(W)ontwikkeling in de oncologie
advertisement
Algemene inleiding over de (W)ontwikkeling in de oncologie Margriet Löwik WCS commissie oncologische wonden en ulcera 2000 v Chr. Vroegste tijden 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden • • • • • • • Zalven Smeersels Pleisters Poeders Aromatische vloeistoffen Wijnen Medicinale kruidenmengsels 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Hippocrates • Grondlegger van de Westerse Geneeskunst • Gedetailleerde beschrijvingen van kankergezwellen • Karkinos = kreeft Kreeft in Latijns is cancer 2000 v Chr. Zwartgallig 460 v Chr. 0 200 • Diëten 1500 1600 1800 • Aderlatingen • Zalven 1850-1900 1900-1945 • Laxeermiddelen 1945-1965 1965-heden • Wegsnijden van de gezwellen. 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden “Moderne tijden” 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 Kleine stapjes vooruit Onderscheid tussen cysten, ontstekingen en kanker 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Kanker als gevolg van teveel aan minerale zouten in het bloed 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 Theorie lichaamssappen 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Ontspoorde lichaamscellen 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 Grote stappen vooruit • Ontdekking etheranesthesie • 1846 1e operatie onder ether 1800 1850-1900 • Gangreen en sepsis 1900-1945 • Semmelweis: 1945-1965 1965-heden 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 Florence Nightingale 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 “Notes on Nursing” 1965-heden 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 William Stewart Halsted 1500 1600 1800 1850-1900 1890 1900-1945 1945-1965 1965-heden 1890 Radicale mastectomie 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 Röntgenstraling • Onbehandelbare ziektes • Bijwerkingen – Huidlaesies – Ontstekingen – Haaruitval – Pijnlijke irritaties 1900-1945 1945-1965 1965-heden • Mate van roodheid als maat voor hoeveelheid straling 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 Eerste hoofdhals chirurg: Henry Trentham Butlin 1500 1600 1800 Bij behandeling van mondkanker ook de regionale lymfklieren verwijderen. 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Genezingspercentage tongca van 5% naar 41% 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 Marie Curie ontdekt Radium 1898 Mijlpaal voor radiotherapie in 1922 1600 1800 Curatie van 6 patiënten met uitgebreid larynx carcinoom 1850-1900 1898 1900-1945 1945-1965 1965-heden Alleen met radiotherapie 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Met chemotherapie is dan nog weinig bereikt “De velden en de bossen en de apothekers winkel zijn doorzocht naar middelen ter verlichting van deze hardnekkige ziekte. Nauwelijks enig dier is ontsnapt aan zijn bijdrage met zijn huid of haar tand of teennagel, thymus of schildklier, zijn lever of milt aan de tevergeefs zoektocht naar middelen die verzachting zouden kunnen bieden.” Bainbridge 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 Flemings ontdekt de penicilline • De overleving na chirurgie verbeterd enorm • Zoektocht Bacteriegroei Tumoren 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden • Mosterdgas voor tumorgroei • Bombardement op schip met mosterdgas 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 Doorbraak in radiotherapie • Totale lichaamsbestraling bij de ziekte van Hodgkin → 5 jaar overleving 80% 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden • Hoofd-halstumoren Baarmoederkanker Blaaskanker Prostaatkanker 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Doorbraak in radiotherapie • Gevolgen: huidreacties 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Doorbraak in radiotherapie • Intensity Modulated RadioTherapy 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Ontstaan van kanker door beschadiging DNA • Cytostatica ontwikkelen in laboratorium • Toeval → Cisplatine • Combinaties van middelen • Hoge toxiciteit • Necrose na extravasatie 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Necrose na extravasatie met adriamycine 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Radicale Chirurgie En bloc resectie bij vulvacarcinoom 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Radicale Chirurgie Ruime lokale excisie met gescheiden lieslymfadenectomie 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Radicale Chirurgie Ruime lokale excisie + sentinel node procedure 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1962 1965-heden 1962 Ommekeer in wondzorg • Vochtige wondbehandeling → snellere re-epithelialisatie • Niet in oncologie Oncologische ulcera reageren alleen op tumor gerichte therapie 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 Oncologische wondzorg Huid metastasen linker arm 1500 Behandeling:3 x daags 1600 1800 • Zalf verwijderen met zoete olie • Wondranden met zinkzalf • Eusol gazen op open plekken 1850-1900 • Afdekken met absorberend verband 1900-1945 •Daarover celstof matjes 1945-1965 1965-heden 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 Oncologische wondzorg • 2000 wound bed preparation 1600 • Uitzondering voor de oncologie 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden • Wel oncologische behandeling 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Afsluitende casus 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Tijdens chemotherapie 2000 v Chr. 460 v Chr. 0 200 1500 1600 1800 1850-1900 1900-1945 1945-1965 1965-heden Na chemotherapie Algemene inleiding over de (W)ontwikkeling in de oncologie Margriet Löwik WCS commissie oncologische wonden en ulcera
