En wat als het woonzorgcentrum de context wordt

En wat als het woonzorgcentrum de context
wordt ?
Frank Armory en Bert Lodewyckx
WZC Laarsveld en OPZ Geel
3 december 2015
Geschiedenis

Gezinsverpleging
◦ Expliciete vermaatschappelijking van zorg
◦ Ouder wordende pleeggasten en pleegouders

Artikel 107

Functie van ziekenhuizen
◦
F4 Kortdurend – specialistisch
◦
F5 Woonvormen
Samenwerking
Inleiding
•
De zorgzwaarte in de Vlaamse woonzorgcentra neemt de laatste
jaren gestaag toe
•
Zolang mogelijk thuis blijven wonen = toename aantal zwaar
zorgbehoevende ouderen in de WZC
•
Zorgvraag: steeds grotere diversiteit
•
Opvang oudere zorgvrager met een psychiatrische problematiek
zorgt voor de nodige knelpunten
Inleiding
•
Onderzoek laat zien dat personeel probleem heeft met de
organisatie van aangepaste dagactiviteiten en sociale contacten en
met de begeleiding van psychische of psychiatrische problemen
(Devisch, 2003; Lannoo et al.,2007)
•
Meer bewoners met psychiatrische problemen door de afbouw van
het aantal bedden in de psychiatrie
•
Weinig onderzoek rond psychiatrische problematieken binnen WZC
Cijfers
•
Na ontslag uit psychiatrie belandt 7% van de 65-plussers in het
woonzorgcentrum
•
Van de 80-plussers in psychiatrische instellingen stroomt zelfs
42% door naar een intramurale instelling voor ouderen
•
Wijze van opvang

55,5% aparte afdelingen

21,3% inclusief

14,6% aparte leefgroepen

8,6% nog anders
Cijfers
• Top 5 storend gedrag:
• Roepgedrag
• Aanklampend gedrag
• Agressief gedrag
• Wegloopgedrag
• Zwerven
Cijfers
•
Depressief gedrag komt vaak voor maar staat niet bovenaan de
top van meest storend gedrag
•
Suicidaal gedrag komt minder vaak voor
•
Storend gedrag is minder storend indien gerontopsychiater,
psychiater of geriatrisch verpleegkundige aanwezig is
Cijfers
•
Indexen:
• Dementie (34,6%)
• Depressie (13%)
• Korsakov (3,8%)
• Persoonlijkheidsstoornis (3,5%)
• Angststoornis (3,2%)
• Verslaving (3%)
• Mentale retardatie (2,4%)
• Schizofrenie (1,4%)
Cijfers
•
Gedrag dat door medebewoners als het meest storend wordt
ervaren is : klaaggedrag, storend gedrag gedurende de nacht en
aanklampend gedrag
•
Dit heeft invloed op tevredenheid van maar liefst 94% van de
residenten
•
Gedragsstoornissen hebben invloed op de werktevredenheid: de
druk wordt het meest gevoeld op gebied van agressie, roepen,
werklast en verantwoordelijkheid
Knelpunten
•
Informatieoverdracht bij opname verloopt niet altijd even
vlot en goed.
•
Hulpverleners hebben geen passende opleiding en zijn niet
voorbereid op de problematiek van bewoners met een
psychiatrisch verleden
Casus : mevrouw K.
Een vraag naar inspiratie
Oefening ‘out of the box’
Stel :

Je bepaalt in jouw organisatie mee het beleid rond de samenwerking.

Je moet geen rekening houden met bestaande schotten, structuren en
financiering.

Wat had anders en beter gekund in deze casus ?

Hoe zou je doorverwijzing en opvolging organiseren ?

Wat heb je hier voor nodig (micro–, macroniveau)

Waar moeten Bert en Frank hun directies van overtuigen ?
Aanbevelingen
•
Belangrijk dat woonzorgcentrum visie heeft op de opvang van
bewoners met geestelijke gezondheidsproblemen
•
Staat de instelling open voor deze doelgroep? Zijn
randvoorwaarden aanwezig om hen goed te kunnen opvangen?
Hoe wil men de opvang organiseren?
•
Verder kijken dan het medische zorgmodel: aandacht voor
geestelijk welzijn en betrokkenheid bij bewoner dienen centraal te
staan
Aanbevelingen
•
Specifieke expertise in huis heeft meerwaarde en positief effect op
aangeboden zorg (bijvoorbeeld psychiatrisch of geriatrisch
verpleegkundigen of een psycholoog)
•
Personeelsleden voelen zich vaak niet opgeleid om met
psychiatrische problematiek om te gaan: belangrijk om vorming
en ondersteuning te bieden
•
Meest efficient: werken met casuistiek rond bepaald
probleemgedrag: maak hier nodige tijd voor vrij
•
Realiseren van zorgcircuits en zorgnetwerken voor samenwerking
en brede inzet van expertise
Aanbevelingen
•
Multidisciplinair overleg
•
Activering en betrokkenheid van bewoner/levensverhaal
•
Niet-pluis index