Bijdrage VNC

29 mei 2015
Chemie claimt haar sleutelrol in een kosteneffectief energie- en klimaatbeleid
In het kort
De VNCI steunt de ontwikkeling in Europees klimaatbeleid naar het centraal stellen
van één doelstelling, CO2 reductie, omdat dit de chemische industrie in staat stelt
om haar potentie voor verduurzaming over de volledige breedte te ontwikkelen.
Één leidend CO2 doel leidt tot de meest kostenefficiënte implementatie met de
minste marktverstoring.
Het EU ETS dient ervoor te zorgen dat klimaatdoelstellingen tegen de laagste prijs
worden behaald waarbij de meest kosteneffectieve maatregelen als eerste genomen
worden.
De chemiesector heeft als energie-intensieve industrie grote uitdagingen om haar
concurrentiekracht te behouden maar is tegelijkertijd vanuit haar ambities op
innovatie en energie-efficiency ook de sleutel naar verduurzaming van onze
maatschappij.
Gezonde, competitieve en duurzame chemiesector cruciaal:
De ambities van Europa (40% CO2 reductie, 27% inzet duurzame energie en 27%
energie efficiencyverbetering in 2030) zijn fors en zijn zonder de chemische
industrie alleen op papier of door emissies te exporteren te realiseren. De
chemische industrie vormt de sleutel1 tot de verduurzaming van onze maatschappij.
Om de bijdrage van de industrie te optimaliseren is een slim Europees
industriegericht beleid noodzakelijk dat zich richt op zowel energie als
materialengebruik en naast verduurzaming van de productie ook op duurzame
consumptie.
Slim Europees industriegericht beleid richt zich op:
- Het verbeteren van het ETS gericht op het voorkomen van carbon leakage,
zodat de concurrentiepositie van de CO2 efficiënte energie intensieve
industrie verbetert ten opzichte van de rest van de wereld (compensatie van
CO2 kosten in elektriciteit,100% vrije rechten tot de benchmark op basis van
actuele productie, geen ‘cross-sectoral correction factor’)
- Efficiëntie van energie- en grondstoffengebruik bevorderen door beleid te
ontwikkelen op stimuleren van een circulaire economie (e.g. voor
cascadering van biomassa en warmte).
- Grotere inzet EU innovatiefondsen op energie-efficiëntie in en
verduurzaming van de industrie
- Bevorderen van voorzieningszekerheid energie tegen competitieve prijzen
(ontwikkelen alternatieve energiebronnen zoals hernieuwbaar en schaliegas)
- Inzet op vervolmaking EU interne energiemarkt (implementatie 2e en 3e
energiepakket, koppelen energiemarkten en interconnectie, voorkom
nationale capaciteitsmechanismen, zorg voor geharmoniseerde en
kosteneffectieve hernieuwbare energie subsidieschema’s gericht op
innovatie)
1
www.routekaartchemie.nl ‘De sleutelrol waarmaken’
Bl-15-133
Voorbeelden van de bijdrage van chemie aan verduurzaming:
Energie-efficiëntie heeft via de gerichte aandacht van de energieconvenanten
MJA3/MEE de sector in de afgelopen 20 jaar grofweg 40% efficiënter gemaakt. Om
de volgende stappen te zetten op gebied van bijvoorbeeld procesintensificatie en
het realiseren van een goede warmte-cascadering is samenwerking met de
Nederlandse overheid cruciaal voor het realiseren van grootschalige demonstratie
projecten cq. de noodzakelijke infrastructuur.
Biobased grondstoffen kunnen richting 2030 naar verwachting tot 15% van de
grondstoffen voor de chemische industrie vervangen. Er zijn verschillende
initiatieven zowel binnen de chemie als de energiesector die veelbelovend zijn voor
de vergroening van de grondstoffen van de sector (e.g. suiker(bieten)chemie,
benutting reststoffen, bioraffinage, pyrolyse en vergassing). Voorwaarde hiervoor is
wel dat de CO2 uitstoot die hiermee vermeden wordt tenminste op gelijkwaardige
wijze wordt gehonoreerd/gestimuleerd als de inzet van biomassa voor directe
energieopwekking, en dat Nederland een aantrekkelijk land is voor het doen van
investeringen op dit gebied.
Duurzame energie inpassing brengt grote uitdagingen met zich mee voor de
(inter)nationale energiehuishouding. De chemische industrie kan een belangrijk deel
van de benodigde flexibiliteit aan de energievoorziening bieden door e.g. ‘demand
side response’ en ‘power to products of heat’.
Bovendien is de sector enabler voor de productie van duurzame energie (coatings
op zonnecellen, performance materialen voor windturbines).
De verduurzaming van de benodigde hoeveelheid hoge temperatuur warmte van de
chemische industrie vraagt om alternatieve opwekkingsmethoden zoals bio-stoom,
warmtepompen en op termijn zeer diepe geothermie.
Recycling zorgt voor versterking van de grondstoffenpositie van de chemische
industrie. Er lopen verschillende initiatieven variërend van mechanische recycling,
depolymerisatie, vergassing en zelfs het hergebruik van CO2 tot nieuwe materialen.
Om de initiatieven op dit vlak verder te ondersteunen is (product)gericht beleid nodig
waarbij de CO2 reductie gehonoreerd wordt.
Consumptiegoederen kunnen nog veel energiezuiniger. In de innovaties die dat
mogelijk maken speelt chemie een belangrijke rol, samen met de andere partners in
de waardeketen. Om deze ontwikkeling te versnellen is gerichte bevordering van
product-innovatie in alle schakels van de keten gewenst.
Bl-14-109