examen 10

MINISTERIE VAN ONDERWIJS
EN VOLKSONTWIKKELING
UNIFORM EINDEXAMEN HAVO 2010
VAK
DATUM
TIJD
: SCHEIKUNDE
: DINSDAG 22 JUNI 2010
: 7.45 – 10.45 u
Aantal opgaven : 5
Aantal pagina’s : 3
Toegestaan
: BINAS en rekenmachine
Controleer zorgvuldig of alle pagina’s in de goede volgorde aanwezig zijn.
Neem in geval van een afwijking onmiddellijk contact op met een surveillant.
SUCCES!
Opgave 1.
Amandelzuur is een zwak éénwaardig zuur met de molecuulformule C8H8O3. Het werkt
bacterie groei tegen en wordt vanwege deze eigenschap toegepast in medicijnen voor de
nabehandeling van infecties aan de urinewegen.
Om het gehalte aan amandelzuur in een drankje te bepalen, wordt hieruit 5,0 ml
gepipetteerd en overgebracht in een maatkolf, die wordt aangevuld met gedestilleerd water
tot 100,0 ml.
Uit de maatkolf wordt 10,0 ml van de oplossing gepipetteerd en in een erlenmeyer gedaan.
Vervolgens wordt getitreerd met 0,0194 M natronloog. Er blijkt voor de titratie 23,78 ml
natronloog nodig te zijn.
O
HO
OH
Amandelzuur.
a.
b.
c.
d.
e.
Geef de systematische naam van amandelzuur.
Geef de vergelijking (in molecuulformules) van de reactie die optreedt tijdens het titreren.
Bereken hoeveel mmol amandelzuur heeft gereageerd met de natronloog.
Bereken hoeveel mmol amandelzuur zat in de 5,0 ml onverdunde oplossing.
Bereken het gehalte aan amandelzuur in het drankje in mg/ml.
1
Opgave 2.
In een bak  gevuld met water, wordt een grote hoeveelheid natriumsulfaat opgelost.
Vervolgens wordt door de oplossing elektrische gelijkstroom geleid, m.b.v. twee platina
elektroden.
a. Teken de elektrolyse opstelling en geef de richting van de elektronenstroom aan.
b. Geef de vergelijking van de halfreactie die optreedt bij resp. de positieve en de negatieve
elektrode in bak .
c. Leg uit waarvoor het natriumsulfaat dient.
In een andere bak ІІ wordt gesmolten natriumchloride geëlektrolyseerd.
d. Geef de vergelijking van de halfreactie die optreedt bij resp. de positieve en de negatieve
elektrode in bak ІІ.
e. Bereken hoeveel gram natriumchloride men in bak ІІ moet elektrolyseren om 5,0 gram
van het gasvormig reactieproduct te verkrijgen.
Opgave 3.
In een reactievat van 10,0 dm3 wordt 5,0 mol koolstofmonoxide gemengd met 9,0 mol
lachgas N2O. Na enige tijd stelt zich een evenwicht in en blijkt er koolstofdioxide en stikstof
te zijn ontstaan. Van de stikstof is er 3,0 mol aanwezig in het evenwichtsmengsel.
a.
b.
c.
d.
Geef de reactievergelijking voor dit evenwicht.
Bereken de evenwichtsconcentraties van de gassen.
Bereken de evenwichtsconstante (Kev).
Bereken de reactie-enthalpie ( H) voor de reactie naar rechts m.b.v.
vormingsenthalpieën.
Als de temperatuur van het reactievat wordt verhoogd, blijkt na instelling van een nieuwe
evenwichtstoestand, dat de hoeveelheid stikstof met 50 % is afgenomen.
e. Leg uit m.b.v. de berekende H, waarom de hoeveelheid stikstof bij deze
temperatuursverhoging is afgenomen.
f. Bereken de concentraties van de gassen in de nieuwe evenwichtstoestand.
g. Bereken de nieuwe evenwichtsconstante (Kev).
Opgave 4.
Honingzalf wordt in de diergeneeskunde vooral gebruikt bij huidproblemen en slecht
genezende wondjes. Een van de actieve bestanddelen in honingzalf is gluconzuur.
Gluconzuur is een zwak éénwaardig zuur met de molecuulformule C6H12O7.
De zuurconstante Kz is (bij 298 K) gelijk aan 4,5.10-4. De pKz is 3,35.
a. Bereken de pH van een 0,0263 M gluconzuuroplossing.
z.o.z.
2
In een bekerglas met 100,0 ml water wordt 200,0 mg natriumhydroxide opgelost.
b1.Bereken de molariteit van de natronloog.
b2.Bereken de pH van de oplossing.
Aan het bekerglas met de natronloog, wordt nu 250,0 ml van de 0,0263 M
gluconzuuroplossing toegevoegd.
c. Geef de reactievergelijking.
d. Laat d.m.v. een berekening zien dat er een buffermengsel is ontstaan.
e. Bereken de pH van het buffermengsel.
Opgave 5.
Groene bananen bevatten een stof met de volgende structuurformule:
H2N
HO
O
stof A
Verbindingen als stof A, waarvan de moleculen een ringstructuur hebben en de ~COOH
groep als zijgroep bezitten, krijgen in de naam het achtervoegsel ‘carbonzuur’.
a. Leid de systematische naam af van stof A.
Bij het rijpingsproces van groene bananen ontstaat de stof etheen C2H4.
De vorming van etheen vindt in twee stappen plaats:
Stap 1:
H2N
NH
HO
HO
HO
O
Stof A
+ H2O
→
O
+
H+
Stof B
b. Maak de reactievergelijking in stap 1 kloppend en vermeld daarbij het juiste aantal
elektronen.
Stap 2:
De gevormde stof B reageert in de molverhouding 1 : 1 met water, dat zich ook in groene
bananen bevindt.
Bij deze reactie worden naast etheen, ook methaanzuur, koolstofdioxide en een stof C
gevormd.
c. Geef de reactievergelijking van stap 2 geheel in molecuulformules en leid daarbij de
molecuulformule van stof C af.
3