Toespraak CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de opening van het Jaarcongres 2014 van Trendbureau Overijssel. Dames en heren, Willem Vermeend schetst een boeiend beeld van de ontwikkelingen die op ons afkomen. Het is ook een beeld waar de urgentie van afstraalt. Ontwikkelingen gaan heel snel. Dat heeft mooie kanten. Er zijn kansen voor innovatie in het bedrijfsleven. Overheden kunnen op een nieuwe en directere manier met burgers communiceren. Er is nog nooit in de geschiedenis zoveel kennis voorhanden geweest, gewoon thuis op de bank, in het café, of in de trein. Ik ben er van overtuigd dat we daar als mensen rijker van worden . 1 Dat we er onafhankelijk van worden omdat we als individu of als groep zelf dingen kunnen regelen. En ik denk dat het ook goed voor de economie kan zijn. Tegelijk zijn er ook wel een heleboel vragen. We zitten in periode van transitie die ook veel verliezers kent. De winkeliers zijn daar het beste voorbeeld van. Internet is een geduchte concurrent. En je moet echt iets nieuws bedenken wil je als winkelier kunnen overleven. Dat heeft niet alleen consequenties voor de winkels, maar ook voor de leefbaarheid van onze dorpscentra en de binnensteden in Overijssel. Wat me opvalt aan de landelijke discussie over de impact van robots is dat het wel wat lijkt op een godsdiensttwist. 2 Je hebt de gelovers en de niet-gelovers. Je hebt de optimisten en de pessimisten. Het ene kamp zegt dat de democratie enorm gebaat is bij ICT. Want: meer openheid. Meer organisatiekracht bij burgers. En je hebt aan de andere kant de niet-gelovers. Die wijzen er op de elke groep zijn eigen stekje op internet heeft: de wereld versplintert tot dorpse fragmenten. De eenheid is weg. En alsof het nog niet erg genoeg is, blijken er ook nieuwe outcasts te bestaan. De digibeten horen bij geen enkele groep. Zij schuifelen ontheemd door een niemandsland zonder de verbindingen die de meeste mensen inmiddels als onmisbaar beschouwen. 3 De optimisten en pessimisten heb je ook als het om de economie gaat. De optimisten hebben het over een ´death of distance´. ICT zou afstand minder belangrijk maken. Je kan je bedrijf net zo goed in Tubbergen als op de Zuid-as neerzetten. Goed voor Overijssel dus. En bovendien: ICT verhoogt de arbeidsproductiviteit in de industrie en de zakelijke dienstverlening. De pessimisten wijzen op de grote hoeveelheid mensen die hun baan verliezen. Op het feit dat het geld nu niet meer bij de boekhandel in de regio terecht komt, maar in Amerika bij Amazon.com. En dat ICT vooral een concentratie van dynamiek in Amsterdam veroorzaakt – en een leeglopend platteland. 4 Ik zou het fijn vinden als we dit debat vandaag een beetje kunnen doorbreken. Dat we verder kunnen gaan dan een discussie tussen doven. Eigenlijk geloof ik allebei de partijen wel. Ja, er zijn kansen, en ja, er zijn gevaren. Waar het mij om gaat is dat ik wil weten wat wij als Overijsselaars, als ondernemers, als bestuurders, zouden kunnen doen. Om die kansen te verzilveren. En ons te wapenen tegen de gevaren. Ik heb het de afgelopen dagen vaker gezegd, maar ik herhaal het nog maar eens: doen is het nieuwe denken. We kunnen niet alles meer van te voren overzien en beargumenteren. Daar is de wereld te complex voor geworden. 5 Wat we wel kunnen doen is overdacht experimenten. Doen, en kijken of het werkt. Natuurlijk niet als een kip zonder kop. Wel overdacht. Maar desalniettemin, doen. Daarom vind ik het doel van deze dag belangrijk. Om samen een agenda voor de toekomst van Overijssel te maken als het gaat om ICT en Robotica in relatie tot onder andere ons toekomstige werk. Ik zou het mooi vinden als we aan het eind van de dag 15 acties hebben. Acties voor overheden, voor het bedrijfsleven, voor individuen. Het hoeven geen grootse strategische bewegingen te zijn, of integrale deltaplannen. Gewoon, acties. 6 Dat is voldoende. U hoeft niet compleet te zijn. Ik weet dat er meer te verzinnen is. Wat kunnen wij, als overheden doen met de impact van ICT op onze ruimte? Martijn de Waal en vanmiddag Pieter Tordoir zullen daar op in gaan. Ik ben benieuwd. We zien in Overijssel echt ons platteland veranderen door ICT. Er zijn veel minder boeren dan vroeger. Maar meer internetondernemers. En veel van de boeren die er zijn, hebben melkrobots. We zien ook onze mobiliteit veranderen. 7 Moeten we nog in conventioneel OV denken op het moment dat mensen via Über-achtige apps elkaars vervoer kunnen regelen? Het is een vraag die opkomt en die relevant is voor ons werk bij de provincie Overijssel. Han Mesters zal vanochtend ingaan op de impact van ICT op de zakelijke dienstverlening. Iddo Bante gaat in op de impact op de industrie: de ´smart industry´. Ton Zijlstra bespreekt feiten en mythen rond de 3D-printer en De Waag zal ingaan op Big Data. Ik denk echt dat het bedrijfsleven, of het nu industrie of dienstverlening is, anders moet gaan opereren. Om het maar in jargon te zeggen: dat verdienmodellen gaan veranderen. Wat kunnen wij, overheden en bedrijfsleven, doen om ons voor te bereiden op die transities? ICT en de overheid. 8 Het is inmiddels duidelijk dat de overheid niet erg gelukkig is in het managen van ICT-projecten. Maar desalniettemin hebben we natuurlijk wel te maken met de gevolgen van ICT door anderen. Otta Adang zal vanmiddag de lessen van Haren bespreken. Davied van Berlo en Michael Sijbom gaan vanochtend de mogelijkheden van ICT in Overheid 2.0 verkennen. De Waag geeft workshops over de impact van ICT op burgerinitiatieven. En ten slotte.. Ja, ik denk echt dat wij als individuen anders moeten gaan handelen. Dat we ons meer bewust ook zijn van de gevaren van internet en van de mogelijkheden om niet al te makkelijk onszelf te laten hacken. De Waag geeft daarom een ´Cryptoparty´. 9 En Marleen Stikker zal vanmiddag wat breder ingaan op de vraag wie eigenlijk de macht heeft op internet. Dames en heren, Ik sluit af. Denk er om: doen is het nieuwe denken. Als we vandaag met elkaar kunnen bepalen wat onze provincie gaat doen in de IC-Toop, dan weet ik zeker dat we weer een stukje beter voorbereid zijn op de toekomst. Ik dank u voor uw aandacht. 10