vanwaarde dedeskundige “Personeel is de sleutel tot waardecreatie” Doe nu maar gewoon wat ik zeg, zo doen we het al 30 jaar 12 Waardecreatie is een delicaat schaakspel met twee kernelementen: kapitaal en mensen. Toch wordt due diligence nog steeds gedomineerd door diepe financiële analyse. En juist die ontastbare zaken, die 50-75% van de waarde kunnen vertegenwoordigen, zijn cruciaal voor waardecreatie. Vooral de mensen, hun gedrag en de cultuur. Mark Dercksen, operating partner bij Humatica, legt uit. Goed initiatief om zo de markt te gaan benaderen, werk maar verder uit “Investeerders beseffen zich vaak onvoldoende dat medewerkers en hun gedrag de grootste invloed uitoefenen op prestaties en waarde”, zegt Dercksen. “Humatica is 10 jaar geleden opgericht om met feitelijke analyses te focussen op die zachte factoren. Daardoor worden organisatiegedrag en -prestaties minder vaag. Een beter inzicht in de organisatie kan ondernemers veel opleveren. Als je bereid bent beter te begrijpen hoe jouw organisatie werkt, gedrag te vergelijken en best practices te vinden, kan dat interessante kansen creëren om performance en waarde te laten groeien.” PRODUCTIEBEDRIJVEN VERSUS SOFTWAREHUIS Bovenstaande is echter niet zo eenvoudig als het lijkt. Allereerst moet er een belangrijk verschil worden gemaakt tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ economieën. Dercksen: “In een typisch oude economie als een productiebedrijf werden mensen vroeger al met een stopwatch geanalyseerd. Mensen kon men eenvoudig ‘vervangen’. Dat ligt anders bij bijvoorbeeld een innovatief softwarehuis waar kernontwikkelaars een fundamenteel onderdeel van de business zijn. Vertrekken zij, dan verdwijnt met hen de waarde. Hoeveel invloed medewerkers hebben op het behouden of creëren van waarde, verschilt dus per bedrijfstype.” SCHUIVENDE PANELEN TUSSEN BRANCHES Toch is de scheidslijn tussen oude en nieuwe economieën niet zo scherp. “Een typische ‘oude’ economie als de muziekindustrie werd een aantal jaren geleden opgeschud door concurrentie uit onverwachte hoek. Apple en ‘fileshare’ platforms verstoorden het business model tot in de kern. Concurrentie komt dus niet meer enkel vanuit bedrijven in dezelfde business. Organisaties moeten collectief bewust zijn van die bedreigingen en snel actie kunnen ondernemen om deze te voorkomen. Bovendien is snel participeren ook noodzakelijk voor het grijpen van kansen. En dat vereist collectieve behendigheid van management en medewerkers als geheel.” 13 vanwaarde LANGDURIG SUCCES MINDER GEGARANDEERD Dercksen vervolgt: “Een bedrijf meer dan een decennium succesvol runnen is niet meer gegarandeerd. Overleven is moeilijker. Rond de jaren zestig stonden bedrijven gemiddeld zestig jaar op de S&P beurs. Tegenwoordig is dat nog maar twaalf tot vijftien jaar. De enige zekerheid die organisaties hebben is dat ze te maken hebben met continue veranderingen waarop ze moeten inspelen. En jonge, snelgroeiende organisaties blijken dat beter te kunnen dan grote gevestigde spelers. Hoewel laatstgenoemde voldoende kapitaal en de best brains hebben, hebben zij geen aanpassingsvermogen meer in de genen. De kleine jongere organisaties zijn veel behendiger en succesvoller in het realiseren van business kansen. Die behendigheid is cruciaal om je bestaansrecht te waarborgen en om te groeien. Want andersom geldt ook: met de juiste combinatie van mensen, markt, timing en oplossing kun je heel snel excelleren.” opmerkelijkeovername tief zijn of ontbreken, worden stukken van de organisatie compleet geïsoleerd. Zo zal een innovatie uit regio west nooit in de rest van de organisatie aankomen en visa versa. Verder is er wellicht een mogelijkheid om de mensen in de paarse cirkels effectiever te maken. Als zij iets geniaals doen, maar de rest van de organisatie weet het niet, is er waarde te ‘unlocken’.” FOLLOW ME... Dercksen vervolgt: “Humatica heeft gepionierd met het gebruik van gestructureerde analyses. Dergelijke analyses creëren zeer snel transparantie in het gedrag en de cultuur van een organisatie. Dit is nodig bij het creëren van verbeterpotentieel. Wanneer de cultuur gericht is op goede communicatie, samenwerking door de gehele organisatie en optimaal gebruik van het aanwezige talent, kan flexibel op de markt worden ingespeeld.” WAT VALT ER TE LEREN? Dercksen: “Om terug te komen op het begin van mijn verhaal: de ontastbare zaken bepalen 50-75% van de transactiewaarde van een bedrijf. Toch is slechts 8% van de due diligence budgetten bestemd voor analyse van de organisatie. We merken dat het belang van organisatie due diligence wel in toenemende mate wordt onderschreven, maar dat er gebrek is aan feitelijke objectieve hulp. Daar ligt onze focus.” METEN VAN LENIGHEID Voor de analyse van ‘ontastbare’ waarde en het veranderpotentieel zijn vijf onderwerpen relevant: VOORBEELD VAN SCHAAKSPEL“Als je een bedrijf ziet als een patroon van interacties, in plaats van als een Balans + V&W, kun je interessante dingen waarnemen”, zegt Dercksen. “Zo zijn de mensen in de blauwe cirkels typische spinnen in het web. Zo’n persoon ontbreekt in de regio west. Bovendien, wanneer dit soort mensen vertrekken uit de organisatie, dan blijft er een lege huls over. Ook de oranje cirkel is interessant. Wanneer de relaties in die cirkel nega- 1. Heeft het bedrijf de behendigheid zich aan te passen en te innoveren? 2. Welke gedragspatronen zitten er in de organisatie (ref afbeelding)? 3. Waar zitten te veel en te weinig resources? 4. Hebben de juiste mensen de juiste rol? 5. Is er goed leiderschap en zijn de (performance) managementprocessen juist? Facebook is nu baasje van WhatsApp: 0 likes Facebook’s hebzucht lijkt geen grenzen te kennen. Na Instagram en een mislukte overname van Snapchat heeft het vriendennetwerk nu WhatsApp overgenomen. Facebook-baas Mark Zuckerberg legde voor de overname van de berichtendienst een slordige 14 miljard euro neer. Een astronomisch hoog bedrag. Maar voor dat geld heeft Zuckerberg samen met zijn kornuiten wel toegang tot gegevens van honderden miljoenen gebruikers van de applicatie. En dat blijft niet zonder gevolgen. Veel appers vrezen voor uitwisseling van hun persoonlijke gegevens en schakelen over op concurrent Telegram. Die stond al een paar dagen na de overname op nummer één in de appstore. Toch zegt oprichter van WhatsApp Jan Koum, die plaatsnam in het bestuur van Facebook, dat appers zich geen zorgen hoeven te maken. Data als waar je woont, werkt en wanneer je jarig bent, heeft WhatsApp volgens hem nooit opgeslagen en ook bijvoorbeeld locatiegegevens worden niet verzameld. De overname door Facebook verandert daar volgens hem niets aan. 14 15