Bruxelles Environnement

STAAT VAN DE
LUCHTKWALITEIT
IN BRUSSEL
Olivier Brasseur
22 juni 2015
Departement « Laboratorium Luchtkwaliteit »
Naleven van de Europese grenswaarden in het BHG
1 uur
max 8 uur
24 uur
jaar
Richtlijn 2008/50/CE
SO2
350 24x/j
NO2
200 18x/j
125 3x/j
40
PM10
50 35x/j
PM2.5
CO
10 000
5
120 25x/j
Gem. 3 jaar (2010)
(concentraties in µg/m³)
(2015)
(2015)
(2020)
(2020)
0,5
Benzeen
Ozon
40
grenswaarde
25
GBI (gem. bloot. index)
20
Afname GBI
-15 of 20%
indicatieve grenswaarde
20
Lood
(2010)
(2010)
Stikstofdioxide
NO2
Stikstofoxides (NO en NO2)
● bij hoge temperatuur (> 600°C): stikstofmonoxide 
NO
Vorming secundaire polluenten
O3,
PAN (peroxy acetyl nitraat)
Andere oxidantia
oxidatie
NO
NO2
Deeltjes (via HNO3))
Verhoogd risico voor de
gezondheid
● bij omgevingstemperatuur: stikstofdioxide 
NO2
impact op de
gezondheid
Uitstoot van stikstofoxides (NO & NO2) te Brussel
Warmtekracht
koppeling
Verbranding
2%
Andere
2%
3%
Residentiële
sector
15%
Tertiaire
sector
9%
Industrie
2%
NOx uitstoten van diesel:
3 tot 20 keer hoger dan
benzine!
Vervoer
67%
Bron : emissie-inventaris Brussel 2012
IRCEL-CELINE
Stikstofdioxide (NO2): jaarlijkse concentraties
Evolutie in Brussel sinds 1997
Meetstations
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Belliard
Kroonlaan (Elsene)
51
Voorhaven (Haren)
50
50
53
43
49
47
Sint-Lamb.-Woluwe
47
45
46
43
St-Jans-Molenbeek
47
40
43
38
St-Katelijne
61
54
61
56
58
54
54
54
52
54
50
48
49
48
48
47
45
46
45
45
46
47
44
44
43
42
42
44
49
42
44
46
46
42
39
40
37
40
40
39
41
43
49
44
47
47
46
44
43
43
41
41
42
39
45
46
47
42
43
41
43
43
40
38
36
34
36
41
37
38
38
40
38
38
37
33
34
37
32
31
32
28
50
EU-parlement
Meudonpark
63
36
39
35
40
37
32
31
32
35
34
35
St-Agatha-Berchem
37
29
28
31
33
31
36
31
32
29
31
28
28
30
28
27
27
23
Ukkel
36
28
30
27
30
26
29
28
27
30
29
27
28
28
26
25
26
22
Sinds 1 januari 2010 :
EU grenswaarde = max. 40 µg/m3
Stikstofdioxide (NO2)
28
Gemiddelde concentratie in 2014
43
Sinds 1 januari 2010 :
EU grenswaarde = max. 40 µg/m3
23
37
40 33
NA
64
49
3
stations > 40 µg/m³
3
stations net onder de drempel
3
stations OK
21
Stikstofdioxide (NO2): Evolutie in Brussel sinds 1997
Residentiële omgeving
40
Jaarlijkse concentratie van NO2
35
30
25
EU grenswaarde = 40 μg/m3
Trend: lichte afname
20
15
10
Uccle
Berchem-St-Agathe
5
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Stikstofdioxide (NO2): Evolutie in Brussel sinds 1997
Stedelijke omgeving
60
Trend: lichte afname
Jaarlijkse concentratie van NO2
50
40
30
20
EU grenswaarde = 40 μg/m3
Woluwe-Saint-Lambert
Bruxelles (Place St Catherine)
Bruxelles (Parlement UE)
Molenbeek-St-Jean
10
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Stikstofdioxide (NO2): Evolutie in Brussel sinds 1997
Druk verkeer
70
Jaarlijkse concentratie van NO2
60
50
Trend: geen duidelijke afname
40
30
Ixelles
20
EU grenswaarde = 40 μg/m3
10
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Fijn Stof
PM10
Fijn stof PM10
PM10 = Vaste of vloeibare deeltjes in suspensie in de lucht, met
een aerodynamische diameter kleiner dan 10 µm
Bron: EPA Report, 12-2004
Oorsprong van de PM10 deeltjes
Emissies van natuurlijke oorsprong
Directe uitstoot: pollen, zeezout, bosbranden…
Antropogene emissies
Directe uitstoot (primaire polluenten): afkomstig van het
verkeer, de industrie, verwarming van gebouwen, enz…
Indirecte uitstoot (secondaire polluenten): in de atmosfeer
gevormd vanuit andere polluenten (NH3, SO2, NO2)
Oorsprong fijn stof (PM10) : primaire antropogene emissies
Warmtekracht
koppeling
0%
Andere
2%
Vervoer
48%
Verbranding
0%
Residentiële
sector
47%
Hout!
+
•
•
•
•
Tertiaire
sector
3%
Industries
0%
Slijtage van het wegdek
Afbraakwerken
Bouwwerven
Opslag en verhandeling van stortgoederen
Bron : emissie-inventaris
Brussel
2012
Emissie- inventaris
Brussel
2006
Verdeling van PM10 emissies – residentiële sector
Aardgas
Gaz
naturel
33%
%
Stookolie
Mazout
10 %
10%
Butaan / propaan
Butane/propane
0%0 %
Kool
Charbon
4 4%
%
PM10
39% van
PM10
emissies
Bois
Hout
83%%
83
Europese grenswaarden voor PM10 (Richtlijn 2008/50/EG)
Europese jaargrenswaarde
Jaargemiddelde concentratie ≤ 40 μg/m3
gerespecteerd in Brussel vanaf 2005
Europese daggrenswaarde
Max. 35 dagen met een daggemiddelde concentratie hoger dan
50 μg/m3
probleem in verschillende meetposten
Aantal dagen met een daggemiddelde concentratie hoger dan 50 µg/m³
Stations de mesures
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Avant-Port (Haren)
66
57
70
66
66
47
87
55
58
35
Parc Meudon
21
47
34
51
25
14
14
Berchem Ste-Agathe
18
17
30
25
41
16
32
25
11
10
Uccle
24
26
43
16
24
14
25
29
19
10
Woluwe-Saint-Lambert
24
29
38
23
28
14
23
16
10
7
Molenbeek-St-Jean
44
40
67
44
42
26
43
29
21
19
PM10: niet-naleving van de Europese grenswaarden
Dagelijkse grenswaarde PM10
niet gerespecteerd vanaf 2005
Uitstel  2011
afgekeurd in juni 2009
Inbreukprocedure
20/11/2009 – Eerste waarschuwing
24/06/2010 – Laatste waarschuwing
18/06/2015 – Naar Europees Hof van Justitie
Financiële boete???
Fijn stof (PM10): Evolutie in Brussel sinds 1997
Residentiële omgeving (Ukkel)
45
90
40
80
70
30
60
25
50
Trend: significante afname
20
40
15
30
10
20
5
10
EU grenswaarde = 35 dagen
0
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aantal overschrijdingen
Jaarlijkse PM10 concentratie
35
Exceedances of the daily limit
value
Fijn stof (PM10): Evolutie in Brussel sinds 1997
Stedelijke omgeving (St-Jans-Molenbeek)
45
Jaarlijkse PM10 concentratie
40
150
Exceedances of the daily limit
value
135
120
35
105
30
90
Trend: significante afname
25
75
20
60
15
45
10
30
5
15
EU grenswaarde = 35 dagen
0
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aantal overschrijdingen
50
Weekend effect
Weekend effect op PM10, PM2,5 en NO2
ZONDAG: afname van +/- 60% van het verkeer
Impact op polluenten:
Stikstofoxides:
NO

- 52 %
(-43 tot -59 %)
NO2

- 31 %
(-27 tot -35 %)
PM10

- 14 %
(-8 tot -19 %)
PM2,5

- 10 %
(-9 tot -12 %)
Black Carbon 
- 30 %
(-24 tot -34 %)
Fijn stof:
Black Carbon
Een merker van verkeersemissies
Blootstelling aan Black Carbon (roetdeeltjes)
25
Black Carbon concentratie (µg/m³)
Traject woning – werk
20
15
10
5
0
8:00
Werkplaats
Woning
9:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00
Blootstelling aan Black Carbon (roetdeeltjes)
Binnenlucht versus buitenlucht
Black Carbon concentration (µg/m³)
14
12
10
1er quartile
8
5 ème centile
Médiane
6
95 ème centile
3 ème quartile
4
Moyenne
2
0
Domicile
Lieu de
travail
Autres
Lieux
Transport
lieux
extérieurs
intérieurs
Uccle
Blootstelling aan Black Carbon (roetdeeltjes)
Vervoersmiddelen
Black Carbon concentration (µg/m³)
20
15
1 er quartile
5 ème centile
Médiane
10
95 ème centile
3 ème quartile
Moyenne
5
0
Train
Pied
Vélo
Bus
Métro
Tram
Auto
Uccle
Bedankt voor uw aandacht!