Blaasspoelingen met BCG - Streekziekenhuis Koningin Beatrix

Urologie
Blaasspoelingen met BCG
Inleiding
Er is bij u een blaastumor vastgesteld. Dit type tumor kan meestal operatief worden
verwijderd, omdat de spierwand van uw blaas niet is aangetast. Uw arts heeft
besloten u te behandelen met BCG blaasspoelingen om te voorkomen dat de
tumor terugkeert.
BCG is een vorm van immunotherapie om uw weerstand te verhogen. Door
stimulatie van het afweersysteem van uw lichaam worden achtergebleven
tumorcellen vernietigd. Het vaccin is een vloeistof die direct via een katheter in de
blaas wordt gebracht.
Wat is immunotherapie
Bacillus Calmette-Guérin (BCG) is een vaccin dat sinds 1920 wordt gebruikt ter
voorkoming van tuberculose. Het vaccin wordt bereid uit een bacterie die
Mycobacterium bovis heet. Daarnaast is BCG een van de belangrijkste middelen in
de behandeling van oppervlakkige blaastumoren. De manier waarop het middel
werkt, wordt immunotherapie genoemd. BCG roept namelijk een lokale
afweerreactie op tegen de tumorcellen. Immunotherapie is geen chemotherapie.
Het is klinisch bewezen dat BCG therapie het risico op de terugkeer of uitbreiding
van dit type blaastumoren aanzienlijk vermindert.
Uw behandeling met BCG
BCG is een vloeistof die direct via een katheter in de blaas wordt gebracht. Wij
noemen dit: Instillatie.
Uw arts beslist wanneer u na de operatie start met de BCG behandelingen. In de
eerste fase wordt BCG meestal eenmaal per week toegediend. Hierna vindt
toediening plaats volgens uw persoonlijke behandelschema.
Het is belangrijk dat u uw arts op de hoogte brengt van eventuele andere
medicijnen die u gebruikt. Dit omdat geneesmiddelen die het afweersysteem
onderdrukken de werking van BCG tegen uw blaastumor kunnen belemmeren.
In de 4 uur voorafgaand aan de instillatie en in de 2 uur na de instillatie mag u niets
drinken. Voordat BCG wordt geïnstilleerd, moet de blaas leeg zijn. De
verpleegkundige laat u plassen en controleert de urine.
Tijdens de behandeling
De verpleegkundige brengt een katheter in de blaas en de BCG vloeistof wordt
vervolgens langzaam en onder lage druk in de blaas gespoten. De BCG vloeistof
moet zo mogelijk circa 2 uur in de blaas blijven. In deze tijd moet de oplossing
voldoende in contact komen met de gehele binnenwand van de blaas.
Om die reden dient u zo veel mogelijk in beweging te blijven. Als u aan bed
gebonden bent, moet u zich elke 15 minuten om draaien van uw buik naar uw rug
en omgekeerd. Gedurende deze tijd wordt het afweersysteem ertoe aangezet om
eventuele tumorcellen die zich nog in de blaas bevinden, aan te vallen.
1/3
Na de behandeling
Na ongeveer 2 uur plast u de ingebrachte vloeistof weer uit, bij voorkeur zittend.
Mits hiervoor geen specifieke contra-indicatie bestaat, adviseren wij u om
gedurende 48 uur na elke instillatie ruimschoots te drinken. Het is erg belangrijk
om na elk toiletbezoek uw handen grondig met water en zeep te wassen.
Mogelijke bijwerkingen tijdens de behandeling met BCG
Er doen zich tijdens behandeling met BCG regelmatig bijwerkingen voor. Deze zijn
doorgaans goed te verdragen. U kunt last krijgen van de volgende bijwerkingen:
• vaak en pijnlijk plassen
• verhoging (tot 38,5 C)
• griepachtige verschijnselen
• algemeen ongemak.
Deze reacties betekenen dat er een afweerreactie op gang gekomen is en nemen
meestal binnen 24-48 uur weer af. Neem contact op met uw arts als de klachten u
zorgen baren of als u denkt dat een of meer van de bijwerkingen voortzetting van
uw behandeling in de weg staan. Schrijf alle mogelijke bijwerkingen in verband met
uw therapie op bespreek deze met uw arts.
Ernstige bijwerkingen – neem contact op met uw arts
Neem contact op met uw arts als zich bij u de onderstaande symptomen voordoen.
Uw arts zal besluiten of de behandeling al dan niet kan worden voortgezet.
• verschijnselen van een overgevoeligheidsreactie (allergische reactie):
ademhalingsmoeilijkheden, kortademigheid, huiduitslag of zwelling in het
gezicht.
• verschijnselen van een BCG-infectie: hoge koorts (>39,5 C) gedurende
minstens 12 uur of koorts (38,5 C) gedurende minstens 48 uur.
Het is van groot belang om uw arts zo spoedig mogelijk hiervan op de hoogte te
stellen, aangezien dit inhoudt dat de behandeling direct gestaakt moet worden. In
zeldzame gevallen kunnen patiënten langdurig hoge koorts hebben als gevolgd
van een infectie met BCG. Deze kan worden behandeld met speciale antibiotica.
Voorzorgsmaatregelen – belangrijke punten met betrekking tot gezin en
leefstijl
Momenteel is onbekend welke effecten BCG op de zwangerschap heeft en
behandeling wordt daarom niet aanbevolen tijdens de zwangerschap.
Vertel het uw arts onmiddellijk als u vermoedt dat u zwanger bent. Vrouwen mogen
geen borstvoeding geven tijdens de behandeling met BCG. Er is nog geen melding
gemaakt van seksuele overdracht van BCG, maar aanbevolen wordt om
gedurende een week na de BCG-therapie bij het vrijen een condoom te gebruiken.
Als er bij u een urineweginfectie is vastgesteld, dient de behandeling te worden
onderbroken tot de uitslag van het urineonderzoek weer normaal is en de
antibioticumkuur is afgerond.
Na afloop van uw BCG behandeling
Tijdens en nadat uw behandeling is afgerond, zult u regelmatig voor controle bij uw
arts terug moeten komen. Tijdens deze bezoeken zullen geregeld blaas- en
urineonderzoek worden verricht om afwijkende cellen op te sporen. Meestal vinden
deze controles om de 3-6 maanden plaats, maar uw arts zal dit met u bespreken.
Als u tussentijds klachten krijgt of nieuwe symptomen opmerkt, neem dan contact
op met uw arts.
2/3
Tot slot
Deze brochure betreft een algemene voorlichting en is bedoeld als extra informatie
naast het gesprek met uw behandelend arts. Bijzondere omstandigheden kunnen
aanleiding geven tot wijzigingen. De uroloog bespreekt dit met u.
Vragen
Bij vragen over uw behandeling kunt u zich contact opnemen met de polikliniek
Urologie. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag van 08.30 – 16.30 uur bereikbaar
op telefoonnummer 0543 54 46 30
Wanneer zich thuis binnen 24 uur na de behandeling problemen voordoen, dan
kunt u contact opnemen de afdeling Spoedeisende Hulp. Na de eerste 24 uur kunt
u contact opnemen met de polikliniek Urologie of met de huisarts.
Geheimhouding en recht op privacy
Alle medewerkers van ons ziekenhuis, dus ook artsen en verpleegkundigen,
hebben een geheimhoudingsplicht. Alleen als u toestemming geeft, mogen zij
gegevens aan derden verstrekken. Degenen die bij uw behandeling betrokken zijn,
mogen alleen onderling gegevens opvragen en uitwisselen als dat voor uw
behandeling nodig is.
Het recht op privacy houdt nog meer in. Alle (para)medische, verpleegkundige en
verzorgende handelingen moeten worden uitgevoerd zonder dat anderen dat
kunnen zien. Een vertrouwelijk gesprek met een zorgverlener dient in een aparte
ruimte gevoerd te worden. Wij doen ons best om deze afspraken na te komen.
Meer informatie staat in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’,
verkrijgbaar op de afdeling.
Adresgegevens SKB
Streekziekenhuis Koningin Beatrix
Bezoekadres:
Beatrixpark 1
7101 BN Winterswijk
Postadres:
Postbus 9005
7100 GG Winterswijk
T 0543 54 44 44
F 0543 52 23 95
E-mail [email protected]
Website: www.skbwinterswijk.nl
_________________________
foldernummer: uro 489 versie maart 2012
3/3