Teelt olifantsgras maakt vliegende start

Reportage
“
We staan hier
als ondernemers
in, we zijn geen
geitenwollen
sokkenclub.
gert-jan petrie
Miscanthusgroep vergroot vliegveiligheid:
Teelt olifantsgras maakt
vliegende start
Jaarlijks vinden op Schiphol zo’n 300 aanvaringen plaats tussen vogels en vliegtuigen.
Dit kan, zeker in het geval van grotere vogels, flinke gevolgen hebben voor de luchtvaartveiligheid.
De grootschaligste Nederlandse proef met
in het drie tot vier meter hoge, houtige gewas.
Duurzame energiebron
olifantsgras is het resultaat van de ‘Green Bovendien
geen
Je kan miscanthus op inefficiënte kleine,
Deal’, die de akkerbouwers, verenigd in de
interessante voedselbron. “Eerst vond men
hoekige en bochtige percelen planten en aan
Miscanthusgroep, in december 2011 sloten
onze ontdekking wel aardig, punt. Toen we
akkerranden. Het is hierdoor geen directe
met toenmalige ministeries van EL&I, I&M en
eenmaal onder de vlag van Wageningen
concurrent voor het efficiënt verbouwen van
is
het
eiwitarm,
dus
onderzoeksinstituut Alterra van Wageningen
Universiteit verder gingen werken, wekte het
voedsel.
UR. Hein van Elderen en Gert-Jan Petrie, van de
opeens de aandacht van het ministerie van
nummer één. Hein: “Wat ons betreft is het
Miscanthusgroep, leggen uit hoe het samen-
EL&I,” vervolgt Gert-Jan.
verbouwen van duurzame energiebronnen
Dat
blijft
wereldwijd
prioriteit
een goede tweede. Al lijken we ons in
werkingsverband is ontstaan en wat de
voordelen ervan zijn. “We werken als akker-
“EL&I zit met een luchtveiligheidsprobleem in
Nederland nog niet altijd te realiseren dat
bouwers al een jaar of vijftien samen.
haar maag, de ganzenpopulatie rond Schiphol
fossiele brandstoffen op kunnen raken en
is in vijf jaar tijd vertienvoudigd, met alle risico’s
groene grondstoffen oneindig zijn.
We delen kennis, machines en ervaringen
van dien. Andere manieren om ganzenoverlast
zodat we efficiënter kunnen werken. In 2010
tegen te gaan, zoals vangen en vergassen,
Olifantsgras is niet gevoelig voor schimmels,
Afgelopen maart moest een vliegtuig van EasyJet, na een aanvaring met kolganzen, nog
zijn we samen met René Monster en Erik
vallen niet in goede aarde bij een deel van de
dus je kunt er zelfs buffers van aanleggen.
terugkeren naar Schiphol. Vier akkerbouwers uit de Haarlemmermeer vonden een oplossing voor
Oostwouder op hele kleine schaal begonnen
Nederlandse bevolking. Vandaar hun aan-
Bovendien is olifantsgras goed voor de
met een test met miscanthus. Een opdracht-
dacht.” Hein: “Ook voor andere problemen in
biodiversiteit. Allerlei insecten, zoals de bijen,
gever vroeg ons een alternatief voor duingras te
het dichtbevolkte Nederland kan miscanthus
voelen zich er prima in thuis en op de grond
de vogeloverlast: miscanthus giganteus, ofwel olifantsgras. Behalve dat het vogels weert, is
olifantsgras te gebruiken als stro, biobrandstof en grondstof voor onder andere patatbakjes en
zonnebrillen. Sinds april vinden we 60 hectare van deze duurzame alleskunner onder de rook van
Schiphol. Voor overvliegende olifanten hoeven ze niet bang te zijn.
28
”
zoeken, dat niet alleen stuiven tegen gaat maar
uitkomst bieden. Het is een uitstekend
kunnen dieren zich er in verschuilen.” De
ook bodemverontreiniging neutraliseert. Dat
geluidsscherm, houdt fijnstof tegen, reduceert
enige nadelen die de mannen kunnen
werd miscanthus, maar het bontgroene
het CO2-gehalte in de lucht en het kan worden
bedenken zijn dat een akker vol olifants-gras
reuzengras bleek nog veel breder inzetbaar.”
gebruikt als biogrondstof. Het is bovendien een
een redelijke massieve groene muur oplevert
geweldige bodemsaneerder, wat het de ideale
en dat je het gewas minstens vijf tot zes jaar
Groene alleskunner
plant maakt om vuilnisbelten mee te begroeien.
moet laten staan om het rendabel te maken.
De akkerbouwers ontdekten dat het vogels op
En goed nieuws voor hooikoortspatiënten, het
Door het vele blad dat de planten in de herfst
afstand houdt. Die kunnen immers niet landen
gras is steriel en verspreidt dus geen pollen.”
verliezen, ontstaat er naar verloop van tijd >>
29
Reportage
“
We staan hier
als ondernemers
in, we zijn geen
geitenwollen
sokkenclub.
gert-jan petrie
Miscanthusgroep vergroot vliegveiligheid:
Teelt olifantsgras maakt
vliegende start
Jaarlijks vinden op Schiphol zo’n 300 aanvaringen plaats tussen vogels en vliegtuigen.
Dit kan, zeker in het geval van grotere vogels, flinke gevolgen hebben voor de luchtvaartveiligheid.
De grootschaligste Nederlandse proef met
in het drie tot vier meter hoge, houtige gewas.
Duurzame energiebron
olifantsgras is het resultaat van de ‘Green Bovendien
geen
Je kan miscanthus op inefficiënte kleine,
Deal’, die de akkerbouwers, verenigd in de
interessante voedselbron. “Eerst vond men
hoekige en bochtige percelen planten en aan
Miscanthusgroep, in december 2011 sloten
onze ontdekking wel aardig, punt. Toen we
akkerranden. Het is hierdoor geen directe
met toenmalige ministeries van EL&I, I&M en
eenmaal onder de vlag van Wageningen
concurrent voor het efficiënt verbouwen van
is
het
eiwitarm,
dus
onderzoeksinstituut Alterra van Wageningen
Universiteit verder gingen werken, wekte het
voedsel.
UR. Hein van Elderen en Gert-Jan Petrie, van de
opeens de aandacht van het ministerie van
nummer één. Hein: “Wat ons betreft is het
Miscanthusgroep, leggen uit hoe het samen-
EL&I,” vervolgt Gert-Jan.
verbouwen van duurzame energiebronnen
Dat
blijft
wereldwijd
prioriteit
een goede tweede. Al lijken we ons in
werkingsverband is ontstaan en wat de
voordelen ervan zijn. “We werken als akker-
“EL&I zit met een luchtveiligheidsprobleem in
Nederland nog niet altijd te realiseren dat
bouwers al een jaar of vijftien samen.
haar maag, de ganzenpopulatie rond Schiphol
fossiele brandstoffen op kunnen raken en
is in vijf jaar tijd vertienvoudigd, met alle risico’s
groene grondstoffen oneindig zijn.
We delen kennis, machines en ervaringen
van dien. Andere manieren om ganzenoverlast
zodat we efficiënter kunnen werken. In 2010
tegen te gaan, zoals vangen en vergassen,
Olifantsgras is niet gevoelig voor schimmels,
Afgelopen maart moest een vliegtuig van EasyJet, na een aanvaring met kolganzen, nog
zijn we samen met René Monster en Erik
vallen niet in goede aarde bij een deel van de
dus je kunt er zelfs buffers van aanleggen.
terugkeren naar Schiphol. Vier akkerbouwers uit de Haarlemmermeer vonden een oplossing voor
Oostwouder op hele kleine schaal begonnen
Nederlandse bevolking. Vandaar hun aan-
Bovendien is olifantsgras goed voor de
met een test met miscanthus. Een opdracht-
dacht.” Hein: “Ook voor andere problemen in
biodiversiteit. Allerlei insecten, zoals de bijen,
gever vroeg ons een alternatief voor duingras te
het dichtbevolkte Nederland kan miscanthus
voelen zich er prima in thuis en op de grond
de vogeloverlast: miscanthus giganteus, ofwel olifantsgras. Behalve dat het vogels weert, is
olifantsgras te gebruiken als stro, biobrandstof en grondstof voor onder andere patatbakjes en
zonnebrillen. Sinds april vinden we 60 hectare van deze duurzame alleskunner onder de rook van
Schiphol. Voor overvliegende olifanten hoeven ze niet bang te zijn.
28
”
zoeken, dat niet alleen stuiven tegen gaat maar
uitkomst bieden. Het is een uitstekend
kunnen dieren zich er in verschuilen.” De
ook bodemverontreiniging neutraliseert. Dat
geluidsscherm, houdt fijnstof tegen, reduceert
enige nadelen die de mannen kunnen
werd miscanthus, maar het bontgroene
het CO2-gehalte in de lucht en het kan worden
bedenken zijn dat een akker vol olifants-gras
reuzengras bleek nog veel breder inzetbaar.”
gebruikt als biogrondstof. Het is bovendien een
een redelijke massieve groene muur oplevert
geweldige bodemsaneerder, wat het de ideale
en dat je het gewas minstens vijf tot zes jaar
Groene alleskunner
plant maakt om vuilnisbelten mee te begroeien.
moet laten staan om het rendabel te maken.
De akkerbouwers ontdekten dat het vogels op
En goed nieuws voor hooikoortspatiënten, het
Door het vele blad dat de planten in de herfst
afstand houdt. Die kunnen immers niet landen
gras is steriel en verspreidt dus geen pollen.”
verliezen, ontstaat er naar verloop van tijd >>
29
>>vervolgvanpagina29
Nederland. Eén hectare miscanthus levert
komen hierdoor met interessante onder-
jaarlijkszo’n15tot20tondrogestofop.Navijf
nemers in contact buiten het boerencircuit,
ázesjaarbenjeuitdekosten.Dejarenerna
zelfs uit het buitenland. En je leert veel van
levertelkeoogstwinstop.Wezijnerbesttrots
elkaar.Zosteuntdeoverheidhetinitiatiefen
op dat we nog geen cent subsidie hebben
isdeuniversiteitvanWageningenernauwbij
aangevraagd. Wel maken we gebruik van
betrokken. Ze doen onder andere proeven
kennisurenvandeuniversiteitWageningen.Die
metverschillendesoortenolifantsgrasomte
kunnenwegoedgebruiken,wantdeteeltvan
kijkenwelkewaarvoorhetmeestgeschiktis.
olifantsgras is nog een redelijk onontgonnen
Erzijnwel200verschillendesoorten,dusde
terrein.Wehebbenveelzelfontwikkeld,zoals
mogelijkhedenzijnongekend.
Synergie in
tien toptips
een plant- en oogstmachine en gaan
verbindingen aan met onder andere de
Alterraadviseertonsoverdeproductieketen
ontwikkelaar en leverancier van uitgangs-
en onderzoekt of het gewas aan de hoog-
materiaal.Samenkomjetenslotteverder.”
gespannen verwachtingen voldoet. Er is
wel een luchtige humuslaag en dat vormt
momenteel veel belangstelling vanuit het
een
buitenland voor de testresultaten. Ook legt
vruchtbare
voedingsbodem
voor
toekomstigegewassen.
Geen geitenwollensokkenclub
Naeenproefmetdriekleinepercelenrondde
polderbaanisinapril60hectaremiscanthus
“Het is onze ambitie om
over een jaar bio-plastic
van olifantsgras
te kunnen maken.”
Alterra contacten met partijen die het
olifantsgras kunnen verwerken en regelt het
de marketing en communicatie. Dat is fijn,
want zo kunnen wij ons op de teelt
concentreren. Het is onze ambitie om over
eenjaarsamenmeteensamenwerkingspartij
geplantophetnogteontwikkelenbedrijventerreinSchipholTradePark.Hetisdebedoeling
Quote 500
bio-plastic te kunnen maken van deze
datzichhierondernemershuisvestendiezich
“WezijnnietdeenigepartijinNederlanddie
planten. Onze samenwerking met Alterra en
bezighouden met biobased economie. De
met olifantsgras bezig is, maar we doen het
de universiteit van Wageningen is een mooi
snelgroeiendeplantenmoetenhetterreintot
wel op de grootste schaal. We willen graag
voorbeeldvansynergie.DeMiscanthusgroep
die tijd vogelvrij houden. “Miscantus is
eenverdienmodelontwikkelendatopschaal-
isdelinktussendewetenschapendepraktijk.
duurzaam en past dus prima bij de groene
baaris.Alsallesvolgensplanverloopt,staan
We hebben samen met onze partners een
bestemming van het terrein,” legt Hein uit.
weovereenaantaljaarindeQuote500,”zegt
vliegende start gemaakt om rendement te
“Wewillennatuurlijkwelrendementhalenuit
Gert-Jangekscherend.Desamenwerkingmet
halen uit dit duurzame gewas en verheugen
dit nieuwe duurzame gewas. We zijn geen
de vele verschillende partners vinden de
onsopdetoekomst.”
geitenwollensokkenclub,” verduidelijkt Gert-
initiatiefnemerseengrootvoordeel.Hein:“We
Jan, “we staan hier als ondernemers in. En
regel één is: er moet aan verdiend worden.”
De vooruitzichten zijn wat dat betreft goed.
opzichredelijkprijzigis,kanhetgrastientot
Betrokkenheid Flynth
vijftien jaar mee, zonder dat je er wat aan
OokFlynthisnauwbetrokkenbijdeMiscanthusGroep.Flynthisaljarenéénvandevaste
hoefttedoen.
sparringpartnersvandeakkerbouwers.KeesvanZijpisdeFlynth-adviseurvande
Naheteenmaligpotenvanhetplantgoed,dat
Miscanthusgroep.“HijadviseerdeonssamenmetdeRabobankomeencoöperatieopte
Geenonkruidbestrijding,bemestingofirrigatie,
richten.DaarhebbenwijnaargeluisterdenzoisdeMiscanthusGroepHaarlemmermeer
het heeft enkel jaarlijks zo’n 800 millimeter
ontstaan.Flynthiskritisch,staatonsuitstekendbijmetraadendaadenzorgtervoordat
regennodigeneentemperatuurtussende-10
wemetonzebeidebenenstevigindekleiblijvenstaan.”
emers
1. Werk samen met andere ondern
Samenstajesterker:ondernemersdiezijnaangeslotenbij
eenfranchiseformulepresterenaantoonbaarbeterdoordatze
profiterenvandeveelgroteregezamenlijkecommerciële
slagkracht,voordeligerkunneninkopenengemakkelijker
financieringkrijgen.Ookdecoöperatieisweerinopkomst,
vooralvoorkleinschaligesamenwerkingsvormen.Alslidvande
coöperatieblijftdeondernemerannexzzp’erzelfstandig,maar
kanhijsamenmetandereledenvandecoöperatieeenklusof
projectaannemenofuitvoerendiealleenniethaalbaaris.
Voordeelvoordeklantisdateréénaanspreekpuntisenmeer
zekerheidoverhetafrondenvanhetproject.Samenwerken
betekentvaakdatjewatondernemersvrijheidinlevertinruil
voormeerkansenenmogelijkhedenomjedoelterealiseren.
ark
2. Zorg voor inzicht met benchm
Eenbenchmarkvergelijktdecijfersvaneengroep
gelijksoortigebedrijvenmetalsdoel:meerinzichtkrijgenin
deeigenprestatiesenwerkwijzen.Daarmeekunje
mogelijkhedenopsporenomjebedrijfteverbeteren.
Benchmarkswordenvaakbinnenfranchiseorganisatiesen
anderesamenwerkingsverbandengebruikt.Wanneerde
aangeslotenondernemersdeuitkomstenanalyserenineen
workshop,ishetsynergievoordeelmaximaal.Dedeelnemers
zijnmethuneigencijfersaandeslagenerisnietsleerzamer
dandat.Benchmarkgroepenkunnenhunprestatiesvaakook
vergelijkenmetdeconcurrentie,opbasisvanalgemeen
beschikbareinformatie.Flynthorganiseertvoorsteedsmeer
verschillendeformules,branchesensectorenbenchmarks
enbijbehorendebegeleidingvandeelnemers.
3. Kosten voor gemene rekening
Doormetandereondernemerssamentewerken-
bijvoorbeeldmeteengezamenlijkereceptie-kuntukosten
terugbrengen.Komendezekostentenlastevaneen
ondernemerdiedezedeelsdoorbelastaanuals
medegebruiker,danzaldeondernemerudaaroverin
principe21procentbtwinrekeningmoetenbrengen.Die
btwisvooruniet(volledig)aftrekbaaralsu(deels)voorde
btwvrijgesteldeprestatiesverricht.Ditkuntuwellicht
voorkomendoorgebruiktemakenvan‘kostenvoorgemene
rekening’.Indatgevalwordtvoorafmetbehulpvaneen
verdeelsleutelineenovereenkomstgeregeldwelkdeelvan
dekostendieéénpartijineersteinstantiemaaktperiodiek
wordtdoorbelastaandeanderepartij(en).Hiervoorgelden
echterstriktevoorwaarden.Overlegdemogelijkheden
daarommetuwbelastingadviseur.
4. Benut de kansen die internetin
tegratie biedt
Voorveelbranchesishetomzetaandeelvanonlineal20
procentofhoger.In90procentvandetransactiesspeelt
internettegenwoordigeenrol.Internet-integratie-een
optimalesynergietussenonlineenfysiek-isdaaromeen
must.Nietalleenmoetenuenuwmensen(viasocialmedia)
enuwbedrijf(website)onlinevindbaarzijn,maardenkook
eensaanhetplaatsenvaneeninternetzuilindewinkel.U
moetalsondernemereenaansprekend,onderscheidenden
vindbaarconcepthebben.Voordeverkoopkuntueen
webwinkeloverwegen,maarrealiseerugoeddathetrunnen
vaneenwebshopnietietsisvoorerbij;hetvergtcontinue
aandacht.Eenwebshopiseenmiddelommarktkansente
benutten,internetintegratieiseenmust.
>>
en+30gradenCelsius.Datisgeenprobleemin
30
31