Openbaar Besluit Maatschappelijke Ontwikkeling Registratienummer : 2015/13740 Datum : 25 maart 2015 Opgesteld door : I. van der Heiden Onderwerp: toezichthouder Wmo TOELICHTING op het Besluitformulier - Voorstel met registratienummer 2015/13735. Besloten is De functie concern control aan te wijzen als toezichthoudend ambtenaar Wmo Publiekssamenvatting In de Wmo 2015 is vastgelegd dat de gemeente verantwoordelijk is op het toezicht op de Wmo. Dit is een nieuwe taak binnen de Wmo. Tot dit jaar was de Inspectie van de Gezondheidszorg verantwoordelijk voor het toezicht op de Awbz-taken die nu onder de Wmo vallen. Met dit besluit wijst de gemeente de gemeentelijke functie van concern control aan als toezichthouder. Kerngegevens Inleiding Gemeenten zijn in de Wmo 2015 verantwoordelijk voor de kwaliteit van maatschappelijke ondersteuning en voor het toezicht op deze kwaliteit. Voor dit toezicht moeten gemeenten een toezichthoudend ambtenaar aanwijzen. De toezichthoudend ambtenaar moet toezicht houden op “de naleving van het gestelde in of krachtens de Wmo 2015”. Dit betekent dat het toezicht betrekking heeft op alle (minimum)voorschriften uit de wet, de regels die in de verordening (en de nadere regels) zijn opgenomen, en op de (aanvullende) voorwaarden die in overeenkomsten met zorgaanbieders zijn gesteld. Wettelijk zijn gemeenten vrij in de keuze voor de vorm van het toezicht. Het college moet wel een organisatie of persoon aanwijzen die de functie toezichthoudend ambtenaar invult. Aan de functie zijn bepaalde bevoegdheden en plichten verbonden. De toezichthoudend ambtenaar moet in ieder geval meldingen oppakken van calamiteiten (zaken die ernstig mis gaan in de ondersteuning door aanbieders) en geweldsincidenten (hierbij gaat het zowel om geweld van de kant van beroepskrachten als, in bepaalde gevallen, om geweld tussen cliënten) die zich hebben voorgedaan bij de verstrekking van een voorziening. versie d.d. 24 juli 2017 1 In de Verordening sociaal domein heeft de gemeente het volgende vastgelegd over melding van calamiteiten: Artikel 65. Meldingsregeling calamiteiten en geweld 1. Het college treft een regeling voor het melden van calamiteiten en geweldsincidenten bij de verstrekking van een voorziening door een aanbieder van maatschappelijke ondersteuning en wijst een toezichthoudend ambtenaar aan als bedoeld in artikel 6 lid 1 van de Wmo. 2. Aanbieders van maatschappelijke ondersteuning melden iedere calamiteit en ieder geweldsincident dat zich heeft voorgedaan bij de verstrekking van een voorziening direct aan de toezichthoudend ambtenaar. 3. De toezichthoudend ambtenaar als bedoeld in artikel 6 lid 1 van de Wmo doet onderzoek naar de calamiteiten en geweldsincidenten en adviseert het college over het voorkomen van verdere calamiteiten en het bestrijden van geweld. 4. Het college kan bij nadere regeling bepalen welke verdere eisen gelden voor het melden van calamiteiten en geweld bij de verstrekking van een voorziening. Beoogd maatschappelijk resultaat De maatschappelijke ondersteuning via de Wmo is van goede kwaliteit en wordt in veilige omstandigheden geleverd. Toezicht moet maatschappelijk ongewenste effecten voorkomen, risico’s beperken en ervoor zorgdragen dat organisaties aan de gestelde kwaliteitseisen voldoen. Kader Wmo 2015 (artikel 6.1) Verordening Sociaal Domein gemeente Alphen aan den Rijn Argumenten Klein beginnen De toezichthoudend ambtenaar Wmo is een nieuwe functie binnen de gemeente. In de regio Holland Rijnland is de optie besproken om gezamenlijk een toezichthoudende dienst aan te stellen. De GGD zou een logische keuze zijn. Gemeenten geven echter aan liever klein te beginnen en daarna indien nodig op te schalen. Afschalen gaat in de praktijk altijd lastiger. Bovendien hebben gemeenten geen budget overgedragen gekregen van het Rijk voor het invullen van de toezichtfunctie die voorheen bij de Inspectie van de Gezondheidszorg lag. De keuze is vervolgens aan gemeenten overgelaten of zij dit lokaal of sub-regionaal willen regelen. In de Rijnstreek heeft iedere gemeente een toezichthoudend ambtenaar uit de eigen organisatie aangesteld. Uitgangspunten toezicht Onafhankelijkheid: toezicht moet onafhankelijk worden ingericht. De onafhankelijkheid van informatieverzameling en oordeelsvorming moet worden geborgd. Daarom moet het toezicht niet bij de beleidsafdeling, de inkopende afdeling of op het Serviceplein belegd worden. Transparantie: toezicht moet duidelijk en helder zijn voor inwoners, organisaties en bestuur. De rapporten van de toezichthouder zijn openbaar. versie d.d. 24 juli 2017 2 Focus op cliëntperspectief: basis van de Wmo 2015 is dat de ondersteuning cliëntgericht is, dat maatwerk wordt geleverd en dat niet over maar met inwoners wordt gesproken. Dit moet ook terugkomen in het toezicht. Aanbieders zelf verantwoordelijk: Aanbieders (Tom in de buurt en de aanbieders hulp bij het huishouden) zijn zelf verantwoordelijk voor het borgen van kwaliteit. Het toezicht is gericht op het aanspreken van deze verantwoordelijkheid. Signaal gestuurd toezicht Voorgesteld wordt het toezicht voorlopig signaal gestuurd in te zetten. De signalen waarbij de toezichthouder in actie komen kunnen de volgende zijn: Signalen vanuit inwoners die dusdanig zijn dat sprake is van een bepaalde trend Signalen uit een MDT of vanuit ketenpartners die ook duiden op een bepaalde trend Signalen vanuit cliënttevredenheidsonderzoeken Genoemde signalen zullen niet door de toezichthouder zelf worden gegenereerd maar hem vanuit beleid en uitvoering beschikbaar worden gesteld. Tijdelijke oplossing Het beleggen van de toezichthoudende functie bij concern control is een tijdelijke oplossing. We onderzoeken de komende periode hoe een meer integrale en structurele vorm van toezicht ingericht kan worden. We evalueren na een jaar hoe het toezicht verlopen is waarbij ook de ervaringen van andere gemeenten met andere vormen van toezicht betrokken zullen worden. Juridisch De Wmo vormt de basis voor het aanwijzen van de toezichthouder Wmo. In de Awb zijn de bevoegdheden van de door het college aangewezen toezichthouder vastgelegd. Op grond daarvan zijn zorgaanbieders verplicht bijzondere persoonsgegevens (als bedoeld in de Wet bescherming persoonsgegevens) aan de toezichthouder ter beschikking te stellen voor onderzoek na een melding. De toezichthouder heeft met betrekking tot deze gegevens een geheimhoudingsplicht. Ook heeft de toezichthouder het recht van binnentreden. Wat valt niet onder het toezicht? Vormen van toezicht cq controle die niet onder het hier bedoelde toezicht vallen, zijn: • Toezicht op rechtmatigheid • Terugvordering • Klachtenafhandeling • Beroep en bezwaar . Conctractmanagement Participatie De aanstelling van de toezichthoudende ambtenaar Wmo wordt gepubliceerd op de website en op de gemeentepagina en wordt gemeld aan de nieuwe cliëntenraad en aan de zorgaanbieders waarmee we contracten hebben. De zorgaanbieders worden geïnformeerd over de aangestelde toezichthouder. Financiële consequenties Geen (op inzet van uren door concern control en eventuele andere in te zetten afdelingen na). versie d.d. 24 juli 2017 3 Locatiegegevens n.v.t. Realisatie - Maken van afspraken met zorgaanbieders over melden van incidenten - Maken van werkafspraken/protocol voor opvolgen signalen - Jaarlijks rapporteren aan gemeenteraad van bevindingen - Evalueren toezicht na 1 jaar versie d.d. 24 juli 2017 4