Opdracht 1 (klas): Tekst lezen

week 38 – 19 september 2016 – tekst niveau C
Van modderig weiland tot AirportCity
Bijna 100 jaar geleden landde er op een stuk boerenland in de Haarlemmermeer voor het eerst
een vliegtuig. Het is het begin van het ontstaan van Schiphol. Hoe is het modderige weiland
uitgegroeid tot de internationale luchthaven Schiphol?
Houten loodsen
5
In 1916 gaf de toenmalige minister van Oorlog toestemming om een militair vliegveld aan te leggen.
De Eerste Wereldoorlog was toen nog in volle gang. In de Haarlemmermeerpolder kwamen een paar
houten loodsen en op 19 september 1916 landde het eerste militaire vliegtuigje op Schiphol. Na de
Eerste Wereldoorlog verdween de militaire rol van Schiphol en ging het vliegveld zich steeds meer
richten op vracht, post en burgerluchtvaart. Daarbij speelde de KLM een grote rol. Dit Nederlandse
10
luchtvaartbedrijf begon in 1920 met een lijndienst op Londen. Sindsdien zijn de KLM en Schiphol met
elkaar verweven. Jan Dellaert kwam in datzelfde jaar in dienst als stationschef van Schiphol en chef
vliegdienst bij de KLM en was nauw betrokken bij de ontwikkeling van de luchthaven Schiphol.
Duitse toestellen
Tijdens de Tweede Wereldoorlog keerden de militaire toestellen terug op Schiphol, al waren het dit
15
keer geen Nederlandse toestellen, maar Duitse Messerschmitts, Stuka’s en Focke Wulfs. De bezetter
gebruikte Schiphol intensief als vliegbasis, die gold als een van de belangrijkste van West-Europa. Die
bedenkelijke status werd beëindigd in december 1943, toen tweehonderd Amerikaanse
bommenwerpers Schiphol zwaar troffen. Later bliezen de Duitsers de overgebleven faciliteiten zelf op,
waardoor het vliegveld na de bevrijding in 1945 vrijwel onbruikbaar was. Het kostte enkele maanden
20
herstelwerkzaamheden om Schiphol weer in bedrijf te krijgen zodat er een vliegtuig kon landen. Het
was nog wel improviseren. De verkeersleiding zat eerst in verhuiswagens, en een houten
noodgebouw van twee verdiepingen diende later als verkeerstoren.
Emigranten
Foto Schiphol Group
Na de oorlog steeg het aantal reizigers snel. In
25
eerste instantie waren het vooral emigranten
die gebruikmaakten van de mogelijkheid om
per vliegtuig te reizen. Daarnaast waren er veel
zakenlieden aan boord. En langzamerhand trok
de luchtvaart ook een steeds breder publiek.
30
Om voorbereid te zijn op de toekomst,
ontwikkelde havenmeester Jan Dellaert
plannen voor een geheel nieuwe luchthaven.
Het plan van Dellaert was in die tijd
revolutionair. Er kwam één centraal stationsgebouw met daar omheen drie pieren voor reizigers en
35
een aparte locatie voor vracht. Er kwamen vier start- en landingsbanen die zo waren gelegen dat bij
alle windrichtingen starten en landen mogelijk was. Bijzonder was het belastingvrije winkelcentrum. Op
28 april 1967 opende koningin Juliana de nieuwe luchthaven die, mede dankzij de komst van de
Jumbo (de Boeing 747), snel nog groter werd. In 1970 verwerkte Schiphol voor het eerst meer dan vijf
miljoen in- en uitgaande passagiers.
pagina 1 van 2
pagina 1 van 2
week 38 – 19 september 2016 – tekst niveau C
40
Nieuw masterplan
Halverwege de jaren 80 begon de ruimte opnieuw te knellen en er verscheen in 1988 een nieuw
masterplan met meer dan 100 projecten. De bouw van een nieuwe verkeerstoren kreeg prioriteit.
Schiphol kreeg in 1991 een nieuwe verkeerstoren van 101 meter hoog, op dat moment de hoogste ter
wereld. Na de opening van de verkeerstoren in 1991 volgden de andere projecten elkaar snel op. In
45
de jaren 90 werd Schiphol uitgebreid met Terminal West en Schiphol Plaza. Het treinstation en een
winkelcentrum kwamen onder één dak met aankomst- en vertrekhal. Daarna bleef Schiphol snel
groeien tot 2001, toen de luchtvaart in een crisis raakte door de 9/11-aanslagen in de Verenigde
Staten. Het leidde wereldwijd tot een aanzienlijke daling van het aantal reizigers.
Bulderbos
50
Daarna ging het toch weer snel goed met Schiphol en werd er gekeken naar verdere uitbreidingen. Er
moest een vijfde baan komen, al was niet iedereen het daarmee eens. Mensen plantten bomen en
bouwden op die manier 'Het Bulderbos' op de plek waar de vijfde baan moest komen. Toch besloten
politici dat de vijfde baan er, onder strenge milieu-eisen, zou komen en in 2003 werd de Polderbaan
geopend. Niet alleen het aanleggen van de Polderbaan veroorzaakte onrust, ook de geluidsoverlast
55
van Schiphol leidde tot protesten. Onrust tussen Schiphol en omwonenden blijkt een constante factor.
Blijvertje
Ondanks de protesten van omwonenden breidde
Schiphol uit en bleef zich vernieuwen. Het gaat
Foto Schiphol Group
goed met Schiphol, ook in 2016. Augustus 2016
60
was de drukste maand ooit voor de luchthaven.
Ruim 6,4 miljoen passagiers reisden toen via
Schiphol. Samen met onder andere de luchthavens
Heathrow in Londen en Charles de Gaulle in Parijs
behoort Schiphol tot de stabiele top vijf van
65
luchthavens in Europa, een belangrijke rol die het
niet snel kwijt zal raken. De honderd jaar oude
luchthaven in de Haarlemmermeer is een blijvertje.
Naar: www.schiphol.nl, www.nos.nl, nu.nl
pagina 2 van 2
pagina 2 van 2