Inhoudsopgave Inleiding 1 Het klonen 1.1 Wat is klonen?

Biologie Scriptie Klonen
Inleiding
I
nhoudsopgave
Inleiding
1 Het klonen
1.1 Wat is klonen?
1.2 Gekloonde dieren
1.3 Mensen klonen
1.4 De toekomst
2 Hoe men denkt over klonen
2.1 Meningen uit de politiek, godsdienst en maatschappij
2.2 Eigen mening
Conclusie
Bronnen Lijst
Beste lezer, ga je dingen uit deze scriptie gebruiken of in z’n geheel
overnemen… prima, maar bedenk wel dat de opdracht niet alleen was schrijf een bio
scriptie, nee er moest duidelijk ook een maatschappelijke discussie in opgenomen
zijn, met eigen meningen e.d. Het is dus geschreven van uit mijn eigen opvatting.
De beoordeling was een 7,3 voor een vwo vijf leerling. De leraar vond wel dat
er wat meer diepgang in had mogen zitten. (Meer details over de kloon techniek,
bijvoorbeeld meer info over ‘resetten’. Ook de meningen van verschillende groepen
vond de bio docent niet vergenoeg uitgewerkt). Er zitten ook hier en daar nog wel
spelfouten in.
Veel succes er mee en met vragen kan je altijd nog mailen naar:
[email protected]
Kijk ook eens op www.ssgz-imperium.nu
Matthijs Reerink 21-04-99
1
Biologie Scriptie Klonen
Inleiding
I
nleiding
Deze scriptie gaat over Klonen. Klonen is het opkweken van een nieuw individu,
maar dan niet volgens de gebruikelijke/ natuurlijke manier, maar volgens een
speciale techniek. Dit is een vrij nieuwe techniek, die sinds nu bijna twee jaar ook
werkelijke eind producten heeft opgeleverd.
Het epische centrum wat klonen betreft kan je plaatsen in Eddinburg. Daar is het de
Schotse onderzoeker dr. Ian Wilmut gelukt het wereld beroemde schaap Dolly te
klonen.
In deze scriptie wordt op een eenvoudige wijze uitleg gegeven over wat het klonen
nou wel werkelijk is en wat de meningen daar over zijn! Omdat het een nieuwe
techniek is zijn mens en overheid een beetje benauwt! Iets dat nieuw is wordt met
argwaan bekeken. Of dat bij het klonen terecht is en wat we er van kunnen
verwachten in de nabije toekomst wordt in deze scriptie besproken. De uiteindelijke
bedoeling is dan ook dat je na het lezen van deze scriptie, een beter beeld kan
vormen over het klonen, en zo dus ook een mening.
2
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
1
1.1
Het klonen
Wat is Klonen?
In de meeste boeken wordt klonen omschreven als: elk proces dat leidt tot het
produceren of vermeerderen van genetisch identieke organismen. Onder deze
definitie valt ook de (ongeslachtelijke) vermeerdering van bacteriën in het
laboratorium, uitgaande van een enkele bacteriecel, en de doelbewuste
vermeerdering van planten via stekken.
Klonen is dus;
Ø
Het ontstaan van één of meer individuen uitgaande van de celkern van een
individu als bron van het genetisch materiaal, waarbij de verkregen individuen
genetisch identiek zijn aan het oorspronkelijke individu
Ø
Het verkrijgen van twee of meer genetisch identieke individuen door middel
van embryosplitsing, waarbij uitgegaan wordt van intacte cellen in plaats van
celkernen.
Het hierboven staande is vrij technische en niet makkelijk leesbaar voor een leek,
daarom staat hier onder een wat beter te begrijpen uitleg, over wat het klonen nou
precies is.
Bij het klonen gaat het er om, om een individu te kweken, zonder dat hier gebruik
gemaakt wordt van de traditionele manier. Dus bijvoorbeeld het kweken van een
muis zonder dat hier sprake is van natuurlijke voortplanting. Dat is sinds +/- twee
jaar mogelijk. De gebruikte techniek heet klonen.
Zodra je een individu wilt kweken heb je informatie nodig, je moet er de
eigenschappen voor weten om het te kunnen creëren. Zo werkt dat ook bij klonen.
Als men wil klonen heeft men een bouwtekening/ erfelijk materiaal nodig om de
kloon van te voorzien en te construeren. Erfelijk materiaal licht in de cellen van een
individu opgeslagen, en wel op de chromosomen in de celkern. Op deze
chromosomen liggen dus alle eigenschappen van een individu. Bijvoorbeeld bij de
mens; oog kleur, neus lengte, haar kleur enz. Ze noemen die informatie bij elkaar
ook wel DNA! Als je een nieuw individu wilt creëren heb je ook zulk materiaal nodig.
Dit zelf maken is veel te ingewikkeld. Alle erfelijke eigenschappen van de mens zijn
bij lange na nog niet bekend. Je kan dan ook het makkelijkst van een ander individu
(van dezelfde soort als die je wilt hebben), de eigenschappen afnemen. Stel dus dat
je een muis wilt klonen, dan heb je erfelijk materiaal van die muis nodig. Je neemt
een celletje van dat muisje af, haal daar het benodigde erfelijk materiaal uit en
gebruik dit voor je nieuwe kloon! Je hebt dus in dat erfelijk materiaal genoeg
informatie zitten om een complete muis te creëren!
In elke cel, van elk individu, zit alle informatie opgeslagen die nodig is om zo'n
individu te bouwen. Dus in het huidcelletje op het topje van je vinger zit genoeg
3
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
informatie om een compleet mens te construeren. Helaas is het toch niet helemaal
zo eenvoudig als het lijkt, n.l. elke cel specialiseert zich, het DNA van een
willekeurige lichaamscel wijkt dan ook sterk af van dat van een normaal bevruchte
cel. Een bevruchte cel weet dat er voor gezorgd moet worden dat er een compleet
organisme uit voort komt. Een gespecialiseerde cel weet daar niets van en zal dus
eerst bewerkt moeten worden. Daar is een techniek voor ontwikkeld. Deze techniek
despecialiseerd de cel, zodat hij gebruikt kan worden.
Zodra je een bouwtekening hebt kan je gaan bouwen! Je gaat uit een lichaamscel
een nieuw individu opkweken. Als eerste wordt het DNA uit de lichaamscel
geïsoleerd, alleen het DNA is nodig, de rest niet.
Het gespecialiseerde DNA wat zich had toegespitst op een bepaalde
lichaamsfunctie wordt hergeprogrammeerd. Het DNA wordt omgevormd tot DNA dat
rechtstreeks bruikbaar is bij het voortplantingsproces. Het inwendig geheugen van
het DNA met daarin de informatie wat zijn functie was wordt gereset!
Nu is het DNA dus beschikbaar, er moet alleen nog gezorgd worden voor een eicel.
Deze eicel moet leeg zijn want anders zou je nog vermenging van DNA krijgen en
dus geen identieke kopie! Deze lege eicel wordt ‘bevrucht’ met het bewerkte DNA.
Dit gebeurt meestal met een groot aantal tegelijk, omdat de kans op slagen zo
vergroot wordt.
De bevruchte eicel wordt geïmplanteerd bij een ‘draagmoeder’. De ‘bevruchte’ eicel
krijgt dan een stroom stootje, waarna de zwangerschap langzaam op gang komt.
Vanaf het stroom stootje is alles net zo als anders. Na de volwaardige
zwangerschapsperiode komt de kloon ter wereld.
Doordat er dus dezelfde bouw informatie gebruikt wordt als bij de eigenaar van de
ontnomen lichaamscel, zijn ze volkomen identiek. Zo’n volkomen identieke
biologische kopie wordt een kloon genoemd! Er is hier dus sprake van
ongeslachtelijke voortplanting!
Zo kan je kort de kloon techniek omschrijven, op de volgende bladzijde staat nog
een schematisch overzicht van het kloon proces. Hier toegespitst op schapen.
1.2
GEKLOONDE DIEREN
SCHAPEN SCHEPPEN
De kloon techniek heeft de laatste jaren al een aantal eindproducten opgeleverd.
Dat er gekloond werd met dieren was eigenlijk niets nieuws. Met koeien gebeurde
zoiets soortgelijks al een tijdje. Maar de echte kloon techniek die nu is toegepast en
die een wereldberoemd
schaap heeft opgeleverd, is nieuw. Het schaap Dolly was de
Te klonen schaap:
DNAPolly
-donor
eerste, maar ook
en Molly zijn eind producten vaneiceldonor
de kloon techniek. Net als
een aantal muizen en apen die de laatste tijd ter wereld zijn gekomen.
Het begon allemaal al in de jaren vijftig, toen de nucleair transfer techniek voor het
eerst onderzocht werd. (=inbrengen van genetisch materiaal in lege eicel). Dit ging
4
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
toen bij lange na niet zo goed als dat het dr. Wilmut verging. Maar daar is het wel
allemaal begonnen. Het probleem destijds –en door de jaren heen- was, dat men
niet instaat was de klok van het DNA zo te resetten dat hij weer op nul zou komen.
Dit resulteerde in vroegtijdige sterfte van cellen.
Dolly is na al die tijd de eerste ter wereld, die door middel van de kloon techniek
geboren werd. Er zijn al vaker experimenten geweest, en met koeien is men al lang
bezig met onnatuurlijke voortplanting, maar zoals Dolly was nog nooit gepresteerd.
Bij koeien wordt al veel de Embryotransplantatie toegepast (ET). Er wordt dan een
bevruchte eicel overgeplaatst van donor naar draagmoeder, maar dat is niet echt te
vergelijken met de spectaculaire kloon techniek. Ook in het plantenrijk is klonen al
lang bekend, bijvoorbeeld het stekken van bloemen, of het opkweken van een plant
uit één cel!
Het mooie aan het gekloonde schaap Dolly is, is dat ze uit een volwassen schaap
(ooi) gekloond is. Moeilijkheid hierbij was, dat het donorschaap van de erfelijke
informatie al zes jaar oud was, en het DNA wat zij dus afstond ook zes jaar oud was.
Genetisch gezien zou Dolly dus ook al zes jaar oud zijn. Het donor DNA dat Dolly
gekregen heeft, kan bij de ooi al allerlei mutaties ondergaan hebben. Cellen hebben
namelijk geen onbeperkte leeftijd, Na elke celdeling is het DNA een stukje korter en
zover bekend blijft dit zo en herstelt het DNA zich niet. Het DNA wat Dolly dus kreeg
is misschien al zover verkort en beschadigd dat zij een veel kortere levensduur heeft
dan een normaal verkregen schaap. De ‘bouwers’ van Dolly hebben wel geprobeerd
om de DNA-klok terug te zetten, maar onder de heren wetenschappers is het nog
niet duidelijk of dit werkelijk werkt. Zo blijkt uit verschillende publicaties.
In die toekomst staat ons nog veel te wachten, volgens de wetenschappers moet het
mogelijk zijn de kloon techniek nog wat nauwkeuriger te maken, zodat op den duur
er gekloond kan worden zonder dat 300 van de bewerkte eicellen tot maar één kloon
leidt. Dat was namelijk bij Dolly het geval, zij was één van de 300 toekomstige
kloontjes. Daar aan kan je zien dat de kloon techniek nog in de kinderschoenen
staat. En voordat het echt zo ver is dat er volop en doelmatig gekloond kan worden
er nog heel wat wetenschappers eens diep over na moeten denken.
1.3
MENSEN KLONEN?
In principe zou het klonen met mensen al wel mogelijk zijn, maar dit zal in de praktijk
nog wel vies tegenvallen. Er zijn namelijk nog veel te veel draagmoeders nodig die
maar een veel te klein percentage aan gezonde baby’s zouden produceren! Dus de
kloon techniek zal toch eerst een stuk efficiënter moeten worden, wil men ooit
mensen gaan klonen! Zo waren voor het schaap Dolly ook bijna 300 pogingen
gepleegd voordat het succes plaatshad. De mens zal hier toch niet echt happig op
zijn. Zolang het slagingspercentage zo laag ligt zal het klonen met mensen nog niet
echt aanslaan.
5
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
Er zijn her en der over de wereld al een aantal mensen die beweren dat ze instaat
zijn om mensen te klonen, maar dat we ze nou zo serieus moeten nemen,
waarschijnlijk niet.
De kloon techniek moet eerst een heel stuk efficiënter worden wil men echt met
mensen gaan klonen. Sinds Dolly is de kloon techniek al een heel stuk verfijnd, de
vraag is alleen of een menselijke kloon wel precies zal voldoen aan de menselijke
eisen. Het kan best zijn dat een kloon toch lang niet zo goed zich zal ontwikkelen als
een normaal mens. Het is maar de vraag of bijvoorbeeld het denkvermogen van een
kloon optimaal zal zijn. De enige manier om hier achter te komen is door het uit te
proberen.
En daar hoeven we volgens de geleerden niet lang meer op te wachten. De
bekendste mensen kloner in spé is wel de Amerikaanse doctor Richard Seed. Hij
beweert dat hij zichzelf wil en kan klonen en dat zijn vrouw draagmoeder wil spelen.
Hij beweert dat hij dit wil doen om te kijken naar de risico’s van het klonen met
mensen. Ook heeft deze wetenschapper al enkele paren gevonden die wel bereid
zijn een kloon van hen zelf te laten maken. Dit zijn wanhopige die na veel onderzoek
en stimulerende maatregelen toch niet vruchtbaar bleken te zijn.
Dr. Seed beweert dat hij deze mensen binnen afzienbare tijd aan een kind kan
helpen. Hij verwacht dat het binnen twee jaar mogelijk moet zijn. Het grootste
probleem volgens hem zelf, is dat hij het geld nog niet bij elkaar heeft voor het
openen van een kloon kliniek. Hij is al driftig opzoek naar sponsoren en grote geld
schieters, maar dit blijkt lastiger dan verwacht. Zodra Dr. Seed de financiën rond
heeft, is hij van plan om in de VS een kloon kliniek te openen. In bepaalde staten in
Amerika is dit nog wel mogelijk, in andere daarentegen is er al een verbod op
klonen.
De geleerden beschouwen Seed als een man met veel praatjes en grootspraak. Hij
heeft een reeks van problemen op te lossen wil hij ooit aan klonen toe komen. Als
natuurkundige is hij sinds de jaren zeventig, zich bezig gaan houden met
vruchtbaarheidsonderzoek. Door bestudering van de werkwijze in Edinburgh, waar
het schaap Dolly ter wereld kwam, is hij zo ver gekomen, volgens eigen zeggen, dat
hij mensen kan klonen. Dit wordt alom betwijfeld. Hij heeft nog een heel aantal
problemen op te lossen, wil hij kunnen klonen. (los van het benodigde geld)
Waar, bijvoorbeeld, komen alle eicellen vandaan waar hij er waarschijnlijk wel
honderden van nodig zal hebben wil het een succes worden.
Voorlopig hoeven we nog niet bang te zijn dat dr. Seed het zal lukken een
fatsoenlijk embryo te creëren door middel van de kloon techniek. En zolang het duurt
kunnen alle Doctor Frankensteijn verhalen ook wel in de kast blijven.
Dat toch in de toekomst en die is waarschijnlijk niet zo heel ver, gekloond gaat
worden met mensen zal haast niet te vermijden zijn. Eerst zal het misschien om een
deel kloon gaan. Zo zijn er ideeën voor ‘therapeutisch’ klonen. Dit houdt in dat door
middel van kerntransplantatie een celkern in een eicel wordt geplaatst. Zodra die
eicel een bepaalde periode heeft doorlopen (eerste vijfdagen) zijn er cellen uit te
isoleren die dan vervolgens gebruikt kunnen worden voor het ‘kweken’ van organen
en weefsels. De geïsoleerde cellen worden stamcellen genoemd. Een stamcel is de
voorloper van elk weefsel en elk orgaan. De onderzoekers die hier mee bezig zijn
willen graag toestemming om hier mee te experimenteren. De Britse regering is dan
6
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
ook al gevraagd om het klonen van mensen te verbieden, maar het therapeutisch
klonen toe te staan. Het zou in de toekomst namelijk kunnen leiden tot een compleet
nieuwe impuls in de medische wereld. Organen zouden op een gegeven moment op
bestelling gekweekt kunnen worden. De onderzoekers wijzen er wel met nadruk op
dat de producten alleen bestemd zullen zijn voor de ouder van het gebruikte DNA.
Goed te weten is dat na het isoleren van de stamcellen het embryo vernietigd zal
worden.
1.4
DE TOEKOMST
Hoe het in de toekomst verder zal gaan met het klonen is niet duidelijk, zal de
samenleving klonen goed keuren. Of wordt het klonen met mensen verboden. In
ieder geval is het duidelijk dat de onderzoekers verder willen met klonen van dieren
en mensen. Belangrijk doel hierbij is het maken van allerlei geneeskundige
oplossingen voor ziektes en gebreken.
Het is ook te verwachten dat de kloon techniek nog een stuk beter en nauwkeuriger
zal worden. Wetenschappers aan het Roslin Instituut zitten natuurlijk ook niet stil, zij
zijn al lang weer verder aan het onderzoeken hoe de kloon techniek verbeterd kan
worden.
Het klonen van mensen zal naar het zich nu laat aanzien niet meer lang op zich
laten wachten. De één zegt, binnen een jaar, de ander heeft het over tien jaar. Maar
eigenlijk twijfelen de grote wetenschappers er niet meer echt aan en verwachten ze
dat binnen afzienbare tijd de eerste menselijke kloon over de aardbol rondwandelt.
Mocht dat niet al het geval zijn. Wetenschappers hebben namelijk de voorzichtige
gewoonte om te wachten met het naar buiten treden over ontdekkingen. Zo werd pas
maanden later na de geboorte van Dolly bekend dat er een gekloond schaap
bestond. Misschien is dat nu ook al het geval en wachten de kloners van de eerste
gekloonde mens eerst eens af hoe de resultaten zijn. Sterft een baby op jonge
leeftijd door een ‘programeer’ fout van de wetenschappers, dan is dat natuurlijk niet
iets om trots op te zijn. Dat kan je dan maar beter verzwijgen, wil je niet de hele
moralistische wereld over je heen krijgen.
7
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
2
2.1
Hoe men denkt over klonen
MENINGEN UIT DE POLITIEK, GODSDIENST EN MAATSCHAPPIJ
In de hele wereld zijn de laatste jaren commissies aan het werk geweest om
regeringen en bestuurders van informatie en advies te voorzien. Het klonen, zo
nieuw als het is, heeft veel mensen stof tot praten gebracht. Veel mensen hebben
hun oordeel al klaar voordat ze iets er van af weten. Alles wat nieuw is en wat
onbekend is, is natuurlijk eng en niet gewenst. Maar zouden we daar met z’n allen
aan vast houden dan komen we nooit verder. Dus het is verstandig dat er kritisch
over nagedacht wordt, maar zomaar nee zeggen en af keuren is natuurlijk niet
gezond.
In Nederland speelt het probleem van wat er nou toegestaan mag worden en wat
niet natuurlijk ook. Er zijn hier de laatste twee jaar dan ook al wat wetten verschenen
die het klonen in Nederland verbieden. Niet dat die wetten veel te verbieden
hadden, want in Nederland werd nauwelijks geëxperimenteerd met de nieuwe kloon
techniek. Het enige bedrijf wat er mee bezig was, heet Pharming. Maar zij hebben al
aangekondigd, mochten ze in Nederland belemmerd worden in hun onderzoek, om
naar het buitenland uit te wijken.
In Nederland lopen de meningen aardig uiteen. Wat moeten we nou toelaten en wat
is ethisch gezien niet tolereerbaar.
Om hier een mening over te vormen, heeft het Rathenau Instituut, een debat
georganiseerd omtrent het klonen. Dit debat vond plaats in juli 1998. Er werden
verschillende vertegenwoordigers van verschillende levensbeschouwende
stromingen uitgenodigd. Dit debat had tot doel, de maatschappelijke discussie,
omtrent klonen, een impuls te geven. Door naar allerlei meningen te luisteren van
anderen, kan je gemakkelijker je eigen oordeel vormen.
Veel geloofsstromingen kijken, van uit hun achtergrond, naar het klonen. De
algemene lijn die uit hun meningen is op te maken, kan je verdelen in twee groepen.
Ø
Ø
De orthodox protestantse en rooms-katholieke geloofsgemeenschap, zijn van
mening dat de mens terughoudend dient te zijn met het ingrijpen in wat door
de Schepper is gegeven. Of te wel; Je hoort je niet te bemoeien met wat de
schepper geschapen heeft. Dat is zijn afdeling.
Het joodse en protestantse geloof, daarentegen is hier toch duidelijk anders
in. Zij zijn van mening dat de mens de opdracht heeft de schepping te
vervolmaken. Het ingrijpen in natuurlijke processen vinden zij dan ook geen
probleem. Al kent het liberaal protestantisme ook de ‘zondigheid ‘ van de
mens, en dat leidt juist tot grote terughoudendheid. Ze zijn er zelf dus ook nog
niet helemaal uit.
8
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
Beide standpunten zijn niet compleet. Elk van de genoemde geloofsrichtingen vindt
natuurlijk dat natuurwetenschappelijk onderzoek van belang is voor de voortgang
van de mensheid. Maar uit eindelijk vallen zij toch telkens weer terug op
levensbeschouwende basiswaarden.
In de boven genoemde geloofsrichtingen staat nog niets vermeld over de moslim
gemeenschap. Dezen vallen wat dit betreft dan ook een beetje buiten de boot. Naar
eigen zeggen, kunnen de moslims nog niet oordelen over de vraag of klonen nou
wel of niet mag. Ze vinden dat de islamitische medische ethiek nog niet ver genoeg
ontwikkeld is. ‘die zijn we nog aan het ontwikkelen’, aldus Imam Abdulwahid van
Bommel. Dat zal dan voorlopig maar afwachten zijn.
Naast de kerkelijke instellingen zijn er ook andere instellingen die een menig geven
over de vraag of klonen wel of niet mag.
Bijvoorbeeld de dierenbescherming:
De dieren bescherming vindt dat klonen maar een ordinaire vermeerderingstechniek
is. Het dier is volgens hen er helemaal niet mee geholpen. Met genetische
manipulatie worden soortgrenzen overschreden en van natuurlijke voortplanting is
geen sprake meer. De verbetering van productie-eigenschappen leidde al tot
gewrichtsontstekingen, nierziekten, huidafwijkingen enz. Nee op klonen is de
dierenbescherming niet erg happig. Ze pleiten dan ook voor een veel grotere rol van
het dier in de menselijke moraal.
De Europese Unie heeft ook een geluid laten horen, over wat zij van klonen vinden.
De geboorte van Dolly was voor EC-voorzitter Jacques Santer ook aanleiding om
eens aan het werk te gaan. Nou niet eens echt, hij heeft adviseurs aan het werk
gezet. Zodat de Europese Commissie zich ook een mening kon vormen. Volgens de
adviesgroep, is het verstandig om klonen met dieren verder te onderzoeken. Het kan
volgens hen bijdragen aan het welzijn van de mens. Natuurlijk is het alleen
aanvaardbaar als het welzijn van het dier gewaarborgd is. Dat moet ook
controleerbaar zijn voor het bevoegd gezag. Erg belangrijk vonden de adviseurs ook
dat de genetische diversiteit van een soort behouden moet blijven.
De adviseurs benadrukten in hun rapport aan de EC dat de verantwoordelijkheid van
mens erg groot is. Als mensen willen we de wereld bepalen, dan moeten we ook de
verantwoordelijkheid voelen die dat met zich mee brengt.
Mensen klonen is volgens de groep adviseurs verwerpelijk. De veiligheidsrisico’s zijn
naar hun mening nog veel en veelte te groot. Ze keuren het deel-kloneren van
bijvoorbeeld organen en weefsels ook af. ‘Klonen, of pogingen daartoe ondernemen,
ten behoeven van menselijke voortplanting, mag nooit!
Dus ze staan hier lijnrecht tegen over de heer Seed, Die graag wil klonen met
mensen.
Of de Europese Commissie zich achter de adviesgroep schaart, is niet bekend. Maar
dat zal ook nog wel even duren, de EC kennende.
9
Biologie Scriptie Klonen
2.2
EXTRA INFO
EIGEN MENING
Het publiek in Nederland is vrij verdeeld, die verdeling bestaat natuurlijk ook uit de
geloofsverdeling. Maar over het algemeen is men niet zo te spreken over klonen.
Dat is natuurlijk altijd zo met nieuwe dingen. Plus minus twintig jaar geleden was het
grote publiek ook erg benauwt over reageerbuisbevruchtingen. Dat was toen
eigenlijk net zo spannend en nieuw als het klonen nu. Het is natuurlijk eigen aan het
diertje om bang te zijn voor iets wat hij niet kent. Maar om nou koppig te volharden
en nooit open te staan voor nieuwe ideeën, dat is ook geen instelling waarmee de
wereld verder komt.
En wat hebben wij als publiek er nou eigenlijk nog over te zeggen. Dat menselijke
klonen komen is al eigenlijk wel zeker. Is het niet over een jaar dan is het wel over
20 jaar. De drang naar het nieuwe is toch te groot om te temmen. Natuurlijk is
concurrentie hier ook van groot belang. Wie zal het als eerste presteren een
menselijke kloon te creëren. Overheden en vooraanstaanden proberen krampachtig
de ontwikkelingen te dimmen, maar of ze het echt zal lukken de leergierigen te
stoppen… Ik denk het niet. Volgens mij zullen er binnen enkele jaren klonen rond
lopen op deze wereld. En misschien wel zonder dat ze het zelf weten.
Dat ik dat nou zo’n goede ontwikkeling vindt, nee ook ik ben bang voor de
onbekende vooruitgang. Maar boven al zie ik het nut er niet van in. Dat echtparen
zonder kinderen er in de toekomst mee geholpen zijn kan ik me voorstellen. Dat is
ook leuk voor ze, maar dat het echt nodig is, nee! Er zitten veel te veel onbekende
gevaren aan het klonen. Als de techniek voor het klonen van mensen eenmaal
algemeen wordt, is het hek van de dam. Iedereen kan er dan maar op los gaan
klonen, als je maar genoeg geld hebt.
Niet dat we angst hoeven te hebben voor een corps vol Hitlers, dat is toch niet
mogelijk zoals het er nu naar uit ziet. Een kloon is dan wel genetisch identiek aan
zijn DNA ouder, maar dat wil niet zeggen dat hij precies hetzelfde zich ontwikkelt en
gaat gedragen. De invloeden van buiten af spelen natuurlijk een hele grote rol in de
vorming van een mens. Misbruik van de kloon techniek moet je eerder zoeken in het
ongewenst gekloond worden. Technisch gezien zou er in de toekomst misschien wel
een mens gekloond kunnen worden uit een toevallig op de grond liggende haar. Er
loopt dan iemand anders rond met jouw DNA, zonder dat je er erg in hebt. Dat is
natuurlijk niet zo’n prettig idee. Dit heeft een heel hoog ‘misschien’ gehalte!
De grootste gevaren die het klonen met zich mee brengt is natuurlijk de kans op
miskramen. Het zou zomaar kunnen dat de techniek niet zo feilloos werkt als
gedacht.
Wat het klonen van mensen betreft ben ik dus erg voorzichtig, het lijkt mij verstandig
niet te klonen met mensen. Ik heb namelijk nog geen één echt goed argument
gehoord die vóór pleit!
Dieren daarentegen is een heel ander verhaal, het klonen van dieren kan naar mijn
mening wel toegestaan worden. Wel belangrijk is natuurlijk, om er op te letten dat de
genetische diversiteit van een soort behouden blijft. Dieren klonen voor de fun is
natuurlijk niet nodig. Maar dieren klonen die vervolgens medische uitkomsten
kunnen bieden voor ziektes en gebreken van de mens zou erg mooi wezen. Je kan
hierbij denken aan koeien die gekloond worden, en waar voordat het donor DNA
ingebracht wordt een genetische code wordt gewijzigd. Bijvoorbeeld zo, dat de koe
10
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
in plaats van z’n eigen eiwitten in de melk, menselijke eiwitten produceert. Die
menselijke eiwitten kunnen dan in de medische wereld helpen bij het bestrijden van
ziektes en gebreken. Zo zijn er nog wel meer praktische voorbeelden te noemen,
waar bij het klonen met dieren van belang zou kunnen zijn voor de mens. Ik zou daar
geen bezwaar tegen hebben. Wel bezwaarlijk vind ik het, als honderden super
koeien gekweekt worden die genetisch identiek zijn. Dit lijkt me niet gezond voor de
soort. Je werkt zo namelijk de natuurlijke diversiteit van DNA tegen. Dat zou de
wereld in de toekomst nog een keer op kunnen breken.
Met het klonen moeten we dus zeer zorgvuldig te werk gaan, en zeker niet alles
tolereren. De vooruitgang van de wetenschap heeft al wel vaker negatieve
eindproducten op geleverd. (Atoom bom). Maar je kop in het zand steken lost naar
mijn idee ook niets op, als de mensheid dat altijd maar zou doen, dan leefden we
hier nu nog op het beschavingsniveau van de middel eeuwen.
11
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
Ajuus
C
onclusie
Klonen is een nieuwe techniek, die de laatste jaren voor heel wat ongerustheid heeft
gezorgd. Men heeft er in de media ruime aandacht aan besteed, wat resulteerde in
een grote maatschappelijke discussie. De handvraag bij deze discussie was; ‘wat is
klonen nou precies, en hoever gaat men hier mee door?’ Wat het klonen op dit
moment voor stelt kan je redelijk beantwoorden. Maar wat het in de toekomst gaat
doen is nog vrij onduidelijk. De kloon techniek zoals die nu toegepast is op dieren, is
nog niet ethisch verantwoord toepasbaar op mensen.
Er zijn wetenschappers die beweren dat klonen van mensen binnen 1 à 2 jaar
mogelijk is. Anderen daarentegen denken hier anders over. Wat waarheid is zal in
de toekomst blijken.
We moeten er in ieder geval kritisch tegenover staan, want is het nou wel echt nodig
om mensen te klonen. Volgens de kerkelijke en politieke organisaties, is het klonen
ethisch gezien niet verantwoord. Daar is natuurlijk wat voor te zeggen. Ieder bekijkt
van uit zijn eigen achtergrond, en dat is heel verstandig. Een menig vormen over
één van de grootste ontwikkelingen op het gebied van de voortplanting, kan geen
kwaad.
Matthijs Reerink V5 1999
12
Biologie Scriptie Klonen
EXTRA INFO
B
ronnen Lijst
ARTIKELEN:
Ø
Ø
Ø
Ø
Klonen, Chemisch Magazine juni ’98
Klonen na Dolly, Volkskrant (Rik Nijland) 3 januari ’98
Helderheid over klonen, NRC 12 december ’98
De Techniek van het klonen, Algemeen Dagblad 7 november ’98
CD ROM:
Ø Kloneren, Encarta ’98 Encyclopedie Winkler Prins editie
Ø Het gekloonde schaap Dolly/ Dit is pas het begin, Natuur en techniek 1997
jaargang 65 aflevering 8 pag. 10 e.v. Prof. Grahame Bulfield Uitgeverij Segment
B.V.
RAPPORTEN:
Ø Verslag Debat Levensbeschouwing en klonen 2 julie ’98, Rathenau instituut
INTERNET:
Ø Wetenschappelijk debat klonen, http://www.knaw.nl/08nieuws/kloon01.htm
Ø Klonen, http://fswinfo.fsw.ruu.nl/wetfil/klonen.htm
TELEVISIE:
Ø Close Up: De kunst van het klonen. Zondag 23 januarie 1999 op ned.1 Avro
(Oorspronkelijk Channel 5)
13