Onderzoeksverslag Analyse en beoordeling voedingsdagboeken Jaimy Struijk Isabel Spruit Stephanie Terpstra Gabriëlla Sobczak Cristy Verlek 12025399 12061492 12077100 12039012 12027545 Datum: 10-10-1012 Inhoud Inleiding ...................................................................................................................................... 2 Methode ..................................................................................................................................... 2 Resultaten .................................................................................................................................. 3 Vergelijking pabo studenten met de Nederlandse bevolking in het algemeen..................... 3 Richtlijnen ............................................................................................................................... 4 Gevolgen voor de gezondheid................................................................................................ 6 Advies ..................................................................................................................................... 7 Conclusie .................................................................................................................................... 9 Discussie ..................................................................................................................................... 9 Bronnen .................................................................................................................................... 10 Bijlage 1 .................................................................................................................................... 11 1 Inleiding Studenten staan erom bekend dat zij een ongezond eetpatroon hebben. Veel zoete tussendoortjes, snacks en junkfood komt voor in hun dagelijkse voeding. Zo ook bij de pabostudenten. Het is belangrijk dat hun toekomstige leerlingen van de basisschool dit niet over gaan nemen. Daarom moeten zij zich bewust worden van hun eigen eetpatroon en dit eventueel verbeteren. Om een goed voedingsadvies te kunnen geven aan deze pabostudenten is het belangrijk om een beeld te hebben van wat zij exact binnenkrijgen per dag. Daarom hebben zij twee doordeweekse dagen en één weekenddag een eetdagboek bijgehouden. De onderzoeksvraag luidt: ‘In hoeverre komt de inname van voedingsstoffen van pabostudenten overeen met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden?’ Methode Om een representatief verslag te kunnen maken is het belangrijk om goed vooronderzoek te doen en betrouwbare bronnen te gebruiken. De resultaten worden verwerkt in het verslag en zo kan er een goed advies vastgesteld worden voor de pabostudenten. Om te beginnen is er vooronderzoek gedaan naar verschillende voedingsstoffen, namelijk: vetten, natrium, koolhydraten, eiwitten en vitamine C. Van deze voedingstoffen zijn de verschillende eigenschappen en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH) opgezocht. De pabostudenten hebben een voedingsdagboek bijgehouden van drie dagen waarin zij alles wat zij consumeerden hebben genoteerd. Met deze gegevens hebben wij van elke leerling de energieprocenten van verschillende voedingsstoffen kunnen berekenen. Daarnaast hebben we de voedingsdagboeken naast de schijf van vijf en de richtlijnen goede voeding gelegd en deze vervolgens vergeleken. Zo is er een advies tot stand gekomen om de pabostudenten te laten inzien hoe een gezond eetpatroon eruit ziet en hoe zij eventueel hun eigen eetpatroon kunnen verbeteren. 2 Resultaten Vergelijking pabo studenten met de Nederlandse bevolking in het algemeen Voor de gegevens over de voeding van de algemene Nederlandse bevolking is de voedselconsumptiepeiling 2003 geraadpleegd. Hieruit blijkt dat de Nederlandse bevolking voor een groot deel voldoet aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden, als er gekeken wordt naar de macronutriënten. Als er gekeken wordt naar de onderzochte micronutriënten, natrium en vitamine C, is dit echter niet het geval. Meer dan 85% van de gemiddelde Nederlandse bevolking krijgt een teveel aan natrium binnen, namelijk 8,7 gram natrium per dag terwijl de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid 6 gram per dag bedraagt. Vitamine C daarentegen wordt onder de gemiddelde Nederlandse bevolking te weinig geconsumeerd. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C bedraagt 70 milligram per dag, maar het merendeel van de gemiddelde Nederlandse bevolking komt lang niet aan deze hoeveelheidnorm. (1) Na het vergelijken van de eetpatronen van de pabostudenten en de voedselconsumptiepeiling van de Nederlandse bevolking is gebleken dat ook de pabostudenten voldoen aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden van de macronutriënten, maar als er gekeken wordt naar micronutriënten, natrium en vitamine C, blijkt dat de pabostudenten hier te weinig van binnenkrijgen per dag. Gemiddelde inname macronutriënten onder pabostudenten in en% Vet Koolhydraten Eiwit Vezel Gemiddelde inname macronutriënten onder de Nederlandse bevolking in en% Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol 3 Richtlijnen Belangrijke richtlijnen voor een gezond leefpatroon zijn de schijf van vijf en de richtlijnen goede voeding. De schijf van vijf dient als hulpmiddel bij het geven van advies over gezonde voeding. Hij bestaat uit verschillende groepen met voedingsstoffen. Belangrijk is om uit elk van deze groep per dag genoeg binnen te krijgen. De vijf verschillende groepen zijn: - De koolhydraten en vezel groep, die kan je binnenkrijgen via brood, pasta, rijst etc. - De vitaminen en mineralen groep, die kan je binnenkrijgen via groente en fruit - De eiwitten en ijzer groep, die kan je binnenkrijgen via vlees, vis, zuivel etc. - De essentiële vetzuren groep, die kan je binnenkrijgen via olie en boter - De vocht groep, dit kan je binnenkrijgen via alle soorten drank In 2004 zijn er bij deze schijf van vijf ook vijf regels vastgesteld om een nog gezonder eetpatroon te krijgen. Deze regels zijn: - Eet gevarieerd - Eet niet te veel en beweeg - Eet minder verzadigd vet - Eet veel groente fruit en brood - Eet veilig Naast de schijf van vijf bestaan de richtlijnen goede voeding. Deze richtlijnen zijn vooral bedoeld om chronische ziekten zoals overgewicht, hart en vaatziekten, diabetes type 2 en sommige vormen van kanker te voorkomen. De voeding is hierbij belangrijk maar er wordt ook veel gelet op bewegen, dit moet minimaal een half uur per dag zijn. Voor mensen met overgewicht is dit zelfs minimaal een uur per dag. De richtlijnen verschillen per leeftijdsgroep en per geslacht. De richtlijnen voor de gehele bevolking in Nederland zijn: - Zorg voor een gevarieerde voeding - Zorg dagelijks voor voldoende lichaamsbeweging - Gebruik dagelijks ruim groente, fruit en volkoren graanproducten - Eet regelmatig (vette) vis - Gebruik zo weinig mogelijk producten met een hoog gehalte aan verzadigde vetzuren en enkelvoudig trans-onverzadigde vetzuren Daarnaast verschillen enkele specifiekere richtlijnen ook nog per leeftijd en geslacht. De gemiddelde leeftijd van pabo leerlingen is 18 jaar en een verschil tussen jongens en meisjes is hier bijna niet. Een voorbeeld van deze richtlijnen is: - Eet 200 gram groente en 200 gram fruit - Eet 245 gram brood, rijst, pasta etc. - Eet 20 gram kaas, 115 gram vis of vlees en drink 600 ml melk - Eet 15 gram bak en braad producten, 35 gram halvarine - Drink 1000-1500 ml vocht 4 Na het vergelijken van de eetpatronen van de pabo leerlingen met de schijf van vijf en de richtlijnen goede voeding zijn er een aantal zaken opgevallen. De leerlingen kregen over het algemeen genoeg vocht, melk of kaas en vlees of vis binnen. Daarnaast komen zij ook aan de 30 minuten beweging per dag door bijvoorbeeld naar het station te fietsen en/of trappen te lopen. Echter kwam bijna niemand aan de twee stuks fruit per dag en maar een enkeling at twee ons groenten. Ook de brood-, aardappel-, rijst- of pasta inname is grotendeels te laag. Door veel snacks en ongezonde maaltijden krijgt een groot gedeelte van de leerlingen een te hoog gehalte aan verzadigde vetten binnen. (2) 5 Gevolgen voor de gezondheid De tekorten en overschotten van bepaalde voedingsstoffen hebben vaak negatieve effecten. Uit het onderzoek is gebleken dat de pabo leerlingen door te weinig groente en fruit te eten een tekort hebben aan vitamine c, ze hebben een tekort aan koolhydraat rijke producten als aardappelen, rijst, pasta en brood en ze hebben een overschot aan verzadigde vetten door ongezonde snacks en maaltijden. Een tekort aan vitaminen c kan de weerstand verminderen waardoor je vatbaarder bent voor ziektes. Daarnaast kan het de genezing van wonden trager doen verlopen. In extreme gevallen kan men zelfs de ziekte scheurbuik krijgen. (3) Een ander tekort bij de pabo leerlingen is het tekort aan koolhydraten. Als het lichaam een tekort aan koolhydraten binnenkrijgt kan dit slecht zijn voor de gezondheid. Het lichaam zal eiwitten en/of vetten gebruiken als energiebron, wat ten koste van onder andere de spieren gaat. Daarbij kan het tekort leiden tot een te laag bloedsuikergehalte (hypoglycemie) en dit is schadelijk voor de gezondheid. (4) Het laatste probleem wat voorkomt bij de pabo leerlingen is het overschot aan verzadigde vetten. Verzadigde vetzuren hebben een nadelig effect op het cholesterolgehalte in het bloed. Dit zuur verhoogt het slechte cholesterol namelijk LDL. Een te hoog gehalte van dit cholesterol verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. Een ander nadelig effect van te veel verzadigd vet is overgewicht. Een probleem wat de laatste jaren steeds groter wordt in Nederland. Dit overgewicht wordt veroorzaakt doordat er te veel overtollig vet wordt opgeslagen in het lichaam. (5) Omdat deze effecten allemaal schadelijk zijn voor de gezondheid en de pabo leerlingen nog jong zijn is het erg belangrijk om het voedingspatroon aan te passen, zodat de kans op negatieve effecten minder groot wordt. 6 Advies Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek is gebleken dat de studenten ten opzichte van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden en de Richtlijnen goede voeding te weinig fruit, groenten, brood-, aardappel-, rijst- of pastaproducten binnenkrijgen. Daarnaast krijgen zij vaak te veel van verzadigde vetten binnen door ongezonde snacks en maaltijden. Aan de hand van deze resultaten, wordt er daarom geadviseerd dat de pabostudenten meer fruit moeten eten. Dit betreft minimaal 2 stuks fruit per dag. Door bijvoorbeeld een appel mee naar school te nemen en 's ochtends bij het ontbijt een ander stuk fruit te nemen is dit probleem makkelijk op te lossen. Ook wordt aangeraden om minimaal 200 gram groenten per dag en 245 gram brood-, aardappel-, rijst- of pastaproducten per dag te consumeren. Dit kan gedaan worden door bij de avond maaltijd vaker groente te eten, en dit te combineren met een koolhydraat rijk product zoals aardappel, rijst of pasta. Het laatste probleem is het te veel aan verzadigde vetten. Dit is op te lossen door als snack in plaats van een kaasbroodje of ander vetrijk product te kiezen voor een gezonder tussendoortje zoals bijvoorbeeld een extra boterham te eten. Dit lost tegelijkertijd het probleem van de tekorten aan koolhydraten op. Als er voldaan wordt aan deze aanbevolen dagelijkse hoeveelheden, krijgt het lichaam voldoende voedingsstoffen binnen die nodig zijn het voor het functioneren van het lichaam. 7 De gezondste persoon Na het analyseren van de voedingsdagboeken van de onderzochte pabo studenten kwam er duidelijk de persoon met het gezondste eetpatroon naar boven. Om te bepalen wie het gezondste eetpatroon heeft, is er gekeken naar de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden in energieprocenten en het aantal kcal dat de persoon ingenomen heeft. In Nederland is er een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid per voedingsstof vastgesteld. In het vooronderzoek zijn de, in de onderstaande tabel genoemde voedingsstoffen, nader onderzocht. Met deze voedingstoffen is rekening gehouden tijdens het bestuderen van de voedingsdagboeken. Eiwitten Vetten Koolhydraten Voedingsvezel Vitamine C Natrium Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid 10 - 25 en% 20 – 40 en% 40 – 70 en% 40 gram Minimaal 70 mg 2,4 – 6 gram De persoon met het gezondste eetpatroon is Charmaine van de Polder. Dit blijkt vooral uit haar eetpatroon, welke voldoet aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden. Het valt op dat ze zeer gevarieerd eet en dit ook op vaste tijdstippen doet. Ook is het belangrijk dat er niet teveel schommelingen plaatsvinden in het caloriegehalte per dag. Het valt op dat Charmaine voldoende beweegt. Als resultaat van dit gezonde eetpatroon, blijkt dat ze een gezond BMI heeft. Haar BMI is 21, dit duidt op een gezond gewicht. Een tip voor Charmaine om aan een nog gezonder eetpatroon te voldoen, is het consumeren van minstens twee stuks fruit per dag. 8 Conclusie Discussie Uit het onderzoek blijkt dat de natrium-inname van de gemiddelde Nederlandse bevolking een stuk hoger ligt dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden. Terwijl de natrium-inname van de pabostudenten ver onder de norm van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden ligt. Dit kan verklaard worden door het feit dat de pabostudenten vaak niet het toevoegen van zout bij de maaltijden hebben vermeld in hun voedingsdagboeken. Ook wordt de betrouwbaarheid van de voedingsdagboekjes sterk in twijfel getrokken, doordat er voedingsdagboeken ontbreken en veel studenten de voedingsdagboeken naar alle waarschijnlijkheid niet altijd realistisch hebben ingevuld. Ook kwam het een enkele keer voor dat er bij een student een dag ontbrak. Ten slotte wordt er nog één punt ter discussie gesteld waarbij het gaat om het feit dat studenten wel het product hebben vermeld, maar niet het soort product. Kennis hebben van het soort product is van groot belang bij het berekenen van de voedingswaarde. 9 Bronnen 1. 2. Voedingscentrum, de schijf van vijf. http://www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/schijf.aspx 3. Voedingscentrum, vitamine C: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-c.aspx Geraadpleegd 4. Gezondheidsnet http://www.gezondheidsnet.nl/alles-over-afvallen/artikelen/7371/de-koolhydraat-held-ofboosdoener 5. Voedingscentrum, verzadigde vetten. http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/verzadigd-vet.aspx 10 Bijlage 1 Persoon 1 – Dorien Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1542 37 g 243 g 48 g 2,2 g 40 mg 17 g 0g Dag 2 1235 33 g 202 g 25 g 1,4 g 22 mg 12 g 0g Dag 3 1061 12 g 195 g 27 g 1,2 g 3 mg 6g 0g Gemiddelde Dag 1 21 en% 64 en% 13 en% 2 en% 0 en% Dag 2 24 en% 66 en% 8 en% 2 en% 0 en% Dag 3 10 en% 78 en% 11 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 18 en% 69 en% 11 en% 2 en% 0 en% Dag 1 2600 103 g 282 g 124 g 2,9 g 52 mg 18 g 0g Dag 2 4032 177 g 453 g 137 g 8g 101 mg 29 g 0g Dag 3 4228 195 g 437 g 167 g 5,8 g 100 mg 24 g 0g Gemiddelde Dag 1 35 en% 44 en% 20 en% 1 en% 0 en% Dag 2 39 en% 46 en% 14 en% 1 en% 0 en% Dag 3 41 en% 42 en% 16 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 38 en% 44 en% 17 en% 1 en% 0 en% 1,6 g 22 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Persoon 2 – Femke Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol 5,6 g 84 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol 11 Persoon 3 – Ikrame Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1899 72 g 229 g 77g 3,3 g 4 mg 10 g 0g Dag 2 1742 82 g 184 g 61 g 2,1 g 23 mg 9g 0g Dag 3 2484 105 g 313 g 62 g 3,6 g 71 mg 17 g 0g Gemiddelde Dag 1 33 en% 49 en% 17 en% 1 en% 0 en% Dag 2 42 en% 43 en% 14 en% 1 en% 0 en% Dag 3 38 en% 51 en% 10 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 37 en% 48 en% 14 en% 1 en% 0 en% Dag 1 1463 64 g 164 g 49 g 2,7 g 79 mg 12 g 0g Dag 2 2233 86 g 274 g 82 g 4,8 g 60 mg 14 g 0g Dag 3 1278 34 g 195 g 41 g 2,3 g 102 mg 11 g 0g Gemiddelde Dag 1 39 en% 46 en% 14 en% 1 en% 0 en% Dag 2 34 en% 50 en% 15 en% 1 en% 0 en% Dag 3 23 en% 62 en% 13 en% 2 en% 0 en% Gemiddelde 32 en% 53 en% 14 en% 1 en% 0 en% 3,0 g 33 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Persoon 4 - Judith Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol 3,2 g 80 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol 12 Persoon 5 – Joey Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1912 41 g 278 g 98 g 0,8 g 115 mg 30 g 0g Dag 2 1969 35 g 316 g 81 g 0,8 g 118 mg 41 g 0g Dag 3 714 14 g 89 g 61 g 0,6 g 33 mg 8g 0g Gemiddelde Dag 1 19 en% 58 en% 20 en% 3 en% 0 en% Dag 2 16 en% 64 en% 16 en% 4 en% 0 en% Dag 3 17 en% 48 en% 33 en% 2 en% 0 en% Gemiddelde 17 en% 57 en% 23 en% 3 en% 0 en% Dag 1 1437 59 g 164 g 55 g 1,3 g 71 mg 16 g 0g Dag 2 1812 46 g 256 g 79 g 2,5 g 221 mg 21 g 0g Dag 3 1935 42 g 324 g 59 g 1,5 g 93 mg 12 g 0g Gemiddelde Dag 1 36 en% 46 en% 16 en% 2 en% 0 en% Dag 2 22 en% 58 en% 18 en% 2 en% 0 en% Dag 3 19 en% 67 en% 12 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 26 en% 57 en% 15 en% 2 en% 0 en% 0,7 g 89 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Persoon 6 – Tessa Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol 1,8 g 128 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol 13 Persoon 7 – Maik Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1555 60 g 170 g 75 g 3,1 g 84 mg 13 g 0g Dag 2 1144 25 g 179 g 44 g 2,0 g 90 mg 14 g 0g Dag 3 2874 99 g 355 g 96 g 5,9 g 123 mg 22 g 18 mg Gemiddelde Dag 1 34 en% 44 en% 20 en% 2 en% 0 en% Dag 2 19 en% 63 en% 16 en% 2 en% 0 en% Dag 3 32 en% 53 en% 14 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 28 en% 53 en% 17 en% 2 en% 0 en% Dag 1 2436 80 g 371 g 52 g 4,0 g 20 mg 15 g 0g Dag 2 1749 63 g 260 g 31 g 1,2 g 20 mg 13 g 0g Dag 3 Gemiddelde Dag 1 29 en% 61 en% 9 en% 1 en% 0 en% Dag 2 32 en% 60 en% 7 en% 1 en% 0 en% Dag 3 3,7 g 99 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Persoon 8 – Kaoutar Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol 2,6 g 20 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Gemiddelde 31 en% 60 en% 8 en% 1 en% 0 en% 14 Persoon 9 – Habibe Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 2573 65 g 427 g 68 g 2,8 g 4 mg 9g 0g Dag 2 2932 84 g 416 g 116 g 3,0 g 11 mg 28 g 0g Dag 3 1290 46 g 177 g 36 g 2,4 g 0 mg 8g 0g Gemiddelde Dag 1 22 en% 66 en% 11 en% 1 en% 0 en% Dag 2 25 en% 57 en% 16 en% 2 en% 0 en% Dag 3 32 en% 56 en% 11 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 26 en% 60 en% 13 en% 1 en% 0 en% Dag 1 1389 60 g 138 g 62 g 1,1 g 43 mg 18 g 0g Dag 2 326 15 g 25 g 21 g 2,2 g 0 mg 4g 0g Dag 3 1226 39 g 114 g 90 g 1,8 g 220 mg 20 g 0g Gemiddelde Dag 1 38 en% 41 en% 18 en% 3 en% 0 en% Dag 2 41 en% 31 en% 26 en% 2 en% 0 en% Dag 3 29 en% 38 en% 30 en% 3 en% 0 en% Gemiddelde 36 en% 37 en% 25 en% 2 en% 0 en% 2,7 g 5 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Persoon 10 – Kim Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol 1,7 g 88 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol 15 Persoon 11 – Ilham Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 803 22 g 108 g 39 g 1,1 g 16 mg 10 g 0g Dag 2 1017 41 g 124 g 32 g 1,6 g 12 mg 12 g 0g Dag 3 1408 59 g 152 g 59 g 1,9 g 54 mg 15 g 0g Gemiddelde Dag 1 24 en% 54 en% 20 en% 2 en% 0 en% Dag 2 36 en% 49 en% 13 en% 2 en% 0 en% Dag 3 37 en% 44 en% 17 en% 2 en% 0 en% Gemiddelde 32 en% 49 en% 17 en% 2 en% 0 en% Dag 1 2021 76 g 218 g 107 g 2,7 g 157 mg 16 g 0g Dag 2 2345 95 g 210 g 159 g 3,8 g 20 mg 10 g 0g Dag 3 1023 29 g 145 g 44 g 1,9 g 12 mg 7g 0g Gemiddelde Dag 1 33 en% 44 en% 21 en% 2 en% 0 en% Dag 2 36 en% 36 en% 27 en% 1 en% 0 en% Dag 3 25 en% 57 en% 17 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 31 en% 46 en% 22 en% 1 en% 0 en% 1,5 g 27 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Persoon 12 – Marleen Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol 2,8 g 63 mg Energieprocent Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol 16 Persoon 13 – Nuran Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1290 47 g 142 g 72 g 3,1 g 41 mg 5g 0g Dag 2 2060 78 g 290 g 44 g 1,7 g 34 mg 12 g 0g Dag 3 2301 107 g 271 g 55 g 1,9 g 12 mg 11 g 0g Gemiddelde Dag 1 32 en% 44 en% 23 en% 1 en% 0 en% Dag 2 33 en% 57 en% 9 en% 1 en% 0 en% Dag 3 41 en% 48 en% 10 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 35 en% 50 en% 14 en% 1 en% 0 en% Dag 1 1715 52 g 230 g 70 g 1,2 g 112 mg 25 g 0g Dag 2 2162 64 g 294 g 89 g 1,7 g 162 mg 24 g 0g Dag 3 2285 93 g 265 g 88 g 3,0 g 22 mg 15 g 0g Gemiddelde Dag 1 27 en% 54 en% 17 en% 2 en% 0 en% Dag 2 26 en% 55 en% 17 en% 2 en% 0 en% Dag 3 36 en% 47 en% 16 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 29 en% 52 en% 17 en% 2 en% 0 en% 2,2 g 29 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Persoon 14 – Charmaine Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol 2,0 g 99 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol 17 Persoon 15 – Daisy Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 3011 127g 374 g 83 g 3,0 g 29 mg 20 g 0g Dag 2 1349 43 g 192 g 41 g 2,2 g 28 mg 16 g 0g Dag 3 1746 50 g 253 g 59 g 3,5 g 331 mg 21 g 0g Gemiddelde Dag 1 37 en% 50 en% 11 en% 2 en% 0 en% Dag 2 28 en% 58 en% 12 en% 2 en% 0 en% Dag 3 25 en% 59 en% 14 en% 2 en% 0 en% Gemiddelde 30 en% 56 en% 12 en% 2 en% 0 en% Dag 1 1233 42 g 141 g 66 g 1,2 g 65 mg 13 g 0g Dag 2 1125 41g 125 g 60 g 1,8 g 37 mg 8g 0g Dag 3 1617 40 g 240 g 65 g 3,5 g 22 mg 16 g 0g Gemiddelde Dag 1 30 en% 46 en% 22 en% 2 en% 0 en% Dag 2 32 en% 45 en% 22 en% 1 en% 0 en% Dag 3 22 en% 60 en% 16 en% 2 en% 0 en% Gemiddelde 28 en% 50 en% 20 en% 2 en% 0 en% 2,9 g 129 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Persoon 16 – Delilah Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol 2,2 g 41 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol 18 Persoon 17 – Arianne Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1443 38 g 215 g 49 g 2,0 g 73 mg 20 g 0 mg Dag 2 2528 84 g 363 g 68 g 3,5 g 122 mg 23 g 0 mg Dag 3 1975 60 g 273 g 75 g 2,7 g 232 mg 17 g 0 mg Gemiddelde Dag 3 27 en% 56 en% 15 en% 2 en% 0 en% Gemiddelde 27 en% 58 en% 13 en% 2 en% 0 en% Dag 3 1631 72 g 174 g 65 g 1,8 g 17 mg 10 g 0 mg Gemiddelde Dag 3 39 en% 44 en% 16 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 35 en% 51 en% 13 en% 1 en% 0 en% 2,3 g 142 mg Energieprocent Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 1 23 en% 60 en% 14 en% 3 en% 0 en% Dag 2 29 en% 58 en% 11 en% 2 en% 0 en% Persoon 18 – Yacintha Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 2325 78 g 331 g 63 g 3,5 g 122 mg 23 g 0 mg Dag 2 2795 120 g 346 g 71 g 3,1 g 100 mg 20 g 0 mg 2,8 g 80 mg Energieprocent Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 1 29 en% 58 en% 11 en% 2 en% 0 en% Dag 2 38 en% 50 en% 11 en% 1 en% 0 en% 19 Persoon 19 – Sharia Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1421 54 g 172 g 58 g 1,8 g 1 mg 12 g 0 mg Dag 2 1192 40 g 137 g 65 g 1,8 g 40 mg 9g 0 mg Dag 3 1771 61 g 223 g 71 g 2,0 g 31 mg 17 g 0 mg Gemiddelde Dag 3 31 en% 51 en% 16 en% 2 en% 0 en% Gemiddelde 31 en% 49 en% 18 en% 2 en% 0 en% Dag 3 2577 62 g 340 g 66 g 3,0 g 290 mg 12 g 48 mg Gemiddelde Dag 3 25 en% 62 en% 12 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 28 en% 57 en% 14 en% 1 en% 0 en% 1,9 g 24 mg Energieprocent Dag 1 33 en% 49 en% 16 en% 2 en% 0 en% Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 2 30 en% 47 en% 22 en% 1 en% 0 en% Persoon 20 – Lisette Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1376 44 g 205 g 34 g 1,7 g 161 mg 9g 0 mg Dag 2 1960 72 g 231 g 93 g 3,0 g 75 mg 8g 0 mg 2,6 g 175 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 1 28 en% 61 en% 10 en% 1 en% 0 en% Dag 2 32 en% 48 en% 19 en% 1 en% 0 en% 20 Persoon 21 – Jessica Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1470 58 g 200 g 31 g 1,4 g 37 mg 9g 0 mg Dag 2 1574 35 g 269 g 33 g 2,0 g 57 mg 18 g 0 mg Dag 3 2593 83 g 281 g 80 g 3,6 g 33 mg 14 g 50 mg Gemiddelde Dag 3 33 en% 51 en% 15 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 29 en% 59 en% 11 en% 1 en% 0 en% Dag 3 1994 118 g 174 g 51 g 2,6 g 2 mg 14 g 0 mg Gemiddelde Dag 3 53 en% 36 en% 10 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 37 en% 49 en% 12 en% 2 en% 0 en% 2,3 g 42 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 1 35 en% 55 en% 9 en% 1 en% 0 en% Dag 2 20 en% 70 en% 8 en% 2 en% 0 en% Persoon 22 – Luca Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 2097 86 g 259 g 59 g 3,1 g 43 mg 24 g 0 mg Dag 2 1976 49 g 301 g 68 g 3,7 g 43 mg 24 g 0 mg 3,1 g 29 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 1 36 en% 50 en% 12 en% 2 en% 0 en% Dag 2 22 en% 62 en% 14 en% 2 en% 0 en% 21 Persoon 23 – Sanne Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1165 47 g 128 g 48 g 2,7 g 68 mg 13 g 0 mg Dag 2 1412 50 g 189 g 44 g 2,1 g 122 mg 11 g 0 mg Dag 3 1286 47 g 167 g 45 g 2,1 g 10 mg 8g 0 mg Gemiddelde Dag 3 32 en% 53 en% 14 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 33 en% 51 en% 14 en% 2 en% 0 en% Dag 3 1030 57 g 107 g 18 g 1,1 g 21 mg 7g 0 mg Gemiddelde Dag 3 49 en% 43 en% 7 en% 1 en% 0 en% Gemiddelde 33 en% 55 en% 11 en% 1 en% 0 en% 2,3 g 67 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 1 36 en% 45 en% 17 en% 2 en% 0 en% Dag 2 31 en% 54 en% 13 en% 2 en% 0 en% Persoon 24 – Aydin Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1646 52 g 224 g 64 g 4,0 g 57 mg 11 g 0 mg Dag 2 1079 27 g 179 g 26 g 1,0 g 27 mg 9g 0 mg 2,0 g 35 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 1 28 en% 55 en% 16 en% 1 en% 0 en% Dag 2 22 en% 67 en% 10 en% 1 en% 0 en% 22 Persoon 25 – Anne-Claire Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1400 39 g 227 g 28 g 1,6 g 54 mg 10 g 0 mg Dag 2 1381 38 g 211 g 39 g 1,8 g 77 mg 13 g 0 mg Dag 2 Gemiddelde 3,4 g 66 mg Energieprocenten Dag 1 25 en% 66 en% 8 en% 1 en% 0 en% Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 2 24 en% 62 en% 12 en% 2 en% 0 en% Gemiddelde 25 en% 64 en% 10 en% 1 en% 0 en% Persoon 26 – Maaike Kcal Vet Koolhydraten Eiwit Natrium Vitamine C Vezels Alcohol Dag 1 1376 58 g 139 g 69 g 4,0 g 14 mg 12 g 0 mg Dag 2 3271 114 g 332 g 104 g 5,0 g 21 mg 19 g 66 mg Dag 3 1779 64 g 208 g 62 g 1,9 g 19 mg 14 g 14 mg Gemiddelde Dag 3 33 en% 20 en% 15 en% 2 en% 0 en% Gemiddelde 35 en% 46 en% 17 en% 2 en% 0 en% 3,6 g 18 mg Energieprocenten Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Dag 1 37 en% 41 en% 20 en% 2 en% 0 en% Dag 2 36 en% 48 en% 15 en% 1 en% 0 en% 23 Gemiddelde pabo leerlingen Vet Koolhydraten Eiwit Vezels Alcohol Natrium Vitamine C 30 en% 53 en% 15 en% 2 en% 0 en% 2,6 g 66 mg Toelichting berekeningen De standaardnormen van elke voedingsstof in kJ zijn: Vet: 37 kJ per gram Koolhydraten: 17 kJ per gram Eiwitten: 17 kJ per gram Voedingsvezel: 8 kJ per gram Alcohol: 29 kJ per gram De inname in grammen van elke voedingsstof per pabostudent is berekend door de eetmeter van het voedingscentrum. Aan de hand van deze uitkomsten konden de energieprocenten per dag berekend worden door middel van de volgende berekening: Aantal gram vet per dag x 37 kJ = aantal kJ vet per dag. Aantal gram koolhydraten per dag x 17 kJ = aantal kJ koolhydraten per dag. Aantal gram eiwitten per dag x 17 kJ = aantal kJ eiwitten per dag. Aantal gram voedingsvezel per dag x 8 kJ = aantal kJ voedingsvezel per dag. Aantal gram alcohol per dag x 29 kJ = aantal kJ alcohol per dag. Wanneer het aantal kJ per voedingsstof berekend is, kan het totaal aan kJ voor de betreffende dag berekend worden door de uitkomsten per voedingsstof bij elkaar op te tellen. (aantal kJ vet + aantal kJ koolhydraten + aantal kJ eiwitten + aantal kJ voedingsvezel + aantal kJ alcohol = het totaal aan kJ wat iemand per dag binnenkrijgt.) Daarna volgt het berekenen van de energieprocenten (en%): Aantal kJ per voedingsstof / totale hoeveelheid kJ x 100% = de betreffende hoeveelheid voedingsstof in en%. Na deze berekening zijn de gemiddelde energieprocenten per student berekend door de energieprocenten van twee/drie dagen bij elkaar op te tellen en de uitkomst hiervan te delen door 3 (in sommige gevallen door 2, door het bijhouden van maar twee dagen.) 24 Het gemiddelde van alle pabostudenten bij elkaar is berekend door de gemiddeldes van elke student bij elkaar op te tellen en te delen door 26 personen (de klas bestaat uit 26 studenten). Natrium en vitamine C Ook de inname van de hoeveelheid natrium en vitamine C is door de eetmeter van het voedingscentrum berekend. De hoeveelheid natrium per persoon werd door de eetmeter in milligram gegeven, maar voor het vergelijken met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is het makkelijker om de hoeveelheid natrium in grammen weer te geven. De gemiddelde hoeveelheid natrium die per persoon wordt ingenomen, is berekend door de hoeveelheid natrium van drie dagen bij elkaar op te tellen en vervolgens te delen door 3. Het gemiddelde van alle pabostudenten bij elkaar is berekend door de gemiddeldes van elke student bij elkaar te tellen en te delen door 26 personen. Het gemiddelde van de inname van vitamine C is dezelfde manier berekend, maar deze hoeveelheid wordt wel in milligram gegeven. 25