Practicum/Werkcollege Anatomie, fysiologie Topografie, torso, skelet, motorisch systeem De opdracht is in de vorm van een soort speurtocht geschreven, oorspronkelijk bedoeld voor eerste jaars HBO-V studenten Je kunt deze opdracht het beste met een groepje van 2 tot max. 5 personen doen Iedere groep heeft tenminste een torso tot zijn beschikking. Ook is het boek :Inleiding in de anatomie/fysiologie van de mens van Gregoire uitg Thiememeulenhoff voor de opdracht nodig. Er zijn nog diverse andere modellen en een skelet aanwezig. Gebruik je eigen boeken en aanwezige atlassen er ook bij. Termen kun je opzoeken bij: http://www.ziekenhuis.nl/index.php?cat=woordenboek = medisch woordenboek Er staan diverse informatiesites genoemd op http://www.biomedisch.startkabel.nl/ en http://www.verpleegkunde.startkabel.nl/ ook op bioplek http://www.bioplek.org/ is informatie te vinden In je beantwoording kun je verwijzen naar het regelnummer wat bij de vraag of opdracht stond 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 l. Romp-ventraal Kijk naar de ligging van sleutelbeenderen, borstbeen en ribben.Vergelijk ook met het geraamte. Welke hoek maken de ribben met het transversale vlak? Maak een schatting. Hoe zullen we de ribben zien op een transversale doorsnede van de thorax? Voel deze beenderen ook bij jezelf, voel ook de begrenzing van de borstkas. Wijs bij je zelf de lever aan, wijs ook de maag aan. Neem het linkerstuk (voor jou rechts) van de borstkas weg. Uit hoeveel kwabben bestaat de linker long? Wat voor type doorsnede is dit? Teken de ligging van het diafragma en wijs het bij jezelf aan. Kijk naar het hart, geef de positie en grootte van het hart bij jezelf aan. Waar ligt de punt van het linkerventrikel? Kijk nu naar de bovenkant van het hart, waar ligt de aorta? Waar ligt de grote holle aders? Wat is hun Latijnse naam? Wat betekent die naam in het Nederlands? Waar ligt de luchtpijp, waar de slokdarm? Maak een denkbeeldige transversale doorsnede van de romp op deze hoogte. Zie ook http://www.uchsc.edu/sm/chs/browse/browse_f.html Tekenen!!! Volg de loop van de aorta, ligt deze ventraal of dorsaal t.o.v de slokdarm ter hoogte van het diafragma? Neem ook het rechter stuk van de borstkas weg. Maak het hart open. Waar zitten kleppen in het hart? Hoe is de vorm van de diverse kleppen? Wat zijn dat voor draadjes aan de grote kleppen? Waar is het hart het meest gespierd? Je zat tot nu toe in het borstgedeelte van de romp; de Latijnse naam hiervoor is:............. We verplaatsen ons nu richting caudale zijde. We komen in de buik; de Latijnse naam is: ................. Haal de lever eruit. Vaar is de lever het grootst? Aan de laterale of mediale zijde? Welk groot bloedvat zien we aan de bovenkant van de lever? De Latijnse naam voor de bovenkant is........ Wat is het Latijnse woord voor de lever? Bekijk de achterzijde van de lever. Welke bloedvaten zien we daar? Wat is de groene structuur? Haal ook de maag weg. Maak de maag open. Wat voor doorsnede is dit? Teken de vorm van de maag. Hoe ziet de binnenkant van de maag eruit? Welke organen zijn achter maag en lever te zien? Haal de colon transversum weg. Wijs de colon ascendus en de colon descendens aan. Wat zou het lichte weefsel aan de rand van de colon zijn? Kijk naar de positie en ligging van de 12-vingerige darm. welke organen hebben een afvoerbuis die hier uitkomt? Hoe ziet de binnenkant van de 12 vingerige darm eruit? Haal de dunne darm weg. Wat zie je aan de achterkant? Haal de dunne darm weg. Wat zie Je aan de achterkant? Maak het klepje van de blinde darm open. Teken hoe de dunne dam In de dikke darm uitkomt. Wijs de positie van de dikke darm bij jezelf aan.Wijs de blaas aan. Wat is de positie van de blaas ten opzichte van het schaambeen? 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 Haal het stuk met de dikke darm eruit. Bekijk de positie van de aorta nauwkeurig.Bij een bepaalde operatie wordt de aorta verstevigd met een “broek”. Waar zal dit zijn? Wijs bij jezelf de plek aan waar de aorta van de buikholte naar het been gaat. Wat zijn de lichtbruine vlekjes daarboven in het been? Je ziet de nieren. Wijs ze bij jezelf aan. Waar liggen de bijnieren? Maak de nier open. Bekijk de binnenkant. Het deel met kanaaltjes is gestreept, wijs dit aan. Hoe ziet de schors er uit? Je ziet spieren die de romp bekleden. Aan beenderen zullen deze aangehecht zijn? Zie ook het geraamte. Hoeveel spierlagen zie je in de taille? 72 3. Hoofd/hals-gebied 73 74 75 Kijk naar de torso, wijs het schildkraakbeen, de schildklier en de halsslagader aan. Wijs deze 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 Neem bladzijde 408 fig. 2.9.34 voor je, beweeg vervolgens je hoofd heen en weer en op en neer. Laat Bekijk bij het man/vrouwmodel bouw en positie der geslachtsorganen (bij het model verwisselbaar) Zet nu alles weer in elkaar, weet je alles nog te liggen? Teken dan een sagitale doorsnede ter hoogte van de rechtertepel. Anderen van de groep kunnen een transversale doorsnede ter hoogte van de milt tekenen. 2.Romp dorsaal. Bekijk de positie van de wervels ten opzichte van elkaar. Hoe is de natuurlijke vorm van de wervelkolom (geraamte) Bekijk de vorm van de hals- borst en lendenwervels goed. Vat zijn de verschillen? Wijs de atlas aan. Hoeveel hebben we van de verschillende wervelsoorten. Wat betekent Th5 ? Hoe komt de beweeglijkheid van de wervelkolom tot stand? Hoe kunnen de ribben ten opzichte van de wervels bewegen? Let op de plaats van de tussenwervelschijven. Hoe zijn deze gebouwd (boek) Kijk naar de positie van het ruggenmerg in de wervelkolom en naar die van de uittredende zenuwen.Zie je de zgn. “paardenstaart” ? Let ook op de positie van de zenuwknopen. Waarvoor dienen de gaten in het heiligbeen? Wijs het sacro-iliacale gewricht aan. Wijs het darmbeen aan. Wijs de symfyse aan. Wijs het zitbeen aan. Welke delen van het bekken kan Je bij je zelf voelen? Welke verschillen zijn er tussen een vrouwelijk en een mannelijk bekkenskelet? (boek) Bij een bekkenbreuk gaat het bekken door de optredende krachten vaak ook nog op een tweede plaats stuk. Welke plaats zal dat zijn? Hoe komt het bekken er dan uit te zien? (Een bekende Nederlander die zo”n breuk bad was Rijk de Gooyer,hij was van zijn balkon gevallen toen hij zijn kat er van probeerde te weerhouden een musje te vangen.) Let op de vliezen rond het ruggenmerg. vervolgens bij je zelf aan. Voel waar de halsslagader het hoofd binnen gaat. kijk naar de vorm van de onderkaak (bij de schedel), voel ook deze bij jezelf. De Latijnse naam van onderkaak is:.......... een ander kijken welke spieren hij of zij ziet bewegen (opschrijven) Voel bij jezelf ook de musculus trapezius (fig. 2.9.36 blz 411) voel bij jezelf ook de aanhechtingsplaats van de m. sterno— cleidomastoideus bij het sleutelbeen en borstbeen Kijk bij de torso goed naar het gebied tussen de punt van je kin, je hals en je oren.Betast bij jezelf dit gebied. Voel je de speekselklieren? -klieren doen over het algemeen pijn als je er op drukt Wijs op het hoofdmodel aan welke spieren zich hechten aan het borstbeen, sleutelbeen en schouderblad.Schrijf de Latijnse namen voor deze 3 botstukken op. Kijk bij het model van de schedel naar de positie van de tanden in de kaak. Hoe diep liggen de wortels? Beweeg bij de schedel de onderkaak Wat voor soort gewricht is dit? 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Kijk nog eens goed naar het plaatje op blz.408, wat zijn kauw— spieren? deze kan je ook voelen bij 101 102 103 104 105 106 4. Ledemaat arm/been Probeer het nu eens zelf -belangrijkste botten,belangrijkste spieren,pezen- ,gewrichten Gebruik jezelf vooral als je kauwbewegingen maakt. Neem nu bladzijde 382 voor je en bekijk de schedel (ook de schedel in de klas) Bekijk de naadverbindingen van de schedel, zijn deze in alle aanwezige schedels gelijk? Wat is het schedeldak? Wat is de schedelbasis? Wijs het voorhoofdsbeen aan, de beide wandbeenderen, het achterhoofdsbeen en het slaapbeen(2x) Zoek de Latijnse namen van deze beenderen op. Tussen slaapbeen, wandbeen en voorhoofdsbeen ligt het wiggebeen. Het wiggebeen is groot en vlindervormig en loopt door naar de binnenkant van het hoofd,het vormt een deel van de schedelbasis. de hypofyse ligt in een uitholling van het wiggebeen: het Turkse zadel, zoek ook de Latijnse naam van het wiggebeen op. In welk bot bevindt zich de voorhoofdsholte? In welk bot bevindt zich de gehoorgang? Zoek de achterhoofdsknobbels op. Wat voor soort beweging is er mogelijk tussen deze knobbels en de bovenste halswervel (naam) Tussen de bovenste en de tweede halswervel( naam) wordt de andere beweging mogelijk gemaakt ( welke) Welke botten vormen samen de aangezichtsschedel? Voel deze bij jezelf. In welk bot bevinden zich de zgn. bij holtes? modellen,skelet, plaatjes in het boek en je zelf als levend voorbeeld