Is er nog hoop voor geïnterneerden? Een artikel van Henri Heimans

Een artikel van Henri Heimans in FATIK
WAT IS FATIK ?
Tijdschrift voor Strafbeleid en Gevangeniswezen
 Verschijnt drie maandelijks
 Is een uitgave van de Liga voor Mensenrechten
v.z.w.

2
WIE IS HENRI HEIMANS?
Rechter bij het Hof van Beroep
 Voorzitter van de Commissie ter Bescherming
van de Maatschappij in Gent

3
HET ARTIKEL

Onderverdeeld in:
Een hoopgevende hervorming
 Krachtlijnen van de nieuwe wet
 Gerechtelijke fase van de internering
 Tenuitvoerlegging van de internering

Strafuitvoeringsrechtbanken
 De slachtoffers
 De modaliteiten van uitvoering van de internering – de
rechtspleging

4
EEN HOOPGEVENDE HERVORMING
Nu: lot van de geïnterneerden kan niet op
significante wijze verbeterd worden zonder zware
financiële inspanningen.
 Niet enkel de geïnterneerden zelf, maar ook de
maatschappelijke veiligheid is gebaat bij een
degelijke opvang.
 Globale aanbod moet het risico op herval
verminderen en de kansen op recidive
neutraliseren.

5
HET RESULTAAT VAN DE FINANCIËLE
INSPANNINGEN
Verhoging capaciteit instelling Sociaal Verweer
 Oprichting van twee nieuwe instellingen
 Psychiatrische afdeling van de gevangenissen
krijgen elke een multidisciplinair team
 aanvullende financiële impuls voor
psychiatrische klinieken die ‘low-risk’
geïnterneerden op willen nemen.
 Betere financiëring van de pilootprojecten in de
Forensische eenheden van de psychiatrische
klinieken in Bierbeek, Rekem en Zelzate.

6
KRACHTLIJNEN VAN DE NIEUWE WET

Nieuwe wet beoogt dubbele doelstelling:
Beschermen van de maatschappij
 Verzekeren van aangepaste therapeutische begeleiding

Rekening gehouden met aanbevelingen Commissie
Delva
 Nieuwe definitie van de geesteszieke
 Psychiatrische expertise = wettelijk verplicht
 systeem van accreditatie van de experts wordt in het
leven geroepen

7
KRACHTLIJNEN VAN DE NIEUWE WET
Commissie ter Bescherming van de Maatschappij
wordt afgeschaft.
 Geïnterneerden voortaan ressorteren onder
strafuitvoeringsrechtbanken
 vier bijkomende kamers worden opgericht in de
strafuitvoeringsrechtbanken ter vervanging van
de CBM’s

8
GERECHTELIJKE FASE VAN DE
INTERNERING

Nieuwe wet = nieuwe definitie internering


Internering is veiligheidsmaatregel die de maatschappij beschermt en
geïnterneerde verzorgt om reintegratie te bevorderen
Aan de deskundige zal ten minste moeten gevraagd worden vast te
stellen:
Dat de persoon op het ogenblik van de feiten en van het onderzoek leed aan een
geestesstoornis die zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden heeft
tenietgedaan of ernstig heeft aangetast?
 oorzakelijk verband bestaat tussen de geestesstoornis en de feiten?
 Dat het gevaar bestaat dat betrokkene ten gevolge van de geestesstoornis
opnieuw misdrijven pleegt?
 hoe persoon kan behandeld, begeleid, verzorgd worden met het oog op zijn
reïntegratie in de maatschappij


Nieuwe voorwaarden die moeten vervuld worden zodat een persoon
geïnterneerd kan worden
9
TENUITVOERLEGGING VAN DE
INTERNERING

Strafuitvoeringsrechtbanken






Grote innovatie = opvolging geïnterneerde door
strafuitvoeringsrechtbanken.
Cassatieberoep wordt uitgebreid.
Rol van psychiater wordt beperkt.
Leden gaan nu permanent zetelen.
Coördinator toegewezen voor samenwerken tussen
Justitie en zorgcentra + nieuwe initiatieven.
4 bijkomende kamers in strafuitvoeringsrechtbanken
10
TENUITVOERLEGGING VAN DE
INTERNERING

De modaliteiten van de uitvoering – rechtspleging
Nieuw = reeks nieuwe procedures uitvoeringsmodaliteiten.
 Rechtspositie geïnterneerde wordt verbeterd.
 Nieuwe wet => biedt rechtszekerheid aan geïnterneerde
 Op werkveld = grote moeilijkheden verwacht bij
intredingwerking strafuitvoeringsrechtbanken.

11
12