Alert gaswinning Groningen 30% minder gas betekent 5% krimp economie Groningen De gasproductie in Groningen wordt in 2015 verlaagd naar 30 miljard m3. De Groningse economie krimpt daardoor in 2015 naar verwachting met 5,0%. De schatkist loopt 1,2 miljard euro mis ten opzichte van de raming in de Voorjaarsnota. De Nederlandse economie moet 0,5% groei inleveren. Aardgaswinning zorgt voor ups en downs groeicijfer De aardgaswinning in de provincie Groningen is - vanwege de aardbevingen - een bron van materiële schade voor velen. Het is echter ook tientallen jaren een bron van welvaart geweest. Gaswinning en -verkoop door NAM, GasTerra en aanverwante bedrijven zorgen voor economische productie, activiteit en banen. De regio is dan ook sterk afhankelijk van de gaswinning (figuur 1 en 2). In 2013 was Groningen dankzij de delfstoffenwinning nog de enige Nederlandse regio die groeide, in 2014 vertoonde zij de grootste krimp (-7,3%). 30% minder gasproductie in 2015 = 5% economische krimp Op 23 juni heeft minister Kamp van EZ in een brief aan de Tweede Kamer bekend gemaakt dat het productieplafond voor 2015 is bepaald op 30 miljard m3 aardgas. Dit impliceert volgens ING een 5% krimp van de Groningse economie. De economie van de COROP regio Overig Groningen (inclusief de Stad Groningen) krimpt zelfs met 6%. De inzet van het recent gesloten akkoord van het nieuwe bestuurscollege van de provincie Groningen gaat overigens nog een stap verder. Het college wil de gasproductie met nog 3 eens miljard verlagen naar 27 miljard m3 in 2015 en zo snel als mogelijk naar 12 miljard m3 per jaar in de toekomst. Dat zou ook voor de komende jaren krimp van de Groningse economie betekenen. De Groningse economie is voor 40% afhankelijk van de gaswinning. Ook exclusief de gaswinning blijft de regionale groei achter bij de nationale groei (circa 1,5% versus 2,0%). De oorzaak hiervan is dat de momenteel flink aantrekkende sectoren industrie, groothandel, bouw en transport minder sterk vertegenwoordigd zijn in Groningen dan landelijk. Gevolgen Nederlandse economie Door verlaging van het productieplafond dalen de aardgasbaten in 2015 naar 7,7 miljard euro. Een forse afname omdat in 2014 nog voor 10,3 miljard euro aardgas werd verkocht. De Voorjaarsnota hield rekening met een daling tot 8,9 miljard euro. Het productieplafond leidt dus tot een nieuwe tegenvaller van 1,2 miljard euro. ING hanteert als vuistregel dat elke 2,5 miljard m3 verlaging van de gasproductie de BBP-groei drukt met 0,1%-punt. Voor geheel 2015 betekent dit een negatief effect op de economische groei van circa 0,5%. Voldoende groeipotentieel Groningse economie Aardgaswinning lijkt een krimpsector te worden, maar Groningen sorteert al voor op nieuwe groeimogelijkheden. Er zijn ook volop kansen voor extra groei. De bouw van een nieuw stikstof mengstation in Zuidbroek om geïmporteerd gas geschikt te maken voor het Nederlandse net is daarvan een voorbeeld. Ook de flink aantrekkende bouwsector ziet mogelijkheden. Herstel van aardbevingsschade levert extra werk op. Vaak blijft het niet bij herstel alleen. Veel Groningers grijpen de kans aan om zonnepanelen te installeren of hun woning te isoleren. Op de middellange termijn zal het noorden echter vooral haar kaarten moeten zetten op de al aanwezige innovatieve technologieën, zoals energie (´Energy Valley´ Eemshaven), agrifood (‘biobased economy’) en ICT (´Datagateway to Europe´ met onder andere Google, IBM en start-ups rond de campus van de Rijksuniversiteit van Groningen). Figuur 1. Minder gaswinning betekent economische krimp in Groningen 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% 2008 2009 2010 Mutatie gasprroductie 2011 2012 2013 2014 2015 Delfstoffenwinning Groningen Bron: CBS en NAM; bewerking ING Economisch Bureau. Figuur 2. Economische groei in Groningen grilliger dan in Nederland 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% 2011 2012 2013 Provincie Groningen Bron: ING Economisch Bureau. 2014 Nederland 2015F Meer weten? Kijk op ING.nl/kennis Of bel met: Gerben Hieminga, Sectoreconoom Energie 06 8364 0072 [email protected] Henk van den Brink, Regio-econoom Noord-Nederland 06 1930 3153 [email protected] Wilt u nieuwe publicaties per e-mail ontvangen? Ga naar ING.nl/kennis Volg ons op Twitter: INGnl_Economie Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 24 juni 2015