Filosofie periode 1: Plato: Thomas Hobbes [1588 – 1679

Filosofie periode 1:
Plato:
Thomas Hobbes [1588 – 1679]:
Confrontatie tussen individu en staat.
Geboren in Engeland, wijkt uit naar Parijs vanwege de burgeroorlog. Boek: Leviathan -> “De
mens is voor andere mensen een wolf.”
Echte behoeften bezit je van nature.
Onechte behoeften zijn je aangeleerd.
Onecht:
:Echt
Nimetische begeerten: Begeerten die je van anderen kopieert. [Nimesis = immiteren]
Als een kind met een bal speelt, wilt elk kind die bal.
Als alle mensen gelijk zijn, gaan de gelijken zich tegen een minderheid keren.
Als mensen verschillen, gaan de machtigste mensen leiding geven over de zwakkeren en zo
wordt een hiërarchie gevormd.
Mensen zijn ongelijk -> Survival of the fittest -> natuurlijke hiërarchie -> Samenleving in
voordeel voor de sterken.
Mensen zijn gelijk -> oorlog van allen tegen allen -> “Álles is geoorloofd”.
Mensbeeld -> Natuurtoestand -> Sociaal contract.
Machtsdrift
Doodsangst
Rede
Natuurrecht (vrijheid)
|
Natuurwet (Plicht tot zelfbehoud)
Mensbeeld -----------------> Oorlogstoestand.
Welbegrepen eigenbelang: Wat verstandig en het beste is.
John Locke:
Mensbeeld: Natuurrecht op leven, gezondheid [anderen brengen jouw gezondheid niet in
gevaar], vrijheid & eigendom.
Wanneer is iets je eigendom?
Arbeid maakt bezit.
Taak van de overheid: Het beschermen van mensen hun bezit.
Begint dit op een verkeerd moment, dan komen er scheve verhoudingen, omdat sommige
mensen heel veel bezit hebben en andere niet.
Libertarisme:
Onvervreemdbare recht van individu.


Mensen hebben een fundamenteel recht op vrijheid.
Ieder mens bezit zichzelf.
Robert Nozick:
“De rechten van het individu zijn zo sterk dat de rol van de staat zo klein mogelijk moet zijn.”
De minimale staat:
1. Geen paternalistische wetgeving [vaderlijke wetgeving]
2. Geen morele wetgeving
3. Geen belasting heffen om het vervolgens te herverdelen
Wel voor bijv. het maken van nieuwe wegen.
Waarom is belasting heffen hetzelfde als slavernij?
Belasting = Afname van inkomsten. Afname van inkomsten = Dwangarbeid. Slavernij =
schending van recht op bezit van jezelf.
John Rawls:
A theory of justice.
Sociale rechtvaardigheid: Hoe verdelen we schaarse goederen zo eerlijk mogelijk?
Maximin-strategie: Als je het minimale bent, krijg je de max.
Sluier van onwetendheid: Oorspronkelijke positie [je weet niet wie je bent] en dan bedenk je
hoe de regels voor de samenleving moeten zijn. Dan heeft iedereen dezelfde rechten.
Rousseau:
Mensbeeld
Liefde voor jezelf
Medelijden
Vermogen tot ontwikkeling
Natuurtoestand
Mensen zijn onafhankelijk
van elkaar.
én mensen leven in harmonie
met elkaar.
Een ideologie:
1. De feitelijke situatie
2. De ideale samenleving
3. De weg waarlangs de ideale samenleving bereikt moet worden
Karl Marx:
Basis & bovenbouw: De economische omstandigheden bepalen de werkelijkheid.
Economie:
- Productie krachten [arbeidskrachten & productiemiddelen bijv.]
- Productie verhoudingen [productiemiddelen 2strijd tussen bezitters en niet
bezitters]
Klassenstrijd: - Slavenmaatschappij [vrije burgers – slaven][grond]
- Feodale maatschappij [adel – lijfeigenen][grond]
- Kapitalistische maatschappij [kapitalisten – arbeiders][machines]
Communistische heilstaat: Klassenloze maatschappij. Wat je kan geef je aan de maatschappij
en je krijgt terug wat je nodig hebt.