie e.a. Afschaffen van de stempelcontrole om meer actieve arbeidsbemiddeling en begeleiding van moeilijk te plaatsen werkzoekenden uit te bouwen I 235 Patronale bijdrageverminderingen. Structurele vermindering (een forfaitaire vermindering van de sociale bijdragen voor alle werknemers) en Doelgroepvermingeringen (een forfaitaire vermindering voor jongeren, ouderen, langdurig inactieven, arbeidsduurherverdeling en startende ondernemers) Versterken van de vermindering en verhogen van de loongrens (uitbreiden tot arbeidsinkomens beneden de 1956 euro bruto) voor de vermindering van de werkgeversbijdragen voor de allerlaagste inkomen Verhoging van de structurele verlaging door bijkomende korting van de patronale bijdragen vanaf een loon van 12.000 € bruto. Vanaf 1 januari 2004 een vermindering van 1,73 procent-punt.Vanaf 1 januari 2005 een vermindering van 6 procentpunt op het bijdragepercentage. Vermindering van de werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid van 50 tot 75% en in bepaalde gevallen een activeringspremie van 500 € bij aanwerving van mensen uit gemeenten met een hoge werkloosheidsgraad met een leefloon of werkloosheidsuitkering door gemeenten, ocmw’s, vzw’s, openbare vastgoedmaatschappijen van sociale huisvestingsmaatschappijen, sociale woningbureaus of vennootschappen met een sociaal oogmerk. Toekennen van een activeringspremie aan de bedrijven voor inloopbanen (alternerend werken-leren) in de industrie en dienstensector Totale vrijstelling van werkgeversbijdragen (bij +45 jarigen voor onbeperkte termijn) bij nieuwe tewerkstelling van preventie- en veiligheidspersoneel via een gewone arbeidsovereenkomst Activering van 500 tot 900 € bij nieuwe tewerkstelling van preventie- en veiligheidspersoneel I 236 I 236 I 237 I 238 I 239 I 136 Vlaams gewest Verdere uitbouw van invoegbedrijven en afdelingen (degressieve loonsubsidie) I 153 Verbeteren van knelpunten van het WEP+ programma I 168 Vlaams Inwerkingsdecreet sinds 4 juni 2003 I 208 Methodiekontwikkeling arbeidstrajectbegeleiding voor gedetineerden op basis van evaluatie proefproject I 139 I 169 I 170 I D 179 79 279 0,85 Waals gewest Herdefiniëring van de doelgroep van de inschakelingsbedrijven en invoeren van de sociale begeleiding 2,8 Decreet betreffende de erkenning en de subsidiëring van de instellingen van socio-professionele inschakeling en van de bedrijven voor vorming door arbeid (beroepsopleiding voor laaggeschoolden) Nieuw decreet in verband met trajectbegeleiding met o.a. inschakelingskrediet 8, 23 241 Opleidingscheques bij het starten van een onderneming 1,10 243 Hervorming van de programma’s tot bestrijding van werkloosheid 0,40 0,60 I 154 Dg 155 I 176 Brussels gewest In het kader van het Rosettaplan : toekennen van aanmoedigingspremies aan bedrijven en opleidingsorganisaties die op sectoraal niveau alternerende tewerkstellings- en opleidingstrajecten uitwerken Duitstalige gemeenschap 15 laaggeschoolde jongeren worden deeltijds tewerkgesteld en volgen deeltijds opleiding in het kader van het Rosettaplan Samenwerkingsakkoord tussen de OCMW’s en de dienst voor arbeidsbemiddeling: individueel traject voor inschakeling in de arbeidsmarkt en samenleving 0,32 0,32 0,17 0,6 2,05 0,23 0,79 Andere tewerkstellingsmaatregelen Federaal Ondernemingen stimuleren om diversiteitsplannen op te stellen en de toegang tot het openbaar ambt voor vreemdelingen verbeteren Aanschaf van ICT-apparatuur en internet fiscaal aantrekkelijker maken voor bedrijven en voor personen I 109 D/ I 177 I 204 Ondernemingen stimuleren meer mindervalide werknemers in dienst te nemen I 209 Wet ter bestrijding van discriminatie I 224 I 231 I 115 I 174 Oprichting van het instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen Ontwerp van besluit om minimale criteria vast te stellen voor sexeneutraliteit inzake functieclassificaties (en dit fiscaal aantrekkelijker te maken) Brussels gewest De BGDA zal een tweede “Huis voor Kinderen” voor werkzoekenden openen BGDA zet een nieuwe dienst op die systematische bedrijven screent om werkaanbieding te verzamelen I 111 I 116 I 110 I 137 D 159 I 160 I 167 I 114 I I 140 141 I 189 Franse gemeenschap Oprichting van een Fonds voor pedagogische uitrusting van het technisch en beroepsonderwijs Coördineren van de acties van de verschillende bevoegdheidsniveaus om een samenhangend kindvriendelijk beleid en een kwaliteitsvolle kinderopvang te bewerkstelligen Vlaanderen Ter beschikking stellen van sectorconsulenten en diversiteitsmanagers aan sectoren die een actieplan ontwikkelen om knelpunten op de Vlaamse arbeidsmarkt te bestrijden Vlaamse actieplannen lokale diensteneconomie Werkzoekenden kunnen voordelig de trein nemen om te solliciteren Ontwerp van decreet inzake de titel van beroepsbekwaamheid om elders of eerder verworven competenties te valideren Vlaams inburgerinsgdecreet Waals gewest Vanaf januari 2004 zal het Waals gewest voor 80 % tegemoetkomen in de investeringen van de werkgevers voor de opvang van de kinderen van hun personeel Ondersteunen van structuren die microkredieten toekennen KMO’s sensibiliseren om waarden als duurzame ontwikkeling en maatschappelijk verantwoord ondernemen in hun dagelijks beheer te integreren Uitschrijven van een wedstrijd voor het informatiseren van bibliotheken 0,02 0,5 0,07 Maatregelen i.v.m. gezin I 27 I 23 I 26 I 36 I 37 I 39 Federaal Het parlement richt een subcommissie familierecht op om vraagstukken te bespreken en pistes uit te werken voor o.a. het recht op co-ouderschap, de adoptie door paren van hetzelfde geslacht,…. Organisatie van de Staten-generaal van het gezin waarbij maatregelen werden voorgesteld op allerlei gebieden Franse gemeenschap Erkenning van de “Services-lien” en ontwikkelen van een wettelijk kader waardoor gedetineerde ouders in contact met hun kinderen kunnen blijven 0,03 0,11 0,37 0,1 0,2 11,99 12,19 12,38 0,48 1,7 5,82 0,65 2,04 Maatregelen i.v.m. justitie (federaal) Uitbreiding van de juridische bijstand: versoepelen van de inkomensvoorwaarden, evalueren van het puntensysteem voor advocaten voor tussenkomsten Modernisering van de wet op de jeugdbescherming Bepalingen van de omzendbrief betreffende het verblijfsstatuut van de slachtoffers van mensenhandel worden opgenomen in de Belgische wetgeving zoals beslist werd op de conferentie van Palermo Maatregelen i.v.m. cultuur, sport en vrijetijdsbesteding I I 43 45 I 49 Franstalige gemeenschap Decreet ter erkenning en subsidiëring van lokale sportcentra Kunstsensibiliseringsprogramma in de plaatsen voor kinderopvang Vlaanderen Uitwerken van de uitvoeringsbesluiten van het decreet ‘Toerisme voor Allen” en het steunpunt Vakantieparticipatie als permanente cel bij Toerisme Vlaanderen installeren - Maatregelen i.v.m. menswaardig inkomen I 72 I 17 I 77 I 21 Federaal Verbeteren van de wet op collectieve schuldenregeling Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie In Brussel wordt tegen 2004 een folder opgesteld in samenwerking met de OCMW’s en de gebruikers om deze te infomeren over hun rechten en plichten, de doelstellingen en de opdrachten van het OCMW en de toekenningsvoorwaarden van het leefloon Waals gewest Oprichten van consumentenschholen Ontwikkeling van een sociaal beleid bij decreet met o.a. erkenning van privé en openbare “diensten voor sociale integratie”, intercommunale sociale steunpunten en de oprichting van een gewestelijk forum voor sociale insluiting 0,06 0,23 4,3 Maatregelen i.v.m. onderwijs I 82 I D 86 93 D 94 Franstalige gemeenschap Voortzetting van het beleid van positieve discriminatie: een nieuw decreet wordt ingevoerd waarbij een buurtreguleringsorgaan opgericht wordt Veralgemenen van de psychomotoriek in het kleuteronderwijs Kosteloosheid van het verplicht onderwijs waarborgen door geleidelijke afschaffing van bepaalde kosten (copies, schoolagenda,…) Verminderen van de schoolkosten: herzien van de schooltoelagen voor secundair en hoger onderwijs en behoud van studietoelage voor beursstudenten die een jaar overdoen D/I I Vlaanderen Financiële drempels in het basisonderwijs, secundair onderwijs en hoger onderwijs wegnemen: Bewerkstelligen van complementariteit studiefinanciering en studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs en budgettaire prioriteiten herzien voor het basis- en secundair onderwijs 88 89 90 99 106 Uitvoeren van het vernieuwde beleid betreffende gelijke onderwijskansen in 2003 (realisatie van het recht op inschrijving, de opstart van de commissie leerlingenrechten en van lokale overlegplatforms in basis- en secundair onderwijs en de aanstelling van zorgcoördinatoren in het basisonderwijs) Samenwerkingsakkoord Eind 2003 zal een samenwerkingsakkoord gesloten worden om het gealfabetiseerde publiek te verdubbelen tot 20.000 in 2010 voor Franstalig België 5 5 5 4,2 4,2 0,06 0,2 0,69 0,14 0,48 1,63 1,17 1,58 1,98 Maatregelen i.v.m. huisvesting Federaal Uitbreiden van de rechthebbenden op een installatiepremie Evalueren van de huurwet D I 18 252 I 245 I 256 I I 15 249 Fiscale stimulansen om woningbezit en renovatie te bevorderen Brussels gewest Oprichten van overlegorganen bij de sociale huisvestingsmaatschappijen Vlaanderen Garanderen van recht op minimumlevering inzake elektriciteit Bijkomende erkenning van sociale verhuurkantoren I 248 Creëren van 15.000 bijkomende sociale huurwoningen I 260 Waals gewest Hervorming van de wetgeving m.b.t. opvangcentra voor volwassenen I 245 13,2 2 Meerjarig actieplan voor de permanente huisvesting op een kampeerterrein Maatregelen i.v.m. Gezondheidszorgen I 286 I I 268 263 I 275 I 279 I 277 D 271 Federaal Oprichten van een Belgisch waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving Bevorderen van de eerstelijnszorg Oprichting van een federaal kenniscentrum voor 4,2 gezondheidszorg Brusselse gemeenschappelijke gemeenschapscommissie Organiseren van een campagne voor borstkankerscreening 0,05 Franse gemeenschap Versterken van de rol van ONE-office de la naissance et de l’enfance Verbeteren van de medische preventieprogramma’s Vlaamse gemeenschap Uitbreiden van het doelpubliek van de zorgverzekering Maatregelen i.v.m. participatie I 1 I 2 I 3 I 16 Federaal Het steunpunt tot Bestrijding van Armoede, Bestaansonzekerheid en Sociale Uitsluiting wordt versterkt en verzelfstandigd Organiseren van een breed maatschappelijk debat over armoede en sociale uitsluiting naar aanleiding van tien jaar na het Algemeen verslag over de armoede Vlaams Decreet Armoedebestrijding Waarborgen van een minimumaanbod aan openbaar vervoer en verplaatsingsmogelijkheden 25 Tabel 5: Sociale transfers van gemeenschappen en gewesten Sociale transfers van gemeenschappen en gewesten D 271 D 159 D 93 D 94 Vlaanderen Uitbreiden van het doelpubliek van de zorgverzekering Werkzoekenden kunnen voordelig de trein nemen om te solliciteren Franse gemeenschap Kosteloosheid van het verplicht onderwijs waarborgen door geleidelijke afschaffing van bepaalde kosten (copies, schoolagenda,…) Verminderen van de schoolkosten: herzien van de schooltoelagen voor secundair en hoger onderwijs en behoud van studietoelage voor beursstudenten die een jaar overdoen 0,65 2,04 1.4 Tabellen sterkte-zwakte analyse Tabel 6: Sterke en zwakke scores op sociale indicatoren ten opzichte van de EU-mediaan voor de 25 EU-lidstaten (met accentuering van de scores die minder goed zijn dan de EU-mediaan) AT BE DE DK FR FI LU NL SE CZ HU SI CY ES EE GR At-Risk-of-Poverty Rate (60%) + + + ++ = Long-term Unemployment Women ++ - - ++ - Long-term Unemployment Men ++ - -- ++ Youth Unemployment (15-24) ++ - ++ ++ Youth Unemployment Men (15-24) ++ -- + Youth Unemployment Women (15-24) ++ - Persons in Jobless Households ++ Children in Jobless Households Early School-Leavers Women (at most lower sec. education, 18-24) Early School-Leavers Men (at most lower sec. education, 18-24) Life Expectancy Women at Birth Life Expectancy Men at Birth LT LV PT PL SK IT + + + ++ ++ ++ + ++ + ++ - + - + ++ ++ ++ - - - + ++ + - ++ - -- ++ ++ + ++ ++ - - + ++ -- - + - -- ++ ++ -- - + - + + + - + - ++ + + ++ ++ + + + + + Poverty Gap + ++ + Deprivation on 7-Item Scale + ++ - IE MT ++ - -- - + + -- - -- - - -- -- - -- - -- + -- -- + - ++ + + + ++ - -- + -- -- -- -- -- + -- -- + + -- -- - + + ++ - - - -- + + -- -- + + + + + - -- -- -- - + -- + : + -- + ++ ++ -- - ++ + ++ ++ + : - -- ++ ++ + - ++ + + ++ -- - + ++ - : - -- : + ++ - + + - ++ ++ + : -- -- - - - ++ ++ + - + - + + ++ - ++ ++ - -- - : ++ -- -- - : + -- ++ + + + + ++ + ++ + + ++ : ++ + + - - - -- - + - -- + + - -- - -- -- -- -- = - -- ++ + ++ - + - + -- ++ - + - ++ - + -- -- ++ - + -- - - + + -- + : -- + -- - -- + -- ++ ++ -- + -- - + - -- ++ ++ -- + -- - + -- -- - - -- ++ - + - + -- -- - -- -- ++ - ++ ++ - - -- -- - + - -- -- - + - ++ + Bron: Atkinson e.a. , 2005b: Annex 2 tables: XL. Notes: Country figures are being compared with the EU-median for each indicator. ‘++’ best performing quartile; ‘+’ between median and best performing quartile; ‘-‘ between median and worst performing quartile; ‘--‘ worst performing quartile; ‘:’ unknown. In borderline cases, the classification is given as + (-) rather than ++ (--). [Quartiles and median are used for their non-dependency on outliers] Data source for calculations: EU-15: Statistical Annex to European Commission (2004b); EU-10: European Commission (2005c). The values for jobless households and early school leavers are for 2003, rather than the provisional 2004 values used earlier in this Chapter. UK Tabel 7: Sterke en zwakke scores op sociale indicatoren voor de 25 EU-lidstaten ten opzichte van de EU-mediaan (met accentuering van mogelijke goede praktijken) AT BE DE DK FR FI LU NL SE CZ HU SI CY ES EE GR LT LV PT PL SK IT IE MT At-Risk-of-Poverty Rate (60%) + + + ++ = + + + ++ ++ ++ ++ - -- - -- - - -- - -- -- -- = - Long-term Unemployment Women ++ - - ++ - + ++ + ++ - + + + -- - -- -- - + -- -- -- ++ + ++ Long-term Unemployment Men ++ - -- ++ - + ++ ++ ++ - + - ++ + -- + -- -- + -- -- - + - + Youth Unemployment (15-24) ++ - ++ ++ - - + ++ + - + + ++ - -- -- -- + + -- -- -- ++ - + Youth Unemployment Men (15-24) ++ -- + ++ - -- ++ ++ + - + + ++ - - - -- + + -- -- - ++ - + Youth Unemployment Women (15-24) ++ - ++ ++ - - + ++ + + + + + - -- -- -- - + -- -- -- ++ - + Persons in Jobless Households ++ -- - + - -- ++ + : + -- + ++ ++ -- - ++ + ++ -- - - + + -- Children in Jobless Households Early School-Leavers Women (at most lower sec. education, 18-24) Early School-Leavers Men (at most lower sec. education, 18-24) Life Expectancy Women at Birth ++ -- - + - + ++ + : - -- ++ ++ + - ++ + + + : -- + -- - -- + + - + - ++ -- - + ++ - : - -- : + ++ + -- ++ ++ -- + -- - ++ + + ++ - + + - ++ ++ + : -- -- - - + - -- ++ ++ -- + -- - ++ + + - ++ ++ + + ++ - -- - : ++ -- + -- -- - - -- ++ - + - Life Expectancy Men at Birth + + + - + - + ++ ++ - -- - : + -- + -- -- - -- -- ++ - ++ ++ Poverty Gap + ++ + ++ + + + + + ++ + + - - - -- - + - - -- -- - + - Deprivation on 7-Item Scale + ++ - + ++ + ++ ++ : - -- + + - -- - -- -- -- -- - + - ++ + Bron: Atkinson e.a., 2005b: Annex 2 tables: XLI. Notes: Country figures are being compared with the EU-median for each indicator. ‘++’ best performing quartile; ‘+’ between median and best performing quartile; ‘-‘ between median and worst performing quartile; ‘--‘ worst performing quartile; ‘:’ unknown. In borderline cases, the classification is given as + (-) rather than ++ (--). [Quartiles and median are used for their non-dependency on outliers] Data source for calculations: EU-15: Statistical Annex to European Commission (2004b); EU-10: European Commission (2005c). The values for jobless households and early school leavers are for 2003, rather than the provisional 2004 values used earlier in this Chapter. UK Tabel 8: Sterke en zwakke scores voor de EU-25 landen (ten opzichte van de EU-mediaan) op mogelijke verklarende indicatoren (met accentuering van scores die minder goed zijn dan de EU-mediaan) AT BE DE DK FR FI LU NL SE CZ HU SI CY ES EE GR LT At-Risk-of-Poverty Rate (60%) + + + ++ + + + + ++ ++ ++ S80/S20 Ratio + + + ++ + + + + ++ ++ ++ Social Expenditures (% GDP) ++ + ++ ++ ++ + - ++ ++ - - Employment Rate (16-64) ++ - + ++ + + - ++ ++ + Employment Rate Women ++ - + ++ - ++ - ++ ++ - Employment Rate Men ++ - - ++ - - + ++ + Employment Rate Older Women - -- + ++ + ++ - + Employment Rate Older Men -- -- - ++ - - -- Average Labour Market Exit Age - -- + + -- - Labour Productivity per Employed + ++ + + ++ Reduction in Poverty Risk by Transfers + + ++ ++ + LV PT PL SK IT IE MT UK ++ - ++ + -- - -- -- -- -- - - -- - -- -- -- + - - -- -- - -- - - - + : - -- + - -- -- - - -- + -- -- + -- - -- + ++ - + -- - + -- + -- + - - -- -- -- + -- ++ + + -- - -- - -- + -- - ++ + -- + -- ++ -- + -- -- - ++ + ++ - - -- + - ++ - ++ + + ++ -- -- -- + -- + ++ + -- -- ++ + + ++ + + - ++ -- - - ++ + - ++ ++ - -- + + + ++ + - -- ++ ++ -- -- - ++ : ++ ++ + + -- - - - ++ + -- - -- -- - -- -- ++ ++ - + ++ ++ ++ ++ - + -- + -- - -- - - -- ++ - -- - - + Bron: Atkinson e.a., 2005b, Annex 2 tables: XLII. Notes: Country figures are being compared with the EU-median for each indicator. ‘++’ best performing quartile; ‘+’ between median and best performing quartile; ‘-‘ between median and worst performing quartile; ‘--‘ worst performing quartile; ‘:’ unknown. In borderline cases, the classification is given as + (-) rather than ++ (--). [Quartiles and median are used for their non-dependency on outliers] Data source for calculations: EU-15: Statistical Annex to European Commission (2004b); EU-10: European Commission (2005c). Tabel 9: Sterke en zwakke scores van de armoederisicopercentages voor subgroepen ten opzichte van het nationaal gemiddelde armoederisicopercentage voor de 25 EU-landen (met accentuering van de scores die minder goed zijn dan het nationaal gemiddelde) AT BE DE DK FR FI LU NL SE CZ HU SI CY ES EE GR LT LV PT PL SK IT IE MT UK At-Risk-of-Poverty Women (60%) - - - - - -- + + - = + - - = - - + = + + + = - + - At-Risk-of-Poverty Men (60%) + + + - + + + + + + + + = + + + + = + + + + + + + At-Risk-of-Poverty 0-15 (60%) - + -- ++ - ++ -- -- + -- -- ++ = -- = + - - -- -- -- -- - -- -- At-Risk-of-Poverty 16-24 (60%) + + -- -- -- -- -- -- -- - - = ++ - - + - - + -- - -- ++ ++ - At-Risk-of-Poverty 25-49 (60%) ++ + + ++ + ++ + + ++ + + + ++ + + ++ = = + - = + + + ++ At-Risk-of-Poverty 50-64 (60%) + + + ++ + + + ++ ++ ++ ++ = + + - - + - + ++ ++ + + + ++ At-Risk-of-Poverty 65+ (60%) -- -- - -- -- -- ++ ++ -- + + -- -- - + -- ++ ++ -- ++ ++ + -- -- -- At-Risk-of-Poverty Single Women (60%) -- -- -- -- -- -- = + -- -- -- -- -- -- -- -- -- - -- ++ - -- -- -- -- At-Risk-of-Poverty Single Men (60%) + + -- -- - -- ++ -- -- -- -- -- -- + -- + -- -- -- - -- + -- - - At-Risk-of-Poverty Single 65+ (60%) -- -- -- -- -- -- ++ ++ -- -- -- -- -- -- -- -- -- - -- ++ = -- -- -- -- At-Risk-of-Poverty 60% Couple 65- no Child + ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ - ++ ++ ++ + + + ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ At-Risk-of-Poverty Couple 1 Child (60%) ++ ++ + ++ ++ ++ - + ++ + + - ++ + ++ ++ + + ++ ++ - ++ + + ++ At-Risk-of-Poverty Couple 2 Children (60%) ++ + ++ ++ + ++ - + ++ = ++ ++ ++ - + ++ + - + + - - + - ++ At-Risk-of-Poverty Couple 3 Children (60%) -- ++ -- -- -- ++ -- -- + -- -- ++ = -- - -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- At-Risk-of-Poverty Single Parents (60%) -- -- -- - -- = -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- - -- -- -- At-Risk-of-Poverty Employees (60%) ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ : ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ : ++ At-Risk-of-Poverty Self-Employed (60%) -- + ++ -- -- -- ++ : -- + ++ ++ ++ - ++ - -- -- -- - - + + : + At-Risk-of-Poverty Unemployed (60%) -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- At-Risk-of-Poverty Pensioners (60%) -- -- - -- - -- ++ ++ -- ++ + -- -- + - -- + + - ++ ++ ++ -- - -- Bron: Atkinson e.a., 2005b, Annex 2 tables: XLII. Notes: Data source for calculations: EU-15: Statistical Annex to European Commission (2004b); EU-10: European Commission (2005c). The at-risk-of-poverty rate (60%) of the subgroup is being compared with the average national at-risk-of-poverty rate (60%): ‘+’ lower risk than national average; ‘-‘ higher risk than national average; ‘++’ and ‘--‘ more than 25% respectively lower and higher risk than national average. Tabel 10: Sterke en zwakke scores voor de EU-25 landen (ten opzichte van de EU-mediaan) op mogelijke verklarende indicatoren (met accentuering van scores die als beste praktijken kunnen gelden) AT BE DE DK FR FI LU NL SE CZ HU SI CY ES EE GR LT At-Risk-of-Poverty Rate (60%) + + + ++ + + + + ++ ++ ++ S80/S20 Ratio + + + ++ + + + + ++ ++ ++ Social Expenditures (% GDP) ++ + ++ ++ ++ + - ++ ++ - - Employment Rate (16-64) ++ - + ++ + + - ++ ++ + Employment Rate Women ++ - + ++ - ++ - ++ ++ - Employment Rate Men ++ - - ++ - - + ++ + Employment Rate Older Women - -- + ++ + ++ - + Employment Rate Older Men -- -- - ++ - - -- Average Labour Market Exit Age - -- + + -- - Labour Productivity per Employed + ++ + + ++ Reduction in Poverty Risk by Transfers + + ++ ++ + LV PT PL SK IT IE MT UK ++ - ++ + -- - -- -- -- -- - - -- - -- -- -- + - - -- -- - -- - - - + : - -- + - -- -- - - -- + -- -- + -- - -- + ++ - + -- - + -- + -- + - - -- -- -- + -- ++ + + -- - -- - -- + -- - ++ + -- + -- ++ -- + -- -- - ++ + ++ - - -- + - ++ - ++ + + ++ -- -- -- + -- + ++ + -- -- ++ + + ++ + + - ++ -- - - ++ + - ++ ++ - -- + + + ++ + - -- ++ ++ -- -- - ++ : ++ ++ + + -- - - - ++ + -- - -- -- - -- -- ++ ++ - + ++ ++ ++ ++ - + -- + -- - -- - - -- ++ - -- - - + Bron: Atkinson e.a., 2005b: Annex 2 tables: XLIV. Notes: Country figures are being compared with the EU-median for each indicator. ‘++’ best performing quartile; ‘+’ between median and best performing quartile; ‘-‘ between median and worst performing quartile; ‘--‘ worst performing quartile; ‘:’ unknown. In borderline cases, the classification is given as + (-) rather than ++ (--). [Quartiles and median are used for their non-dependency on outliers] Data source for calculations: EU-15: Statistical Annex to European Commission (2004b); EU-10: European Commission (2005c). Tabel 11: Sterke en zwakke scores van de armoederisicopercentages voor subgroepen ten opzichte van het nationaal gemiddelde armoederisicopercentage voor de 25 EU-landen (met accentuering van de scores die als goede praktijken kunnen gelden) AT BE DE DK FR FI LU NL SE CZ HU SI CY ES EE GR LT LV PT PL SK IT IE MT UK At-Risk-of-Poverty Women (60%) - - - - - -- + + - = + - - = - - + = + + + = - + - At-Risk-of-Poverty Men (60%) + + + - + + + + + + + + = + + + + = + + + + + + + At-Risk-of-Poverty 0-15 (60%) - + -- ++ - ++ -- -- + -- -- ++ = -- = + - - -- -- -- -- - -- -- At-Risk-of-Poverty 16-24 (60%) + + -- -- -- -- -- -- -- - - = ++ - - + - - + -- - -- ++ ++ - At-Risk-of-Poverty 25-49 (60%) ++ + + ++ + ++ + + ++ + + + ++ + + ++ = = + - = + + + ++ At-Risk-of-Poverty 50-64 (60%) + + + ++ + + + ++ ++ ++ ++ = + + - - + - + ++ ++ + + + ++ At-Risk-of-Poverty 65+ (60%) -- -- - -- -- -- ++ ++ -- + + -- -- - + -- ++ ++ -- ++ ++ + -- -- -- At-Risk-of-Poverty Single Women (60%) -- -- -- -- -- -- = + -- -- -- -- -- -- -- -- -- - -- ++ - -- -- -- -- At-Risk-of-Poverty Single Men (60%) + + -- -- - -- ++ -- -- -- -- -- -- + -- + -- -- -- - -- + -- - - At-Risk-of-Poverty Single 65+ (60%) -- -- -- -- -- -- ++ ++ -- -- -- -- -- -- -- -- -- - -- ++ = -- -- -- -- At-Risk-of-Poverty 60% Couple 65- no Child + ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ - ++ ++ ++ + + + ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ At-Risk-of-Poverty Couple 1 Child (60%) ++ ++ + ++ ++ ++ - + ++ + + - ++ + ++ ++ + + ++ ++ - ++ + + ++ At-Risk-of-Poverty Couple 2 Children (60%) ++ + ++ ++ + ++ - + ++ = ++ ++ ++ - + ++ + - + + - - + - ++ At-Risk-of-Poverty Couple 3 Children (60%) -- ++ -- -- -- ++ -- -- + -- -- ++ = -- - -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- At-Risk-of-Poverty Single Parents (60%) -- -- -- - -- = -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- - -- -- -- At-Risk-of-Poverty Employees (60%) ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ : ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ : ++ At-Risk-of-Poverty Self-Employed (60%) -- + ++ -- -- -- ++ : -- + ++ ++ ++ - ++ - -- -- -- - - + + : + At-Risk-of-Poverty Unemployed (60%) -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- At-Risk-of-Poverty Pensioners (60%) -- -- - -- - -- ++ ++ -- ++ + -- -- + - -- + + - ++ ++ ++ -- - -- Bron: Atkinson e.a., 2005b: Annex 2 tables: XLIV. Notes: Different subgroup at-risk-of-poverty rates are being compared with the average national at-risk-of-poverty rate. Data source for calculations: EU-15: Statistical Annex to European Commission (2004b); EU-10: European Commission (2005c). The at-risk-of-poverty rate (60%) of the subgroup is being compared with the average national at-risk-of-poverty rate (60%): ‘+’ lower risk than national average; ‘-‘ higher risk than national average; ‘++’ and ‘--‘ more than 25% respectively lower and higher risk than national average. 1.5 Kinderarmoede Uitleg over de berekeningen rond kinderarmoede De berekeningen werden gemaakt op basis van de ECHP userdatabase 2003. Voor alle berekeningen werd het kinderarmoederisicopercentage op individueel niveau gebruikt. Het inkomen wordt gestandaardiseerd op basis van de aangepaste equivalentieschaal van de OESO. Deze kent aan een waarde van 1 toe aan de eerste volwassene in het huishouden. Andere volwassenen krijgen een waarde van 0,5. Kinderen tot 14 jaar krijgen elk een waarde van 0,3 toegekend (OECD Social Policy Division). Voor de berekening van het huishoudinkomen werd gebruik gemaakt van de variabele HI100. Het beschikbaar gezinsinkomen zonder kinderbijslag werd berekend op basis van de variabelen HI100 en HI133. Het (kinder)armoederisicopercentage van Groot-Brittanië, Duitsland en Luxemburg voor de ECHP werden berekend op basis van nationale data, respectievelijk BHPS, SOEP en PSELL. Het beschikbaar gezinsinkomen zonder sociale tranfers werd berekend op basis van de variabelen HI100 en HI130. Leeftijdsgroepen werden aangemaakt op basis van de variabele RD003. De variabele HD006a (economische typologie) werd gebruikt om de gegevens naar huishoudtype op te splitsen.Voor het berekenen van het aantal voltijds tewerkgestelden in een huishouden werd een nieuwe variabele aangemaakt op basis van de ECHP-variabelen PE005C en PE002A. Voor de uitsplitsing naar de regio’s werd gebruik gemaakt van de NUTS-indeling (HG015). Om eigenaar/huurder status te bereken werd een beroep gedaan op de variabele HA023. Voor de berekening van de impact van de kinderbijslag en de totale sociale transfers op de kinderarmoede werd gebruik gemaakt van de variabelen HI130 en HI133. Aanvullende cijfers voor de analyse van de kinderarmoede Tabel 12: (Kinder)armoederisicopercentages voor de EU-15 (N= 156424) DK FI SE AT BE DE NL FR GR LU UK IT ES IE PT Bron: ECHP, 2001. 0-15 jaar 5,1 5,8 9,4 12,7 12,8 16,2 16,4 17,7 17,8 18,5 24,1 24,5 25,5 25,8 27,4 Alle leeftijden 10,7 11,4 9,6 11,9 13,5 11,7 11,3 15,3 20,4 12,5 17,2 19,1 18,8 21,4 20 Tabel 13: Belgische (kinder)armoederisicopercentages, 1995-2001, ECHP, (N= 52076) 0-15 jaar 15,6 15,3 13,8 12,9 12,0 11,8 12,8 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Alle leeftijden 15,8 15,3 14,2 13,8 12,8 13,0 13,5 Bron: ECHP, 2001. Tabel 14: Verdeling van kinderen over huishoudtypes (N=5985)17 Huishoudtype Ander huishouden met kinderen Eenoudergezin Koppel, 1 afh. kind Koppel, 2 afh. kinderen Koppel, 3 of meer afh. kinderen Bron: ECHP, 2001. Percentage kinderen 5,9 6,7 11,2 41,0 32,1 Figuur 1: Verdeling van kinderen (0-15 jaar) over huishoudens naar werkintensiteit (N=5669) 2 VTE 37,7 1,5 VTE 15,9 1 VTE 0,5 VTE 33,1 3,5 0 VTE 0 9,6 5 10 15 20 25 30 35 40 Bron: ECHP, 2001. 17 Een kleine 3% van de kinderen kon niet toegewezen worden aan een huishoudtype op basis van deze variabele voor huishoudtype. Aanvullende gegevens voor de vermindering van het kinderarmoederisicopercentage door de kinderbijslag en door sociale transfers Tabel 15: Kinderarmoederisicopercentage naar huishoudtype en vermindering van het kinderarmoederisicopercentage door kinderbijslag en sociale transfers (inclusief kinderbijslag) naar huishoudtype (N=5985) 1-oudergezin, afh. Kind. koppel, 1 afh. kind koppel, 2 afh. Kind. koppel, 3+ afh. Kind. ander hh, afh. Kind. Bron: ECHP, 2001. Met sociale transfers 32,5 5,4 11,5 7,9 29,9 Zonder kinderbijslag 48,1 6,2 15,3 26,1 29,9 Zonder sociale transfers 52,6 10,9 17,9 28,3 32,8 Aanvullende gegevens voor de gesimuleerde scenario’s van de kinderbijslag Tabel 16: Verdeling van de kinderbijslag over decielen en gemiddeld jaarlijks gestandaardiseerd bedrag per individu in een gezin dat kinderbijslag ontvangt bij de invoering van inkomensselectieve toeslag naar deciel (decielen op basis van het gestandaardiseerd inkomen), MISIM, 1997 Deciel 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Verdeling van de kinderbijslag 11,2 10,7 9,8 10,9 10,5 10,1 10,6 9,7 9,3 7,1 100 Gemiddeld bedrag 2240 2134 1929 1931 1770 1544 1557 1413 1393 1314 1693 Bron: Verbist, 2002b: 226. Tabel 17: Verdeling van de kinderbijslag over decielen en gemiddeld jaarlijks gestandaardiseerd bedrag per individu in een gezin dat kinderbijslag ontvangt bij de invoering van inkomensselectieve toeslag naar deciel (decielen op basis van het gestandaardiseerd inkomen), MISIM, 1997 Deciel 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Verdeling van de kinderbijslag 12,0 12,0 10,8 10,9 9,7 9,7 10,2 9,3 8,8 6,6 100,0 Bron: Verbist, 2002b: 226. Gemiddeld bedrag 2405 2397 2110 1931 1624 1482 1490 1344 1314 1220 1691 Tabel 18: Armoederisicopercentage van individuen in verschillende gezinstypes voor de huidige situatie, na invoering van een categoriale verhoging van de kinderbijslag en na invoering van een inkomensgetoetste toeslag van de kinderbijslag, MISIM, 1997 Individuen in Gezin met kinderen Gezin met een kind Gezin met twee kinderen Gezin met 3+ kinderen Eenoudergezin Eeninkomensgezin met kinderen Bron: Verbist, 2002b: 228. Huidige situatie Categoriale verhoging 6,1 6,2 3,4 9,8 8,2 4,3 4,0 2,7 6,7 5,0 Inkomensgetoetste toeslag 3,9 3,2 2,8 6,4 5,9 15,9 8,3 9,2 1.6 Britse streefdoelen om kinderarmoede te verminderen Bron: HM Treasury (2004), Child Poverty Review 1.7 Bijkomende informatie over de Microsimulaties 1.7.1 Terugbetaalbaar belastingkrediet voor lage lonen Het inkomen wordt gestandaardiseerd op basis van de gewijzigde OESO-schaal. Een waarde 1 wordt toegekend aan de eerste volwassene. Een bijkomende volwassenen krijgt een waarde 0,5 en elk kind krijgt een waarde 0,3. Tabel 19: Impact van de invoering van het terugbetaalbaar belastingkrediet naar deciel (deciel op basis van het gestandaardiseerd beschikbaar inkomen), MISIM, 1997 Deciel % gemiddelde fiscale druk fiscale druk % % stijging van fiscale fiscale winst voor na winnende het beschikbaar winst per jaar (€) hervorming hervorming gezinnen inkomen 1 2,7 30 0,7 0,4 7,6 0,3 2 4,2 50 2,3 1,9 14,2 0,4 3 7,3 80 7,3 6,8 17,3 0,5 4 10,6 120 12,8 12,2 30,7 0,7 5 12,9 140 17,0 16,4 30,0 0,7 6 14,4 160 19,8 19,3 34,5 0,7 7 15,2 165 22,2 21,7 36,3 0,6 8 13,1 130 24,9 24,5 28,9 0,5 9 10,1 105 28,1 27,9 25,0 0,3 10 9,5 90 30,9 30,8 19,0 0,2 Totaal 100,0 110 22,0 21,6 24,4 0,5 Bron: Cantillon e.a., 2003a: 94. Tabel 20: Impact van de invoering van het terugbetaalbaar belastingkrediet naar gezinstype, MISIM, 1997 Gemiddelde Fiscale druk Fiscale druk % % stijging van het winst per voor na winnende beschikbaar jaar (€) hervorming hervorming gezinnen inkomen Alleenstaande 40 18,4 18,1 10,1 0,4 Eeninkomensgegezin 30 16,0 15,9 9,6 0,1 Eenoudergezin 65 16,1 15,9 19,9 0,3 Twee-inkomensgezin 175 25,1 24,7 38,1 0,6 Samengesteld gezin 190 22,9 22,4 38,6 0,6 Totaal 110 22,0 21,6 24,4 0,5 Bron: Cantillon e.a., 2003a: 94. 1.7.2 Hervorming personenbelasting ten opzichte van gezinnen met kinderen Tabel 21: Impact van de invoering van de hervorming ten gunste van gezinnen naar deciel (deciel op basis van het gestandaardiseerd beschikbaar inkomen), MISIM, 1997 % fiscale winst gemiddelde fiscale fiscale % winnende fiscale druk voor druk na gezinnen winst per hervorming hervorming jaar (€) 1 35,2 170 0,7 -1,2 13,4 2 24,5 115 2,3 1,4 12,1 3 7,3 35 7,3 7,1 6,5 4 7,8 30 12,8 12,6 7,8 5 6,0 20 17,0 16,9 5,8 6 7,1 35 19,8 19,7 7,8 7 4,7 25 22,2 22,1 6,5 8 2,5 15 24,9 24,9 3,0 9 2 10 28,1 28,1 2,6 10 2,9 15 30,9 30,9 4,3 100,0 50 22,0 21,8 7,0 Bron: Cantillon e.a., 2003a: 98. % stijging van het beschikbaar inkomen 1,9 1,0 0,2 0,2 0,1 0,2 0,1 0 0 0 0,2 Tabel 22: Impact van de invoering van de hervorming ten gunste van gezinnen naar gezinstype MISIM, 1997 Gemiddelde fiscale winst per jaar (€) Alleenstaande Eeninkomensgezin Eenoudergezin Twee-inkomensgezin Samengestelde gezin Totaal Bron: Cantillon e.a., 2003a: 98. 0 115 365 20 20 50 Fiscale Fiscale % winnende druk voor druk na gezinnen hervorming hervorming 18,4 16,0 16,1 25,1 22,9 22,0 18,4 15,5 14,5 25,1 22,8 21,8 0,0 7,8 92,5 3,9 2,6 7,0 % stijging van het beschikbaar inkomen 0,0 0,6 1,9 0,1 0,1 0,2 1.7.3 Werkbonus Tabel 23: Gemiddelde maandelijkse bijdragebetaling en gemiddelde maandelijkse werkbonus voor de werknemers die werkbonus ontvangen naar deciel (deciel op basis van gestandaardiseerd inkomen) (N=639) Deciel 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gemiddelde maandelijkse bijdragebetaling (€) 82 95 92 113 104 114 100 113 89 Gemiddelde maandelijkse werkbonus (€) 64,0 57,0 54,1 57,1 56,4 62,8 65,7 62,6 63,5 107 55,4 Bron: MISIM, 1997. Tabel 24: Gemiddelde maandelijkse bijdragebetaling en gemiddelde maandelijkse werkbonus voor de werknemers die in aanmerking komen om werkbonus te ontvangen naar deciel (deciel op basis van gestandaardiseerd inkomen) (N=2746) Deciel 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gemiddelde maandelijkse bijdragebetaling (€) 89 188 187 204 229 237 261 294 333 468 Bron: MISIM, 1997. Gemiddelde maandelijkse werkbonus (€) 37,3 20,2 23,9 23,1 17,0 16,6 11,4 1,7 6,4 3,8