Renée Gabriël

‘Item een dietsch bouc’
Boekenlijstjes als spiegel van de middeleeuwse boekcultuur
Renée Gabriël
Radboud Universiteit Nijmegen
Boekenlijstjes worden regelmatig gebruikt om het publiek van een
middeleeuwse tekst te bepalen of om de culturele bagage van één
bepaalde lezer te onderzoeken. De aandacht gaat hierbij vooral uit naar
de vermelde titels, terwijl boekenlijstjes vaak ook een schat aan
informatie bevatten over het type boek waarin teksten gecirculeerd
hebben. Zo vindt men opmerkingen over formaat, materiaal
(perkament/papier), taal, samenstelling
(enkelteksthandschrift/verzamelhandschrift) en vorm (rijm/proza).
In de omvangrijke boekenlijst van de Gentse geestelijke Michael van
der Stoct (gedateerd 1395-1400) worden naast Latijnse werken ook
verschillende Middelnederlandse teksten genoemd. Soms staan deze in
een cluster bijeen, maar regelmatig wordt een Middelnederlands boek te
midden van Latijnse codices vermeld. Is dit toevallig, of heeft het te
maken met de aard van deze teksten? Is de lijst op een bepaalde manier
geordend, of zijn de titels min of meer willekeurig in deze volgorde
terechtgekomen? En hoe consequent is men in het vermelden van extra
informatie over het type boek?
Door een aantal boekenlijstjes in hun geheel te bestuderen en met
elkaar en met overgeleverde handschriften te vergelijken, zal getracht
worden inzicht te verwerven in de mogelijkheden en beperkingen van dit
type bron voor onze kennis van de aard en verspreiding van
Middelnederlandse boeken.