Coördinator en docent Dr. A.A.M. Thomas, Leerstoelgroep Ontwikkelingsbiologie H.R. Kruytgebouw, Kamer O503, tel.: 030 253 3971 e-mail: [email protected] Plaats in het curriculum Periode 2 van het 2e of 3e jaar. Timeslot: periode 2, hoofdzakelijk in slot A Ingangseis Kan in 2e of 3e jaar worden gevolgd. Noodzakelijke voorafgaande cursussen bevatten kennis van DNA replicatie, transcriptie, en translatie, basale kennis over het ontstaan van kanker, erfelijkheid, (zoals te vinden in Campbell and Reece, 8e druk, hoofdstukken 15-20), kennis van celbiologie, (hoofdstukken 6, 7, 11, en 12), basale kennis van immunologie, zoals ter sprake komt in huidige cursussen jaar 1 (hoofdstuk 43), basale kennis van virusreplicatie, zoals in hoofdstuk 19, kennis van veel gebruikte technieken in de moleculaire biologie zoals beschreven in hoofdstuk 20, kennis van dierlijke weefsels, vormen en functies, zoals in hoofdstuk 40. Studenten NW&I hebben in het verleden deze cursus regelmatig gevolgd en met succes, dankzij een iets grotere zelfstudie-inspanning in het begin van de cursus. Vervolgcursussen De cursus kan gebruikt worden ter voorbereiding op een onderzoekstage in een virologische, celbiologische, of immunologische richting. De cursus blijkt ook vaak gevolgd te worden vanuit een bredere interesse. Leerdoelen De student kan uitleggen welke vormen van genetische therapie bestaan, hoe ze werken, en bij welke aandoeningen dit theoretisch of praktisch haalbaar zou kunnen zijn. kan aangeven welke cellulaire processen aangrijpingspunt zijn voor genetische therapie, en hoe die processen beïnvloed kunnen worden, is op de hoogte van de ethische aspecten rondom genetische therapieën, kan uitleg geven over hoe tumoren ontstaan, groeien, en metastaseren, kan uitleggen welke cellulaire processen verstoord worden in een tumorcel, kan uitleggen hoe sommige anti-tumor medicijnen cellulaire processen beïnvloeden kan uitleggen wat vaccins zijn en hoe ze werken, kan uitleggen hoe het immuunsysteem reageert op een vaccin, een tumor, of een virusinfectie, kan uitleggen hoe het humaan immuundeficiëntie virus HIV een cel infecteert, en hoe het lichaam daarop reageert, kan uitleggen wat het effect is van bestaande en nog experimentele medicijnen tegen HIV en AIDS, kan uitleggen waarom er virale variatie is en hoe de variatie invloed heeft op medicijnen en vaccins, kan uitleggen wat de normale afweerreactie is tegen een infectie, en wat de reactie is bij een HIV infectie, kan uitleggen dat er 2 vormen van resistentie zijn: van het virus en van de mens, en hoe de resistentie werkt, heeft basale kennis van de epidemiologie van HIV, kan relevante gegevens verzamelen via internet en wetenschappelijke tijdschriften, kan een essay maken over een aspect van een medicijn. Vaardigheden Selecteren en verwerken literatuur, tekstverwerking, internet als informatiebron, kritisch denken, creativiteit en probleemoplossend vermogen, omgaan met complexe systemen, wetenschappelijke discussie, beargumenteren standpunten, vragen stellen, schriftelijke rapportage in het Nederlands, ethisch bewustzijn, plannen. Inhoudsbeschrijving Inzicht verschaffen in humane cellulaire processen met een geïntegreerde benadering vanuit de moleculaire biologie, biochemie, en celbiologie, om vervolgens die kennis te gebruiken in een aantal toepassingsgerichte biotechnologische problemen zoals gentherapie, RNA interferentie, en gencorrectie, en om de verkregen kennis te gebruiken bij het begrijpen van tumorontwikkeling, metastasering, en het ontstaan van AIDS. De cursus zal de volgende thema’s behandelen: Gentherapie-deel: anti-sense therapie, RNA-interferentie, DNA-repair als genetische therapie, corrigerende gentherapie met behulp van vectoren; Kanker-deel: ontstaan van tumoren, oncogenen, tumorsuppressors, apoptose, telomeren, receptoren en liganden, monoklonale antilichamen, anti-kanker medicijnen, vaccins tegen kanker, virussen als vaccins, adhesiemoleculen, integrine’s, metastasering, angiogenese. HIV-AIDS deel: Koch’s postulaten, moleculaire biologie van HIV, interactie van HIV met immuunsysteem, belangrijke cellen van het immuunsysteem, immuundominantie, eigenschappen van virale polymerase, ontstaan van virale varianten, mechanisme van HIV medicijnen, virusreceptoren, resistentie, invloed van gastheer genen, HIV-vaccins, ethiek rondom gebruik medicijnen en ontwikkeling van vaccins. De cursus is op gevorderd niveau qua moleculaire en celbiologische aspecten, en verdiepend wat betreft immunologische aspecten. De cursus kan worden gevolgd ter voorbereiding op een onderzoek in elk facet dat ter sprake is gekomen. Werkvormen en bijbehorende inhoud De cursus is uitsluitend theoretisch. Werkvormen zijn hoorcolleges, zelfstudie, en het schrijven van een essay. Voor de inhoud: zie bovenstaande en het rooster.