Een patiënt of collega rijdt met een werknemer in zijn auto mee. De

Een patiënt of collega rijdt met een werknemer in zijn auto mee. De werknemer
krijgt een ongeluk. Wie vergoedt de schade?1
Een collega rijdt met een werknemer mee in zijn auto op weg naar een vergadering of hij
brengt een patiënt naar de huisarts. Tijdens de rit botsen ze tegen een andere auto.
De collega of patiënt krijgt daardoor lestelschade of andere schade. Wie vergoedt deze?
Wettelijke aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen
Het antwoord is afhankelijk van wie aansprakelijk is voor de gevolgen van de aanrijding. Is
dat de werknemer die de auto bestuurt, dan zal zijn wettelijke aansprakelijkheidsverzekering
motorrijtuigen (WAM) de schade van zijn passagier vergoeden. Dat is niet zijn schade als
bestuurder ( die zin begrijp ik niet. De bestuurder krijgt zijn eigen schade niet vergoed, want
hij is de veroorzaker). Is de bestuurder van de andere auto aansprakelijk, dan zal de WAMverzekering van de tegenpartij de schade van de werknemer en zijn passagier vergoeden.
Een inzittenden verzekering is dan ook in beginsel niet nodig. De schade wordt vergoed.
Het ligt echter niet altijd even duidelijk wie aansprakelijk is waardoor het soms lang kan
duren voordat de verzekeringsmaatschappij uitbetaalt. De passagier moet dan soms lang
wachten op zijn vergoeding.
Inzittenden verzekering
Er zijn twee soorten inzittenden verzekeringen: de Schadeverzekering-inzittenden (SVI) en
de ongevallenverzekering inzittenden (OVI). De eerste vergoedt de volledige schade van de
inzittenden volgens het schadevergoedingsrecht zonder dat er aansprakelijkheid behoeft te
worden vastgesteld. De tweede keert een vast bedrag uit bij blijvende invaliditeit of
overlijden. De werkelijke schade kan veel groter zijn dan de vastgestelde bedragen. Het
voordeel van een ongevallenverzekering inzittenden (OVI) is, dat de verzekeraar ongeacht
wie aansprakelijk is, een deel van of de gehele schade van uw passagier onmiddellijk
vergoedt.
De bestuurder van het voertuig
Van belang is er op te wijzen, dat de Schadeverzekering-inzittenden (SVI) uitkomst biedt
voor vergoeding van de volledige (letsel-)schade die de werknemer als bestuurder oploopt,
als deze schade niet door een andere verzekering wordt gedekt (dit laatste is bij de
aansprakelijke bestuurder vrijwel nooit het geval).
Schade van werknemer tijdens werkverkeer voor rekening van werkgever
Als werkgever bent u aansprakelijk voor schade die werknemers lijden als gevolg van
ongevallen in het verkeer tijdens hun werk. Het is niet verplicht u daarvoor te verzekeren,
maar wel verstandig als u dit werkgeversrisico niet zelf wilt of kunt dragen.
Aansprakelijkheid geldt voor iedere vervoersvorm
Tot voor kort werd gedacht dat deze werkgeversaansprakelijkheid alleen gold voor
werknemers die een ongeluk krijgen terwijl ze met een auto aan het verkeer deelnemen. De
Hoge Raad heeft echter bepaald dat deze aansprakelijkheid ook geldt, indien de werknemer
op de fiets een ongeval overkomt. Bij fietsers moeten ook ongevallen waarbij geen ander
voertuig betrokken is verzekerd worden.
Schade van werknemer op de fiets
De Hoge Raad kwam tot dit oordeel in een zaak van een werkneemster in de thuiszorg. Een
verzorgingshulp viel van haar fiets als gevolg van gladheid toen zij op weg was van het ene
thuiszorgadres naar het andere. Door het ongeluk liep ze een dubbele scheenbeenfractuur
1
Deze tekst is tot stand gekomen na afstemming met het Verbond van Verzekeraars.
op. Voor haar schade sprak zij de werkgever aan. De Hoge Raad oordeelde dat de
werkgever voor deze werkneemster een verzekering had moeten afsluiten voor ongevallen in
het verkeer en dat zij, nu zij dat niet had gedaan, aansprakelijk was voor de schade van de
werkneemster.
Werkverkeer versus woon-/werkverkeer
De aansprakelijkheid van de werkgever, die hij doorgaans door middel van een verzekering
afdekt, geldt alleen voor ongevallen die een werknemer overkomt tijdens werkverkeer. Deze
aansprakelijkheid geldt dus niet voor ongevallen die de werknemer overkomt tijdens woon/werkverkeer. Het verschil is in de praktijk echter bepaald niet altijd even duidelijk. In
sommige uitspraken wordt werkverkeer gelijk gesteld met woon-/werkverkeer. Het gaat dan
om die gevallen waarbij het vervoer op één lijn gesteld kan worden met vervoer dat
plaatsvindt op grond van de verplichtingen uit de arbeidsovereenkomst en de in het kader
van de voor de werkgever uit te voeren werkzaamheden. Er wordt dan gekeken naar de
specifieke feiten. Relevante omstandigheden daarbij zijn:





of de werknemer vanuit huis werkt, zodat verkeer vanuit huis werkverkeer is;
of de werkgever een bepaalde manier van reizen heeft voorgeschreven;
of gewerkt wordt op een plaats die verder weg gelegen is dan waar gebruikelijk werd
gewerkt;
of de werknemer een vergoeding voor het gebruik van de auto en voor de reistijd
krijgt;
of sprake is van een bereikbaarheidsdienst/consignatiedienst vanuit huis.
Zo werd bijvoorbeeld de aansprakelijkheid van de werkgever aangenomen voor de schade
van een werknemer die door de werkgever werd gevraagd om met zijn eigen auto collega’s
mee te nemen naar een afspraak. Ook was dit het geval voor de schade van de
verzekeringsadviseur die hoofdzakelijk vanuit huis werkte en vanuit huis op pad ging om op
diverse plaatsen besprekingen te voeren en klanten te bezoeken. En voor de schade van de
werknemer die met de ambulance naar huis ging omdat hij nooddienst had.
Geen verzekeringsplicht
Er is dus geen wettelijke verzekeringsplicht voor de werkgever, ondanks dat deze wel
aansprakelijk is.
Er is in de rechtspraak nog veel onduidelijkheid over de vraag wat een behoorlijke omvang
van de te betalen schadevergoeding aan de werknemer is. Dat kan ook een beperkte
verzekering zijn. De Hoge Raad heeft aangegeven dat de omvang van de
schadevergoedingsplicht van geval tot geval moet worden vastgesteld maar in ieder geval
niet geldt voor schade die het gevolg is van de opzet of bewuste roekeloosheid van de
werknemer (denk bijv. aan rijden onder invloed).
Conclusie
Ondanks deze onduidelijkheid over de hoogte van een vergoeding is het in ieder geval
verstandig om een verzekering af te sluiten - wat voor verzekering dan ook - indien u
werknemers heeft, die zich voor hun werk in het verkeer begeven. In de verzekeringsmarkt
zijn op basis van de uitspraken van de Hoge Raad - vaak aansluitend op de al bestaande
aansprakelijkheidsverzekering - verzekeringen voor werkgevers ontwikkeld, die voorzien in
de vraag naar de dekking voor verkeersongevallen van werknemers, waarvoor de
werkgever aansprakelijk is.
Sluit u zo’n verzekering niet en overkomt uw werknemer een ongeval, dan bent u zelf
aansprakelijk voor het bedrag dat op grond van een behoorlijke verzekering uitgekeerd zou
zijn als die er was geweest.