Presentatie

Het discriminatieverbod
en redelijke
aanpassingen
Annelies D’Espallier
Het gelijkheidsbeginsel
• Het gelijkheidsbeginsel schrijft voor dat:
Gelijke gevallen gelijk worden behandeld +
Ongelijke gevallen ongelijk worden behandeld
in de mate van hun ongelijkheid
• De keerzijde: er is sprake van discriminatie
wanneer:
gelijke gevallen ongelijk behandeld OF
ongelijke gevallen gelijk behandeld worden.
Tenzij hiervoor een rechtvaardiging bestaat.
Ongelijke behandeling t.o.v. discriminatie
1. Ongelijke behandeling: Neutraal begrip,
zegt niets over het verboden/toegelaten
karakter van de gedraging.
Vb.
2. Discriminatie: Duidt een ontoelaatbaar
onderscheid aan.
Vb.
Wanneer doorstaat een ongelijke
behandeling de toets?
Een ongelijke behandeling is geen discriminatie wanneer
aan 3 voorwaarden is voldaan:
• De ongelijke behandeling kan worden verantwoord op
basis van een rechtmatig, wettig en geoorloofd doel.
(vb. veiligheid)
• De bestreden maatregel staat in verband met dat doel
en het onderscheidingscriterium is relevant. Vb.
• Het beoogde doel en de ongelijke behandeling staan in
een evenwichtige verhouding. Vb.
Directe discriminatie t.o.v. indirecte
discriminatie
1. Directe discriminatie: Het onderscheid is
gebaseerd op een differentiatiegrond die in de
betreffende situatie geen relevantie heeft
vb. op basis van geslacht, beperking, etniciteit
etc.
2. Indirecte discriminatie: Het onderscheid is
ogenschijnlijk neutraal, maar het raakt een
bepaalde groep meer dan een andere
Samenleving is vaak onaangepast:
Redelijke aanpassingen: voorbeeld
Voorbeeld 2
Voorbeeld 3
Federale Antidiscriminatiewet (2007) en Gelijke
Kansendecreet (2008), IVRPH:
Het weigeren van redelijke aanpassingen
aan personen met handicap wordt gelijk
gesteld met discriminatie
Sancties: onder andere
• Vordering tot staking
(+ dwangsom)
• Schadevergoeding
(1382 B.W.)
• (In sommige gevallen ook strafrechtelijke sancties. bv.
openbare officieren of ambtenaren)
Doel van de aanpassingenplicht
Aanpassingen moeten ertoe leiden dat bepaalde
maatschappelijke barrières worden verwijderd zodat
personen met een handicap op gelijke wijze kunnen
participeren.
Het botsen op barrières is een individuele ervaring.
De aanpassingenplicht is niet onbegrensd om het
werkbaar te houden.
Belang van geïndividualiseerde
aanpak
• Zowel in het proces dat leidt tot de aanpassing:
− te goeder trouw tot een geschikte aanpassing trachten te komen,
−
−
−
−
onderling overleg,
openheid,
Interactiviteit,
betrokkenheid
Dus NIET: boven de hoofden beslissen
• Als in de aanpassing zelf:
De aanpassing is gebaseerd op de individuele beleving
van de barrières en NIET op basis van cijfers, medische
problemen. (medische benadering v. sociale benadering)
De aanpassing:
• Zijn er aanpassingen mogelijk die de betrokkene op
doeltreffende wijze in staat stellen op evenwaardige
wijze te participeren?
• Bestaan er maatregelen die de belasting bv. financieel
reduceren? Zijn er aanpassingen die even doeltreffend
zijn maar minder belastend voor bv. medeleerlingen?
• Dé rem op de aanpassingenplicht = onevenredige
belasting: De belasting mag zwaar zijn, maar mag de
betrokken aanbieder van aanpassingen niet tot het
faillissement drijven.
Onevenredige belasting:
• Afweging omtrent de evenredigheid van de aanpassing
met name: tussen de beschikbare middelen en de
kostprijs.
– Kostprijs = breed. Vb. veiligheid, financiële middelen,
organisatorische moeilijkheden, subsidies reduceren de nettokost
– Middelen = ook breed. Vb. financieel, maar ook personeel,
expertise…
– + Daarnaast moet ook gekeken worden naar de voordelen voor
de persoon met een handicap en voor anderen. Vb.
luchtzuiveringsinstallatie, aangeschafte toestellen, gewijzigde
gewoontes etc. zijn in de toekomst misschien nuttig voor
anderen of om anderen aan te trekken…
Van grote organisaties (met veel middelen) worden grotere
inspanningen verwacht
• Opgepast: Het gebruik van het begrip draagkracht duidt vaak op
een gebrek aan individualisering. De verschillende elementen
moeten geïdentificeerd worden en in openheid worden besproken.
Aanpassingenplicht is een
voortdurende plicht
• Wanneer een aanpassing leidt tot onevenredige
belasting, moet men op zoek naar een minder
belastende aanpassing die zo goed mogelijk voldoet
aan de andere voorwaarden
• Wanneer de omstandigheden veranderen (bv meer of
minder subsidies, periodes van recessie of periodes
van economische bloei etc.) dan kan de aanpassing
ook gewijzigd worden.
Bedankt