versie 1 juli 2010 - Noordhoff Uitgevers
advertisement
Instrument voor het bepalen van leerlijnen en een leerstofplan met Geschiedeniswerkplaats onderbouw thv leerjaar 1 (versie 1 juli 2010) Begrippen leerstofplan kernstof keuzestof hoofdzaken bijzaken leerlijnen tussendoelen doorlopende leerlijnen leerlijnenplan planmatige verdeling van leerstof over leerjaren (leerstofprogramma) leerstof die ten minste wordt behandeld in alle klassen en waarvan de hoofdzaken worden getoetst (in een gemeenschappelijk proefwerk) overige leerstof waaruit elke leraar zijn eigen keuze maakt belangrijke leerstofelementen die getoetst worden leerstofelementen die uitsluitend behandeld worden ter verduidelijking van de hoofdzaken (en die niet getoetst worden) reeksen van leerinhouden, die belangrijke stappen van leerlingen beschrijven in het leerproces gericht op de doelen van het vo te bereiken doelen (kennis, inzicht, vaardigheden, houding) per periode, zoals leerjaar hebben betrekking op aansluiting tussen onder- en bovenbouw vo overzicht van leerlijnen met tussendoelen per leerjaar of aantal leerjaren, zoals onder- en bovenbouw Bepaal uw kernstof (Omcirkel wat van toepassing is.) a Bent u van plan om de tien tijdvakken met de kenmerkende aspecten als kernstof of als keuzestof te behandelen? Volgens kerndoel* 37 zijn de tien tijdvakken verplicht, met 27 kenmerkende aspecten in vmbo en 37 in havo en vwo. b Bent u van plan om de overige historisch-inhoudelijke kerndoelen* 43-47 als kernstof of als keuzestof te behandelen? Het gaat om: 43 (multiculturele samenleving), 44 (staatsinrichting), 45 (Europese samenwerking), 46 (welvaart en armoede), 47 (mondiale conflicten). c Bent van plan om de 50 canonvensters als kernstof of als keuzestof te behandelen? Vanaf 2010 dienen de canonvensters ' als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken' (aanvulling op kerndoel 37). d Bent u van plan om de vijftien vakvaardigheden van Geschiedeniswerkplaats als kernstof of als keuzestof te behandelen? Deze vaardigheden zijn een uitwerking van kerndoelen 36, 39, 40 en 43. Achter in het informatieboek worden ze genoemd en uitgelegd. e Bent van plan om de zes algemene vaardigheden van Geschiedeniswerkplaats als kernstof of als keuzestof te behandelen? Deze vaardigheden zijn een uitwerking van kerndoelen 36 en 39. Achter in het informatieboek worden ze genoemd en uitgelegd. * Zie de volledige tekst van de voor geschiedenis geldende kerndoelen achter in Geschiedeniswerkplaats informatieboek vwo 3 en havo/vwo 3. kernstof / keuzestof kernstof / keuzestof kernstof / keuzestof kernstof / keuzestof kernstof / keuzestof Bepaal uw leerlijnen (Vink aan en vul aan. Zie ook het document Doorlopende leerlijnen in Geschiedeniswerkplaats op de methodesite.) In vmbo-t (mavo) in de tweejarige onderbouw gaan we werken aan: In havo/vwo in de driejarige onderbouw gaan we werken aan: □ 10 tijdvakken met 27 kenmerkende aspecten (kennis en inzicht) □ 10 tijdvakken met 37 kenmerkende aspecten (kennis en inzicht) □ onderwerpen van kerndoelen 43-47 (kennis en inzicht) □ onderwerpen van kerndoelen 43-47 (kennis en inzicht) □ 15 vakvaardigheden □ 15 vakvaardigheden □ de volgende algemene vaardigheden: ________________________ □ de volgende algemene vaardigheden: ________________________ □ nog iets anders (bijv. bijdragen aan burgerschap of zelfstandigheid) □ nog iets anders (bijv. bijdragen aan burgerschap of zelfstandigheid) ________________________________________________________ ________________________________________________________ 1 Bepaal uw tussendoelen (Vink aan en vul aan.) In vmbo-t (mavo) / havo leerjaar 1 gaan we werken aan: □ tijdvakken 1 t/m 4 met 10 kenmerkende aspecten (kennis en inzicht) □ vijftien vakvaardigheden (beperkt niveau) □ de volgende algemene vaardigheden: ________________________ □ nog iets anders (bijv. bijdragen aan burgerschap of zelfstandigheid) ______________________________________________________ In vmbo-t (mavo) / havo leerjaar 2 gaan we werken aan: □ tijdvakken 5 t/m 10 met 17 kenmerkende aspecten (kennis en inzicht) □ onderwerpen van kerndoelen 43-47 (kennis en inzicht) □ vijftien vakvaardigheden (gevorderd niveau) □ de volgende algemene vaardigheden: _______________________ □ nog iets anders (bijv. bijdragen aan burgerschap of zelfstandigheid) ______________________________________________________ In havo / vwo leerjaar 1 gaan we werken aan: □ tijdvakken 1 t/m 4 met 14 kenmerkende aspecten (kennis en inzicht) □ vijftien vakvaardigheden (beperkt niveau) □ de volgende algemene vaardigheden: _______________________ □ nog iets anders (bijv. bijdragen aan burgerschap of zelfstandigheid) ______________________________________________________ In havo / vwo leerjaar 2 gaan we werken aan: □ tijdvakken 5 t/m 8 met 15 kenmerkende aspecten (kennis en inzicht) □ vijftien vakvaardigheden (gevorderd niveau) □ de volgende algemene vaardigheden: ________________________ □ nog iets anders (bijv. bijdragen aan burgerschap of zelfstandigheid) ______________________________________________________ In havo / vwo leerjaar 3 gaan we werken aan: □ tijdvakken 9 en 10 met 8 kenmerkende aspecten (kennis en inzicht) □ onderwerpen van kerndoelen 43-47 (kennis en inzicht) □ vijftien vakvaardigheden (hoger niveau) □ de volgende algemene vaardigheden: _________________________ □ nog iets anders (bijv. bijdragen aan burgerschap of zelfstandigheid) ______________________________________________________ Bepaal het aantal lessen per hoofdstuk (Vul in.) In leerjaar 1 ________________ (schooltype) is het totaal aantal lessen: _____ Hiervan besteden we er aan: - hoofdstuk 1: _____ - hoofdstuk 2: _____ - hoofdstuk 3: _____ - hoofdstuk 4: _____ - hoofdstuk 5: _____ - hoofdstuk 6: _____ In leerjaar 2 ________________ (schooltype) is het totaal aantal lessen: _____ Hiervan besteden we er aan: - hoofdstuk 1: _____ - hoofdstuk 2: _____ - hoofdstuk 3: _____ - hoofdstuk 4: _____ - hoofdstuk 5: _____ - hoofdstuk 6: _____ In leerjaar 3 ________________ (schooltype) is het totaal aantal lessen: _____ Hiervan besteden we er aan: - hoofdstuk 1: _____ - hoofdstuk 2: _____ - hoofdstuk 3: _____ - hoofdstuk 4: _____ - hoofdstuk 5: _____ - hoofdstuk 6: _____ Bepaal uw kernstof en keuzestof - Hierna volgen planningsformulieren van leerjaar 1 van de edities vwo, havo/vwo en vmbo-t/havo. Kies de betreffende editie. - Omcirkel bij de diverse onderdelen wat u als kernstof of keuzestof wilt behandelen. Onderdelen waarbij niets wordt omcirkeld vallen buiten het leerstofplan. 2 Deel vwo 1 hoofdstuk 1 Jagers en boeren Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: De ontdekking van Lascaux Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze 1.1 Verleden, heden en toekomst A Het verleden leren kennen B Werken met tijd kern / keuze 1.2 De eerste mensen A Geloof en wetenschap B Verspreiding over de wereld A Op zoek naar voedsel B Samenleving van jagerverzamelaars A De landbouwrevolutie B Landbouw in Nederland A Vóór de landbouwrevolutie B Na de landbouwrevolutie A Het verleden leren kennen B Het verleden laten weten A Veeteelt kern / keuze 1.3 Geen vaste woonplaats 1.4 Leven van de landbouw 1.5 Samen leven 1.6 Van gevonden voorwerp tot cultureel erfgoed 1.7 Landbouw op de hele wereld kern / keuze kern / keuze kern / keuze 37 levenswijze van jager-verzamelaars kern / keuze 37 ontstaan van landbouw en … kern / keuze hunebedden 37 … landbouwsamenlevingen Vergelijken in de tijd: Een stad in Zuid-Frankrijk kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Akkerbouw Z.o.z. over vaardigheden en ICT. Taak kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over Lascaux kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Laat de verandering van Nederland zien kern / keuze 3 Deel vwo 1 hoofdstuk 1 Jagers en boeren (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: Het leven van jager-verzamelaars kern / keuze Minicursus: Het ontstaan van land bouwsamenlevingen kern / keuze Webquest: Experimentele archeologie kern / keuze Games kern / keuze 4 Deel vwo 1 hoofdstuk 2 Het oude Egypte Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: De ontdekking van het koningsgraf 2.1 Een samenleving met steden A Landbouw langs de Nijl B Een landbouwste lijke samenl. 2.2 Het land van A Het bestuur van de farao Egypte B De macht van de farao 2.3 Rangen en A Verschillen standen worden groter B Een samenleving als piramide 2.4 Een A De Egyptische hoogontwikkelde godsdienst cultuur B Wetenschap en kunst 2.5 De wereld A Geloven in één van Mozes god B Het volk van Israël 2.6 Egypte en de A Controle over buitenwereld de handel B Handel en cultuur 2.7 Egypte door A Van Perzische de eeuwen heen tot Turkse overheersing B Egypte in de moderne tijd Vergelijken in de tijd: Jezelf mooi maken Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze Taak kern / keuze 37 ontstaan stedelijke gemeenschapp. kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over het oude Egypte kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze 5 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf webquest: kern / keuze Z.o.z. over vaardigheden en ICT. Plustaak: Maak een reisfolder voor een reis in Egypte kern / keuze Deel vwo 1 hoofdstuk 2 Het oude Egypte (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De eerste steden kern / keuze Minicursus: Het oude Egypte kern / keuze Webquest: Jodendom, christendom en islam kern / keuze 6 Games kern / keuze Deel vwo 1 hoofdstuk 3 De Grieken Paragraaf Paragraafdeel Informatieboek Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: De ring van Polykrates 3.1 De Griekse wereld 3.2 Het bestuur van de poliis 3.3 Geloven en weten 3.4 Strijden of sporten 3.5 Griekse kunst 3.6 De wereld van Homerus 3.7 De wereld van Alexander de Grote A Landschap, economie cultuur B Sociale verhoudingen A Bestuur door een persoon of groep B Democratie A Gemeenschappelijke cultuur B Wetenschap Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze Taak kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze kern / keuze 37 burgerschap … in de Griekse stadstaat kern / keuze kern / keuze kern / keuze 37 wetenschappelijk denken kern / keuze kern / keuze A Oorlogen kern / keuze B Olympische Spelen A Bouwkunst en beeldhouwkunst B Schilderkunst en toneel A Ilias en Odyssee B Op zoek naar de waarheid A Philippus en Alexander B De erfenis van Alexander kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over Hellas kern / keuze 7 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf Z.o.z. over vaardigheden en ICT. Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Maak een vaasschildering kern / keuze Deel vwo 1 hoofdstuk 3 De Grieken (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: Burgerschap in de Griekse stadstaat kern / keuze Minicursus: Wetenschap in de Griekse stadstaat kern / keuze 8 Webquest: Olympische Spelen kern / keuze Games kern / keuze Deel vwo 1 hoofdstuk 4 De Romeinen Informatieboek Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: Caesar komt net op tijd Paragraaf 4.1 Van stad tot wereldrtijk 4.2 De Romeinse samenleving 4.3 De cultuur van het rijk Paragraafdeel Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze A Van koninkrijk tot wereldrijk B Van republiek tot keizerrijk A Arm en rijk kern / keuze B Vrij en onvrij kern / keuze A Verschil en overeenkomst B Godsdienst en wetenschap 4.4 De A Een messias in opkomst van Judea het B Rome wordt christendom christelijk 4.5 Romeinen, A Aan de grens Germanen en van het rijk Kelten B Het einde van Rome 4.6 PompeII A Een stad verdwijnt B Een stad wordt teruggevonden 4.7 Het A Het OostByzantijnse rijk Romeinse rijk B De Byzantijnse cultuur Vergelijken in de tijd: Zuilen zie je overal Taak kern / keuze kern / keuze 37 verspreiding … kern / keuze 37 Grieks-Romeinse cultuur 37 christendom in Romeinse rijk 37 christendom in Romeinse rijk … Germaanse cultuur … Germaanse cultuur kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze de Romeinse Limes kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze 9 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf Z.o.z. over vaardigheden en ICT. Onderzoek over de Romeinen kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Maak een Romeins handelsspel kern / keuze 10 Deel vwo 1 hoofdstuk 4 De Romeinen (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur kern / keuze Minicursus: Het christendom in het Romeinse rijk kern / keuze Webquest: De Romeinen in Nederland kern / keuze Games kern / keuze 11 12 Deel vwo 1 hoofdstuk 5 Monniken en ridders Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: In opdracht van keizer Karel 5.1 Leenheren en leenmannen 5.2 Christelijk Europa 5.3 Machtige heren, halfvrije boeren 5.4 De opkomst van de islam 5.5 Spanje tussen kruis en halve maan 5.6 De Vikingen A Het Frankische rijk B Ridders en kastelen A Europa wordt christelijk B De geestelijkheid A De organisatie van de economie B Drie groepen in de samenleving A een nieuwe godsdienst B De Arabische wereld A Christenen en moslims in oorlog B Al Andalous Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze 37 heer en vazal kern / keuze 37 heer en vazal kern / keuze 37 verspreiding christendom … 37 …in Europa 37 hofstelsel en horigheid Willibrord kern / keuze hebban olla vogala kern / keuze kern / keuze Taak kern / keuze kern / keuze 37 ontstaan en verspreiding islam 37 ontstaan en verspreiding islam A Mannen uit het noorden B Van plundering tot aanpassing 5.7 De wereld A Hertog van van Willem de Normandië Veroveraar B Koning van Engeland Vergelijken in de tijd: Oude gebouwen, nieuwe godsdiensten kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over de Vikingen kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze 13 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf Z.o.z. over vaardigheden en ICT. Plustaak: kern / keuze Deel vwo 1 hoofdstuk 5 Monniken en ridders (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De verspreiding van het christendom in Europa kern / keuze Minicursus: De verspreiding van de islam kern / keuze Webquest: De Noormannen voor Dorestad kern / keuze 14 Games kern / keuze 15 Deel vwo 1 hoofdstuk 6 Steden en staten Paragraaf Paragraafdeel Informatieboek Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Gaat over canonvenster Introductieverhaal: Groot feest in Brugge 6.1 Woonplaats en werkplaats 6.2 Zelfstandige burgers 6.3 De machtige kerk 6.4 De macht van koningen A De landbouwstedelijke samenl. B Samenwerken in de economie A Burgers regelen het zelf B Orde en veiligheid A Een gelovige samenleving B Goede christenen en anderen A De macht van vorsten B Vorst en volk 37 opkomst handel ontstaan steden 37 opkomst handel ontstaan steden 37 opkomst burgerij zelfstandige steden 37 opkomst burgerij zelf standige steden Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze Taak kern / keuze De Hanze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze 37 strijd tussen kerk en staat 37 staatsvorming en centralisatie A Naar 'het heilige land' B Twee eeuwen strijd 6.6 Kennis uit A Kennis verzahet Oosten meld ontwikkeld B Kennis wordt doorgegeven 6.7 De wereld A Het graafschap van Floris V Holland B Vriend en vijand Vergelijken in de tijd: Amsterdam kern / keuze kern / keuze 6.5 De kruistochten Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Floris V kern / keuze Floris V kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over de tijd van steden en staten kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Breng de middeleeuwen tot leven kern / keuze 16 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf Deel vwo 1 hoofdstuk 6 Steden en staten (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De opkomst van steden in Europa kern / keuze Minicursus: De opkomst van moderne staten in Europa kern / keuze Webquest: De kruistochten kern / keuze Games kern / keuze 17 Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 1 Jagers en boeren Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: De ontdekking van Lascaux Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze 1.1 Verleden, heden en toekomst A Het verleden leren kennen B Werken met tijd kern / keuze 1.2 De eerste mensen A Geloof en wetenschap B Verspreiding over de wereld A Op zoek naar voedsel B Samenleving van jagerverzamelaars A De landbouwrevolutie B Landbouw in Nederland A Vóór de landbouwrevolutie B Na de landbouwrevolutie A Het verleden leren kennen B Het verleden laten weten kern / keuze 1.3 Geen vaste woonplaats 1.4 Leven van de landbouw 1.5 Samen leven Taak kern / keuze kern / keuze kern / keuze 37 levenswijze van jager-verzamelaars kern / keuze 37 ontstaan van landbouw en … kern / keuze hunebedden kern / keuze kern / keuze 37 … landbouwsamenlevingen 1.6 Van gevonden voorwerp tot cultureel erfgoed Vergelijken in de tijd: Een stad in Zuid-Frankrijk Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over Lascaux kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Laat de verandering van Nederland zien kern / keuze 18 webquest: kern / keuze Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 1 Jagers en boeren (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: Het leven van jager-verzamelaars kern / keuze Minicursus: Het ontstaan van land bouwsamenlevingen kern / keuze Webquest: Experimentele archeologie kern / keuze Games kern / keuze 19 20 Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 2 Het oude Egypte Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: De ontdekking van het koningsgraf 2.1 Een samenleving met steden A Landbouw langs de Nijl B Een landbouw37 ontstaan stedeste lijke samenl. lijke gemeenschapp. 2.2 Het land A Het bestuur van van de farao Egypte B De macht van de farao 2.3 Rangen en A Verschillen standen worden groter B Een samenleving als piramide 2.4 Een A De Egyptische hoogontwikkeld godsdienst e cultuur B Wetenschap en kunst 2.5 De wereld A Geloven in één van Mozes god B Het volk van Israël 2.6 Egypte en A Controle over de de handel buitenwereld B Handel en cultuur Vergelijken in de tijd: Jezelf mooi maken Z.o.z. over vaardigheden en ICT. Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze Taak kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over het oude Egypte kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Maak een reisfolder voor een reis in Egypte kern / keuze 21 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf webquest: kern / keuze Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 2 Het oude Egypte (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De eerste steden kern / keuze Minicursus: Het oude Egypte kern / keuze Webquest: Jodendom, christendom en islam kern / keuze Games kern / keuze 22 23 Deel havo/ vwo 1 hoofdstuk 3 De Grieken Informatieboek Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: De ring van Polykrates Paragraaf 3.1 De Griekse wereld 3.2 Het bestuur van de poliis 3.3 Geloven en weten 3.4 Strijden of sporten Paragraafdeel A Landschap, economie cultuur B Sociale verhoudingen A Bestuur door persoon of groep B Democratie A Gemeenschappelijke cultuur B Wetenschap Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze Taak kern / keuze kern / keuze 37 burgerschap in Griekse stadstaat kern / keuze kern / keuze kern / keuze 37 wetenschappelijk denken A Oorlogen B Olympische Spelen 3.5 Griekse A Bouwkunst en kunst beeldhouwkunst B Schilderkunst en toneel 3.6 De wereld A Ilias en van Homerus Odyssee B Op zoek naar de waarheid Vergelijken in de tijd: Olympische Spelen Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over Hellas kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Maak een vaasschildering kern / keuze 24 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf webquest: kern / keuze Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 3 De Grieken (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: Burgerschap in de Griekse stadstaat kern / keuze Minicursus: Wetenschap in de Griekse stadstaat kern / keuze Webquest: Olympische Spelen kern / keuze Games kern / keuze 25 26 Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 4 De Romeinen Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: Caesar komt net op tijd 4.1 Van stad tot wereldrtijk 4.2 De Romeinse samenleving 4.3 De cultuur van het rijk Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze A Van koninkrijk tot wereldrijk B Van republiek tot keizerrijk A Arm en rijk kern / keuze B Vrij en onvrij kern / keuze A Verschil en overeenkomst B Godsdienst en wetenschap 4.4 De A Een messias in opkomst van Judea het B Rome wordt christendom christelijk 4.5 Romeinen, A Aan de grens Germanen en van het rijk Kelten B Het einde van Rome 4.6 PompeII A Een stad verdwijnt B Een stad wordt teruggevonden Vergelijken in de tijd: Zuilen zie je overal Taak kern / keuze kern / keuze 37 verspreiding kern / keuze 37 Grieks-Romeinse cultuur 37 christendom in Romeinse rijk 37 christendom in Romeinse rijk 37Germaanse cultuur 37 Germaanse cultuur kern / keuze Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze de Romeinse Limes kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over de Romeinen kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Maak een Romeins handelsspel kern / keuze 27 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf webquest: kern / keuze Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 4 De Romeinen (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur kern / keuze Minicursus: Het christendom in het Romeinse rijk kern / keuze Webquest: De Romeinen in Nederland kern / keuze Games kern / keuze 28 29 Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 5 Monniken en ridders Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: In opdracht van keizer Karel 5.1 Leenheren en leenmannen 5.2 Christelijk Europa 5.3 Machtige heren, halfvrije boeren 5.4 De opkomst van de islam 5.5 Spanje tussen kruis en halve maan A Het Frankische rijk B Ridders en kastelen A Europa wordt christelijk B De geestelijkheid A De organisatie van de economie B Drie groepen in de samenleving A een nieuwe godsdienst B De Arabische wereld A Christenen en moslims in oorlog B Al Andalous Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze 37 heer en vazal kern / keuze 37 heer en vazal kern / keuze 37 verspreiding christendom … 37 …in Europa 37 hofstelsel en horigheid Willibrord kern / keuze hebban olla vogala kern / keuze kern / keuze Taak kern / keuze kern / keuze 37 ontstaan en verspreiding islam 37 ontstaan en verspreiding islam 5.6 De Vikingen A Mannen uit het noorden B Van plundering tot aanpassing Vergelijken in de tijd: Oude gebouwen, nieuwe godsdiensten Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over de Vikingen kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Schrijf samen een ridderverhaal kern / keuze 30 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf webquest: kern / keuze Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 5 Monniken en ridders (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De verspreiding van het christendom in Europa kern / keuze Minicursus: De verspreiding van de islam kern / keuze Webquest: De Noormannen voor Dorestad kern / keuze Games kern / keuze 31 32 Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 6 Steden en staten Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect Introductieverhaal: Groot feest in Brugge 6.1 Woonplaats en werkplaats 6.2 Zelfstandige burgers 6.3 De machtige kerk 6.4 De macht van koningen A De landbouwstedelijke samenl. B Samenwerken in de economie A Burgers regelen het zelf B Orde en veiligheid A Een gelovige samenleving B Goede christenen en anderen A De macht van vorsten B Vorst en volk 37 opkomst handel ontstaan steden 37 opkomst handel ontstaan steden 37 opkomst burgerij zelfstandige steden 37 opkomst burgerij zelfstandige steden Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze Taak kern / keuze de Hanze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze 37 strijd tussen kerk en staat 37 staatsvorming en centralisatie 6.5 De kruistochten A Naar 'het heilige land' B Twee eeuwen strijd 6.6 Kennis uit A Kennis verzahet Oosten meld ontwikkeld B Kennis wordt doorgegeven Vergelijken in de tijd: Amsterdam Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over de tijd van steden en staten kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Breng de middeleeuwen tot leven kern / keuze 33 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf webquest: kern / keuze Deel havo/vwo 1 hoofdstuk 6 Steden en staten (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De opkomst van steden in Europa kern / keuze Minicursus: De opkomst van moderne staten in Europa kern / keuze Webquest: De kruistochten kern / keuze Games kern / keuze 34 35 Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 1 Jagers en boeren Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect (*) Introductieverhaal: De ontdekking van Lascaux 1.1 Verleden, heden en toekomst Gaat over canonvenster A Het verleden leren kennen B Werken met tijd A Geloof en wetenschap B Verspreiding over de wereld 1.3 Geen vaste A Op zoek naar woonplaats voedsel B Samenleving 37 levenswijze van jagerjager-verzamelaars verzamelaars 1.4 Leven van A De 37 ontstaan van de landbouw landbouwrevolutie landbouw en … B Landbouw in Nederland 1.5 Samen A Vóór de leven landbouwrevolutie B Na de 37 … landbouwlandbouwrevolutie samenlevingen Vergelijken in de tijd: Een stad in Zuid-Frankrijk Z.o.z. over vaardigheden en ICT. Taak kern / keuze kern / keuze 1.2 De eerste mensen (* Geldt voor havo en vwo.) Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze hunebedden kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over Lascaux kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Laat de verandering van Nederland zien kern / keuze 36 Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 1 Jagers en boeren (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: Het leven van jager-verzamelaars kern / keuze Minicursus: Het ontstaan van land bouwsamenlevingen kern / keuze Webquest: Experimentele archeologie kern / keuze Games kern / keuze 37 38 Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 2 Het oude Egypte Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect (*) Introductieverhaal: De ontdekking van het koningsgraf 2.1 Een samenleving met steden A Landbouw langs de Nijl B Een landbouw(*37ontstaan stedeste lijke samenl. lijke gemeensch.) 2.2 Het land A Het bestuur van van de farao Egypte B De macht van de farao 2.3 Rangen en A Verschillen standen worden groter B Een samenleving als piramide 2.4 Een A De Egyptische hoogontwikkeld godsdienst e cultuur B Wetenschap en kunst 2.5 De wereld A Geloven in één van Mozes god B Het volk van Israël Vergelijken in de tijd: Jezelf mooi maken (* Geldt voor havo en vwo.) Z.o.z. over vaardigheden en ICT. Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze Taak kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over het oude Egypte kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Maak een reisfolder voor een reis in Egypte kern / keuze 39 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 2 Het oude Egypte (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De eerste steden kern / keuze Minicursus: Het oude Egypte kern / keuze Webquest: Jodendom, christendom en islam kern / keuze Games kern / keuze 40 41 Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 3 De Grieken Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect (*) Introductieverhaal: De ring van Polykrates 3.1 De Griekse wereld 3.2 Het bestuur van de poliis 3.3 Geloven en weten 3.4 Strijden of sporten A Landschap, economie cultuur B Sociale verhoudingen A Bestuur door een persoon of groep B Democratie A Gemeenschappelijke cultuur B Wetenschap Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze Taak kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze kern / keuze (*37 burgerschap in Griekse stadstaat) kern / keuze kern / keuze kern / keuze (*37 wetenschappelijk denken) A Oorlogen B Olympische Spelen 3.5 Griekse A Bouwkunst en kunst beeldhouwkunst B Schilderkunst en toneel Vergelijken in de tijd: Olympische Spelen (* Geldt voor havo en vwo.) Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over Hellas kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Maak een vaasschildering of stripverhaal kern / keuze 42 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 3 De Grieken (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: Burgerschap in de Griekse stadstaat kern / keuze Minicursus: Wetenschap in de Griekse stadstaat kern / keuze Webquest: Olympische Spelen kern / keuze Games kern / keuze 43 44 Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 4 De Romeinen Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect (*) Introductieverhaal: Caesar komt net op tijd 4.1 Van stad tot wereldrtijk 4.2 De Romeinse samenleving Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze A Van koninkrijk tot wereldrijk B Van republiek tot keizerrijk A Arm en rijk kern / keuze B Vrij en onvrij kern / keuze 4.3 De cultuur van het rijk A Verschil en overeenkomst B Godsdienst en wetenschap 4.4 De A Een messias in opkomst van Judea het B Rome wordt christendom christelijk 4.5 Romeinen, A Aan de grens Germanen en van het rijk Kelten B Het einde van Rome Vergelijken in de tijd: Zuilen zie je overal Taak kern / keuze kern / keuze 37 verspreiding … kern / keuze 37 Grieks-Romeinse cultuur … 37 christendom in Romeinse rijk 37 christendom in Romeinse rijk 37 … Germaanse cultuur 37 … Germaanse cultuur kern / keuze (* Geldt voor havo en vwo.) Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze de Romeinse Limes kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over de Romeinen kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Maak een Romeins handelsspel kern / keuze 45 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 4 De Romeinen (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur kern / keuze Minicursus: Het christendom in het Romeinse rijk kern / keuze Webquest: De Romeinen in Nederland kern / keuze Games kern / keuze 46 47 Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 5 Monniken en ridders Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect (*) Introductieverhaal: In opdracht van keizer Karel 5.1 Leenheren en leenmannen 5.2 Christelijk Europa 5.3 Machtige heren, halfvrije boeren 5.4 De opkomst van de islam 5.5 Spanje tussen kruis en halve maan A Het Frankische rijk B Ridders en kastelen A Europa wordt christelijk B De geestelijkheid A De organisatie van de economie B Drie groepen in de samenleving A een nieuwe godsdienst B De Arabische wereld A Christenen en moslims in oorlog B Al Andalous Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze (*37 heer en vazal) kern / keuze (*37 heer en vazal) kern / keuze 37 verspreiding christendom … 37 …in Europa 37 hofstelsel en horigheid Willibrord kern / keuze hebban olla vogala kern / keuze kern / keuze Taak kern / keuze kern / keuze 37 ontstaan en verspreiding islam 37 ntstaan en verspreiding islam Vergelijken in de tijd: Oude gebouwen, nieuwe godsdiensten (* Geldt voor havo en vwo.) Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over de Vikingen kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Schrijf samen een ridderverhaal kern / keuze 48 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 5 Monniken en ridders (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De verspreiding van het christendom in Europa kern / keuze Minicursus: De verspreiding van de islam kern / keuze Webquest: De Noormannen voor Dorestad kern / keuze Games kern / keuze 49 50 Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 6 Steden en staten Informatieboek Paragraaf Paragraafdeel Gaat over kerndoel / kenmerkend aspect (*) Introductieverhaal: Groot feest in Brugge 6.1 Woonplaats en werkplaats 6.2 Zelfstandige burgers 6.3 De machtige kerk 6.4 De macht van koningen A De landbouwstedelijke samenl. B Samenwerken in de economie A Burgers regelen het zelf B Orde en veiligheid A Een gelovige samenleving B Goede christenen en anderen A De macht van vorsten B Vorst en volk 37 opkomst handel ontstaan steden 37 opkomst handel ontstaan steden 37 opkomst burgerij zelfstandige steden 37 opkomst burgerij zelfstandige steden Gaat over canonvenster Behandelen als kernstof of keuzestof? kern / keuze Taak kern / keuze De Hanze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze (*37 strijd tussen kerk en staat) 37 staatsvorming en centralisatie 6.5 De kruistochten A Naar 'het heilige land' B Twee eeuwen strijd Vergelijken in de tijd: Amsterdam (* Geldt voor havo en vwo.) Z.o.z. over vaardigheden en ICT. kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Opdrachten (1 en 2 bij A, 3 en 4 bij B) kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2: kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Opd. 1 en 2 kern / keuze Opd. 3 en 4: kern / keuze Werkboek VerwerkingsVerdiepingsopdracht 5 opdracht 6 Samenvatting en begrippen, Test jezelf kern / keuze Minicursus /webquest kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze minicursus: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze minicursus: kern / keuze webquest: kern / keuze webquest: kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze Onderzoek in eigen omgeving kern / keuze Onderzoek over historisch persoon kern / keuze Onderzoek over de tijd van steden en staten kern / keuze Onderzoek naar informatie op school kern / keuze Plustaak: Breng de middeleeuwen tot leven kern / keuze 51 I-werkboek / I Clip Oefentoets Test jezelf Deel vmbo-t/havo 1 hoofdstuk 6 Steden en staten (vervolg) Bij dit hoofdstuk behandelen (oefenen en toetsen) we de volgende vaardigheden (zie het overzicht achter in informatieboek en vermelding bij opdrachten met de vermelding V): A Algemene vaardigheden 1 Onderzoek doen 2 Samenwerken 3 Informatie verzamelen 4 Werkstuk maken 5 Mondelinge presentatie 6 Verslag maken kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze kern / keuze B Vakvaardigheden 1 Onderzoeksvragen bedenken en gebruiken kern / keuze 2 De bruikbaarheid van bronnen vaststellen kern / keuze 3 Informatie uit bronnen halen kern / keuze 4 Historische informatie kritisch beoordelen kern / keuze 5 Historische indelingen gebruiken kern / keuze 6 Historische gegevens in hun context plaatsen kern / keuze 7 Vergelijken in de tijd kern / keuze 8 Verandering en continuïteit vaststellen kern / keuze 9 Soorten oorzaken en gevolgen onderscheiden kern / keuze 10 Historische gegevens zo objectief mogelijk verwerken kern / keuze 11 Ermee rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun plaats, tijd en achtergrond kern / keuze 12 Ermee rekening houden dat hedendaagse en toekomstige verschijnselen worden beïnvloed door historische verschijnselen kern / keuze 13 Uitleggen wat historische situaties en verschijnselen te maken hebben met het heden en het eigen leven kern / keuze 14 Conclusies trekken kern / keuze 15 Een standpunt innemen en met argumenten uitleggen kern / keuze Van I-Clip gebruiken we: Minicursus: De opkomst van steden in Europa kern / keuze Minicursus: De opkomst van moderne staten in Europa kern / keuze Webquest: De kruistochten kern / keuze Games kern / keuze 52 53
