Column Karin Leeuwenhoek WINELIFE augustus

COLUMN KARIN LEEUWENHOEK
Het in ere houden van de zondagsrust is niet per se iets positiefs,
constateerde ik onlangs in Bordeaux. Ik was daar bij PontetCanet, het château dat als eerste in de Bordeaux een biodynamische Grand Cru Classé maakte – en ongeveer de enige tent
die in die contreien op zondag open is. Wat een dooie boel verder
zeg. Maar goed, dat maakt Pontet-Canet alleen nog maar weer
leuker.
Vanaf 2012 gebruiken ze daar bijvoorbeeld amfora’s voor de rijping van een deel van hun wijn. Grote, naar onderen spits toelopende aardewerken kruiken, deels gemaakt van dezelfde
grondsoort waarop de druivenstokken groeien. De wijnen van de
oude Egyptenaren, Grieken en Romeinen rijpten ook in amfora’s.
Totdat de Romeinen het houten vat uitvonden, dat veel beter te
transporteren was. Kenden ze vroeger eigenlijk ook grand cru’s,
vroeg ik me af, en hoe smaakten die dan?
Het lijkt erop dat de Egyptenaren al plekken benoemden die
wijnen van bijzondere kwaliteit opleverden. In het graf van Toetanchamon zijn wijnkruiken gevonden met kleizegels waarop
aanduidingen van plaats, jaar, wijntype en wijnmaker staan. Wijnetiketten avant-la-lettre dus, in hiëroglyfen!
Bij de Grieken kwamen de allerbeste wijnen van de eilanden
Chios en Thassos. De wijn van Kos stond ook goed bekend, alleen
werd daar soms teveel zeewater aan toegevoegd… Lekker dan.
De Romeinen namen het stokje over van de Grieken, ook let-
WINE + PEOPLE
CHÂTEAU
TOETANCHAMON
terlijk, want ze werkten met uit Griekenland afkomstige druivenrassen. Er werden gedetailleerde boeken geschreven over
druiven telen en wijn maken. Romeinse schrijvers zoals Plinius
begonnen met het maken van Robert Parker-achtige lijsten met
waarderingen van wijnen uit bepaalde plaatsen en van bepaalde
druivenrassen. De beroemdste grand cru uit die tijd was de
Falernum: een volle, zoete, langgerijpte ‘witte’ wijn uit de buurt
van Napels, met soms wel 16% alcohol. Die uit het topjaar 121
v.Chr. schijnt zo goed geweest te zijn, dat je hem wel honderd
jaar kon bewaren. Witte wijnen waren het meest in trek, en het
meest exclusief. Hoewel, wit… Denk eerder aan de kleur, en ook
smaak, van Madeira.
Ook de Albanum en de Caecubum, allebei uit de buurt van
Rome, werden hoog gewaardeerd en konden jaren rijpen. Uit
Messina, Sicilië, kwam de elegante Mamertinum, de lievelingswijn van Julius Caesar. En dan was er bijvoorbeeld nog de rode
Rhaeticum uit de omgeving van Verona, die gemaakt werd door
de geplukte druiven te laten indrogen. Pas eeuwen later werd
die techniek ook gebruikt om krachtige droge wijnen, zoals
Amarone, mee te maken.
Veel wijnen werden vroeger gemaakt van overrijpe, ingedroogde
druiven. Zoet was lekker en goed voor de houdbaarheid. Temperatuurbeheersing en andere moderne technieken ontbraken en
DE FALERNUM UIT HET
TOPJAAR 121 V.CHR. KON
JE WEL HONDERD JAAR
BEWAREN
er waren niet veel wijnen die meerdere jaren bewaard konden
worden. Vaak werden er daarom honing, kruiden of hars aan toegevoegd. Scheutje zeewater erbij en genieten maar. Ze werden
vaak door een zeef ingeschonken omdat er best wel wat schilletjes en dergelijke meekwamen in het productieproces.
Doe mij toch maar liever een modern gemaakte grand cru. Bijvoorbeeld de Australische great growth icoonwijn Amon-Ra uit
Barossa Valley, die is vernoemd naar de tempel die in het Oude
Egypte bekendstond om zijn wijnbouw. Toetanchamon zou zich in
zijn graf omdraaien als hij wist dat zijn grand cru’s daarbij vergeleken maar eenvoudige slobberwijntjes waren. ❙❚
K A R I N L E E U W E N H O E K I S T H E O LOOG , CO M M U N I C AT I E W E T E N S C H A P P E R E N P U B L I C I S T. Z E H E E F T N E G E N T I G I TA L I A A N S E O L I J F B O M E N ,
M A A R H O U DT VOO R A L VA N W I J N - E N E R O V E R F I LO S O F E R E N . Z I E O O K H A A R W I J N B LO G V I N O B LO G I E . N L
AUGUSTUS | SEPTEMBER 2015 | WINELIFE
45