Aanleiding Steeds meer bedrijven zien de noodzaak in om als organisatie zichtbaar en aantoonbaar compliant en integer te zijn. Schandalen en incidenten in uiteenlopende sectoren tonen immers keer op keer aan hoe groot de gevolgen kunnen zijn van normafwijkend gedrag van vaak een beperkte groep. Toezichthouders richten zich ook steeds meer op risico’s vanuit cultuur & gedrag en leggen de verantwoordelijkheid hiervoor in toenemende mate expliciet bij bestuurders. Daarbij komt dat compliance allang niet meer gaat alleen om het voldoen aan wet- en regelgeving. Daar neemt de samenleving geen genoegen meer mee. Tegenwoordig wordt van bedrijven verwacht dat zij in hun handelen rekening houden met alle stakeholders: klanten, medewerkers, aandeelhouders en bijvoorbeeld ook het milieu of de functie voor de maatschappij. Wat ook speelt is dat het ontbreekt aan een adequate definitie van ‘in control zijn’. De gedachte is dat ‘in control zijn’ betekent dat het management de organisatie zodanig in de grip heeft dat er geen majeure verrassingen zullen optreden. Maar dat is meer dan alleen de financiën op orde hebben. Het gaat er ook om organisatiebreed scherp zicht te hebben op de cultuur en de daarmee samenhangende culturele risico's, zodat hierop kan worden gestuurd. Een methode, een instrument RealControls is de eerste methode waarmee systematisch en geautomatiseerd culturele risico’s en ineffectief gedrag in organisaties in kaart kan worden gebracht. RealControls is mogelijk het beste te beschrijven als een röntgenapparaat voor de zachte kant van organisaties. Naast inzichten in risico’s geeft RealControls een scherp beeld hoe effectief beleid en maatregelen zijn geïmplementeerd en in welke mate deze daadwerkelijk leiden tot het gewenste gedrag. Het brengt de balans en de culturele verschillen binnen de organisatie in beeld, markeert zaken als alignment en engagement met harde objectieve cijfers en signaleert daarbij een aantal zeer concrete aandachtsgebieden. RealControls berekent aan de hand van een korte slimme vragenlijst en de formule kans x impact = risico een culturele risico-score per onderdeel in de organisatie. Een breed algemeen cultuurprogramma is niet altijd doeltreffend, die onderdelen in de organisatie met een hoge risico-score verdienen een specifieke aanpak, onderdelen met een lage risico-score werken al effectief en hoeven niet te veranderen. RealControls is gebaseerd wetenschappelijk onderzoek en op ruim 25 jaar ervaring met het meten van cultuur en drijfveren in binnen- en buitenland. RealControls biedt de essentiële aanvulling op de financiële cijfers. RealControls werkt met variabelen die wetenschappelijk valide en onderbouwd zijn. De resultaten zijn op ieder niveau te aggregeren, maar hebben een bijzondere betekenis op teamniveau. Dat is immers het niveau waarop mensen peer groups vormen die ineffectief en risicovol gedrag kunnen gaan vertonen. Denklijn Veel van de schandalen en incidenten van de afgelopen jaren zijn het gevolg van een cultureel probleem met ingrediënten als: zelfoverschatting op grond van een roemrijk verleden, de steeds grotere rol van geld en commercie, en een grote mate van onderlinge vrijblijvendheid. Daarbij zie je steeds dat mensen en teams die niet connected zijn met de organisatie de grootste risico’s vormen en bovendien de effectiviteit van een organisatie verlagen. Mens en organisatie hebben van nature niet de zelfde doelstelling; de mens zoekt geluk, tevredenheid en heeft een eigen belang. De organisatie wil maximale inzet, prestatie en betrokkenheid. Het is voor het management van een organisatie de kunst om de optimale balans te vinden, zodat mensen kunnen floreren en de organisatie kan oogsten. Een organisatie bestaat uit verschillende teams en onderdelen met allemaal een eigen subcultuur, mensen in zo'n subcultuur moeten werkzaamheden en verantwoordelijkheden hebben die bij hen passen. Sturing op “zachte” aspecten is steeds een balancing act, waarbij geprobeerd moet worden de voor- en nadelen van keuzes te balanceren. Wie bijvoorbeeld kiest voor micromanagement en vérgaande compliance kan niet verwachten dat personeelsleden zich ondernemend en flexibel gaan opstellen. De cultuur in harde cijfers Binnen de RealControls methode worden de volgende factoren afzonderlijk benoemd en gebruikt voor de berekening van risico-score van een organisatieonderdeel: 1. De mate waarin de cultuur van dat organisatieonderdeel in balans is. Overdrijft men in een bepaalde richting, heeft men blinde vlekken? 2. De mate van engagement, of meer de aanwezigheid van grondslagen voor dis-engagement vanuit de perspectieven strategie, werk & management. 3. De mate van alignment tussen de voorkeuren van mensen, hun werkzaamheden & de manier van leiding geven. 4. De waardering van de medewerkers op divers gebied binnen het organisatieonderdeel. Deze waarderingsscores vormen tevens een accuraat beeld van de tevredenheid van de medewerkers. RealControls kan snel zonder een grote organisatorische inspanning worden toegepast, zonder dat een nieuwe skillsset is vereist. RealControls biedt organisaties daarbij de mogelijkheid om subculturen en risico's extern en intern te benchmarken. Een schandaal of incident zit in een klein hoekje – door iedereen in de organisatie mee te nemen in de cultuur & risico inventarisatie, onstaat een compleet beeld van de cultuur van de organisatie met alle subculturen en bijbehorende gevaren en risico's. grip op de organisatie = inzicht in de verschillen tussen mensen en wanneer die verschillen een risico vormen voor de rest van de organisatie © Soft Controls Enterprise bv (SCE) 2014 voor wie en waarom? Risk manager Compliance officer Controller Accountant Due Diligence consultant Internal auditor Lid Raad van Bestuur Commissaris „Afwijkende subculturen leiden dikwijls tot normafwijkend gedrag. Het risico op normafwijkend gedrag en de risico’s daarvan voor de continuïteit en efficiëntie binnen de organisatie worden door RealControls objectief in kaart gebracht." „Met een Due Diligence onderzoek probeer je een beeld te vormen van de risico’s en kansen van een onderneming. Een Culturele Due Diligence wordt vaak over het hoofd gezien, terwijl juist daar vaak de oorzaken zitten voor toekomstige risico's." „Wetgeving, regels, procedures en gedragscodes dienen te worden nageleefd. RealControls geeft inzicht in de redenen waarom mensen niet compliant handelen en inzicht in de kans op normafwijkend gedrag." „Mede omdat organisaties steeds meer onder druk komen te staan om bepaalde gedragscodes te borgen in de organisatie, is het voor de internal auditor van groot belang onderzoeksinstrumenten op gebied van cultuur en gedrag tot zijn beschikking te hebben.” „Wanneer je financieel bent onderlegd hebben Human Factors wat vaags. Het is goed dat je die Human Factor component nu met harde cijfers kan onderbouwen." „Je bent pas echt in control als je de plekken in de organisatie, waar je minder in control bent, kunt duiden. Als je een beeld hebt van lokale (in)effectiviteiten en zicht hebt op risico’s door afwijkende cultuur en gedrag.” „Het is essentieel dat de financiële cijfers kloppen, maar die cijfers vertellen niet het hele verhaal. Als accountant moet je ook wat kunnen zeggen over de mate waarin de organisatie in balans is, want dat zegt wat over de toekomst en continuiteit van de organisatie.” „De financiële zienswijze voert vaak de boventoon binnen de RvC. Begrijpelijk, gezien het ruim voorhanden zijn van dergelijke rapportages, maar... Gaat het wel echt goed met de onderneming? Is de RvB wel in control? En raakt de onderneming niet uit balans?” naast omzet, kosten en winst wil je ook wat weten over mensen © Soft Controls Enterprise bv (SCE) 2014