sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie

SST - DOSSIER
sociale tewerkstelling
in synergie met de
reguliere economie
Over SST
SST vzw (Samenwerkingsverband Sociale
Tewerkstelling) is de koepel van de Sociale
Werkplaatsen en Arbeidszorgcentra in
Vlaanderen en vertegenwoordigt met haar
leden ruim 95 % van de sector.
Als koepel zet SST in op vier strategische
pijlers:
SST behartigt de belangen van de sector in
beleidsontwikkelingen en is een bevoorrechte
gesprekspartner voor beleidsmakers,
academici en het brede maatschappelijke
veld,
SST ondersteunt de leden door het
verzamelen en verspreiden van
relevante informatie, in het ontwikkelen
en implementeren van interne
beleidsonderwerpen en door het opnemen
van een uitwisselingsfunctie,
SST vertegenwoordigt werkgevers in het
structurele sociaal overleg binnen het eigen
paritair comité,
SST bouwt haar dienstverlening naar
waardegedreven ondernemerschap uit in
socio-economisch en cijfermatig onderzoek
om bij te dragen aan een coherente en
toekomstgerichte strategieontwikkeling.
Contact:
SST vzw
Koning Albertlaan 124 – 9000 Gent
09 259 97 66 – www.sst.be
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
Fotografie zwart-wit portretten: Frieke Janssens
p
2
sociale tewerkstelling
1
in synergie met de
reguliere economie
Inhoudstafel
Over SST
Ten geleide: De twijfels van de reguliere economie
1.
Een sociale werkplaats geeft mensen zin
2.
Sociale economie als noodzakelijke marktverbreding
3.
Sociale werkplaatsen hebben een onmiskenbaar economisch nut
Besluit: Sociale tewerkstelling, een bron aan opportuniteiten voor de reguliere economie
Samenvatting: Sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie 2
4
5
7
9
11
12
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
1
Het resultaat van samenwerking dat groter is dan wat de afzonderlijke partijen in totaal bereiken
p
3
TEN GELEIDE.
De twijfels van de reguliere economie
Samenstelling bedrijfopbrengsten sociale
werkplaatsen
Overheidsondersteuning
Omzet uit
economische
activiteit
43%
57%
1€ geïnvesteerd door de overheid genereert
1,31€ aan inkomsten uit economische activiteit
Tewerkstelling binnen de sociale
werkplaatsen op 31/12/2013:
4.535 doelgroepwerknemers
1.306 werknemers Art.60
1.195 mensen in arbeidszorg
Sinds het ontstaan van de sociale werkplaatsen begin jaren ’90, zijn deze in sterke
mate uitgebreid en geprofessionaliseerd. Werknemers worden optimaal begeleid
in hun persoonlijke ontwikkeling en de economische rendabiliteit verhoogt. We
verkleinen de afhankelijkheid van overheidsmiddelen. Dit hefboomeffect creëert
mogelijkheden voor bijkomende tewerkstelling voor een heel moeilijk te activeren
groep.
Innovativiteit en ondernemerschap van onze sector zijn kenmerkend en worden
gestimuleerd door overheden, klanten en diverse partners. Toch blijkt dat door enkele
profit ondernemingen, sterke sociale economiebedrijven als een bedreiging worden
gezien. De economische activiteit van een sociale werkplaats vindt voor een groot
deel plaats binnen de context van de vrije markt. Sociale werkplaatsen worden door
sommigen dus enigszins als concurrenten ervaren. Met deze nota willen we één en
ander in een juist perspectief plaatsen.
We beschrijven eerst de noodzaak van een parallel, beschermd circuit voor de
zwakste werknemers. We schetsen de economische context waarbinnen dit gebeurt
en stellen de vraag hoe de sociale economie zich verhoudt binnen de bredere
markt van het NEC (“Normaal Economisch Circuit”). In een derde deel belichten we
kort onze eerder gemaakte sociale kosten-batenanalyse die de maatschappelijke
meerwaarde van de sector cijfermatig aangeeft.
1.556 omkaderingspersoneel
408 andere
+
9.000 tewerkstellingsplaatsen
We hopen met deze nota een beter inzicht in onze sector te verschaffen. Immers,
onbekend is onbemind.
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
p
4
1. Een sociale werkplaats geeft mensen zin
Verschillende reguliere sectoren kunnen
mooie statistieken voorleggen van de
tewerkstelling van kansengroepen. Deze
kunnen het gevolg zijn van bewuste
maatschappelijke keuzes of van een
bedrijfsmatige logica. Laaggeschoolde
arbeidskrachten hebben lagere
reserveringslonen en zullen relatief
sneller jobs invullen met minder gunstige
arbeidsomstandigheden. Welke de
motivatie ook is, elke bijkomende
tewerkstellingsplaats binnen dit segment
van de arbeidsmarkt is uiteraard toe te
juichen, gezien de vele laaggeschoolde
werkzoekenden.
In dit geval is er sprake van een
arbeidsbeperking. Dit is de doelgroep die
in sociale werkplaatsen tewerkgesteld
wordt. Trede 6 groepeert personen die
in de reguliere economie tewerkgesteld
zijn. We stellen een hoge correlatie vast
tussen tot een kansengroep behoren en
het hebben van een arbeidsbeperking.
Vandaar komt wellicht de misvatting van
bepaalde sectoren uit het NEC dat ze
dezelfde mensen tewerkstellen.
De vraag dringt zich dan ook op waarom
deze vrije marktwerking niet volstaat
om voldoende kansen te bieden voor
ieder individu. Een vaak voorkomende
redeneringsfout in dit debat is dat de
term “kansengroepen” onterecht als
een containerbegrip gebruikt wordt.
We stellen binnen deze categorie
verschillende gradaties vast wat betreft
de afstand tot de arbeidsmarkt.
We verwijzen naar de participatieladder,
een concept dat door de bevoegde
overheid gebruikt wordt. Dit is een
visuele voorstelling van zes treden die
de maatschappelijke participatiegraad
in beeld brengt. De onderste vier treden
verwijzen naar mensen zonder bezoldigd
arbeidscontract. Eén stap hoger vinden
we mensen die kunnen werken met een
regulier arbeidscontract, maar enkel
binnen een beschermde omgeving.
de participatieladder
betaald werk
betaald werk met ondersteuning
Tijdelijke activerende projecten
Arbeidsmatige projecten onder begeleiding
met welzijns- en zorgbegeleiding
sociale contacten buitenshuis
Contacten beperkt tot huiselijke kring
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
p
5
In de huidige regelgeving kom je in
aanmerking voor tewerkstelling in een
sociale werkplaats indien men cumulatief
minstens 5 jaar ononderbroken inactief
is, laaggeschoold en lijdt aan een
psychosociale problematiek (PSP).
Vooral dit laatste criterium onderscheidt
deze doelgroep van de tewerkgestelde
kansengroepen binnen de reguliere
economie. Bij de inwerkingtreding van
het maatwerkdecreet2 zullen deze
objectieve criteria vervallen en staat
de VDAB in voor de toeleiding van de
doelgroep aan de hand van ICF3. Deze
wetenschappelijk onderbouwde methode
laat toe de afstand tot de arbeidsmarkt
te bepalen en op basis hiervan een
conforme werkondersteuningspremie
te voorzien. Het metaforische ‘rugzakje’.
Het grote voordeel is dat mensen veel
vroeger de weg naar activering zullen
vinden en niet 5 jaar in de wachtkamer
blijven zitten. Op die manier roepen we
sneller een halt toe aan de depreciatie
van het menselijk kapitaal.
Ook de praktijk leert ons dat de
doelgroep van een sociale werkplaats
niet dezelfde is als de kansengroepen
die we binnen het NEC vinden. De
lage graad van doorstroom bij sociale
werkplaatsen toont aan dat de
interesse voor potentiële werknemers
met een arbeidsbeperking voorlopig
vrij beperkt is. In deze context kan de
nieuwe regelgeving een brug bouwen
tussen beide sectoren.Ook buiten
de maatwerkbedrijven4 kan van de
individuele ‘rugzak’ ter compensatie
van het rendementsverlies worden
genoten. Dit wettelijke kader faciliteert
de mogelijkheid voor het NEC om
mensen met een arbeidsbeperking met
dezelfde overheidsondersteuning aan
te werven. We hopen dat het positieve
verhaal van inclusie zich doorzet en we in
de toekomst dus wél dezelfde doelgroep
zullen delen.
“Levanto helpt als sociale onderneming
mensen uit de kansengroepen aan een job
via hun sociale werkplaats, projecten van
werkervaring en lokale diensteneconomie.
Er wordt in kader van doorstroom naar
het NEC regelmatig samengewerkt met
bedrijven als ISS, Group-f en Care voor de
opleiding van schoonmaakprofielen.
het rugzakje
loonpremie
begeleidingspremie
Een pakket aan ondersteuningsmaatregelen op maat
van iedere individuele doelgroepmedewerker
De specifieke aanpak vanuit de sociale
economie, bij Levanto, maakt het mogelijk
dat net die mensen uit de kansengroepen
goed worden voorbereid op een job
in de schoonmaak in het NEC. Via
‘terbeschikkingstelling’, een vorm van
betaalde stage binnen werkervaring,
hebben we in 2014 tot op heden 19 mensen
van de 24 die een tbs-contract hadden aan
het werk geholpen.
Door intensief mensen uit kansengroepen
te begeleiden kunnen wij hen dus goed
voorbereiden op de wensen van de
schoonmaaksector, bewijze de zeer goede
resultaten van terbeschikkingstelling.”
Philip Kesteloot
Sales Manager Levanto vzw
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
2
Decreet betreffende maatwerk bij collectieve inschakeling 12/07/2013; B.S. 02/09/2013
3
“International Classification of Functioning, Disability and Health”
4
De huidige sociale en beschutte werkplaatsen
p
6
2. Sociale economie als noodzakelijke marktverbreding
Sociale werkplaatsen zijn actief in tal
van activiteiten: recyclage, groen- en
natuuronderhoud, atelierwerking, landen tuinbouw, bouw en renovatie, horeca,
fietsateliers, strijk en schoonmaak.
Hoewel sociale werkplaatsen zich ook
specifiek toeleggen op activiteiten
die voor de reguliere economie te
weinig rendabel zijn, werken ze
in sommige gevallen op hetzelfde
terrein als de profit sectoren. Gezien
de veelheid aan activiteiten en de
relatieve kleinschaligheid van de sociale
economie binnen de totale markt, is de
concurrentie die uitgaat van deze spelers
vrij beperkt. Bedrijven, zowel regulier als
sociaal, zien uiteraard liever minder dan
meer concurrentie.
Vanuit economisch oogpunt is
concurrentie een positief gegeven. Het
leidt tot efficiëntie en is gunstig voor
de consument. Concurrentie moet
evenwel eerlijk zijn, gevrijwaard van
eventuele marktverstoring. In wat volgt
beargumenteren we waarom de sociale
economie geen distorsie veroorzaakt.
Vooreerst zien we dat de huidige
ondersteunende maatregelen een
correcte compensatie zijn voor het
rendementsverlies. Ondanks de goede
bedrijfsvoering zijn de bedrijfsresultaten
binnen de sector heel bescheiden.
Overheidsondersteuning is dus niet
buitenproportioneel. Bovendien kunnen
sociale werkplaatsen niet meegenieten
van enkele ondersteuningsmaatregelen
voor het NEC, zoals innovatie- en
investeringssubsidies.
De sociale werkplaatsen kennen geen
sectorbarema’s voor arbeiders. Op die
manier kunnen de lonen sterk variëren
naargelang de specifieke situatie.
De sector van sociale werkplaatsen
is immers sterk heterogeen en de
arbeidsvoorwaarden hangen af van
de samenstelling van de doelgroep, de
activiteit, etc. Sommige werkgevers zien
het betalen van een lager dan gemiddeld
brutoloon als een katalysator voor
doorstroom naar de reguliere economie.
De motivatie van de werknemer om
door te stromen, is een belangrijke
determinant voor een geslaagd
doorstroomtraject.
Sociale werkplaatsen zijn actief in tal van activiteiten,
waaronder natuuronderhoud
Anderzijds betalen heel wat
werkgevers, vanuit een alternatieve
visie, marktconforme lonen. Deze
vrijheid op sectorniveau laat toe dat
iedere werkplaats de instrumenten in
handen heeft om te handelen volgens
de eigen bedrijfsvisie. Bovendien zijn
er binnen het eigen Paritair Comité
heel wat gunstmaatregelen vastgelegd
bovenop de wettelijke minima, die niet of
nauwelijks bestaan binnen de reguliere
sectoren. De sector opteert eerder voor
maatregelen die de kwaliteit van arbeid
opwaarderen, dan louter bijkomende
financiële compensaties. Voorbeelden
hiervan zijn de extra vakantiedagen
vanaf de leeftijd van 35 jaar en een
soepele tijdskredietregeling.
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
p
7
De marktwerking is dus niet enkel wenselijk vanuit
financieel oogpunt, maar is ook rechtstreeks in functie van de
competentieontwikkeling van de doelgroepmedewerker en de
meerwaarde die hij biedt voor de potentiële werkgever van het NEC.
Om de competitiviteit te evalueren,
wordt soms de effectieve loonkost
per gewerkt uur vergeleken. Dit
leidt herhaaldelijk tot foutieve
conclusies. Ten eerste is er een
groot productiviteitsverschil met
de reguliere sector. Met andere
woorden, het verschil in loonkost
is terecht. Stel dat een bepaalde
taak 10 uren werk vergt voor een
arbeider uit de reguliere economie
met een loonkost van 24€/uur. Bij een
rendementsverlies van 50% zal een
werknemer die taak uitvoeren in 20
uren. Om concurrentieel te zijn mag
de loonkost in dit voorbeeld slechts
12€ per uur bedragen. Bovendien
is het aantal gewerkte uren niet
gelijk aan het aantal gefactureerde
uren. Bij sociale werkplaatsen zal
dit verschil groter zijn. Ten tweede
is begeleiding en omkadering zeer
omvangrijk bij sociale werkplaatsen.
Werk is enkel mogelijk mits
voldoende begeleiding (jobcoaches,
sociale dienst, en zo voort) op de
werkvloer. Dus ook de kost van deze
begeleiding moet in de loonkost van
de doelgroep worden meegerekend.
Bedrijven zoeken opdrachten
door in te tekenen op openbare
aanbestedingen. De praktijk toont
dat sociale werkplaatsen hierop
intekenen met marktconforme
prijzen. Uit een bevraging bij sociale
werkplaatsen blijkt dat gemiddeld
slechts 41,5% van de opdrachten
werd weerhouden bij openbare
aanbestedingen zonder sociale
clausule. De grootste prijsbrekers
ervaren zij in de reguliere economie,
niet in de sociale economie!
83% van de respondenten
rapporteert sterke concurrentie
van buitenlandse firma’s. Openbare
aanbestedingen met sociale
clausule brengen enig soelaas.
Daar worden gemiddeld 68,6%
van de opdrachten verworven. Dit
type van aanbesteding geeft extra
ruimte voor de sociale economie.
Ook reguliere bedrijven zullen
binnen het nieuwe wetgevend kader
makkelijker toegang hebben tot
‘maatwerk’ binnen de organisatie en
op die manier ook kunnen voldoen
aan de sociale clausule.
Zoals aangetoond werken sociale
werkplaatsen in een context die
slechts deels afhankelijk is van
subsidies. Om dit te bereiken, gaan
de zaakvoerders op zoek naar
rendabele niches. Een overlap
van activiteiten tussen reguliere
en sociale economie heeft ook
voordelen. Sociale werkplaatsen
creëren betekenisvolle arbeid,
‘werk-op-maat’. Hierdoor kan men
bepaalde vaardigheden ontwikkelen
en verhoogt de kans op doorstroom
naar gelijkaardige bedrijven in
het NEC. De marktwerking is
dus niet enkel wenselijk vanuit
financieel oogpunt, maar is ook
rechtstreeks in functie van de
competentieontwikkeling van
de doelgroepmedewerker en de
meerwaarde die hij biedt voor de
potentiële werkgever van het NEC.
“Sinds 2010
werken wij samen
met de firma
GAVRA. Het is een
tegelgroothandel
die voorbeeldpanelen met de verschillende
vloeren distribueert aan tegelhandels in
heel België. Indien een bepaalde reeks
niet meer geproduceerd of verkocht
wordt, komen de panelen terug naar de
groothandel die ze dan bij ons aflevert.
Via tewerkstelling arbeidszorg zorgen wij
dat de houten panelen ontdaan worden
van tegels. Tegels die stuk zijn worden
weggegooid en het restafval daarvan wordt
door GAVRA opgehaald en gestort. Tegels
die geschikt zijn voor hergebruik worden in
onze kringwinkel van Geel aan de klanten
te koop aangeboden. En tenslotte worden
de houten panelen opnieuw aan GAVRA
afgeleverd opdat ze opnieuw betegeld
kunnen worden met nieuwe reeksen tegels
en opnieuw verspreid over de verschillende
tegelhandels.
Deze samenwerking is dus voor alle partijen
een duidelijke win-win-win. De Kringwinkel
Zuiderkempen creëert tewerkstelling voor
kansengroepen en ontvangt een vergoeding
per paneel, de omzet van de verkochte
tegels draagt bij aan de tewerkstelling
in de kringwinkels, klanten kunnen aan
zeer aantrekkelijke prijzen tegels kopen en
GAVRA kan de houten panelen meermaals
hergebruiken wat kostenbesparend en
ecologisch is. Een gelijkaardig project loopt
met de firma SIMS voor de ontmanteling
van tv-decoders. We zien nog tal van
andere mogelijkheden voor dergelijke
samenwerkingsverbanden met de reguliere
sectoren.”
Kris Ooms
Algemeen Directeur De Kringwinkel
Zuiderkempen
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
p
8
3. Sociale werkplaatsen hebben een onmiskenbaar economisch nut
In de sociale kosten-batenanalyse
van het memorandum 2014 van SST
blijkt dat de tewerkstelling van één
extra VTE doelgroepwerknemer op
jaarbasis een nettowinst oplevert
van 12.228€. Voor de overheid
worden de kosten van de subsidies
op korte termijn gecompenseerd
door een reeks nieuwe inkomsten en
door het wegvallen van de kost van
werkloosheid. Als we de totale initiële
kost voor de overheid vergelijken met
de maatschappelijke nettowinst, blijkt
bijkomende sociale tewerkstelling
een return on investment van 52,6%
te genereren. De maatschappelijke
baten zijn groot omwille van de
bijkomende welvaartscreatie en omdat
de uitstroom uit werkloosheid in het
alternatieve geval heel onwaarschijnlijk
is. Merk op dat bij de berekeningen
rekening gehouden werd met een
gedeeltelijke verdringing van de
economische activiteit.
Direct meetbare gevolgen van sociale tewerkstelling
per gesubsidieerd vte doelgroepwerknemer, per jaar
Kosten
Baten
Overheid
Saldo
12.228,63
3.792,95
Totale ondersteuning door Vlaamse Overheid
SINE premie RVA
-15.135,96
-3.336,90
Wegvallen werkloosheidsuitkering
12.000,00
Wegvallen begeleiding en oriëntatie van de werkloze
1.514,70
Werknemersbijdragen
854,14
Werkgeversbijdragen
2.305,96
Personenbelasting
3.540,81
Extra indirecte belastingen door hogere consumptie
Overheidsondersteuning voor omkadering
942,06
-4.757,62
Gedeeltelijk terugverdieneffect tewerkstelling omkadering
3.344,30
Opbrengsten BTW uit toegevoegde waarde bedrijfsactiviteit
1.827,09
Andere: autotaksen, rechtspersonenbelasting, patrimoniumtaks en gemeentebelasting
694,37
Samenleving
5.350,44
Niet-gesubsidieerde kostprijs doelgroep
-5.461,70
Niet-gesubsidieerde kostprijs omkadering
-3.242,38
Opbrengsten uit de bedrijfsactiviteit
Netto effect verdringing en stimulering activiteit NEC
18.739,37
-4.684,84
Individu
3.085,23
Nettoloon min gederfde werkloosheidsuitkering (excl. indirecte belastingen)
Kosten werknemer omwille van werk
4.291,59
-1.206,36
Opmerking: Voor details, zie Memorandum SST 2014
http://www.sst.be/samen/over_ons/publicaties/
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
p
9
Bovenop de becijferde kosten en baten
zijn er ook nog een groot aantal latente
gevolgen van sociale tewerkstelling die
nauwelijks monetariseerbaar zijn. Zo zal
de activering en de daarmee gepaarde
opwaardering van het menselijk kapitaal
zorgen voor positieve effecten op
lange termijn. Grotere zelfredzaamheid
en hogere zelfwaardering verhogen
de weerstand tegen psychologische
en sociale problemen. Voor het NEC
ontstaan positieve spillover effecten en
voor de samenleving dalen de sociale
kosten ten gevolge van criminaliteit,
gezondheidsomstandigheden en
armoede. Sociale werkplaatsen
als tewerkstellingsmaatregel voor
kansengroepen is dus ontegensprekelijk
een goede investering. We pleiten dan
ook voor een grondige uitbreiding van
het toegekende contingent. Uit een
bevraging blijkt dat indien de overheid
dit zou faciliteren, de komende 3
jaar 1.600 extra jobs voor mensen
met een arbeidsbeperking kunnen
worden gecreëerd binnen de sociale
werkplaatsen.
Het terugverdieneffect van een bijkomende tewerkstellingsplaats overstijgt ruimschoots de initiële kosten.
Een omvangrijk groeipad voor de sector is dan ook een maatschappelijk te verantwoorden investering.
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
p
10
BESLUIT
Sociale tewerkstelling, een bron aan opportuniteiten voor de reguliere economie
De drie bovenstaande stellingen
demonstreren het grote economisch
en maatschappelijk belang van sociale
werkplaatsen. Meer zelfs, ze inspireren
voor verdere groei en ontplooiing van de
sector. Sociale werkplaatsen staan klaar
om 1.600 bijkomende arbeidsplaatsen te
creëren de komende jaren.
Die jobs zijn meer dan welkom want
nog heel wat mensen zijn vandaag in de
langdurige werkloosheid gebetonneerd.
Voor een groot deel van hen is de
afstand tot de arbeidsmarkt te groot
om tewerkgesteld te worden door
de reguliere economie. De kans op
uitstroom uit de werkloosheid bij
deze groep is bijzonder laag en vaak
voor korte duur. Binnen de sociale
tewerkstelling kan men de nodige
competenties verwerven door middel
van betekenisvolle arbeid. Voor
sommigen kan dit op termijn leiden
tot doorstroom naar het NEC. Het
beslag op het overheidsbudget wordt
direct gecompenseerd door de vele
terugverdieneffecten.
De vele lopende samenwerkingsverbanden tussen sociale en reguliere
economie blijken inderdaad voor beide
partijen een grote meerwaarde te bieden.
Vele bedrijfsleiders uit de reguliere
economie kunnen vandaag getuigen over
de synergie die optreedt wanneer de
opportuniteiten worden gegrepen. Met
deze uitgereikte hand willen we bijdragen
tot een duurzame arbeidsmarkt.
We nodigen de reguliere economie uit
om de opportuniteiten van de sociale
economie te ontdekken, zowel qua
doorstroom van onze doelgroep, als voor
economische samenwerking en kennisspillovers.
“De vele lopende samenwerkingsverbanden tussen sociale en reguliere economie blijken
inderdaad voor beide partijen een grote meerwaarde te bieden”
sst dossier
sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
p
11
Sociale tewerkstelling in synergie met de reguliere economie
Een sociale werkplaats geeft mensen zin
•
•
•
Sociale werkplaatsen geven kansen aan mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.
De doelgroep van de sociale werkplaatsen vinden we vooralsnog niet terug binnen de
reguliere economie.
De individuele werkondersteunende maatregelen kunnen de slaagkansen van doorstroom
opkrikken.
Sociale economie als noodzakelijke marktverbreding
•
•
•
ociale werkplaatsen zetten (onder andere) in op economisch rendabele activiteiten.
S
De overheidsondersteuning is een correcte compensatie voor het rendementsverlies.
De economische activiteit verlaagt enerzijds de subsidieafhankelijkheid van de sector en
verhoogt anderzijds het competentieversterkend karakter van de tewerkstelling en de kans
op doorstroom.
Sociale werkplaatsen hebben een onmiskenbaar economisch nut
•
•
•
oor het specifieke profiel van de doelgroep is het alternatief voor de meeste medewerkers
D
een verderzetting van langdurige werkloosheid.
De geïnvesteerde overheidsmiddelen worden ruimschoots gecompenseerd door het
wegvallen van werkloosheidsuitkeringen en de extra inkomsten uit diverse taksen.
Een sociale kosten-batenanalyse toont het directe terugverdieneffect voor overheid,
samenleving en individu. Een lange lijst latente voordelen suggereert dat de positieve
effecten nog talrijker zijn.