NIVOLUMAB (OPDIVO®) Uw arts heeft u nivolumab voorgeschreven in het kader van uw kankerbehandeling. Wat is nivolumab? Nivolumab (merknaam: Opdivo®) is een geneesmiddel dat gebruikt wordt bij de behandeling van kanker. Nivolumab is monoklonaal antilichaam. Een monoklonaal antilichaam is een eiwit dat een specifieke structuur (het antigeen) dat in bepaalde cellen in het lichaam wordt aangetroffen, herkent en zich daaraan bindt. Nivolumab bindt zich aan een receptor die ‘programmed cell death-1’ (PD-1) wordt genoemd. Deze receptor schakelt de werking uit van bepaalde cellen van het immuunsysteem (de natuurlijke afweer van het lichaam) die T-cellen worden genoemd. Wanneer Nivolumab zich aan PD-1 bindt, blokkeert het de receptor en voorkomt het dat de receptor deze immuuncellen uitschakelt. Dit vergroot het vermogen van het immuunsysteem om kankercellen te doden. Hoe wordt nivolumab toegediend? De dosis nivolumab wordt berekend op basis van uw lichaamsgewicht. De aanbevolen dosis is 3 mg per kg lichaamsgewicht. Nivolumab wordt toegediend via intraveneuze weg (via de aders). De toediening vindt plaats om de 2 weken, telkens over 1 uur. De behandeling wordt verdergezet zolang u er baat bij heeft. Doses moeten mogelijk worden uitgesteld of de behandeling moet mogelijk worden stopgezet als de patiënt bepaalde ernstige bijwerkingen ontwikkelt. Mogelijke nevenwerkingen van nivolumab Het is mogelijk dat er tijdens de behandeling bijwerkingen optreden. De intensiteit van deze bijwerkingen verschilt van persoon tot persoon. Het is belangrijk om de arts en/of de verpleegkundige op de hoogte te brengen indien u bepaalde bijwerkingen ervaart. Ze zullen u adviezen verstrekken om de klachten te verminderen of te behandelen. Wanneer u te lang wacht om een bijwerking te laten behandelen, kan het moeilijker worden om ze te verhelpen. Wees niet ongerust als u weinig bijwerkingen ervaart. Dit betekent niet dat de therapie onvoldoende werkt. De bijwerkingen komen niet steeds in het begin van de therapie voor, maar kunnen ook pas na enkele cycli optreden. … AZ Klina ● Brasschaat AZ Monica ● Antwerpen – Deurne AZ Nikolaas ● Sint-Niklaas AZ Sint-Jozef ● Malle GZA Ziekenhuizen ● Antwerpen – Mortsel – Wilrijk UZA ● Edegem Iridium Kankernetwerk [email protected] www.iridiumkankernetwerk.be Vermoeidheid: Klachten van vermoeidheid en algemene zwakte zijn vaak voorkomende bijwerkingen bij het gebruik van nivolumab. Dit kan uw rijvaardigheid of uw vermogen om machines te gebruiken, beïnvloeden. Deze vermoeidheid kan een sterke impact hebben op uw dagelijkse activiteiten. Met onderstaande tips kan u toch de mogelijke ongemakken beperken: o Las korte pauzes in. o Vraag hulp aan anderen indien dit nodig is. o Maak voldoende tijd voor ontspanning. o Zorg voor een evenwichtige voeding en drink voldoende. o Zorg voor een goede nachtrust. o Geef voorrang aan activiteiten die werkelijk nodig zijn, en voer die uit op uw eigen tempo. o Vermijd het gebruik van alcohol en cafeïnerijke dranken (koffie, cola,…). Verminderde eetlust en misselijkheid: Deze bijwerkingen zijn meestal licht of matig van ernst. Bij verminderde eetlust kunt u altijd terecht bij onze oncodiëtiste voor voedingstips, bv. spreiding van kleine maaltijden over de dag of voorschrijven van vloeibare bijvoeding. Bent u misselijk, dan kan Primperan® (10 mg) of Litican® (50 mg) worden gebruikt. Deze medicijnen mogen samen met uw andere medicatie ingenomen worden. De standaarddosis voor deze middelen is driemaal daags 1 tablet voor de maaltijd. Indien nodig, mag de dosis Litican® verhoogd worden tot maximaal 3x2 tabletten per dag. Er bestaan smelttabletten, tabletten, siroop en suppositoria (wat soms handig kan zijn). Optreden van immuungerelateerde reacties: Gezien nivolumab uw eigen afweersysteem stimuleert om de kankercellen aan te vallen, kan datzelfde afweersysteem zich ook richten tegen lichaamseigen weefsels/organen, met al dan niet ernstige afweer gerelateerde nevenwerkingen tot gevolg. U moet daarom onmiddellijk uw arts verwittigen bij volgende symptomen: o Huiduitslag met of zonder jeuk, afschilferen van de huid, droge huid en nachtzweten: dit kan wijzen op een ontsteking van de huid. o Diarree (waterige, slappe stoelgang), een meer dan gebruikelijke toename van het aantal ontlastingen, bloed in uw ontlasting en pijn of een pijnlijk gevoel in uw buikstreek. Dit kan wijzen op een ontsteking van de darmen (immuungerelateerde colitis) die kan verergeren of overgaan in bloedingen of een darmperforatie. o Hoofdpijnen, wazig zicht of dubbel zien, vermoeidheid, verminderde zin in seks en gedragsveranderingen. Dit kan wijzen op een ontsteking van hormoonproducerende organen (in het bijzonder de hypofyse, bijnier en schildklier) die de werking van deze organen zou kunnen beïnvloeden. o Geel worden van de ogen of de huid (geelzucht), pijn aan de rechterzijde van uw maagstreek en vermoeidheid kan mogelijks wijzen op een ontsteking van de lever (immuungerelateerde hepatitis) en kan leiden tot leverfalen. o Kort van adem zijn en hoesten kunnen wijzen op het ontstaan van een immuungerelateerde pneumonitis. Nivolumab Versie 11-05-2016 2/3 Gebruikt u nog andere geneesmiddelen? Gebruik tijdens uw behandeling geen andere geneesmiddelen zonder dit eerst met uw arts te bespreken. Het gebruik van corticoïden (Medrol®, dexamethasone, prednisone,…) en andere afweeronderdrukkende medicatie worden afgeraden. Deze geneesmiddelen kunnen immers het effect van nivolumab beïnvloeden. Tijdens uw behandeling met nivolumab kan uw arts u echter wel corticosteroïden geven om bepaalde bijwerkingen te verlichten?. Ook het toedienen van vaccinaties net voor opstart en tijdens behandeling met nivolumab is niet aangeraden gezien het potentieel risico op overstimulatie van het eigen afweersysteem met hoger risico op immuungerelateerde reacties. www.iridiumkankernetwerk.be Deze brochure/folder werd met zorg samengesteld en is zuiver informatief van aard. Aangezien de medische wetenschap zeer snel evolueert, kunnen geen garanties worden geboden m.b.t. de volledigheid van de inhoud van deze brochure/folder. De informatie in deze brochure/folder is algemeen van aard en dient te worden begrepen als aanvulling op de specifieke (mondelinge) informatie van de behandelend arts. De medische praktijk is geen exacte wetenschap, zodat een opsomming van mogelijke complicaties in deze brochure/folder nooit volledig kan zijn. Door de arts kan geen verbintenis worden aangegaan over het uiteindelijke resultaat van de beschreven behandeling. Nivolumab Versie 11-05-2016 3/3