Psychiatrische Ziekteleer Dr. W.W. Van den Broek Wat is een psychiatrische ziekte? • Een ziekte met psychische symptomen en/of door psychische oorzaken • Leidend tot subjectief lijden en/of problemen in het functioneren Wat zijn psychische symptomen • Symptomen van stoornissen in de psychische functies van de hersenen Psychische functies van de hersenen • • • • • • • • Bewustzijn, aandacht & concentratie Geheugen Oordeelsvermogen Somatosensibiliteit Zintuiglijke waarneming Emoties en motivatie Motoriek en bewegingsturing Gedrag Trias Psychica • Cognitieve functies (denken) • Affectieve functies (voelen) • Conatieve functies (handelen) Het Psychiatrisch Onderzoek • Exploratie • Observatie • Testen Verschillen met neurologisch onderzoek • Accent op subjectieve symptomen dus op anamnese en exploratie • Anamnese en onderzoek tegelijkertijd • Anamnese uitgebreider o.a. Biografie • Geen aanvullend onderzoek meestal mogelijk • Psychische functies zijn zowel object als subject van het onderzoek Status Mentalis • Cognitieve functies • Affectieve functies • Conatieve functies Clubconfabula.blogspot.com Classificatie Psychiatrische Stoornissen • • • • • • Niet naar etiologie, pathogenese of beloop Niet op basis van hulponderzoek Op basis van syndromen Specifieke criteria Interbeoordelaars bettrouwbaarheid 80% DSM IV Hierarchie van syndromen • • • • • • • Cognitief Psychotisch Stemming Angst &dwang Stress-, aanpassing Lichamelijke klachten Verslaving, drang • • • • • • • Cognitieve functies Cognitieve functies Affectieve functies Affectieve functies Affectieve functies Somatische symptomen Conatieve functies Etiologie, pathogenese • Etiologie: oorzaak/oorzaken die tot de aandoening leiden • Pathogenese: wijze waarop de etiologische factoren tot de stoornis leiden Model in de psychiatrie • Predisponerend (draagkracht, kwetsbaarheid) “Waarom u?” • Luxerend (draaglast, omstandigheden): “Waarom nu?” • Onderhoudend: “Waarom nog?” Schema etiopathogenetische factoren Predisponerend Luxerend Neurobiologisch (fysiopathogenese) Psychisch (psychopathogenese) Onderhoudend Samenvattend • • • • Psychopathologie (symptomen) Psychiatrisch Onderzoek Diagnostiek en classificatie Etiopathogenese Je bent huisarts. Een patiënte met een psychiatrische stoornis meldt de volgende klacht: een subjectief ervaren gevoel van vervreemding, verandering of onwerkelijkheid ten opzichte van haarzelf. Hoe heet dit symptoom? • • • • a. anhedonie b. belle indifférence c. depersonalisatie d. derealisatie Je bent huisarts. Je wordt tijdens je avonddienst voor een huisbezoek bij een patiënt geroepen. Je treft een licht versufte oudere man aan wiens aandacht moeilijk is vast te houden, die niet weet waar hij is en die je naam niet kan onthouden. Wat is de meest waarschijnlijke classificatie van dit psychiatrische ziektebeeld? a. cognitieve (‘organische’) stoornis b. psychotische stoornis c. stemmingsstoornis d. angst- of dwangstoornis Je bent huisarts. Je wordt tijdens je avonddienst voor een huisbezoek bij een patiënt geroepen. Je treft een verward pratende jongeman aan die vertelt stemmen te horen en de overtuiging te hebben dat hij door de televisie bestraald wordt. Wat is de meest waarschijnlijke classificatie van dit psychiatrische ziektebeeld? a. cognitieve (‘organische’) stoornis b. psychotische stoornis c. stemmingsstoornis d. angst- of dwangstoornis