LEADER mag niet stoppen!

PROVINCIAL^ STATEN
VAN OVERIJSSEL
Reg.nr.
f^ Itoi/6>(
Vanalle LEADERgebieden uit Overijsse
(bestaandeuit NoordoostOverijssel,Noordoost
NoordwestOverijssel,ZuidTwente,WestTwente en
LEADER mag niet stoppen!
"LEADER betekent lef en leefbaarheid"
Aan de leden van Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten van de Provincie Overijssel,
In deperiode 2007-2010 zijn in Overijssel eenhonderdtal LEADERprojecten gerealiseerd. Nogeen groot
aantal projecten staat in de wacht of is in voorbereiding. LEADER staat voor LiaisonsEntreActions de
Development de I'Economie Rural enstaat vrij vertaald voorplattelandsontwikkeling door samenwerking.
Viaeenbottom-up methode zijn projecten voor de versterking van de leefbaarheid en economie van het
platteland tot uitvoering gekomen met Europees,provinciaal en lokaal geld. LEADER Overijssel had in
totaal bijna 12 miljoen Europeesgeld tot haar beschikking. Dit geld werd vervolgens verdubbeld door
cofinanciering vandeprovincie Overijssel en de deelnemende gemeenten. Totnu toe heeft dat al een
investering opgeleverd van32 miljoen, waarvan ook 8 miljoen aanprivaat geld. In 2009 washet totale
budget in twee Overijsselse LEADERgebieden volledig benut, maar desondanks bleven er van onderop
projecten komen. Dankzij de inzet vandeprovincie Overijssel is er in 2010 al een miljoen extra geld
beschikbaar gesteld, maar dit budget is eind 2010 volledig uitgeput. Enwezouden zo graag nog drie
jaar dit enthousiasme willen vasthouden. LEADER Overijssel mag niet stoppen!! Dezes LEADERgebieden
vanOverijssel doenhierbij een oproep om nieuw budget beschikbaar te stellen zodat LEADER ook de
komendejaren door kan gaan.
Wat is ook al weer LEADERen hoe is de financiering geregeid?
LEADERmaakt onderdeel uit van het Plattelandsontwikkelingsprogramma 2007-2013 (POP2).ViaPOP2
wordt in de periode 2007-2013 voor circa € 2 miljard in het Nederlandse platteland ge'investeerd in de
volgende 4 doelstellingen cq.assen:
•
•
•
•
versterking van de concurrentiekracht van de land- en bosbouwsector;
verhogen van de kwaliteit van natuur en landschap;
verbetering van de leefbaarheid op het platteland envan de plattelandseconomie;
uitvoering van de LEADERaanpak (plattelandsontwikkeling door lokale actiegroepen).
Het merendeel van het budget is gereserveerd voor as 1en as 2. Halverwege de looptijd van POP2is het
budget in as 3 en 4 bijna tot geheel uitgeput. Zowel landelijk als regionaal worden er naar mogelijkheden
gezocht voor nieuw budget. Ook onze gedeputeerde voor het Landelijk Gebied, PietJansen, zoekt actief
mee naar middelenvoor Leader. Opzijn weblog van 3 decemberjongstleden schrijft hij dat hij landelijk
tijdens het ComitevanToezicht POP,aandacht heeft gevraagd voor extra Leaderbudget. Welke andere
oplossingsrichtingen bestaan er?
a) Herschikking POP2
Het Regiebureau POPheeft in opdracht van het ministerie van LIW onderzocht in hoeverre het mogelijk is
om geld, dat nog niet is uitgegeven in as 1(ruilverkaveling landbouw) en as 2 (natuurontwikkeling), over
LEADERmagnietstoppen! 18/1/2011, pagina 1 van6
a.d.
Bijl.:
te hevelen naar as 3en 4. As 1,waarin intotaliteit 200 miljoen omgaat, heeft na 3jaar amper 10% van
het budget ultgegeven. Door optijd budget over te hevelen naar as 3 en 4, kan worden voorkomen dat
geld terug moet worden betaald aan de Europese Unie (automatische decommittering).
b) Extra budget vandeprovincie Overijssel
Provinciale Staten kan extra geld beschikbaar stellen,om ter overbrugging van de periode tussen nu en
het moment van herverdeling, de LEADERactiviteiten en projecten doorgang kunnen vinden. In 2009
heeft Provinciale Staten dit ook gedaan, mede dankzij een met overtuigende meerderheid aangenomen
CDA motie van 25 november 2009.
c) Zelfandere financieringsmogelijkheden zoeken voor de projecten
DePlaatselijke Groepen zijn actief op zoek naar andere financieringsmogelijkheden voor de projecten.
Ook de initiatiefnemers van de projecten zijn creatief en actief in het vinden van andere oplossingen.
Zelfwerkzaamheid, sponsoring, aanschrijven van fondsen en ludieke acties om geld inte zamelen, zijn
kenmerkend voor LEADERprojecten. LEADERstimuleert zelfredzaamheid en eigen initiatief. In tijden van
krappe overheidsbudgetten zijn dit belangrijke vaardigheden om het platteland leefbaar te houden.
Wat maakt de LEADERstrategie zo bijzonder?
1. LEADER maakt gebruik van sleutelfiguren in een gebied die beschikken over een breed netwerk
op het platteland.
2. Deze sleutelfiguren zitten in een plaatselijke groep die bottom up ingediende projecten
beoordeelt. Het oordeel van de plaatselijke groep is bindend, de gemeenten committeren zich
hieraan. De ultieme vorm van "burgerparticipatie".
3. LEADERzorgt voor een actieve en gelijkwaardige samenwerking tussen overheden,
maatschappelijke organisaties, ondernemers en burgers op zowel lokaal, regionaal als
internationaal niveau.
4. De LEADERstrategie is laagdrempelig en schept mogelijkheden die anders veel moeilijker te
bereiken zijn voor mensen die niet gewend zijn aan"ambtelijke molens".
5. Projecten hebben veel draagvlak onder de bevolking: doordat de gemeenten niet zelf projecten
ontwikkelen, draagt LEADERbij aan het ontplooien van zelfinitiatief bij de bevolking. Hierdoor
wordt zelfredzaamheid en ondernemerschap op het platteland bevorderd
6. Efficiente besteding: omdat projecten bottum uptot stand komen, wordt met relatief weinig
overheidsgeld veel gerealiseerd
7. Groot spin off effect voor Overijssel: de financiele bijdragen van gemeenten en provincie worden
verdubbeld door Europa. Daarnaast leveren de projecten ook vervolgprojecten en
vervolgactiviteiten op.
8. Er isveel behoefte aan LEADERin Overijssel. De uitvoering van LEADER loopt zeer voorspoedig,
vergeleken met andere LEADERgebieden in Nederland en de Europese Unie.
Een aantal concrete resultaten in Overijssel
1 Versterkina economie
Voorbeelden van door LEADERgesubsidieerde economieversterkende projecten:
• Sallandse Landbierbrouwerijte Raalte
• Paardenmelkerij 't Schanebroek te Luttenberg
• Ivoor Raalte
LEADER mag niet stoppen! 18/1/2011, pagina 2van 6
Twentetipi te Mander
Erve Fakkert te Rossum
Herterij Peddemors te Geesteren
Belevingsboulevard Erve Kaamps te Deurningen
Zuivelverwerking landgoed Twickel te Delden
Sortimentstuin Weleveld te Zenderen
Theeschenkerij Jordaan te Haaksbergen
Wijngaard De Tappenmars Den Ham
Opleidingscentrum Hoefsmid Den Ham
Kinderboerderij Dondertman te Holten
Centrumplan Zwartsluis
Netwerk Kleine Zelfstandigen Steenwijkerland
Voorbeeldproject "ErveFakkert" teRossum:
Noordoost Twente is aangewezen als Nationaal Landschap en dit betekent dat het veel potenties heeft om toerisme en
recreatie in het gebied verder te versterken. LEADER NOTstreeft in haar ontwikkelingsplan naar vernieuwende ideeen
voor het toeristisch product ter versteviging van de lokale economie. In 2009 is met LEADERsubsidie in Noordoost
Twente een nieuw toeristisch bedrijf opgericht: Erve Fakkert. Op Erve Fakkert kunnen "creatieve gasten" ovemachten
entegelijkertijd workshops volgen varierend van fotografie, beeldhouwen tot aan dichten. Deworkshops worden
gegeven door lokale kunstenaars in samenwerking met de initiatiefnemers Cor enAnne-Marie Weusthof. Deze nieuwe
onderneming is landelijk niet onopgemerkt gebleven want Erve Fakkert was genomineerd voor deV W award 2010,
een aanmoedigings- en innovatieprijs voor binnenlands toerisme"
2 Versterkinq leefbaarheid:
Voorbeelden van door LEADER gesubsidieerde leefbaarheidsprojecten:
•
Infocentrum IJssel den Nul
«
Buurthuis Elshof te Wijhe
•
Sport en Ontmoeting Luttenberg
•
Heeten in beweging
•
Omniveld te Lettele
•
Samenlevingsveld Laag Zuthem
•
Kulturhus Overdinkel
•
Dorpsplein Reutum
•
Plan Kerkebos de Lutte
•
BinnensteBuitenBos te Diepenheim
•
Herinneringscentrum Canadese begraafplaats
•
Digitaal tafelen Rijssen Holten
•
Groene Wensboot Weerribben-Wieden
Voorbeeldproject "Treffen in t Trefpunt" te Balkbrug:
Inwoners van Balkbrug hebben samen gewerkt aan de herbestemming van een authentiek kerkgebouw. Door een
financiele bijdrage van LEADER iseen naoorlogs kerkgebouw met cultuurhistorische architectonische waarde, bewaard
gebleven voor de kern van Balkbrug. Denieuwe bestemming als Multifunctioneel dorpscentrum geeft een belangrijke
impuls aan de leefbaarheid van deze plattelandskern en versterkt in belangrijke mate de sociale cohesie. Ruim 80
vrijwilligers waren betrokken bij de totstandkoming en ontwikkeling van MFC't Trefpunt.
LEADER mag niet stoppen! 18/1/2011, pagina 3van 6
3. Overiisselse samenwerkinqsproiecten
Samenwerking tussen gemeenten en LEADER gebieden onderling
Voorbeelden van door LEADER gesubsidieerde samenwerkingsprojecten:
•
Met Salland de boer op
•
(intemationale) Streekmarkt Twente in Delden
9
Langs Heilige Huisjes (Twents Bureau voor Toerisme)
•
Ons Kanaal Lemelerveld
•
Beleef het boerenlandschap (koepelproject ommetjes)
•
Sallands Erf en Goed
•
Historische begraafplaatsen Overijssel
Voorbeeldproject "Hilbertad" te Hardenberg:
In Hardenberg wordt een bedrijfspand gebouwd van ruim 2000 m2. In dit energieneutrale gebouw worden (nieuwe)
duurzame materialen toegepast en het gebouw is energieneutraal. In het gebouw komt de stichting Hibertad,die met
behulp van LEADERsubsidie kennisdeling en bewustwording over duurzaamheid wil bevorderen bij bedrijven en de
jeugd. Hilbertad werkt in dit project nauw samen met (kennis)instellingen zoals Universiteit Twente, Hogeschool
Windesheim, zorginstelling Baaldenborg, bedrijven en overheden.
4. Internationale samenwerkingsprojecten
Voorbeelden van lopende samenwerkingsprojecten tussen intemationale leadergebieden:
•
Grensbeleving/Grenze-Erlebnis; een Duits - Nederlandse samenwerking
•
Local Food; een samenwerkingsproject met 8 intemationale LEADER gebieden (uit Polen, Frankrijk,
Frans Guyana, Hongarije en Finland)
•
A lovely Place; een samenwerkingsproject met 3 intemationale LEADER gebieden (uit Engeland,
•
Leader Noordoost Twente en Northumberland (UK) "kennisuitwisseling kulturhus"
»
Vier samenwerkingsprojecten tussen Leader Noordwest Overijssel en een Duits en twee Poolse
Zweden en Spanje)
Leadergebieden
Voorbeeldproject "Internationale streekmarkt" te Delden:
In de periode 30 September t/m 3oktober jongstleden bezochten verschillende Europese LocalAction Groups uit
Finland, Hongarije, Polen en Frankrijk op uitnodiging van LEADERZuid Twente de Internationale Streekmarkt in
Delden. Doelstelling van deze intemationale ontmoeting was de kennisuitwisseling over het vermarkten van "local
food". Naast het bezoeken van de Streekmarkt in Delden werden er ook lokale streekproducenten bezocht. De
Internationale Streekmarkt krijgt in detoekomst een vervolg want alle landen hebben hun handtekening geplaatst
onder een Memorandum of Understatement.
W a t w a g e r s w i j aart y ?
LEADER Overijssel wil doorgaan met het subsidieren van innovatieve projecten op het platteland. Wij
doen daarom een klemmend beroep op u:
1. LEADER Overijssel wil graag dat u de succesvolle LEADERaanpak meeneemt als verkiezingsthema in
de aanloop naar de Statenverkiezingen. Ook vragen wij u LEADER te betrekken bij de
onderhandelingen van het nieuwe collegeprogramma. Een leefbaar platteland betekent namelijk een
LEADER mag niet stoppen! 18/1/2011, pagina 4van 6
goede sociale structuur, voldoende voorzieningen, werkgelegenheid en recreatiemogelijkheden. Een
gezonde plattelandseconomie is belangrijk voor de leefbaarheid. Nu het budget voor LEADER in 2010
al besteed is,ontstaat er een stilstand in de bottom-up plattelandsontwikkeling. Mededaarom is het
belangrijk dat de LEADERaanpak wordt voortgezet tot en met 2013. Na 2013 zal een nieuw
plattelandsontwikkelingsprogramma van start gaan.
2. Aan het college van Gedeputeerde Staten vragen wij of uzich, bij onderhandelingen met het Rijk, wilt
inzetten voor het overhevelen van budget tussen deassen.
In maart 2011zijn er de provinciale Statenverkiezingen. Namens alle LEADERgebieden in Overijssel
doen wij een beroep op u als Statenlid. Wij willen niet stoppen met LEADERen streven naar een
voortzetting van onze succesvolle strategie in het realiseren van bottom up leefbaarheidprojecten!
Deze brief isopgesteld en ondertekend door alle voorzitters van de LEADERgebieden uit
Overijssel.
LEADERNoordoost Overijssel
Voorzitter mw. J. Biewenga
LEADERNoordwest Overijssel
Voorzitter dhr. J. Ensing
LEADER Salland
LEADERZuid Twente
Voorzftter dhr. C. van den Berg Voorzitter drrrrFI.M.J. Diepenmaat
LEADER Noordoost Twente
itterdhr. J. F. Hassink
LEADERWest Twente
Voorzitter dhr. H. Slijkhuis
LEADERmagnietstoppen! 18/1/2011, pagina5 van6
Wilt u meer informatie?
Neem dan contact op met de LEADERcoordinatoren uit uw gebied:
Jan Boxum, coordinator in Noordwest Overijssel,telefoonnummer 06-13517347
Antje Grolleman, coordinator in Zuid- en WestTwente,telefoonnummer 06-11479552
Mireille Groot Koerkamp, coordinator in Salland,telefoonnummer 06-22466131
Anja Cats,coordinator in Noordoost Overijssel,telefoonnummer 06-33567419
Jolanda Kemna,coordinator in Noordoost Twente,telefoonnummer 06-13443166
LEADERmagnietstoppen! 18/1/2011,pagina6 van6