- Scholieren.com

H14 Zoektocht naar essentie
Wim T. Schippers (1942) giet flesje prik in zee, hij noemt dit een ‘waarachtig
oninteressant feit’. Humor. Kan het saaie ook kunst zijn? Gaat om idee.
Toneelstuk door honden (1981)
Yves Klein (1928-1962) gaat ook voor idee: ‘Het kunstobject staat uitwisselen
van ideeën in de weg.’ Vluchtige kunst. Laat 1001 blauwe ballonnen opstijgen.
Laat zijn schilderijen binnen een minuut verbranden.
Exposeert lege witte ruimte (achtergrond=voorgrond)
John Cage (1912-1992): compositie 4:33, muzikanten zitten 4:33 minuten niet
te spelen. Publiek moet nadenken. Kun je naar stilte luisteren?
Maakt muziek door toeval, zonder berekening details (i.t.t. seriële muziek)
Klein en Cage laten kunstwerk weg om diepere betekenis bloot te leggen.
Robert Rauschenberg (1925-2008) 2 schilderijen: Factum I en II (identiek)
New Yorkse kunstscene: kunst moet minder beladen.
Rauschenberg: ‘Rood is geen passie, rood = rood’
Cage en Cunningham maken theater, Rauschenberg maakt decors,
muziek onvoorspelbaar
Merce Cunningham (1919-2009) choreograaf/danser. Radicaal vernieuwer.
stijl=luchtig. Toeval. Pure dans.
Muziek van Cage, stuk van Cunningham en decors van Rauschenberg worden pas
op première samengevoegd.
Judson Dance Theatre (1962-1968); groep die ballet maakt dat nergens op lijkt.
bv. Danser eet peer. Deze groep = sloophamer voor moderne dans.
Trisha Brown spectaculaire dans over zwaartekracht; bewegingen aan kabels
In Amerika lopen theaters leeg door televisie
Dit gaat vernieuwing tegen, theaters durven niet
Daardoor ontstaat circuit van kleine zaaltjes, goedkoop, wel kans voor
experimenten.
Judith Malina (1926) en Julian Beck (1925-1985) richten ‘Living Theatre’ op.
deze groep leeft samen, is onafhankelijk van geldschieters
‘The connection’ stuk over leven drugsverslaafden en dealers, harde jazz.
Living Theatre maakt fysiek theater
Lichaamstaal i.p.v. gesproken tekst.
‘The Brig’ (1963) aanklacht tegen Amerikaanse militaire discipline.
Joseph Beuys (1921-1986) Duitsland. Hem gaat het ook om de ideeën en niet
om de kunstvoorwerpen. Komt veel op tv. Typische hoed+markante kop.
‘Iedereen is een kunstenaar’. Men moet afwijken van vastgeroeste
denkpatronen. Performance Stuk over opgezette dode haas die een rondleiding
krijgt. De haas vertegenwoordigt voor Beuys het intuïtieve denken.
Beuys stortte als piloot tijdens WO II neer, gered door Tartaarse nomaden
Marina Abramovic (1946) en Ulay (1943) = kunstenaarsduo
bloot met spiegel tussen hen in geklemd, urenlang
Performance kunstenaar vormt zelf middelpunt van zijn werk.
Abramovic staat 6 uur lang als lustobject, publiek mag alles met haar doen
Pina Bausch (1940-2009) choreografe. Dansvoorstelling: Blauwbaard.
Muziek van Bartok wordt steeds teruggespoeld en opnieuw afgespeeld.
Muziek heeft zelfstandige functie. Dansers dansen niet maar vallen etc.
Bausch noemt haar stukken: ‘Tanztheater-kunst’:
mengeling van dans, drama, performance en muziek
Tentoonstelling Parijs 1961:
’40 Graden boven Dada’ kunstenaars die zich afkeren van serieuze-elitaire
karakter van de kunst
Nouveau Réaliste groep, ook tegen elitaire kunst, wel humor en ironie,
materialen van de straat en van de vuilnisbelt
Jean Tinguely (1925-1991) gammele machines die tekeningen maken;
méta matics, ‘Jackson Pollocks’, steken de draak met persoonsgebonden
kunst van Amerikaanse expressionisten
kunstenaar is vervangen door machine
Tinguely wil publiek vermaken, verandert expositieruimte in pretpark
Christo (1935) werkt eerst ook met afgedankte troep, zoekt breed publiek en
krant. Inpakken Rijksdag (gebouw in Berlijn) Is in 1971 nog oost en west
Toch onderhandelt hij hierover, samen met zijn vrouw Jeanne-Claude
(1935-2009) en in 1995 wordt de Rijksdag ingepakt en uitgepakt.
Werk van Christo is vergelijkbaar met landart Meeste landart kunstenaars
trekken zich terug in verlaten gebieden, bewerken bergen, meren, vlaktes.
Maken daar foto’s van en dat ziet het publiek. Christo niet.
Richard Long (1945): wandelt in ruig gebied. Maakt ter plekke geometrische
vormen. Maakt foto’s en verslagen. Soms ook in museum, zie foto 14.12
Grootste Landart kunstwerk is van Piero Manzoni (1933- 1963): ‘Socle du
Monde’= sokkel op zijn kop: hele wereldbol = kunstwerk.
Manzoni blikt zijn eigen stront in en verkoopt dit voor het gewicht in goud.
maakt boek met 100 lege pagina’s: ‘Piero Monzoni, The life and the Works’
Manzoni inspireert groep Italiaanse kunstenaars, begin jaren 60, arta povera
(armoedige kunst); wijzen de dan geldende kunstorde af, tegen popcultuur
(reclame-oppervlakkig). Arta Povera gebruikt hout en goud e.d., krijgen
evenveel waarde. Zijn tegen moderne consumtiemaatschappij.
Mario Merz (1925-2003) ook arte povera; Merz zoekt logica in natuur, werkt met
getallenreeks: 1+2=3, 2+3=5, 3+5=8 enzovoort. Fibonacci-reeks. Al in 1200 is
ontdekt dat je deze reeks veel ziet in natuur; slakkenhuizen, boomvertakkingen.
Merz bouwt Iglo’s met primaire materialen: klei-honing-leer. Gebruikt neon licht.
Merz wordt vergeleken met Beuys (zie hierboven, vorige blz.)
Jannis Kounellis (1936) (Griek, sluit aan bij Arte povera) ook natuur+cultuur; 12
levende paarden in galerie in Rome.
Gaat in op zuiverende werking van vernietiging, is iets kapot dan besef je de
waarde. Na vernietiging bloeit het nieuwe. Zijn kunst brandt of heeft sporen van
rook en vuur. Bv: geblakerde Griekse beelden met bak steenkool, gemalen koffie
en gasbranders die staan te branden.
Minimale kunst: anders dan bij de kunstvormen hiervoor staat het idee hier
niet voorop. Bij minimale kunst = concept/uitgangspunt zeer eenvoudig.
Vorm krijgt veel aandacht. Verwijst nergens naar.
Frank Stella (1936) abstracte schilderijen zonder emotie.
‘Newstead Abbey’: regelmatig patroon van lijnen (afb 14.16)
afstand tussen de lijnen heeft de maat van spielatten
Zonder enige romantiek.
Ook beeldhouwers minimalistisch; basisvormen (bol, kegel, kubus)
met industriële uitstraling; hard, glad, foutloos.
onpersoonlijk, kunstenaar laat anderen het werk doen.
Arte povera kunstenaars hebben hier een hekel aan
Donald Judd (1928-1994): Ritme en herhaling in zijn werk.
Werk=als mini gebouwen zonder ornamenten
vaak in oorspronkelijke kleur van het materiaal of harde kleuren
niet expressief, niet symbolisch, werk is er gewoon.
Minimal music naar primitieve culturen, drumpatronen afrikanen en indianen.
Ritme
Terry Riley (1935) ‘In C’ 1 van 1e minimalistische composities
repeterend ritme in C met hallucinerend effect.
Steve Reich (1936) neemt drumlessen.
1e composities: 2 eenvoudige ritmes die ten opzichte van elkaar
verschuiven. ‘Drumming’; vanuit 1 tik steeds complexer.
Jiri Kylian (1947) choreograaf ‘Falling angels’ : gelijktijdig uitgevoerde
bewegingen. Opjagende ritmes.
Minimale opera;
Robert Wilson (1941) ‘Einstein on the beach’ duurt 5 uur. Nauwelijks verhaal,
eindeloze herhaling. Is droomstuk. Einstein centraal omdat ook die onderzoek
deed naar de relativiteit van het verstrijken van de tijd.
Philip Glass (1937) maakt muziek voor ‘Einstein on the beach’.
Glass gebruikt meestal weinig instrumenten. Eenvoudig thema met
verschillende varianten. Gebruikt versterkers. ‘Knee 1‘
Thierry De Mey (1956) Belgische filmmaker. Maakt film van ‘Rosa danst Rosas’
Film van dansvoorstelling. Videodans
Anne Teresa de Keesmaeker (1960) Choreografe, maakte de oorspronkelijke
dansvoorstelling ‘Rosa danst Rosas’. Keesmaeker werd beïnvloed door
minimalisme en expressionisme van Bausch (zie vorige blz.)
Camera registreert niet maar danst mee.