Patiënteninformatie www.spierziektencentrummaastrichtumc.nl spierz i Bij dunnevezelneuropathie trichtum aas m Natriumkanaal aandoening cen ten trum ek nl c. U bent verwezen door uw huisarts of specialist naar de afdeling Neurologie omdat u klachten heeft die passen bij het ziektebeeld dunnevezelneuropathie. Uit het aanvullende onderzoek blijkt dat er bij u sprake is van een verandering in het erfelijk materiaal van een natriumkanaal. Op dit blad informeren wij u wat dit voor u betekent. Wat is dunnevezelneuropathie? Dunnevezelneuropathie is een aandoening waarbij vooral de dunne zenuwvezels niet goed functioneren. Deze zenuwvezels zijn de eindtakjes van de zenuwen, vlak onder de huid, die zorgen voor het voelen van pijn en temperatuur. Daarnaast zijn er dunne zenuwvezels die een verbinding vormen tussen de hersenen en verschillende organen. Deze dunne zenuwvezels zijn verantwoordelijk voor de autonome functies. Dit zijn de functies die onbewust plaatsvinden zoals de regeling van de bloeddruk, de werking van het maagdarmstelsel en het zweten. DNA Een mens is opgebouwd uit cellen. Deze cellen bevatten een celkern met daarin het erfelijkheidsmateriaal, het DNA. In het DNA ligt alle informatie opgeslagen die nodig is voor de bouw en functie van een mens. Het DNA is verdeeld in stukjes, de chromosomen genaamd. Schematische tekening van een natriumkanaal Een mens heeft in totaal 46 chromosomen. Een chromosoom bestaat op zijn beurt uit zeer veel genen. Bij een deel van de patiënten met dunnevezelneuropathie kan er een afwijking worden aangetoond in het SCN9A-, SCN10A- of SCN11A-gen. In deze genen ligt de informatie opgeslagen voor bepaalde zoutkanalen, de natriumkanalen, die verantwoordelijk zijn voor de prikkeloverdracht in de dunne zenuwvezels. Natriumkanaal aandoening Bij ongeveer 15% van de patiënten met een dunnevezelneuropathie is sprake van een verandering in het DNA dat verantwoordelijk is voor de natriumkanalen. Er zijn drie soorten natriumkanalen die voornamelijk in de dunne zenuwvezels voorkomen: NaV1.7, NaV1.8 en NaV1.9. De genen waarop de informatie voor deze natriumkanalen liggen heten respectievelijk het SCN9A-, SCN10A- en SCN11A-gen. De afwijking in het DNA (mutatie) zorgt ervoor dat het natrium- Patiënteninformatie www.spierziektencentrummaastrichtumc.nl spierz i trichtum aas m cen ten trum ek nl c. kanaal te actief is en pijnsignalen doorgeeft aan de hersenen, zonder dat er een pijnprikkel is geweest. Tevens kunnen door ontregeling van de natriumkanalen klachten van het autonome zenuwstelsel ontstaan. Voor DNA-onderzoek is alleen een bloedafname nodig. De analyse van het DNA is bewerkelijk en duurt enkele maanden. Soms is het niet meteen duidelijk of een bepaalde verandering in het DNA de klachten veroorzaakt. Familieonderzoek of onderzoek op celniveau kan hierbij soms meer duidelijkheid geven. Overerving Patiënten met een dunnevezelneuropathie op basis van een natriumkanaal-aandoening, hebben de afwijking in het DNA meestal van één van de ouders geërfd. Er is 50% kans op het doorgeven van de erfelijke afwijking aan een kind. Dit is een autosomaal dominante overerving. Hierbij maakt het geslacht niet uit. De aandoening slaat geen generatie over. Iemand die de afwijking in het erfelijk materiaal niet heeft, geeft deze ook niet door. Soms is de afwijking in het erfelijke materiaal nieuw ontstaan. De aandoening zal dan niet voorkomen bij ouders, broers of zussen. De afwijking hoeft niet bij iedereen tot dezelfde klachten te leiden. In sommige gevallen ontwikkelen mensen zelfs helemaal geen klachten. Kinderwens Patiënten met een dunnevezelneuropathie op basis van een natriumkanaal-aandoening, hebben 50% kans op het doorgeven van de erfelijke afwijking aan een kind. Echter hoeft de afwijking niet bij iedereen tot dezelfde klachten te leiden. In sommige gevallen ontwikkelen mensen zelfs helemaal geen klachten. Om deze redenen is het in principe niet mogelijk om tijdens een zwangerschap al te onderzoeken of het kind ook drager is van de afwijking. Bij vragen hierover kan een afspraak worden gemaakt met een klinisch geneticus. Dit is een arts die alles afweet van de erfelijkheidsleer. Vragen Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, bespreek deze dan met uw behandelend arts. Websites • www.spierziektencentrummaastrichtumc.nl • www.mumc.nl Bezoekadres Postadres Algemeen telefoonnummer P. Debyelaan 25 Postbus 5800 043-387 6543 6229 HX Maastricht 6202 AZ Maastricht www.mumc.nl