PowerPoint-presentatie - Women in Europe for a Common Future

Women in Europe
for a Common Future
WECF
Vrouwen, Gezondheid en Milieu :
Naar een Toekomst zonder Gif
project in samenwerking met Nederlandse vrouwen
organisaties
Marie Kranendonk WECF
WECF, 2005
1
Zijn we eigenlijk proefdieren
in de chemische proeftuin?




Engelse Koninklijke Commissie voor Milieu,
rapport chemische stoffen: “ In feite vindt er door
gebrek aan goede regelgeving nu een wereldwijd
experiment op mensen plaats met toxische stoffen”
Rond100,000 chemische stoffen op de EU markt
zijn niet getest op effecten op de menselijke
gezondheid
Nieuwe wetgeving (REACH)moet dat gaan
verbeteren, als burgers hun stem laten horen.
Vrouwen hebben hier een groot belang bij!
WECF, 2005
2
Wat betekent :







Persistent : moeilijk afbreekbaar, blijvend
Bio-accumulatief : hoopt zich op in de
voedselketen, vlees- en viseters hoge doses
Toxisch: giftig. Toxiciteit = hoe giftig is het
Carcinogeen : kankerverwekkend
Hormoonverstorend: verstoring van het hormonale
systeem, dat veel lichaamsfuncties regelt, en ook
de voortplantingsfuncties en sexuele ontwikkeling
Immuunverstorend: weerstand afgebroken
Verstoring zenuwstelsel: functies van samenspel
hersenen en zenuwen beschadigd
WECF, 2005
3
Kinderen zijn
het meest
kwetsbaar

Moeilijk afbreekbare
chemicaliën hopen zich
op



WECF, 2005
In de voedselketen
Vrouwen geven ze door
aan hun babies
Kinderen krijgen 25-70
keer de maximale
toegestane dosis
schadelijke stoffen
binnen!
4
Zien we al
gezondheidseffecten in NL?
Nederlands universitair onderzoek dioxine/PCB belasting 1990
-2002 : ca. 5-10 % van de kinderen (ca.10.000-20.000 per jaar
op de hele bevolking) risico op achterstand in ontwikkeling, door
belasting met deze chemische stoffen voor de geboorte

Effect middenlange termijn : in 10 jaar verdubbeling
aantal kinderen met een geestelijke of lichamelijke
achterstand en halvering van het aantal
hoogbegaafde kinderen



Ook schade aan longfuncties, aan het zenuwstelsel,
hormonale functies en aan het immuunsysteem
Lichte verstoring in de eerste weken en maanden
van de prenatale ontwikkeling kan leiden tot
effecten in latere leven: vruchtbaarheidsstoornis,
leer- en concentratieproblemen, gedragsproblemen
WECF, 2005
5
Genderaspecten van
chemicalien






Vrouwen gemiddeld 10% meer lichaamsvet dan mannen,
stoffen die zich binden aan vet, slaan vrouwen dus meer op.
Bij vrouwen met borstkanker vijf keer vaker restanten van
bestrijdingsmiddelen in hun bloed aangetroffen (Eng.onderzoek).
In Amerikaans laboratorium onderzoek
zijn Bisphenol-A en in Engels lab. onderzoek Parabenen
(conserveermiddel in verzorgingsprodukten) aangetroffen in
borsttumoren
Onder werkende vrouwen meer borstkanker
Bepaalde beroepsgroepen groter risico, zoals verpleegsters,
leraren, kapsters, vrouwen in de verf - en geneesmiddelen- en
chipsindustrie en bedrijven waar met oplosmiddelen wordt
gewerkt
Vrouwen gebruiken meer verzorgingsprodukten :recent onderzoek
gezondheidsrisico’s parabenen in deodorant, ftalaten in haarverf
WECF, 2005
6
praten over gezondheid effecten eng, taboe?






Recht om te weten wat schadelijk is voor je
gezondheid
Weten = iets kunnen doen ter bescherming
van jezelf, je gezin, je woon- of
werkomgeving
‘Liever een struisvogel’
‘Laat dat anderen maar doen’
‘Het helpt toch niets wat ik zeg’
‘De overheid zorgt voor mijn veiligheid’
WECF, 2005
7
Welke woorden taboe





Culturele verschillen belangrijk
Hoe kan je over moeilijke gezondheid onderwerpen praten met vrouwen
Mag je over borsten, menstruatie praten,
over foetus?
Hoe maak je taboe zaken wel
bespreekbaar
Noodzaak en recht om te weten is gelijk
voor iedereen
WECF, 2005
8
Grootste bedreiging zijn bioaccumulatieve
hormoonverstorende en
persistente stoffen

Veel onderzoeken hebben de hormoonverstorende
effecten aangetoond van algemeen gebruikte
chemicaliën




Bij fruittelers in DM minder sperma productie
vanwege bestrijdingsmiddelen; fruittelers NL: meer
meisjes geboren dan jongens
Groei van borstkankercellen in US Laboratoria bij
een test met bisphenol A (weekmaker in plastic)
Middel tegen algengroei op scheepswanden
(Tributyltin) veroorzaakt geslachtsverandering en
onvruchtbaarheid in schelpdieren. (voedselketen)
voor ontwikkeling foetus kan lage dosis al
gevaarlijk zijn
WECF, 2005
9
VOORBEELD WEEKMAKERS
hoge belasting met ftalaten in
de gemiddelde bevolking






Schokkend: recent onderzoek Duitse stad Erlangen
12 % heeft blootstellingniveaus van weekmakers
(ftalaten) boven de Europese veiligheidsnorm (en 33%
zit boven de Amerikaanse veiligheidsnorm!).
Geen van de mensen was beroepsmatig aan deze stof
blootgesteld. De stof is schadelijk voor de voortplanting
Volgens onderzoekers tonen resultaten dat “de gehele
Duitse bevolking is blootgesteld aan ftalaten in veel
hogere mate dan tot nu toe werd aangenomen."
Zelfde geldt voor Nederland en Europa
huidige beschermende maatregelen volstrekt
onvoldoende om gezondheidsschade te voorkomen
WECF, 2005
10
Effect van weekmakers op
ongeboren kind

Onderzoek naar de schadelijke effecten
van ftalaten toont een reeks van
negatieve effecten aan op de
ontwikkeling van het mannelijke embryo,
vooral op de ontwikkeling van zijn
voortplantingsorgaan.
WECF, 2005
11
Aangetoonde effecten van
Ftalaten
In dierproeven:
Minder nakomelingen
 Toename van misvormingen
 Verminderde aanmaak van
mannelijk en vrouwelijk hormonen
 Verminderde zaadproductie
 Toename van kankergevallen

EU classificatie
 Kan voortplanting schaden
 Kan schade toebrengen aan ontwikkeling kind via blootstelling voor
geboorte en via borstvoeding
WECF, 2005
12
Producten die ftalaten bevatten













Verpakking van voedingsmiddelen
Deodorants, Lotions
Parfums
Haarverf, haarlak,haarversteviging,
Shampoo
tuinslangen
PVC-vloerbedekking en behang
luchtmatrassen
Tenten
Overtrek van baby aankleedkussen
Regenkleding
Carnaval maskers
Synthetischa slaapzakken
strandballen
WECF, 2005
13
Blootstelling aan allerlei chemische stoffen
o.a. via de huid
 Cosmetica (bij vrouwen wordt hoger
niveau ftalaten gemeten)
 Shampoo tegen hoofdluis (Lindaan)
 Schoonmaakproducten
 weekmakers in plastic en broomhoudende
brandvertragers in
 textiel, kleding (plastic handschoenen,
t-shirts met PVC print)
 Plastic laarzen, regenkleding
 Matrassen, meubelbekleding
WECF, 2005
14
Milieu heeft veel meer invloed
op kanker dan erfelijkheid



Groot onderzoek onder
tweelingen en
geadopteerde kinderen
Minder dan de helft van de
tweelingen kregen dezelfde
soort kanker
Kankerrisico’s van
geadopteerde kinderen zijn
hetzelfde als van hun
geadopteerde ouders ,niet
hetzelfde als hun biologische
ouders
WECF, 2005
15
voorbeelden van buitenlandse campagnes van
vrouwen voor betere bescherming tegen
chemische stoffen
“WIJ HEBBEN HET RECHT OP…:”





..een gifvrij lijf
gifvrije borsten
.. Gifvrij geboren worden
Informatie over schadelijke stoffen en in welke
producten
Keuzevrijheid om schadelijke stoffen te
vermijden
Geen “proefdieren” te zijn : bij onzekerheid en
kans op schadelijk effect voorlopig verbieden!
(scoubidou)
WECF, 2005
16