Blaaskanker in het JBZ - Jeroen Bosch Ziekenhuis



Dokter op Dinsdag
over blaaskanker
“Dokter, er zit
bloed in mijn
urine!”
J.R. Oddens,
dr. B.Ph. Schrier.

Uroloog sinds 2002

Robot chirurg en -opleider

Gepromoveerd in 2006:
 Prognose en behandeling van invasieve
blaaskanker

Mednet toparts urologie
◦ 2009 - 2012

Uroloog sinds 2006

Robot chirurg


Multidisciplinaire aanpak van
kankerbehandeling
Europees wetenschappelijk
onderzoek naar oppervlakkige
blaaskanker
Chirurgisch vak dat zich bezig houdt met:

De urinewegen:
◦
◦
◦
◦

Nieren
Urineleider
Blaas
Plasbuis
De mannelijke geslachtsorganen:
◦ Teelbal
◦ Prostaat
◦ Penis

Wat is blaaskanker?
Wat kunnen de symptomen zijn?
Hoe ernstig is blaaskanker?
Welk onderzoek is nodig?
Hoe behandel je blaaskanker?

Vragen vanuit de zaal.





We hebben het over… Kanker.
◦
◦
◦
◦
◦
Een ziekte van delende, eigen cellen.
Zonder plan, zonder rem, zonder afspraken.
Mogelijkheid om zich te verspreiden.
Altijd kwaadaardig.
Maar… Niet altijd levensbedreigend.

Verschillende functies:
◦ Opslag van urine
◦ Aangeven van aandrang (sensor)
◦ Samenwerking:
 Blaasspier en sluitspier: plassen

Binnenbekleding van
blaasslijmvlies:
◦ Bestand tegen afvalstoffen in
de urine.
◦ 7 cellagen dik, paraplucellen.
◦ Flexibel: rekt mee bij volle
blaas.
◦ Waterdicht.




Nutteloze celdeling in het blaasslijmvlies
Vaak in de ruimte van de blaas
groeiend als een poliep.
Soms in de diepte van de
blaaswand groeiend.
En soms allebei.
Bron: www.cijfersoverkanker.nl
5
10


Bloed in urine:
zichtbaar.
Geen plasklachten als:
◦ Pijn
◦ Sterke drang
◦ Kleine beetjes

Gevaar:
◦ Soms geeft blaaskanker
WEL plasklachten


Polikliniek urologie
En dan??

Het zorgpad blaaskanker:
◦ Een stappenplan voor opsporen, onderzoeken en
behandelen van blaaskanker
◦ Veel professionals hebben een rol.
◦ Zorgpad beschrijving:
 Wie doet Wat? (en Wanneer?).
◦ Inzichtelijk voor medewerkers en patiënten.
◦ Splinternieuw.

Team:
◦ Urologen
◦ Internist-oncologen
◦ Oncologieverpleegkundigen
◦ Pathologen
◦ Anesthesisten
◦ Radiologen
◦ Radiotherapeuten
Teamwerk

Vaste afspraken:
◦
◦
◦
◦
◦
Wie doet wat?
Wanneer?
Welke informatie?
Huisarts informeren!
Wie bel je met vragen?

Afspraken
ZORGPAD

Röntgenfoto's, CT-scan en zelfs MRI-scans
zijn niet goed genoeg!
Wat dan?
Simpel: je moet kijken in de blaas!

Dat kan eenvoudig….


◦ (echt waar)



Weefselonderzoek
Operatieve
verwijdering van de
blaastumor
Hulpmiddel om
afwijkingen beter te
zien:
◦ Blauw licht diagnostiek
◦ Op indicatie
In JBZ sinds 2009
beschikbaar
Wit licht
Blauw licht met Hexvix
Wit licht
Blauw licht met Hexvix
Laagrisico
Controle
Gemiddeld
risico
Blaasspoeling met
Chemotherapie
Hoog
risico
Blaasspoeling met
BCG

Stadieren:

Geen zichtbare uitzaaiingen?

Beste oplossing:

Soms kan bestraling ook:
◦ Onderzoek naar uitzaaiingen.
◦ Verwijderen van de blaas
◦ Uitwendig
◦ Inwendig
 Bij kleine afwijking. Met voorbestraling.
 Operatie om inwendige bestraling mogelijk te maken

Grote operatie (4-6 uur):
◦ Veel weg te halen: de blaas zelf en:
 lymfeklieren in de buurt van de blaas
 prostaat (bij mannen)
 baarmoeder (bij vrouwen)
◦ Ook nieuwe afvoer van urine:
 Urine stoma
 Vervangblaas
◦ Van dunne darm gemaakt.

Bloedverlies

Bloedtransfusie

Darmen die stil staan

Misselijkheid, braken

Ontsteking

Antibiotica

Opnameduur >

Heroperatie
◦ Operatiewond
◦ Nieren

Lekkage van urine,
dunne darm.
Probleem
Gevolg

Darmklachten

Sneller eten als het kan

Bloedverlies

Kijkoperatie-techniek

Nauwkeurigheid

Robotchirurgie

Ervaring

Vaak doen (30-40x /jr)
Probleem
Oplossing
Opnameduur
20
20
15
17
14
10
5
0
Open (n=27)
Open + FT
RARC + FT
(n=30)
(n=22)



Helaas, het is geen
robot
Het is een machine.
Die goed bestuurd
moet worden
Eerste robot
Leonardo da Vinci 1495

Met spoed : OK 3 alstublieft!

Over BCG:
◦ Is het effect van BCG al lang bekend?
◦ Wanneer weet je of het voldoende werkt?
◦ Hoe lang duurt deze behandeling?

Over inwendige radiotherapie
(brachytherapie):
◦ Wanneer wordt het toegepast?

1921: Ontwikkeld als tuberculose vaccin

1929: Raymond Pearl : tuberculose beschermt
tegen kanker.

1935: Eerste studie met BCG tegen kanker.

1976: Morales beschrijft effect bij blaaskanker

1980: Lamm bevestigt effect klinisch onderzoek

2013: Oddens (namens EORTC) bevestigt duur
van therapie:
 3 jaar bij hoog risico, 1 jaar bij gemiddeld risico.



Het helpt de terugkeer van opppervlakkige
blaaskanker te voorkomen.
Dit lukt daarmee niet altijd!
Als ondanks de behandeling een recidief
optreedt, dan hangt er veel af van de
weefseldiagnose op dat moment:
◦ Weer “Op Maat” advies voor verdere nabehandeling

“Brachytherapie”

Bestaat uit verschillende behandelstappen:
◦ Eerst kortdurende uitwendige bestraling
◦ Dan operatie: deel van de blaas met tumor
verwijderen, buisjes implanteren in de zieke plek
◦ Via de buisjes wordt radioactief materiaal
ingeschoven
◦ Na 3-5 dagen worden de buisjes verwijderd.
Voorwaarden:
 Invasieve blaaskanker
 1 afwijking, verder normale blaas
 Kleiner dan 5 cm doorsnede
 Niet in de buurt van de uitgang

Kans op terugkeer in de blaas:
◦ En dan alsnog blaas verwijderen

Gelijke uitkomt in kankervrije overleving
◦ Maar oneerlijke vergelijking door gunstige selectie

Heeft u meer vragen?