Blauw licht op blaaskanker

09 december 2015, pag. 24
Blauw licht op blaaskanker
HANS WILLEMS
HEERENVEEN Met een in Friesland
nog niet toegepast spoelingsmiddel verminderen de urologen in
ziekenhuis Tjongerschans het risico dat blaaskanker na een operatie
terugkeert.
In de jacht op kankercellen zet de afdeling urologie van Tjongerschans
sinds kort een nieuw middel in. Hexvix is de naam, een spoeling die
helpt om afwijkingen in de blaas
nauwkeuriger vast te stellen. Ervaringen elders leren dat de kans op terugkeer van de blaaskanker er kleiner door wordt.
Het is de vrees en ergernis van elke uroloog, maar vooral natuurlijk
van patiënten met blaaskanker.
Kwaadaardige cellen die na een operatie toch weer de kop opsteken. Bij
deze ziekte komt dat veel voor. Uroloog Chantal Nunnink is daarom blij
dat ze nu hexvix kan inzetten. ,,Uit
Europese studies is gebleken dat de
kans op terugkeer gemiddeld genomen met 9 procent afneemt. De recidive was 40 procent, en wordt 31. Dus
dat is flinke winst.’’
Blaaskanker komt in twee vormen
voor. Bij de minst kwalijke variant
bevinden de kwaadaardige cellen
zich alleen in het slijmvliesweefsel
van de blaaswand. Ernstiger is de situatie waarin de kanker ,,spieringroeiend’’ is. De cellen dringen in dat
geval door in de blaasspier.
In ziekenhuis Tjongerschans
wordt ongeveer tien keer per maand
geopereerd aan blaaskanker. In de
helft van de gevallen kan de spoeling
worden toegepast, is de verwachting. Ter voorbereiding wordt een
oplossing van hexvix in de blaas gebracht met behulp van een katheter.
De stof hecht zich aan afwijkend
blaasweefsel dat roze opkleurt als
het met blauw licht wordt bekeken.
De kans dat afwijkend weefsel wordt
gemist vermindert daardoor.
Hexvix is als medicijn geregistreerd en is al langer beschikbaar.
Toch is het nog niet opgenomen in
de standaardbehandelingen waarmee urologen werken bij blaaskanker. Nunnink: ,,Vooral vanwege de
prijs, denk ik. In Heerenveen zijn we
er blij mee. Je kunt effectiever opere-
Uroloog Chantal Nunnink (links) met assistenten Gerrie Dijkstra (rechts) en Gea van der Eems in de OK.
ren. De kosten van een ingreep worden er wel hoger door, maar dat geld
wordt voor een deel terugverdiend
omdat patiënten minder vaak voor
een heroperatie hoeven terug te keren.’’
Naast de urologen van Tjongerschans zijn de verpleegkundigen op
de afdeling Urologie opgeleid om
met de blaasspoeling te werken. Ze
hebben geleerd hoe de vloeistof
wordt ingebracht, wat mogelijke
complicaties zijn en hoe de patiënt
moet worden voorgelicht. In de operatiekamer worden de urologen ondersteund door de specialistische
‘De kosten van
een ingreep
worden er wel
hoger door’
operatieassistenten Gerrie Dijkstra
en Gea van der Eems. Zij nemen een
groot deel van de voorbereidingen
op zich. ,,We hebben standaard een
videotoren bij de operatie waarmee
patiënten die niet onder narcose zijn
kunnen meekijken. Belastend is de
FOTO SIMON BLEEKER
spoeling alleen omdat er een extra
katheter moet worden ingebracht.’’
De urologen van Tjongerschans
behoren tot dezelfde maatschap als
de collega’s van Nij Smellinghe in
Drachten en het Antonius Ziekenhuis in Sneek. Over en weer verwijzen zij patiënten naar elkaar voor bepaalde behandelingen, zodat er specialisaties ontstaan. De samenwerking met de urologen van het MCL is
goed. ,,De meeste behandelingen
doen we zelf, alleen bij heel complexe situaties verwijzen we door
naar het UMCG in Groningen.’’
Het aantal patiënten neemt de
laatste jaren iets toe, vooral door de
vergrijzing in Friesland. ,,Bij mannen komt blaaskanker het meest
voor, onder andere als gevolg van roken. Helaas neemt het aantal vrouwen ook toe. Behalve door leefstijl
kan de ziekte ook het gevolg zijn van
genetische afwijkingen.’’
Ook bij andere vormen van kanker worden middelen ingezet om afwijkende cellen beter zichtbaar te
maken. De verwachting is dat dergelijke ‘opsporingsmiddelen’ steeds
verder verfijnd zullen worden, met
als resultaat dat de strijd tegen kanker vaker kan worden gewonnen.