Nr - Provincie Groningen

Aan de leden van Provinciale Staten
Datum
Briefnummer
Behandeld door
Telefoonnummer
Antwoord op
Bijlage
:
:
:
:
:
:
20 juni 2007
2007-31113
E.J.W. Roels
(050) 3164537
1
Onderwerp
: project Binnen Aa
Geachte dames en heren,
In de vergadering van uw commissie Omgeving en Milieu op 13 juni jl. is door ons
toegezegd u schriftelijk te zullen informeren over het project Binnen Aa.
In de nota Doorbraak Waterberging, welke in juni 2004 in uw Staten is besproken,
is vergroting van de capaciteit van de spuiboezem van de benedenloop van de
Westerwoldse Aa (Binnen Aa) opgenomen (gelegen tussen Nieuweschans en
Nieuw Statenzijl). In het Raamplan Binnen Aa, welke in oktober 2004 is vastgesteld
door het Algemeen Bestuur van het waterschap Hunze en Aa’s, is dit in hoofdlijnen
uitgewerkt in combinatie met natte natuurontwikkeling en recreatief medegebruik.
Voor wat betreft de natte natuurontwikkeling betrof het de aanleg van een robuuste
verbindingszone tussen Nieuweschans en Nieuw-Statenzijl gecombineerd met een
robuuste stapsteen. De robuuste stapsteen zou gecombineerd worden met de
vergroting van de spuiboezemcapaciteit en was gesitueerd in de Stadspolder.
Wezenlijk onderdeel van het Raamplan Binnen Aa betrof de aankoop op vrijwillige
basis van ca 140 ha landbouwgronden, waaronder een landbouwbedrijf in de
Stadspolder. Maandenlange onderhandelingen - in opdracht van het waterschap
en ons college - door het BBL met het landbouwbedrijf over mogelijke vrijwillige
aankoop hadden geen resultaat.
Dit noopte tot de overweging of in het uiterste geval het instrument van onteigening
zou moeten worden ingezet. Onteigening is mogelijk voor de functie waterberging
en vergroting van de spuiboezem, maar niet ten behoeve van de aanleg van een
robuuste verbindingszone met stapsteen. Indien wij zouden inzetten op
onteigening, zou per definitie de functie natuurontwikkeling komen te vervallen en
zouden de robuuste verbindingszone en robuuste stapsteen komen te vervallen.
De louter voor de functie waterberging en spuiboezem benodigde gronden
omvatten een oppervlakte van 80 tot 100 ha (incl de verbreding van de Binnen Aa).
Een tweede overweging die wij in dit verband hebben gemaakt is, dat ingeval van
onteigening de kosten van het project Binnen Aa aanmerkelijk zouden toenemen.
Dit overziende zijn wij – tesamen met het waterschap – in januari van dit jaar een
interactief gebiedsproces gestart. In een eerste gebiedsbijeenkomst in januari jl.
hebben wij de bereidheid uitgesproken te kijken naar mogelijke alternatieven onder
de voorwaarden dat
 Het alternatief een gelijkwaardig waterhuishoudkundig rendement oplevert
als de Binnen Aa;
 Op het gebied van natuurontwikkeling en recreatie het alternatief een
positieve bijdrage levert.
In totaal hebben wij drie gebiedsbijeenkomsten gehouden, waarbij alle
belanghebbende eigenaren en bewoners, alsmede het college van B en W van de
gemeente Reiderland betrokken zijn geweest.
In de gebiedsbijeenkomst van januari zijn door de aanwezigen vragen gesteld over
de Binnen Aa en suggesties gedaan voor mogelijke alternatieven.
Tesamen met Grontmij en Waterschap zijn de vragen en alternatieven onderzocht.
Naar aanleiding hiervan is een drietal varianten ontwikkeld welke
waterhuishoudkundig voldoen aan de uitgangspunten van het project Binnen Aa
ten aanzien van vergroting van de spuiboezem en waterberging:
1. Combi-variant. Deze variant bestaat uit een verbreding van de Binnen Aa
(spuiboezemvergroting) in combinatie met de aanleg van bergingsgebied ten
zuiden van Nieuweschans;
2. Variant Stadspolder. Deze variant omvat waterhuishoudkundig het
oorspronkelijke Raamplan Binnen Aa;
3. Variant Kroonpolder. Bij deze variant is de vergroting van de
spuiboezem/waterberging gelegen in de Kroonpolder, gelegen ten zuiden van de
Stadspolder.
In een vervolgbijeenkomst met de betrokkenen in het gebied eind februari jl. bleek,
dat de combi-variant de voorkeur genoot. De landbouwstructurele gevolgen in
deze variant zijn minder ingriipend en er is reëel zicht op grondverwerving in der
minne, mits voldoende compensatiegrond aanwezig is. Aan dit laatste kunnen wij
inmiddels voldoen door de aankoop van een landbouwbedrijf in de
Reiderwolderpolder.
Hierop hebben ons college en het waterschap richting het gebied en de
betrokkenen aangegeven de combi-variant als voorkeursvariant nader te zullen
uitwerken op technische en financiële uitvoerbaarheid. De beide andere varianten
worden vooralsnog niet uitgewerkt, maar dienen als terugvalvarianten (ingeval de
combi-variant niet uitvoerbaar blijkt te zijn).
De combi-variant is allereerst nader onderzocht op waterhuishoudkundige,
uitvoeringstechnische en financiële aspecten. Daarnaast is onderzocht of door
functiecombinaties en/of door werk met werk te maken het project Binnen Aa
goedkoper kan worden uitgevoerd en tegelijkertijd andere beleidsdoelen van
provincie of andere gebiedspartners gerealiseerd kunnen worden. Hiertoe blijken in
potentie goede mogelijkheden aanwezig:
a. de realisering van een robuuste verbindingszone tussen Nieuweschans en
Nieuw-Statenzijl en tussen Nieuweschans en de Bovenlanden. Hierbij wordt een
robuuste stapsteen gerealiseerd in het laatstgenoemde gebied;
b. herstel van de voormalige zeedijken van de Reiderwolderpolder, Stadspolder en
Kroonpolder langs de Binnen Aa. Dit herstel heeft een historisch-landschappelijk
aspect. Daarnaast kan dit herstel mogelijk ook een bijdrage leveren aan de
compartimentering van polders achter de huidige zeedijken;
c. randvoorwaarden scheppen voor de aanleg van een passantenhaven/
jachthaven ten noorden van Nieuweschans en de ontwikkeling van een recreatieve
route tussen Oud-Statenzijl en Nieuw-Statenzijl. Bij het Raamplan Binnen Aa
waren dit wensen van de gemeente Reiderland;
d. het in samenhang met de Binnen Aa gelijkertijd inrichten van de
noodbergingsgebieden Kuurbos en Bovenlanden;
2
e. herstel van de leidijk langs de Rijksgrens tussen Nieuweschans en Boneschans;
f. het zo mogelijk weer zichtbaar maken van oude batterijen tussen Nieuweschans
en Nieuw-Statenzijl;
g. reconstructie/aanleg van een schans annex slibdepot.
Voor het nieuwe waterbergingsgebied ten zuiden van Nieuweschans zijn een
aantal mogelijkheden. Op dit moment is sprake van een zoekgebied tussen de
Westerwoldse Aa en het gebied De Bovenlanden (zie kaart). Binnen dit
zoekgebied kan het benodigde waterbergingsgebied worden gerealiseerd. Een
belangrijke meerwaarde qua natuurontwikkeling (en recreatieve potenties) kan
worden verkregen indien een aaneengesloten gebied ontstaat tussen de
Westerwoldse Aa en De Bovenlanden. De te ontwikkelen natuur is qua oppervlakte
vergelijkbaar met de oppervlakte natuurontwikkeling, zoals destijds aangegeven in
het Raamplan Binnen Aa. De mogelijkheden van vrijwillige grondverwerving in het
gebied ten zuiden van Nieuweschans zijn aanwezig. Ook vindt momenteel een
verkenning plaats naar de realisering van het waterbergingsgebied Zuiderwuppen
bij Winschoten in combinatie met de ontwikkeling van een robuuste
verbindingszone tussen Winschoten en Nieuweschans.
De betrokkenen zijn op de vervolgbijeenkomst op 7 mei jl over het bovenstaande
geïnformeerd.
De Stichting het Groninger Landschap en de gemeente Reiderland hebben wij
tijdens het interactieve gebiedsproces apart geïnformeerd. Na de eerste
gebiedsbijeenkomst is de Stichting het Groninger Landschap bestuurlijk door ons
op de hoogte gesteld van de resultaten van deze eerste bijeenkomst en het
vervolgtraject. Ook in het verdere traject van het gebiedsproces is de Stichting het
Groninger Landschap geïnformeerd, ook voordat de resultaten van het interactieve
gebiedsproces in mei jl publiek zijn gemaakt tijdens de laatste gebiedsbijeenkomst.
De gemeente Reiderland is eveneens meerdere malen geïnformeerd. In april jl
hebben wij de gemeente Bellingwedde geïnformeerd door de uitbreiding van het
plangebied op het grondgebied van deze gemeente.
Wij verwachten, tesamen met het waterschap Hunze en Aa's, na het zomerreces
een besluit te kunnen nemen over de nadere begrenzing van het project Binnen
Aa. Wij zullen uw Staten betrekken bij het verdere besluitvormingstraject van het
project Binnen Aa.
Hoogachtend,
Gedeputeerde Staten van Groningen:
, voorzitter.
, secretaris.
3