PowerPoint-presentatie

HOREN ZIEN EN SCHRIJVEN
Een bijdrage vanuit juridisch
perspectief
1
Welk Juridisch perspectief?
Algemene rechtsbeginselen
- Normen en waarden
Verdragen
- o.a. EVRM (artikel 8: recht op privacy)
Wetgeving: regels en toepassing
- Grondwet (artikel 10: eerbiediging
persoonlijke levenssfeer: recht op privacy)
2
Privacy: mensenrecht
EVRM
Artikel 8: Recht op eerbiediging van
privéleven, familie- en gezinsleven
“Een ieder heeft recht op respect voor zijn
privéleven, zijn familie- en gezinsleven,
zijn woning en zijn correspondentie”.
3
Privacy: grondrecht
Artikel 10 Grondwet
Lid 1.
Ieder heeft, behoudens bij of krachtens
de wet te stellen beperkingen, recht op
eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.
4
Privacy
Artikel 10 Grondwet
Lid 2.
De wet stelt regels ter bescherming van
de persoonlijke levenssfeer i.v.m. het
vastleggen en verstrekken van persoonsgegevens
5
Privacy
Artikel 10 Grondwet
Lid 3
De wet stelt regels inzake de aanspraken
van personen op kennisneming van over
hen vastgelegde gegevens en van het
gebruik dat daarvan wordt gemaakt,
alsmede op verbetering van zodanige
gegevens
6
Privacy
Wet bescherming persoonsgegevens
(Wbp): bevat de privacy regels
Wet inzake de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): bevat
de privacy regels
Richtlijnen: bijv. KNMG
7
Privacy
Een van de kernwaarden van privacy: de
mogelijkheid zelf te bepalen in hoeverre
gegevens over de eigen persoon voor
anderen beschikbaar komen
Echter: geen absoluut recht. Beperkingen
op grond van andere maatschappelijke
belangen
8
Privacy
Door (technologische) ontwikkelingen en
toenemende complexiteit is recht op
privacy steeds belangrijker geworden
Landelijk EPD?
9
Privacy
Inbreuken op de privacy zijn in de
gezondheidszorg groot:
• Inbreuk lichamelijke privacy: medische
behandelingen
• Instituut: ruimtelijke privacy
• Informationele privacy: persoonsgegevens
10
Privacy
Beginselen van informationele privacy*:
• Transparantie;
• Doelbinding;
• Rechtmatige grondslag;
• Toereikende kwaliteit;
• Beveiliging;
• Bijzondere regels voor bijzondere gegevens
of verwerking;
• Rechten betrokkene;
• Controle.
*Hustinx (preadvies VGR 1999)
11
Wbp en WGBO
Zijn de wetten bedoeld in Grondwet
artikel 10
WGBO geldt Wbp is aanvullend
12
Wbp
De Wbp regelt de bescherming van de
rechten van degene op wie een persoonsgegeven betrekking heeft, in het bijzonder
het recht op de persoonlijke levenssfeer
13
Wbp
De Wbp richt zich tot het ziekenhuis en
regelt het verwerken van persoonsgegevens
14
Wbp
• Verbod op verwerken van gegevens
betreffende o.a. ras, godsdienst en
gezondheid
• Uitzonderingen
• Voorwaarden
15
Wbp
De uitzondering: vrijstellingsbepaling
artikel 17 en 21 (onder voorwaarden)
Artikel 21 lid 2: alleen verwerking door
personen die uit hoofde van ambt,
beroep of wettelijk voorschrift, dan wel
krachtens een overeenkomst tot
geheimhouding zijn verplicht.
16
Wbp
Belangrijkste voorwaarden
Slechts verwerking indien:
• ondubbelzinnige toestemming
• noodzakelijk voor de uitvoering van een
overeenkomst waarbij de betrokkene partij is
• noodzakelijk ter vrijwaring van een vitaal
belang van de betrokkene;
17
Wbp
Noodzakelijk:
Beperking van de verwerking (‘halen’ en
‘brengen’ ) tot relevante gegevens
18
Wbp
Verantwoordelijke: de natuurlijke
persoon, rechtspersoon of ieder
ander die of het bestuursorgaan dat,
alleen of te samen met anderen, het
doel van en de middelen voor de
verwerking van persoonsgegevens
vaststelt
= Raad van bestuur
19
Wbp
Artikel 11
Lid 1. Persoonsgegevens worden slechts
verwerkt voor zover zij, gelet op de doeleinden waarvoor zij worden verzameld of
vervolgens worden verwerkt toereikend,
ter zake dienend en niet bovenmatig zijn.
‘Niet meer dan nodig (‘Need to
know’ en ‘proportioneel’ )
‘Verantwoorde zorg’
•
20
Wbp
Artikel 11
Lid 2. De verantwoordelijke treft de nodige
maatregelen opdat persoonsgegevens,
gelet op de doeleinden waarvoor zij
worden verzameld of vervolgens worden
verwerkt, juist en nauwkeurig zijn.
College bp ‘waakt’ (controle)
21
Wbp/WGBO
Verantwoordelijke:
- Privacy reglement
- Autorisatierichtlijnen
Veel verschillen
Niet “uitgekristalliseerd”
Beroepsgroep: professionele
standaard
22
WGBO
Relevant wettelijke kader m.b.t.
beroepsgeheim, positie patiënt,
patiënten rechten.
Aanvullend is de Wbp
Recht op privacy wordt beschermd door
het beroepsgeheim
23
WGBO
Artikel 457: de zwijgplicht
Geen informatie over de patiënt aan
derden verstrekken.
Behoudens: aan rechtstreeks betrokkenen
(wel mogelijkheid van bezwaar, dus kenbaar)
24
WGBO
De WGBO richt zich tot de hulpverlener!
De gb o.v.k. is een overeenkomst tussen
hulpverlener en patiënt
25
WGBO
De WGBO kent twee soorten hulpverleners:
• Zelfstandig gevestigde beroepsbeoefenaar
(arts)
• Het ziekenhuis
26
WGBO
De WGBO richt zich dus niet tot de GV
GV geen hulpverlener in de zin van de
WGBO
27
GV
Heeft u nu o.g.v. de WGBO inzage in het
dossier?
Niet als hulpverlener in de zin van de
WGBO en ook niet als rechtstreeks
betrokkene
28
GV
Conclusie: u kunt niet in het dossier
zonder toestemming van de patiënt
Hoe dan wel?
• Expliciete toestemming
• Veronderstelde toestemming door:
In consult geroepen van wege verantwoorde
zorg. Delen van informatie o.g.v. deze zorg
Transparant, kenbaar, geen bezwaar, niet meer dan noodzakelijk (informed consent)
29
GV
• Bij twijfel: vraag expliciet om toestemming
inzage, teken dat aan in dossier
Altijd eis van noodzakelijkheid o.g.v.
Wbp/WGBO naast toestemming
Bedenk: is het ‘halen’ (of ‘brengen’) van
de informatie noodzakelijk?
30
GV: schrijven=brengen
Wat en hoe koppelt u terug?
• Interdisciplinair
• Als beroepsgroep
31
GV: schrijven
Elektronisch patiënten dossier (EPD)
Gegevens worden verstrekt door aan
andere hulpverleners toegang te verlenen
tot patiëntgegevens
Regels WGBO en Wbp van toepassing
32
GV: schrijven
Elektronisch patiënten dossier (EPD)
• Afgeschermd en openbaar gedeelte
• Werknotities vormen geen onderdeel
van het dossier
33
GV: schrijven
• U registreert allen in een EPD
• In een openbaar en afgeschermd
gedeelte
• Wisselende bevoegdheden
34
GV: schrijven
Openbaar of afgeschermd:
Wbp van toepassing
(verwerken van persoonsgegevens onder
voorwaarden)
35
GV: schrijven
Wbp:
Verwerken persoonsgegevens:
• (Veronderstelde) toestemming
• Noodzakelijk
36
GV: schrijven
Op grond van Wbp en WGBO heeft de
patiënt recht op inzage en afschrift van
verwerkte gegevens
37
GV: schrijven
• Ambtsgeheim (eed?)
• Beroepscode
• Visie integrale zorg
• Financiën/verantwoording management
38
GV: schrijven
Beroepscode
• Algemene normen en waarden
• Normen en waarden vanuit de beroepsgroep
• Wetgevingsregels
39
GV: schrijven
Beroepscode
‘De geestelijk verzorger heeft een
geheimhoudingsplicht ten opzichte van
alles wat hem/haar uit hoofde van zijn/haar
functie als geheim is toevertrouwd, dan
wel waarvan hij/zij het vertrouwelijk
karakter moest begrijpen.
(vergelijk met: art 88 wet Big en Wgbo)
40
GV: schrijven
Beroepscode
Interdisciplinaire samenwerking
‘De geestelijk verzorger streeft naar het
in stand houden van een goede samenwerking met andere zorgverleners. Er is
de bereidheid tot samenwerking en het
verstrekken van goede wederzijdse informatie, een en ander met in achtneming
van het gestelde in artikel 22 over de
vertrouwelijkheid’.
41
GV: schrijven
Beroepscode:
• De geestelijk verzorger beheerst het
spanningsveld tussen intercollegiaal
samenwerken en het eigen beroeps- en
ambtsgeheim.
• Gaat zorgvuldig om met ambts- en
beroepsgeheim
42
GV: schrijven
• Waarom registreert u?
• (Veronderstelde) toestemming/expliciete
toestemming?
• Relevant?, noodzakelijk?
• Goed hulpverlenerschap door
zorgaanbieder (WBGO)
• Noodzakelijk voor verantwoorde zorg?
43
GV: schrijven
Spanningsveld tussen voorschriften wet
en de werkbaarheid in de praktijk
44
Boodschap
• Het betreft gegevens van de patiënt
• Stel de patiënt centraal: welke gegevens
zou hij willen verstrekken?
• Van welke gegevens zou hij willen dat ze
geregistreerd worden?
• Wat is noodzakelijk voor ‘verantwoorde
zorg’
• Vraag toestemming/samenspraak met
de patiënt
45
GV: schrijven en inzien
Terughoudendheid op vlak van
informatie uitwisseling of gezamenlijke
dossiervorming tussen artsen,
paramedici en andere hulp/zorgverleners.
46