Consolidatie van verplichtgestelde bedrijfspensioenfondsen Voorstel tijdelijke ringfencing bpf-en Emile Soetendal Vereniging voor Pensioenrecht 21 juni 2017 2 Consolidatietrend pensioenfondsen Consolidatie/schaalvergroting van pensioenfondsen is een trend (die zich blijft voortzetten). Het aantal pensioenfondsen neemt voortdurend af. De afgelopen jaren liquideren per jaar 30-40 fondsen. M.n. ondernemingspensioenfondsen (opf-en). De meeste fondsen gaan naar een verzekeraar. Het meeste vermogen gaat naar bedrijfstakpensioenfondsen (bpf-en). Op dit moment zijn er 272 onder toezicht staande pensioenfondsen (Bron DNB) 3 Continuïteitsvraagstuk pensioenfondsen Bestuursdruk Complexiteit / strenger wordende wet- en regelgeving Afnemend draagvlak (vergrijzing/ontgroening) Stijgende kosten ….. Het gaat veelal om een combinatie van factoren. Verschillende oplossingen denkbaar (zoals APF, PPI, BPF, verzekeraar) Tijdelijke ringfencing bij fuserende verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen ook een oplossing? 4 Blik op samengaan Wat houdt het voorstel voor tijdelijke ringfencing verplichtgestelde bpf-en in? 5 Mogelijkheden fusie verplichtgestelde bpf-en Fusie alleen mogelijk bij “evenwichtige belangenafweging” In de praktijk gelijkschakeling dekkingsgraad Nu problematisch door lage dekkingsgraad. Voorbeeld: PF A heeft dekkingsgraad 100 PF B heeft dekkingsgraad 120 Een fusie kan alleen als pensioen van deelnemers van PF A worden verlaagd. 6 Fusie Bpf-en met ringfencing Oplossing waarnaar wordt gezocht: Tijdelijk mogelijk maken van gefuseerd bpf met gescheiden vermogens (“ringfencing”), maar alleen onder een aantal voorwaarden. Bronnen: Contourenbrief Staatssecretaris SZW aan Tweede Kamer (inclusief voorwaarden) (22/12/2016) Brief Staatssecretaris van SZW aan Tweede Kamer (uitgangspunten) (07/04/2017) Wetsvoorstel? 7 TK-brief van 7 april 2016 De staatssecretaris geeft aan welke belangen een rol spelen bij voorstel voor tijdelijke ringfencing: Bescherming van deelnemers Juridische houdbaarheid verplichtstelling Zoveel mogelijk beperken van verstoringen van de huidige marktverhoudingen Uitvoerbaarheid 8 Voorwaarde 1: Fusieplan Motivatie (sociale partners) fusie, hoe “naar elkaar toegroeien” en evenwichtige belangenafweging Haalbaarheid fusieplan Beheerste en integere bedrijfsvoering fusiefonds (beleggingen, bestuur, administratie, risico-analyse) “Unwinding plan” bij niet doorgaan fusie Andere rol DNB (fusies): nu voorafgaande formele beoordeling. Nadere verankering wettelijke bevoegdheden DNB bij fusie pensioenfondsen? 9 Voorwaarde 2: Tijdelijk (a) “Om effecten op de juridische houdbaarheid van de verplichtstelling te beperken moet er sprake zijn van een tijdelijke situatie”. “Onderlinge financiële solidariteit mag alleen tijdelijk worden onderbroken” Elke Bpf-kring heeft tijdelijk een eigen afgescheiden vermogen. Binnen 5 jaar toewerken naar een gelijke dekkingsgraad (MVEV). Na 5 jaar: fusiefonds met 1 financieel geheel (zonder afgescheiden vermogens) 10 Voorwaarde 2: Tijdelijk (b) Stel fusiefonds lukt niet binnen 5 jaar (er is nog altijd sprake van een verschil in dekkingsgraad), dan: Eénmalige verlenging met 1 jaar (toestemming DNB), of Na extra 2 jaar afgescheiden vermogens alsnog splitsing in afzonderlijke fondsen. Wat zijn de complicaties van deze constructie? Hoe groei je naar elkaar toe? Terugdraaien ringfencing? Belang deelnemers? 11 Voorwaarde 3: Max. aantal “Beperking van complexiteit” “Beperking markteffecten” Maximum gesteld op 3 verplichtgestelde bpf-en die tijdelijk gescheiden vermogens mogen aanhouden Evaluatie 12 Voorwaarde 4: Duidelijke samenhang “Duidelijke samenhang tussen bpf-en nodig voor handhaving verplichtstelling” “Extra juridische risico’s voor de solidariteit” Motivatievereiste van toepassing. Samenhang bij fusie expliciteren, ook in relatie tot adviesrecht verantwoordingsorgaan en instemmingsrecht belanghebbendenorgaan. Wanneer is sprake van duidelijke samenhang? 13 Voorwaarde 5: beperking vrijwillige aansluiting “Beperking van marktverstoring” Beperking van vrijwillige aansluitingen in afwijking van het bestaande juridische kader De statutaire werkingssfeer van fusiefonds mag niet meer omvatten dan de oorspronkelijke statutaire werkingssferen van de gefuseerde bpf-en. Vrijwillige aansluitingen van een werkgever bij een fusiefonds “worden getoetst op het niveau van de individuele werkgever”. Deze toetsing vindt plaats “tijdens” en “na” de fusie. Wat betekent dit precies? Extern onderzoek naar vrijwillige aansluitingen (economisch en juridisch) 14 Voorwaarde 6: Fusievermogen “Gezamenlijke kosten moeten worden voldaan”. “Voorkomen dat vorderingen ten behoeve van pensioenvermogens van deelnemers van een collectiviteitskring kunnen worden verhaald op de pensioenvermogens van deelnemers van de andere collectiviteitskring” Er is sprake van een fusievermogen (excassokostenvoorziening) Maatwerk - volgens contourenbrief - mogelijk. Hoe is nu niet duidelijk. De hoogte van het fusievermogen is gelijk aan de hoogte van het weerstandsvermogen Apf. 15 Andere voorwaarden Geen verdere afscheiding pensioenvermogens Goedenrechtelijke scheiding vermogens: externe juridische scheiding van vermogens. Derden, waaronder mogelijke schuldeisers, kunnen alleen vorderingen verhalen t.o.v. afgescheiden vermogens waarop de vordering rust Rangregeling: deelnemers zijn preferente schuldeisers. 16 Wetgevingsproces Wetsvoorstel en algemene maatregel van bestuur in voorbereiding. Wetsvoorstel voor zomerreces naar TK? Beoogde datum van inwerkingtreding 1-1-2018 Haalbaar? 17 Vragen?