ppt

Kleine veranderingen,
grote gevolgen
Nienke ten Hoor-Aukema
Agenda
• Dieet, diëtetiek, diëtist
• Geschiedenis eetcultuur
Er is veel veranderd in 50 jaar
• Metabole zaken
• Insulineresistentie basis
alle welvaartziekten
• Multidisciplinaire focus 2015: Educatie
Dieet, diëtetiek, diëtist
Dieet is voeding, die om medische
redenen afwijkt
Dietetiek combineert
voedings-, medische-,
bewegings-, en gedragswetenschappen
Diëtisten zijn technische gamma’s,
‘trait d’union’ tussen
wetenschap en praktijk
Gezondheidseducatie
•Wat gebeurt er in het maag-darmkanaal?
•Wat is insulineresistentie + gevolgen
•Wat kun je er zelf aan doen
Geschiedenis eetcultuur
Er veranderde veel in 50 jaar
750 Kcal
1500 kcal
Hollandse pot  Internationale keuken
Van 3 maaltijden  grazers
Zes uur
Tussendoortjes = extraatjes
Inkoopbeleid
Manier van inkopen  macro 1 x per week, assortiment
Nieuwe levensmiddelen
v.d. Bergh en Jurgens / Unilever
Luxer eten
365 dagen feest
Technologische vooruitgang
Prijs stier 1952
Prijs stier 2008
TV met frisdrank
Met de TV kwam óók het knabbelen en de reclame
Reclame
Assortiment veranderde
Leefklimaat
Warmte isolatie huizen scheelt ca. -300 kcal per dag per individu
3 wasdagen in buitenlucht
Ma: inweken, di: wassen en spoelen, woe: strijken
Automatisering
Binnen in warme huis max. 2 minuten per dag
Computertijdperk
Alles moet sneller, mooier, meer gegevens,  veel stress, veel adrenaline
Nieuwe stressfactoren
Zoektocht naar ingrediënten om endorfinen aan te maken
Mentale overbelasting
fysiek onderbelast
Onbewust op zoek naar ingrediënten voor waardering
Bewegingsarmoede ernstig onderschat
Woon-werkverkeer, zomer en winter, 2 x 30 min.
Stressfactoren nemen toe
Fileleed, ergernis, haast, stress adrenaline
Overschatting eigen beweging 56%
Onderrapportage voeding 48%
Obesogene samenleving
Alles geautomatiseerd
Altijd haast
Altijd honger
Altijd hoge druk / stress
Altijd hyper
Insuline resistentie
Gewichtige zaken
Nu ik het verdiend heb, mag ik van u niks meer eten!
Onderken het gevaar van te zwaar
Metabole zaken
Abdominaal / visceraal /buikvet, beide insuline resistent?
Insuline resistentie reversibel!!
Het gevaar van acceptatie
Insuline resistentie slecht (h)erkend
Gewichtstoename
Gewichtstoename multifactorieel
Input: Honger en verzadiging verstoord (chaos)
Hormonale en sensorische aspecten, verslavingen
Output: Bewegingsarmoede en warmteregulatie
Stressfactoren  adrenaline / cortisol
Voeding anno NU: Maximale verzadiging +
Minimale hoeveelheid energie
Koekje erbij?
Overmaat glucose  glycerol
 triglyceriden
 vrije vetzuren en VDLD
 glycogeen opslag
 hyperglycemie (5,6 mmol/l)
 hyperinsulinemie
 cytokinen, chronische inflammatie, macrofagen
 reactieve oxidatieve stress (ROS)  vrije radicalen
 Insulineresistentie
Denkfouten anno 2015
RGV en de Schijf van Vijf voor iedereen
Behoefte ♀ 2200 kcal en ♂ 2400 kcal???
Tussendoortjes nodig voor glucosespiegels
Je snapt
het niet!!
Vet grootste veroorzaker obesitas
Bewegingsarmoede valt wel mee
Koolhydraten bron van energie, gezondheidsraad adviseert 40-70 En%
Medische aspecten onafhankelijk van elkaar behandelen
Gezondheidseducatie
Honger / verzadiging
CCK
Pylorus
Enzymen
Spijsverteringsenzymen
Voedingsstoffen
Spijsvertering
PYY
Stofwisseling
Hormonen
Ontlasting
Bron: dr. P.Zelisisen
Reis van kanus tot anus
Grelin
Insuline
Oxyntomoduline
GLP1
Insulineresistentie Jip&Janneke
Glucose  vet
Dislipidemie: Triglyceriden, LDL
Zelf gemaakt uit glucose
Buikvet (visceraal-, abdominaal)
Niet Alcoholische levervetting
Verstopt de spiercellen (organen)
Insuline resistentie
NASH / NAFLD
Vetcellen groter,niet meer!
Cytokinen Inflammatie
Macrofagen
Insulineresistentie
• Ontstaat door een ontstekingsproces in
de mitochondriën
• Wordt bevorderd door een hoog
energetische, hoog koolhydraat, hoog
vet voeding
• Kan al bestaan bij een BMI van 23
• Wordt niet actief opgespoord
Het viscerale vet
• Het buikvet zelfstandig endocrien orgaan
• Het produceert o.a. verschillende
polypeptiden, de adipocytokinen &
Tumornecrosefactor-a (TNF-a):
• Insulinereceptoren worden onwerkzaam
• Onderdrukt GLUT4 → verlaagde opname
glucose in vetweefsel en spierweefsel
Vetcel en adipocytokines
Fruhbeck, 2001
Adipocyten hypertrofie en necrose
Metaflammatie
Chronische
vaatwandontstekingen
Acute inflammatie
Oplossing, dichtheid
* vaatwand beschadiging
* mediators
* grote schoonmaak beschadigde cellen
* vervanging cellen  normale functie
Infarct
Bacteriële infectie
Toxinen
Trauma
Pus vorming (abses)
Herstel
Viraal infectie
Chronische infectie
Persisterende infectie
Auto-immuun ziekte
Herstel
Herstel
Chronische ontsteking
* angiotensine  vocht ophoping
* celinfilteaten
* bindweefselvorming (fibrose)
Fibrose  bindweefselvorming
Geen doorbloeding meer
Welvaartziekten
Gevolgen insulineresistentie
Hyper-, hypoglycemie
Gestoorde glucosetolerantie (DMII)
Dyslipidemie
Hypertensie
NASH, NAFLD
Ontstekingen (vaatwanden, HVZ)
Fertiliteitsproblemen  PCOS
Jicht, reumatische klachten
Hypothyreoïdie
Voedselovergevoeligheid
Insuline resistentie?
Is dat een ziekte?
Ik ben toch niet Ziieekk?!
Kun je dan wel gewoon
blijven eten?
Je bent
Eigenlijk
wel een
Ben
beetje
je al
welziek
ziek
Je moet
anders gaan
eten!
Vroeger en nu
At toen als een wolf
Eet nu als een muis
Suiker
Post prandiale
“verslaving”
dip
PHPD
Moeite met
afvallen
Constant
hongergevoel
Visceraal vet
Insulineresistentie
Vermoeidheid
Hormonale
disbalans
PCOS
Acné
Gezichtsbehari
ng
Fertiliteitsproblemen
Hypercholesterolemie
Thyroïd
problemen
Darmbacteriën
Impedantiemeting
Gewicht: 73,4 kg
Vetpercentage: 37,8%
Vetmassa: 27,7 kg (13,7-23,4 kg)
Vetvrije massa: 45,7 kg
Spiermassa: 43,3 kg
Lichaamsvocht: 32,1 kg
Lichaamsvocht: 43,7 %
Botmassa: 2,3 kg
Bmr: 1387 kcal.
Metabolische leeftijd: 58
Viscerale vetwaarde: 7
BMI: 25,4
Gezamenlijke focus 2015
Preventie chronische ziekten
Stop de productie van buikvet uit glucose
Spieren ‘schoon’ bewegen
Insulinegevoeligheid laten toenemen
Maximale verzadiging + minimale energie
Bewustwording en reële doelen
Regelmaat in het eetpatroon, geen extraatjes
Eiwit + Vet + Vezels in iedere maaltijd!
Medicamenteuze ondersteuning?
Peergroup
Input & output
Nieuwe Balans  Toverwoord van 2015
Magic bestaat niet, maar…
Diëtist en
Docent biologie
wel!