Remote sensing, ook voor jouw provincie? Programma

Remote sensing, ook voor jouw provincie?
Op 23 mei organiseren de provincies en Geonovum een kennismiddag over remote sensing. Hoe
wordt remote sensing zoal ingezet bij verschillende provincies en wat zijn de mogelijkheden van de
nabije toekomst? Nieuwsgierig? Meld je dan aan voor deze kennismiddag en kom 23 mei naar de
provincie Utrecht.
Programma
tijd
12.00
13.00
13.05
13.30
14.00
14.20
14.50
15.20
15.45
16.00
16.15
16.20
spreker
inloop
opening door Rob van de Velde –
Geonovum
Jasper van Loon en Joost van Uum –
Netherlands Space Office (NSO)
Marc de Vries – The Green Land b.v.
Pauze
Jaap Braam – provincie Drenthe
thema
Harrie van Dijk – provincie Gelderland
Reinier van de Anker – Provincie
Overijssel
Anneleen Oyen en Linda Fröjse –
Centrale Informatievoorziening,
Rijkswaterstaat
Onno Claassen - gemeente Schiedam
Bomenmonitor voor handhaving van de Boswet in
provincie Gelderland en Overijssel
Sander Mucher - Wageningen
Environmental Research (Alterra)
Harm Bartholomeus - Wageningen
University
Rob Beck en Wigger Tims – Neo b.v.
Meer met Remote Sensing, een intro over
satellietdata
Drie case Studies voor de ESA
Versnelling in de praktijk door inventarisatie
Rijkswaterstaat en Remote Sensing: slim monitoren
vanuit de ruimte
Inzet Insar (radarinterferometrie) voor
precisiehoogtemetingen
Inzet LiDAR RiCopter voor zeer gedetailleerd
inmeten van bosopstanden
Van beloven naar doen, van data naar informatie,
van zonnepanelen naar basisregistratie
Uitwisselen in duo’s
Quiz
Afsluiting
Borrel
Over de sprekers
Jasper van Loon en Joost van Uum – Netherlands Space Office (NSO)
Het Netherlands Space Office (NSO) als dé Nederlandse ruimtevaartorganisatie heeft o.a. als taken
het gebruik van satellietdata te stimuleren bij (overheids)organisaties en de Nederlandse ‘value
adding’ sector te versterken. Om dit proces van vraag en aanbod te ondersteunen beschikt NSO over
verschillende financiële middelen waaronder Small Business Innovation Research (SBIR) Ruimtevaart
waarbij ondernemers uitgedaagd worden om met oplossingen te komen voor een specifieke
organisatie met een bepaalde informatiebehoefte. Daarnaast heeft NSO het satellietdataportaal
opgericht, in 2012 om voorbereid te zijn op de Sentinel-satellieten als onderdeel van het Copernicusprogramma en inmiddels als een nieuwe fase met hoge-resolutiedata als aanvulling op deze
Europese data. Het is een faciliteit waarvan Nederlandse overheden, onderzoeksinstellingen en
bedrijven gebruik kunnen maken voor de operationalisering van satelliettoepassingen. In de
presentatie zullen het aanbod van satellietdata, de achterliggende technieken en
de toegankelijkheid ruimschoots behandeld worden.
Marc de Vries - The Green Land
Marc zal met smaak vertellen over de economische waarde van satellietdata aan de hand van 3 case
studies die hij vorig jaar uitvoerde voor the European Space Agency. Vanuit de insteek deze waarde
zo concreet mogelijk te maken, analyseerde hij de impact van het gebruik van deze beelden in de
waardeketens van (1) de ijsbrekers in het Baltisch gebied (2) het bosbeheer in Zweden en (3) het
onderhoud van Nederlandse gas- en waterleidingen in verzakkende gebieden. Hierbij vast
een amuse.
Jaap Braam – provincie Drenthe
Waar liggen asbestdaken in Drenthe en hoeveel? Inzicht hierin zou kunnen helpen om tot een
gerichte regionale aanpak te komen. Drenthe heeft begin 2016 gekozen voor een innovatieve
methode (remote sensing) om haar grondgebied in kaart te brengen. De pilot is uitgevoerd door
Royal HaskoningDHV, Vigilance en 2 universiteiten. Mei 2016 heeft een vliegtuig met een
hyperspectrale camera boven de regio gevlogen. Dit leverde in GIS een verwachtingskaart
asbestdaken op. Welke hobbels moesten er genomen worden? En wat kunnen we als provincie,
gemeenten en omgevingsdienst met de resultaten van de verwachtingskaart?
Reinier van Anker - provincie Overijssel en Harrie van Dijk - provincie Gelderland
De provincies Overijssel en Gelderland hebben veel meldingen van illegale boskap. Om gerichter
illegale boskap op te sporen heeft de provincie een monitoringssysteem laten ontwikkelen met
behulp van remote-sensingbeelden (SPOT 6/7) dat inzicht geeft in de omvang van de boskap in die
gebieden waar zij bevoegd gezag zijn (Boswetgebieden). Dan kan gerichter gehandeld worden om de
provinciale taak in het kader van de boswet uit te voeren.
Anneleen Oyen en Linda Fröjse, Centrale Informatievoorziening, Rijkswaterstaat
De afgelopen 15 jaar heeft Rijkswaterstaat tal van haalbaarheidsstudies uitgevoerd op basis van
satellietdata. De techniek ontwikkelt zich zeer snel en met de komst van nieuwe satellieten,
waaronder de Sentinel-series van ESA, wordt in record-tempo data ingewonnen. Zowel de data als de
hierop gebaseerde Copernicus diensten zijn vrij beschikbaar. Voorts voorziet het NSO (Netherlands
Space Office) al geruime tijd aanvullende satellietdata. Hoogtijd om deze data operationeel in te
zetten!
In deze presentatie lichten wij enkele projecten toe waarin wij remote sensing data toetsen en
ontwikkelingen waarin wij (gaan) investeren. De drie hoofdthema’s zijn: waterkwaliteit,
mutatiedetectie en het meten van hoogteveranderingen.
Sander Mücher - Wageningen Environmental Research en Harm Bartholomeus - Wageningen
University
De LiDAR Ricopter van WUR-UARSF (www.wur.eu/uarsf) is een zeer geavanceerde drone met
laserscanner die zeer geschikt is voor het gedetailleerd inmeten van bosopstanden. De Riegl LiDARcamera kan een maximale precisie van 1 cm halen, en maakt 350.000 metingen/s over een maximale
afstand van 500 meter. In de praktijk betekent dit dat als de drone met 4 m/s op een hoogte van 60
m vliegt, men ongeveer 300 metingen per vierkante meter kan halen. De metingen zelf bestaan bij
vegetatie uit multiple returns en kunnen door maximaal 9 bladlagen heen. Een aantal belangrijke
parameters die ingewonnen kunnen worden zijn: boomhoogte, aantal bomen, afmetingen en vorm
kroon, kroondichtheid, biomassaopstand en individuele bomen, en bosstructuur.
Rob Beck en Wigger Tims – NEO b.v.
Het werken met aardobservatiedata is bepaald niet nieuw in Nederland, maar kennelijk ging er iets
mis. Sinds een paar jaar zien we echter een wedergeboorte. Waarom zouden we nu wel succesvol
zijn in het gebruik? Wat kun je je voorstellen bij gebruik in de komende jaren met voorbeelden in
zonnepanelen, asbest, boswet, basisregistraties en landbouw.