leerboek deel 1, praxis deel 1, handleiding deel 1

Deze handboeken zijn geschikt voor alle studierichtingen die het vak biologie krijgen in de derde
graad ASO. Voor leerlingen met 2 graaduren biologie is de basisleerstof te herkennen aan de groene
band op de rand van het blad. De bijkomende leerstof voor leerlingen met 3 graaduren wordt
aangeduid met een paarse margeband. Wetenschappelijke of historische achtergronden, maar ook
moderne technologieën of actuele thema-informatie worden aangeboden in groene contextkaders. De
waarnemingen en experimenten worden meestal apart verwerkt in het bijhorende praxisdeel. De
proeven en de microscopie- of denkoefeningen die in het praxisdeel zijn opgenomen, worden telkens
overeenkomend aangeduid met genummerde rode icoontjes.
In boekdeel 1 bestudeert men de 'functionele bouw van organismen' en 'aspecten van materie en
energie' bij levende wezens. Na dit deel volgen nog 2 boekdelen.
Deel 1 heeft dus de titel 'functionele bouw van organismen' gekregen. In verschillende hoofdstukken
bespreekt men de microscopische en de submicroscopische structuur van de cel, evenals de functies
van de verschillende organellen en de organisatie van cellen in weefsels en organen. Prokaryote en
eukaryote cellen worden vergeleken. In het praxisboek vindt men, naast microscopische oefeningen,
talrijke foto’s van micropreparaten en oefeningen.
Het eerste hoofdstuk van deel 2 ('materie en energie') behandelt de samenstelling van cellen en
organismen. De structuur van de koolstofverbindingen wordt schematisch voorgesteld in plaats van
door middel van exacte chemische formules. De practica staan in het praxisdeel.
De diverse transportmechanismen tussen cellen en hun milieu zijn uitgelegd in hoofdstuk 2.
Het volgende thema dat wordt aangesneden, is enzymen. Functie, bouw en werking komen aan bod.
Experimenten vind je opnieuw in het praxisdeel.
De chemische afbraak van voedingsstoffen wordt heel overzichtelijk voorgesteld. Ook lysosomale
vertering komt aan bod. Absorptie van voedingsstoffen wordt eerder summier uitgelegd.
In het vijfde hoofdstuk, 'autotrofie', zijn de auteurs er in geslaagd om het toch ingewikkelde
fotosyntheseproces duidelijk uit te leggen met een minimaal gebruik van chemische formules. Ook
wordt er aandacht besteed aan de functionele bouw van chloroplast en blad. Aan de hand van
voorbeelden legt men niet alleen chemo-autotrofie uit, maar toont men ook het belang van dit proces
aan in de kringloop van diverse elementen. Oefeningen en experimenten vind je zoals altijd in het
praxisdeel.
Ook in het hoofdstuk 'celademhaling' wordt op een analoge manier te werk gegaan. Zonder gebruik te
maken van ingewikkelde chemische formules legt men de diverse processen uit. Ook
structuuraanpassingen en beïnvloedende factoren worden besproken. In een contextkader wordt ook
aandacht besteed aan biobrandstoffen.
Achteraan in het praxisdeel bevindt zich een bijlage met de structuurformules van belangrijke
biomoleculen.
De handleiding voor de leerkracht is het ingevulde praxisdeel.
Het leerboek is geïllustreerd met tekeningen; foto’s komen minder voor.
De inhoud van het handboek is zeker niet uitgebreid. Er staat niet veel meer in dan wat het leerplan
vraagt. Voor leerkrachten die een uitgebreidere informatiebron willen, zal het handboek tegenvallen.
Een van de grote pluspunten is wel dat ingewikkelde processen op een eenvoudige en mijns inziens
ruim voldoende manier uitgelegd worden, zodat leerlingen inzicht krijgen in deze processen.
(M.-R. Wouters // In: Nova et Vetera. - 2004-2005 nr. 4)