Missie Binnen het H.-Hartziekenhuis is er een engagement om vanuit een menswaardige, holistische en emancipatorische visie zorg te bieden aan de patiënt, de familie en de naasten. Bij het verlenen van deze zorg staan het behoud van waardigheid en het respect voor de unieke levensbeschouwing van de individuele persoon centraal. Dit maakt dat we streven naar interdisciplinaire en kwaliteitsvolle zorg met betrekking tot het levenseinde. Een competent en zorgzaam multidisciplinair team, nl. medisch, verpleegkundig, paramedisch, psychologisch, sociaal en levensbeschouwelijk, staat ter beschikking zodat op alle dimensies het lijden verzacht kan worden en de naasten ondersteund worden bij het palliatieve proces. Visie Palliatieve zorg is de totaalzorg voor patiënten die aanvangt op het moment dat genezing niet meer mogelijk is, gericht op menswaardig leven/kwaliteit van leven en waarbij sterven als een natuurlijk, normaal proces wordt beschouwd. Door het bevorderen van levenskwaliteit van patiënten met een levensbedreigende ziekte en het begeleiden van hun naasten streven we naar een zorg die gericht is op: Vroegtijdig herkennen van symptomen en door het vroegtijdig starten met palliatieve zorg het lijden verlichten Behandelen van pijn, belastende symptomen, psychosociale en spirituele noden Bieden van psychosociale ondersteuning Bevorderen van een betekenisvolle afronding van het leven Met palliatieve zorgen willen we een zo groot mogelijke kwaliteit van leven bereiken. Het is zorg voor het leven. Vroegtijdige zorgplanning “Vroegtijdige zorgplanning is een proces van continu overleg tussen (toekomstige) patiënt, familieleden/belangrijke naasten en zorgverlener(s), gericht op het uitklaren van iemands waarden en wensen ten aanzien van zijn of haar (toekomstige) palliatieve zorg (zorg aan het levenseinde).” Door vroegtijdige zorgplanning heeft de patiënt de mogelijkheid om in een open gesprek met familie/naasten en zijn zorgverleners de keuzes in verband met de zorg aan het einde van zijn leven te bespreken. Deze keuzes kunnen vastgelegd worden door het opstellen van een wilsverklaring. Niet-behandelbeslissing(en): In een negatieve wilsverklaring kan de patiënt kiezen om een aantal mogelijke levensverlengende, maar niet langer als zinvol of gewenste behandelingen, stop te zetten of niet te laten starten. Palliatieve sedatie: om pijn- en symptoomcontrole te optimaliseren kan palliatieve sedatie aangewezen zijn. Bij palliatieve sedatie wordt medicatie toegediend om doelbewust het bewustzijn, zoveel als nodig, te verlagen om één of meer weerbarstige (refractaire) symptomen onder controle te krijgen. In samenspraak met de patiënt wordt de bewustzijnsverlaging met tussenpozen gegeven (intermittent) of onafgebroken (continu). Euthanasie: levensbeëindigend handelen door de arts op vraag van de patiënt. Bij elke euthanasieaanvraag zal de wet op euthanasie op een deskundige, zorgvuldige en zorgzame manier worden toegepast, met het nodige respect voor de vraag van de patiënt en de vrijheid van de arts. Het vraagt tijd om deze vraag uit te klaren en de wettelijke voorwaarden in orde te brengen. Het is belangrijk om patiënten met een euthanasievraag te informeren over de palliatieve zorgmogelijkheden om zo oneigenlijke euthanasievragen uit te klaren. Als deze vraag ten gronde is uitgeklaard en het verzoek tot euthanasie de uitdrukkelijke wil van de patiënt is, zal deze wens ondersteund worden volgens de richtlijn euthanasie. De patiënt kan samen met zijn naasten, in overleg met de huisarts, verantwoordelijke arts en het palliatief team een weloverwogen keuze maken betreffende beslissingen bij het medisch begeleid sterven. Afdeling palliatieve zorgen De afdeling palliatieve zorgen is er voor ongeneeslijk zieken, voor wie de behandeling van hun ziekte niet mogelijk of niet meer zinvol is en bij wie thuiszorg tijdelijk of definitief onmogelijk is. Patiënten die in aanmerking komen voor een opname op de palliatieve eenheid hebben meestal een beperkte levensverwachting en/of hoge zorgnoden. Een vraag tot opname kan na overleg tussen de behandelende arts en de verantwoordelijke arts van de afdeling palliatieve zorgen. Er is geen uitsluitsel op basis van pathologie of leeftijd. Doelstellingen zijn maximale symptoomcontrole, comforttherapie, psychologische, sociale en spirituele ondersteuning van de patiënt en zijn familie/naasten. De zorg wordt maximaal afgestemd op de behoeften van de patiënt en familie. Na het oppuntstellen van de comforttherapie bij een crisissituatie kan een terugkeer naar huis of thuisvervangend milieu overwogen worden, waarbij extra aandacht nodig is voor een goede informatieoverdracht bij de transfer. Voor terminale patiënten zal een menswaardig stervensproces het ultieme doel zijn. PST Binnen het H.-Hartziekenhuis worden palliatieve zorgen naast de afdeling palliatieve zorgen ook aangeboden en ondersteund op alle afdelingen door het Palliatief Support Team (PST). Het PST is een multidisciplinair team, bestaande uit een arts, psycholoog en een verpleegkundige, dat ervoor zorgt dat palliatieve zorg voor alle patiënten in het ziekenhuis ter beschikking is. Het palliatief supportteam (PST) geeft advies met de bedoeling optimale zorg (symptoomcontrole, pijnbestrijding,...) te realiseren voor de ernstig zieke patiënt bij wie geen genezende behandeling meer mogelijk is. Het PST neemt de zorg niet over, maar ondersteunt het behandelend team in het uitvoeren van de comfortzorg. Verder zorgen ze ook voor psychosociale ondersteuning van de patiënt, de familie en het team. Begeleiding bij moeilijke/ethische beslissingen (therapieafspraken,..), spirituele problemen en communicatieondersteuning van patiënt, familie, verzorgend team en rouwzorg behoren evenzeer tot hun takenpakket. Het PST werkt verder ook nauw samen met de afdeling palliatieve zorgen en de palliatieve thuiszorgequipes/netwerken, om het ontslag zo goed mogelijk voor te bereiden en toe te laten dat ernstig zieke patiënten op het einde van hun leven kunnen verblijven op de meest gewenste en aangepaste plaats. Zowel patiënt als familie kunnen PST vrijblijvend advies vragen over palliatieve zorgmogelijkheden, beslissingen rond het levenseinde, zorg voor (klein)kinderen van patiënten in de palliatieve fase. Informatiebrochure afdeling palliatieve zorgen Informatiebrochure palliatief support team www.palliatief.be/palliatieve sedatie/infofolder www.delaatstereis.be Contactgegevens: Afdeling palliatieve zorgen: 03/491 3888 Pst-team: 03/491 2055