Paterniteitstest

Paterniteitstest
Tot voor 1986 werd een individu geïdentificeerd aan de hand van uiterlijke kenmerken en
een aantal biologische veranderlijken, vnl. de bloedgroep en vingerafdruk.
Deze gegevens gaven echter weinig informatie en waren daarom ook dikwijls
onvoldoende bruikbaar.
De enorme ontwikkelingen in de moleculaire genetica de laatste 20 jaar brachten hierin
verandering. De kennis van de structuur van ons erfelijk materiaal (DNA) bracht aan het
licht dat elk individu een unieke sequentie bezit van 3 miljard nucleotiden, de
bouwstenen van ons DNA. Hoewel het overgrote deel van de nucleotidensequentie
identiek is tussen verschillende individuen, ontdekte men dat ongeveer om de 500
nucleotiden er toch verschillen in de sequentie optreden, ook wel polymorfismen
genaamd. Het zijn deze verschillen die ervoor zorgen dat we uiterlijk van elkaar
verschillen. In 1986 maakte de Engelse geneticus Alec Jeffreys voor het eerst gebruik
van deze polymorfismen om aan een individu een unieke genetische code toe te kennen.
Het gevonden DNA-profiel is voor elk individu uniek, behalve voor ééneiige tweelingen.
Genetische identificatie is duizenden malen meer betrouwbaar dan een vingerafdruk en
het profiel werd dan ook de genetische vingerafdruk gedoopt.
Gezien elke nakomeling de helft van zijn DNA van zijn biologische moeder en de andere
helft van zijn biologische vader overeft, kunnen familierelaties nagegaan worden. Elk
individu kan ook aan de hand van een haarwortel, wat speeksel een druppel bloed om
maar wat te noemen, éénduidig worden geïdentificeerd.
Pater semper incertum est
Enkel van het maternaal DNA zijn we zeker. Sinds genetische typering wordt toegepast,
wordt het meer en meer duidelijk dat bij ongeveer 3 tot 5% van de bevolking de
vermeende vader niet de echte vader is.
De techniek
Bij een vaderschapstest wordt nagegaan of de vermoedelijke vader ook de biologische
vader is. Dit gebeurt aan de hand van een genetische analyse waarbij erfelijk materiaal
van het kind vergeleken wordt met dat van de ouders. De eerste stap in de analyse is de
isolatie van het DNA uit het staal. Daarna wordt aan de hand van een polymerase
kettingreactie (PCR) 10 tot 16 polymorfe DNA-merkers, verspreid over de 23
chromosomen, onderzocht. Deze polymorfe DNA-merkers zijn namelijk gebiedjes in het
menselijk genoom die van individu tot individu sterk kunnen verschillen. De kans dat we
eenzelfde stukje genetische informatie in zo’n gebiedje aantreffen bij twee mensen is dus
klein, nemen we er zo tien dan wordt deze kans héél klein.
Na scheiding van de DNA-fragmenten met behulp
van capillaire electroforese worden de DNA-profielen
van vader, moeder en één of meerdere kinderen
vergeleken. Door het DNA-profiel van de moeder
naast dat van het kind te leggen, kan nagegaan
worden welk erfelijk materiaal van de moeder werd
overgeërfd. Het overblijvende DNA moet dus afkomstig
zijn van de biologische vader. Komen alle noodzakelijke
DNA-fragmenten in het DNA profiel van het onderzochte
mannelijke individu voor, dan is hij statistisch gezien met
een zeer grote waarschijnlijkheid (>99,9%) ook de
echte biologische vader (figuur A). Eén fragment dat
noch bij moeder noch bij vader wordt teruggevonden,
is theoretisch voldoende om de man als biologische
vader uit te sluiten (figuur B).
Biologie | Cellen HAVO | Artikel Paterniteitstest
Praktische wenken
Wie kan een vaderschapsanalyse aanvragen ?
Resultaten van een vaderschapstest zijn confidentieel. Ze worden enkel aan de betrokken
arts of advocaat schriftelijk medegedeeld. Kinderen dienen steeds toelating te hebben
van de wettelijke ouders.
Van wie worden stalen genomen ?
Op de analyse zelf staat geen leeftijdslimiet. DNA analyse is mogelijk vanaf de geboorte.
De vaderschapstest is ook mogelijk wanneer geen bloed van de moeder beschikbaar is.
Maternaal bloed van de moeder is echter wenselijk.
Welke stalen ?
Omdat elke cel in ons lichaam de volledige genetische informatie bevat is het theoretisch
mogelijk DNA-typering uit te voeren op gelijk welke cel van het lichaam. In de praktijk
wordt voornamelijk bloed en wangslijm gebruikt.
De staalname bij wangslijm gebeurt door middel van een steriel wattenstokje
(buccale swab) waarmee langs de binnenkant van de maag wordt gegaan.
Hierbij blijven speeksel en wangslijmcellen aan het wattenstokje kleven.
Voor bloedstalen zijn EDTA (paarse stop) of heparine (groene stop) volbloed, te bewaren
bij kamertemperatuur, geschikt (1tot 5ml).
In het labo zijn kits beschikbaar waarin alles aanwezig is voor de staalname van
wangslijm. Deze pakketjes kunnen door de huisarts of advocaat aangevraagd worden.
De bloedafnames kunnen aan huis gebeuren, door het labo of door de huisarts.
Ze hoeven voor de verschillende personen niet op dezelfde plaats of dezelfde dag te
gebeuren.
Analyseduur
De analysetijd bedraagt in principe 10 werkdagen te beginnen vanaf het moment dat alle
vereiste bloedstalen in het labo aanwezig zijn.
Storende invloeden
De test wordt niet beïnvloed door medicatie, alcohol, levensstijl, voeding of leeftijd.
Richtprijzen
Rechtsgeldig :
620 EUR (vader - kind - moeder, eventueel vader - kind)
200 EUR per bijkomend kind
Verdere informatie
Contactgegevens en een wegbeschrijving naar het labo vindt u hier.
Een aanvraagformulier vindt u hier : Nederlands - Français
Bron: https://www.mediclab.be/www/nl/paterniteitstest.htm
Biologie | Cellen HAVO | Artikel Paterniteitstest